IPN Historia - książki, ebooki i audiobooki

W książce, stanowiącej dysertację habilitacyjną autora, przedstawiono dysfunkcje Służby Bezpieczeństwa w latach 70. I 80. XX w. w ujęciu historyczno-socjologicznym, skupiając się na tych zaburzeniach jej funkcjonowania, które miały charakter w dużej mierze strukturalny i instytucjonalny.

„Dał Polsce wolność, granice, moc i szacunek”. Słowa wypowiedziane w dniu pogrzebu Józefa Piłsudskiego przez prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego znakomicie oddawały rolę Marszałka w dziejach Polski. Piłsudski sformułował ideę walki zbrojnej o niepodległość w czasie, gdy wiarę w jej spełnienie podzielała znikoma część społeczeństwa polskiego. Mimo to konsekwentnie wcielał ją w życie. Zainicjował stworzenie Związku Walki Czynnej i organizacji strzeleckich przed I w...

Niniejszy tom zawiera teksty poświęcone wywiadowi i kontrwywiadowi Polski w XX w. Redaktorzy są świadomi ryzyka związanego z zaproponowaną formułą. Wydaje się jednak, że jest ono warte podjęcia. Wywiad Polski międzywojennej i z okresu II wojny światowej niewątpliwie zachował ciągłość organizacyjną i personalną. Jednak już od 1944 r. (z początkami w 1943 r.) zaczęły działać służby komunistyczne, przekształcające się stopniowo w wywiad i kontrwywiad PRL. Jednocześnie wywiad pol...

Projekt „Górny Śląsk w Polsce Ludowej” stanowi próbę syntetycznego i przystępnego opracowania różnych aspektów najnowszych dziejów regionu. Pierwszy tom serii, zatytułowany Przełomy i zwroty, zawiera 13 tekstów opisujących górnośląską specyfikę, regionalne uwarunkowania oraz reperkusje kluczowych wydarzeń w dziejach systemu komunistycznego i Polski w latach 1945–1989. Znajdziemy tu m.in. teksty o „polskich miesiącach” (1956, 1968, 1970, 1980, 1981, 1989) na Górnym Śląsku, tzw...

Porządek publiczny i bezpieczeństwo to wartości, których ochrony w latach okupacji niemieckiej podjęły się instytucje i organizacje Polskiego Państwa Podziemnego. Dla hitlerowskiego najeźdźcy chaos, znieprawienie, anarchizacja postaw części warszawiaków były czynnikami sprzyjającymi dodatkowemu zastraszeniu ogółu mieszkańców miasta i okolic. Potrzeba bojkotowania niemieckich przepisów prawnych, biernego i czynnego przeciwstawienia się władzy okupanta, choć były konieczne, to ...

Kolejny, trzeci już tom prymasowskich Pro memoria obejmuje trzy lata (25 września 1953 – 28 października 1956). Wydawać się może, że w życiu 80-letniego człowieka to niezbyt długi okres. Ale lata uwięzienia kardynała, o których mowa w tym tomie, były istotne dla dalszego życia i posługi Prymasa Tysiąclecia i, jak wynika z lektury tekstu, ważne dla narodu i Kościoła katolickiego w Polsce po II wojnie światowej. Zarówno więzienne Pro memoria kard. Stefana Wyszyńskiego, jak i t...

W 1939 r. na Pomorzu Gdańskim doszło do masowych egzekucji na polskiej ludności cywilnej. Jednym z największych miejsc kaźni była piaskownia w Paterku obok Nakła nad Notecią. Na początku okupacji oddziały niemieckiego Selbstschutzu Westpreussen, działając pod nadzorem SS, zamordowały tam ponad 200 osób, głównie polskich księży zakonników, nauczycieli oraz miejscowych Żydów. Mord w Paterku był elementem zbrodni pomorskiej 1939 – eksterminacji ok. 30 tys. obywateli II RP....

Książka Alfreda Reischa odkrywa kulisy tajnej amerykańskiej akcji, która miała znaczący wpływ na ostateczny wynik zimnej wojny. Poczynając od 1956 r., przez prawie czterdzieści lat za żelazną kurtynę masowo przekazywano książki i inne publikacje wydawane na Zachodzie. Działalność ta, zainicjowana i finansowana przez Central Intelligence Agency, zaowocowała przerzuceniem do Europy Wschodniej około 10 mln pozycji wydawniczych, w tym około 4 mln do Polski. Przesyłano je pocztą i...

Niniejszy tom jest plonem konferencji, jaka odbyła się 11 września 2011 r. w gmachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, której towarzyszyła również wystawa poświęcona Janowi Józefowi Lipskiemu. Przedsięwzięcie to zorganizowały Instytut Pamięci Narodowej, Stowarzyszenie Wolnego Słowa oraz Uniwersytet Warszawski. Pretekstem do przypomnienia osoby Jana Józefa Lipskiego była dwudziesta rocznica jego przedwczesnej śmierci. W założeniu organizatorów konferencja nie miała jednak...

Książka odtwarza genezę, strukturę, program, liczebność, formy aktywności i skuteczność antykomunistycznych organizacji młodzieżowych działających w Warszawie w latach 1944-1989. Przybliża kolejne etapy rozwoju tej formy konspiracji, określa jej skalę i najważniejsze cechy - w tym te, które decydowały o jej lokalnej specyfice i znaczeniu na „drodze Polaków do wolności”. Etos gniewu… jest pierwszą próbą opisania podziemia młodzieżowego na przykładzie jednego miasta w całym okr...

Masowe protesty robotnicze latem 1980 r. oraz powstanie i działalność NSZZ „Solidarność” w latach 1980–1981 od samego początku budziły duże zainteresowanie badaczy różnych dyscyplin, dziennikarzy oraz polityków. Nie ulega wątpliwości, że powstanie niezależnego od komunistycznych władz związku zawodowego i zapoczątkowanie przez niego ruchu odnowy były wyjątkowym zjawiskiem społecznym i politycznym, które chętnie poddawano opisowi i analizie. Na tym tle zainteresowanie badaczy ...

Bez powielaczy, offsetów, farby drukarskiej i innych urządzeń poligraficznych, przemycanych z Zachodu do Polski, nie mogłyby działać na taką skalę w drugiej połowie lat siedemdziesiątych i w latach osiemdziesiątych XX wieku drugoobiegowe oficyny wydawnicze. Wspomnienia Mariana Kalety są ważnym świadectwem współpracy między emigracją a krajem właśnie na tym polu. Autor, mieszkający w Szwecji, organizował nielegalne transporty początkowo głównie dla Niezależnej Oficyny Wydawnic...

Na murach Warszawy znak Polski Walczącej pojawił się po raz pierwszy w 1942 r. Był symbolem walki konspiracyjnej, trwającej od pierwszych dni po klęsce wrześniowej 1939 r. Dawał polskiemu społeczeństwu nadzieję na pokonanie niemieckiego agresora mimo jego wielkich zwycięstw w 1940 r. Książka, napisana przez uczestnika Powstania Warszawskiego, przedstawia dzieje znaku Polski Walczącej. Przybliża sylwetki młodych Polaków występujących przeciw niemieckiemu okupantowi, którzy z ...

Wydarzenia, które rozegrały się w Szczecinie w grudniu 1970 stanowią jeden z najważniejszych epizodów powojennej historii miasta. Nie było w tym mieście tak wielkiego wybuchu społecznego niezadowolenia po 1945 r. Nie chodzi tu jedynie o skalę walk ulicznych pamiętnego 17 grudnia, o ów "krwawy czwartek" i płonący gmach Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Doniosły jest fakt, że szczecińscy robotnicy potrafili swój gniew, skierowany przeciwko władzom lokalnym i centralnym przekuć na ko...

Całość jest ciekawym przyczynkiem w dziele przybliżania współczesnemu czytelnikowi tego, "co było", jak kształtowały się postawy narodowego zrywu lat osiemdziesiątych w oparciu o religijną warstwę życia społecznego i narodowego. Wydanie drukiem jest zasadne, ukaże bowiem rolę, jaką odegrał Jan Paweł II nie tylko - jak to określił Jan Żyran - jako pogromca żelaznej kurtyny, ale jako nauczyciel wolności, solidarności, i życia w prawdzie. Publikacja ukazuje także znaczącą rolę K...

Lokalny incydent, do jakiego doszło 19 marca 1981 r. w Bydgoszczy, spowodował kryzys społeczno-polityczny, który objął swoim zasięgiem całą Polskę. W trzeciej dekadzie marca 1981 r. przez kraj przetoczyła się fala strajków przeciwko bezkarności władzy. Żądano ukarania winnych wyrzucenia przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej delegacji „Solidarności” z sali posiedzeń Wojewódzkiej Rady Narodowej i pobicia trzech związkowców. Dramatyzm sytuacji potęgowały odbywające się w t...

Prezentowany tom studiów jest wynikiem współpracy naukowej pomiędzy Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie oraz Instytutem Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego przy wsparciu Urzędu Miasta Szczecin i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego. Publikacja została poświęcona specyficznemu zjawisku występującemu od wieków w europejskiej kulturze politycznej – damnatio memoriae (skazanie na niepamięć). Choć zbiór procedur związ...

Publikacja zawiera trzynaście wywiadów przeprowadzonych w latach 2011 - 2013 przez Roberta Żurka, badacza najnowszych dziejów polsko - niemieckich, z członkami enerdowskiej opozycji, którzy czerpali inspirację z Polski. Wschodni sąsiad był dla wielu przeciwników reżimu komunistycznego w NRD źródłem nadziei i wzorem do naśladowania. Część z nich specjalnie uczyła się języka polskiego, by czytać polskie wydawnictw podziemne i dyskutować z polskimi opozycjonistami. Niektórzy za ...

Kobiety zapisały wiele pięknych kart w historii walk o wolność i niepodległość Polski. W okresie wojen o granice II Rzeczypospolitej powstała pierwsza regularna formacja kobieca – Ochotnicza Legia Kobiet, a podczas II wojny światowej Polki podjęły czynną służbę w strukturach Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej, a potem Armii Krajowej. Członkinie Wojskowej Służby Kobiet służyły we wszystkich komórkach Komendy Głównej ZWZ-AK, a także walczyły w oddziałach zbrojnych...

Drugi tom serii wydawniczej Górny Śląsk w Polsce Ludowej nosi tytuł „Przywódcy – bohaterowie – wrogowie”. Autorzy tomu pragną spojrzeć na problemy Górnego Śląska poprzez przybliżenie galerii postaci związanych z regionem. Zazwyczaj nie chodzi o osoby pierwszoplanowe, a przynajmniej mające już obszerne biografie. Z pewnością i poprzez aktorów drugiego planu można scharakteryzować miejsce i możliwości jednostki w systemie politycznym. Chodziło o to, aby z perspektywy tych trze...

Legiony Józefa Piłsudskiego zmonopolizowały wyobraźnię rodaków w zakresie „wiedzy” o polskim czynie zbrojnym w czasie I wojny światowej. Mało kto wie, że Piłsudski dowodził zaledwie jedną brygadą, liczącą nieco ponad 3 tys. żołnierzy. Walczyli oni po stronie państw centralnych, tzn. Niemiec i Austro-Węgier. Tymczasem ochotnicy polsko-amerykańscy, zorganizowani w ramach armii ententy w liczbie ponad 23 tys., byli najliczniejszą siłą na frontach walki o Polskę. To oni stanowili...

: Niniejsza publikacja jest zapisem rozmów z Danutą Szyksznian-Ossowską „Sarenką”, podczas II wojny światowej łączniczką Garnizonu „Dwór” Armii Krajowej w Wilnie, jedną z dziesięciu młodziutkich dziewcząt z grupy łączności „Kozy” przy komórce „Legalizacja” wileńskiej Komendy Okręgu AK; więźniarką łagru w Jełszance koło Saratowa. Książka składa się z czterech części: dzieciństwo, wojna i okupacja, śledztwo i obóz oraz w powojennej Polsce. Stałym punktem odniesienia w rozmowac...

Poszukując nowych rozwiązań dla przyszłego ustroju Polski, liderzy Solidarności Walczącej stworzyli termin „solidaryzm”, który najpierw miał nazywać to coś nieuchwytnego i nie do końca sprecyzowanego, co fascynowało opinię publiczną na całym świecie w związku z niezwykłością pokojowej rewolucji Solidarności. Polska miała wówczas swoje „pięć minut” w historii powszechnej, oferując światu coś istotnego i oryginalnego. Książka stanowi cenny przyczynek do zrozumienia ostatniego d...

Prezentowaną pracę można ocenić jako przyczynek do historii pedagogiki totalitarnej III Rzeszy. Do chwili obecnej nie ukazała się w Polsce szersza monografia przybliżająca metody kształcenia przyszłej elity Hitlera. W literaturze niemcoznawczej tego okresu pozycja niniejsza uzupełnia lukę dotyczącą poznania koncepcji ideologicznych w ośrodkach elitarnych administracji państwa narodowych socjalistów nazwanych NAPOLA od Nationalpolitische Erziehungsanstalten. Książka ta powinna...