Opis treści
Celem książki jest wyróżnienie i analiza problemów etycznych wynikających z samego czasowego charakteru ludzkiego życia, tzn. z samego faktu, iż życie ludzkie toczy się w czasie. Problemy tego rodzaju, analizowane w książce, są następujące: (1) zagadnienia etyki pamięci, obejmujące m.in. moralność/niemoralność zapominania; relacje między zapominaniem i przebaczaniem; wierność pamięci; realizm pamięci; etyczny wymiar Proustowskiej pamięci mimowolnej; (2) wpisana w ludzką kondycję niepewność co do ontologicznego charakteru czasu, tzn. jego zamknięcia lub otwarcia, i wynikająca z niej konieczność dokonania wyboru światopoglądowego między określonym ujęciami czasu – różnymi wariantami czasu kolistego i czasu linearnego; (3) konieczność wyboru jednego z modeli temporalnej egzystencji – zorientowanego na teraźniejszość, na przeszłość, na przyszłość, lub na określoną ‘kombinację’ tych perspektyw (w tym kontekście głównym wątkiem jest analiza pojęcia ‘życia w teraźniejszości’); (4) problem krótkości życia (w tym kontekście omawiane są argumenty Seneki i innych myślicieli przeciwko tezie o krótkości życia oraz analizowane są różne miary długości ludzkiego życia); (5) konieczność ‘pilnowania’ swojego czasu, wynikająca z istnienia tzw. chwil ‘kairotycznych’, oraz z faktu, że każdy etap ludzkiego życia (młodość, dojrzałość, starość) ma określony ‘etos’, którego naruszenie sprawia, że nasze życie może stać się ‘nieadekwatne’ względem czasu; (6) problem zachowania tożsamości osobowej w czasie; (7) cierpliwość i niecierpliwość jako alternatywne postawy wobec przyszłości (w tym kontekście zostaje podkreślone znaczenia zaniedbywanej w literaturze filozoficznej cnoty cierpliwości). Wymienione wyżej zagadnienia poddane są dokładnej analizie filozoficznej, metoda analityczna zostaje jednak wzbogacona przez przywołanie osiągnięć współczesnej nauki (w szczególności psychologii neurokognitywnej i teorii ewolucji) dotyczących problematyki doświadczenia czasu. Cel książki jest analityczny, niemniej efektem prowadzonych w niej rozważań jest także pewna propozycja normatywna, mianowicie, pewna etyka czasu, stanowiąca odpowiedź na wyróżnione problemy wynikające z czasowego charakteru egzystencji człowieka.
