Prof. dr hab. Jerzy Dygdała jest pracownikiem Instytutu Historii im. T. Manteuffla PAN, autorem i wydawcą przeszło 500 publikacji naukowych dotyczących dziejów nowożytnych Prus Królewskich i Torunia oraz historii politycznej i społecznej-Rzeczypospolitej doby saskiej i początków panowania Stanisława Augusta. Jest wydawcą m.in. wielotomowej serii ,,Lustracja województw Prus Królewskich 1765" i listów sekretarzy króla Stanisława Leszczyńskiego z lat 1706-1709 (2 tomy), a także ...
Książka, którą oddaję w ręce czytelnika, jest próbą zrozumienia i opisania gry dyplomatycznej toczącej się wokół i w Rzeczypospolitej – gry, która doprowadziła do tego, że na przełomie 1769 i 1770 r. zapadła decyzja o rozbiorze państwa polsko-litewskiego. [...] Podjęłam tak nakreślone wyzwanie. Stąd przeprowadzona w tej pracy analiza polityki rosyjskiej względem Rzeczypospolitej i miejsca spraw polskich we wzajemnych relacjach Petersburga, Berlina i – w dalszej perspektywie ...
Instytucja gabinety wykształciła się w Wielkiej Brytanii na przełomie XVII i XVIII w. Wówczas to Gabinet wydzielił się z Tajnej Rady (Privy Council). Stanowi on zespół ministrów działających pod przewodnictwem premiera. Gabinet nie jest równoznaczny z rządek, a stanowi raczej rodzaj jego nadbudowy i instancję nadrzędną w procesie podejmowania decyzji.[...] Premier Neville Chamberlain już wówczas postanowił powołać Gabinet Wojenny. W związku z tym mógł on powstać bezpośrednio...
Druga część pracy Czesława Malewskiego zawiera materiały źródłowe o rodzinach szlacheckich ziemi święciańskiej i trockiej dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego w czasach rozbiorów. Nie jest to typowy herbarz. Mamy w nim wykaz alfabetyczny rodzin, podane herby, ale zamiast długich spisów imion i koligacji autor podaje nazwy majątków, przysiółków, okolic szlacheckich, karczem, itd. Można powiedzieć, że jest to swego rodzaju przewodnik po osadnictwie na Litwie XIX w. Autora mni...
Niniejszy tom przynosi wybór prac Prof. Antoniego Gąsiorowskiego, pomyślany jako wyraz uznania i hołdu z okazji 90. rocznicy urodzin Mistrza. Pomysł przygotowania publikacji zrodził się w poznańskiej pracowni Słownika historyczno-geograficznego. Redaktorzy starali się przedstawić najważniejsze z prac Autora – zarówno ze względu na wagę naukową, trwałość tez, jak i miejsce w charakterystyce całokształtu twórczości naukowej, a także te, które, choćby wydawać się mogły drobnymi ...
Tomasz Związek (ur. 1989 r.) - historyk środowiska, doktor nauk humanistycznych w dziedzinie historii. W latach 2011-2019 pracował w Zakładzie Atlasu Historycznego w Instytucie Historii PAN w Warszawie, gdzie brał udział w pracach nad trzema tomami Atlasu historycznego Polski w serii „Mapy szczegółowe XVI wieku” (Wielkopolska, Kujawy i ziemia dobrzyńska, Prusy Królewskie). Od końca 2019 r. związany z Zakładem Geoekologii i Klimatologii w Instytucie Geografii i Przestrzennego ...
Mojżesz Wasercug pochodził z Wielkopolski, z miasta Skoki (hebr. Skok, niem. Schokken), położonego około 40 km na północny wschód od Poznania. Skoki były prywatnym miastem szlacheckim, w drugiej połowie XVIII wieku należały do Radolińskich. Miasto było ośrodkiem handlu i rzemiosła, a w drugiej połowie XVIII wieku także sukiennictwa. Po drugim rozbiorze (1793) Skoki znalazły się w granicach Prus (...). Silna była identyfikacja pamiętnikarza i jego rodziny ze Skokami. Krewny Mo...
„Mapa topograficzna woyskowa i statystyczna części Wielkopolski, która dziś Departament Poznański składa wydana przez Edwarda Raczyńskiego Posła Poznańskiego i jego kosztem nowo układana w roku 1807–1812” w skrócie nazywana jest mapą Gaula/Raczyńskiego od nazwiska kartografa (Ernest Gaul) i fundatora (Edward Raczyński). Jest to dość typowa mapa topograficzna z przełomu XVIII i XIX w. opracowana w formie barwnego rękopisu prawdopodobnie w skali 1:125 000, ale nigdy nie ukończo...
Tom komentarza składa się z dwóch części: I. Źródła, II. Metoda i wyniki oraz zawiera indeksy miejscowości i nazw fizjograficznych. Omówienie źródeł zostało podzielone na dwa rozdziały – źródła kartograficzne oraz źródła pisane. W części drugiej komentarza omówiono metodykę rekonstrukcji obrazu oraz poszczególne elementy krajobrazu naturalnego i kulturowego, który przedstawia mapa główna, mapy tematyczne i plany miast. Obok rozdziału poświęconego środowisku naturalnemu porusz...
Zasadniczym celem tej książki jest próba pokazania możliwie pełnego obrazu podejścia do chorób, takich jak szaleństwo czy melancholia w Rzeczypospolitej XVII-XVII w. To niezwykle szerokie zagadnienie z pogranicza historii medycyny, historii społecznej i kultury. W tym celu trzeba przede wszystkim postawić następujące pytania: czy w nowożytnej Rzeczypospolitej szaleńcy podlegali wykluczeniu ze społeczeństwa, a jeśli tak, to w jakim stopniu było to porównywalne z sytuacją w Eur...
Migracje to zjawisko nieodłącznie związane z dziejami ludzkości. Na ich intesyfikacje wpływ mają działania wojenne, konflikty społeczne i wyznaniowe, a także czynniki demograficzne i zmiany klimatyczne. Ich konsekwencje w sferze politycznej i społeczno-gospodarczej rozpatrywać można zarówno z punktu widzenia państwa emigracyjnego, jak i państwa imigracyjnego. Nie można zapomnieć, że migracje dają okazję do bezpośredniego kontaktu osób wywodzących się z różnych kręgów kulturow...
W późnym średniowieczu każdego roku do Stolicy Apostolskiej trafiały dziesiątki suplik z monarchii jagiellońskiej. W większości były to prywatne prośby dotyczące dewocji i karier duchownych. Ogromna część zachowała się w Archiwum Watykańskim do dziś. Niniejsza książka opisuje, na podstawie źródeł proweniencji papieskiej, kim byli Polacy i Litwini aktywni przy Stolicy Apostolskiej, o co prosili papieża oraz jaki wpływ na ich życiorysy miały pozyskane łaski.
Artykuły zamieszczone w książce są wyborem referatów wygłoszonych podczas konferencji „Zapożyczenie, cytat, reinterpretacja”, która odbyła się 7–8 grudnia 2018 r. w IH PAN. Pomimo dokonanej selekcji zachowano główną myśl konferencji, którą była refleksja nad tytułowymi pojęciami w literaturze średniowiecznej i nowożytnej (XI–XIX w.). Autorzy artykułów wierzą, że bardzo potrzebna jest pogłębiona refleksja nad problematyką cytatu i zapożyczenia. Dopiero dzięki niej będzie możn...
Publikacja jest próbą usystematyzowania i sklasyfikowania grupy średniowiecznych rękojeści antropomorficznych pozyskiwanych głównie w trakcie prac wykopaliskowych prowadzonych w Europie Zachodniej i Środkowej wraz z północnymi Włochami, Wyspami Brytyjskimi, Skandynawią i południowo-wschodnią strefą nadbałtycką. Autorka zebrała ponad 160 egzemplarzy takich rękojeści noży (w tym 12 z Polski), szpil używanych do układania włosów oraz łyżeczek do czyszczenia uszu. Są to pojedyncz...
Kolejny tom serii Atlas Historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku dotyczy tym razem Kujaw i ziemi dobrzyńskiej w drugiej połowie XVI wieku. W tomie scharakteryzowano najważniejsze źródła pisane i kartograficzne, stanowiące podstawę opracowania. Ponadto, zawarto w nim informacje o sieci osadniczej analizowanego regionu, podziałach administracyjnych i kościelnych, stosunkach własnościowych, warunkach środowiskowych, nazewnictwie oraz sieci komunikacyjnej regionu będącego p...
Książka przedstawia zagadnienie recepcji włoskiej kultury intelektualnej, ze szczególnym uwzględnieniem nowej humanistycznej retoryki, w szeroko pojętym krakowskim środowisku uniwersyteckim w drugiej połowie XIV i pierwszej połowie XV w. Omówione zostały wybrane kwestie związane z procesem recepcji kultury – grupa Polaków studiujących we Włoszech jako pośredników tegoż zjawiska, manuskrypty wywodzące się od hipotetycznego rękopisu Jana z Ludziska zawierającego włoską kolekcję...
Problematyka mieszkaniowa w każdym okresie funkcjonowania Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej była swoistym barometrem gospodarczo-społecznej kondycji kraju. Poczynając od wielkiej odbudowy, poprzez eksperymenty małej stabilizacji, po etap betonowej prosperity, w zagadnieniach mieszkalnictwa skupiał się, jak w soczewce, obraz codziennych zmagań Polaków z urzędniczą machiną i jej nieoficjalnym zapleczem. Ponieważ drogi wyznaczane przez centralne organy prowadziły zwykle donikąd,...
