Ruch Oporu Armii Krajowej (ROAK) jest dla zjawiska poakowskiej lokalnej konspiracji antykomunistycznej pojęciem wręcz symbolicznym. Dosłownie oznaczał bowiem potrzebę sporej grupy byłych żołnierzy Armii Krajowej, by stawić opór represjom rozpętanym przez sowiecki aparat bezpieczeństwa i polski reżim komunistyczny. Nieprzypadkowo też szyld ten zrobił zawrotną karierę na terenie praktycznie całej Polski. Używany był najczęściej przez lokalne grupy partyzanckie, zazwyczaj zamien...
Wspomnienia "Z pamiętnika internowanego" autorstwa Waldemara Mikulca są opisem przeżyć z internowania w okresie stanu wojennego młodego studenta polonistyki. Trafił on do ośrodków odosobnienia w Krakowie, Nowym Wiśniczu oraz Rzeszowie-Załężu. W swoich spisanych po zwolnieniu z internowania pamiętnikach opisał doświadczenia i życie codzienne od momentu zatrzymania 14 grudnia 1981 r., aż do 29 kwietnia 1982 r. Na łamach prezentowanych wspomnień zrelacjonowane zostały warunki ży...
Książka zawiera nieznane dotąd dokumenty na temat „polskiego kryzysu” z lat 1980–1981, wytworzone przez dyplomację komunistycznej Czechosłowacji, która z dużym zainteresowaniem i zarazem rosnącym niepokojem śledziła bieg wydarzeń w naszym kraju. Do publikacji wybrano 56 dokumentów. Poszerzają one naszą wiedzę o karnawale „Solidarności” i kryzysie społeczno-politycznym w PRL w kilku aspektach: kreślą obraz tego kryzysu, jaki docierał do władz w Pradze; prezentują oceny wydarze...
Niniejsza publikacja zawiera zapiski z dziennika Piotra Dąbrowskiego– więźnia Kozielska, który losu tysięcy innych polskich ofiar uniknął tylko dzięki temu, że do obozu trafił dopiero w lipcu 1940 r. – wraz z grupą Polaków zagarniętych przez władze sowieckie na anektowanej Litwie. Państwa bałtyckie, tak jak wcześniej Polska stały się kolejnymi ofiarami paktu Ribbentrop–Mołotow, dzielącego Europę Środkowo-Wschodnią między hitlerowską Rzeszę Niemiecką a stalinowski Związek Sow...
Książka koncentruje się na wydarzeniach w Lesie Katyńskim w latach 1940–1943, począwszy od transportów jeńców z Kozielska do Smoleńska i Gniezdowa, aż do założenia tzw. cmentarza PCK. Mimo upływu lat zbrodnia katyńska wciąż kryje wiele niewyjaśnionych dotąd zagadek. Także niektóre przyjęte w literaturze przedmiotu „pewniki” nie odpowiadają stanowi faktycznemu. Jednym z nich jest sprawa ekshumacji przeprowadzonej przez Niemców w Lesie Katyńskim wiosną 1943 r. Pomijając samą t...
Ryszard Wichorowski (ur. 1937), pracownik Przedsiębiorstwa Państwowa Kominikacja Samochodowa i działacz NSZZ "Solidarność" w Zamościu, w okresie od 14 grudnia 1981 r. do 1 grudnia 1982 r. przebywał jako internowany w ośrodkach odosobnienia w Krasnymstawie, Włodawie i Kwidzynie. Podczas pobytu w Kwidzynie spisał wspomnienia z pierwszych miesięcy stanu wojennego, a następnie robił codzienne zapiski dotyczące więziennej rzeczywistości.
„Ruch” był największą tajną organizacją niepodległościową istniejącą w okresie rządów Władysława Gomułki. Powstał w połowie lat sześćdziesiątych z inicjatywy braci Andrzeja i Benedykta Czumów, Stefana Niesiołowskiego i Mariana Gołębiewskiego. Głównymi celami „Ruchu” były: odsunięcie od władzy PZPR, odzyskanie przez Polskę suwerenności i przywrócenie systemu demokracji parlamentarnej. Latem 1970 r. organizacja została rozbita przez Służbę Bezpieczeństwa. Pierwsze aresztowania ...
Historia NSZZ „Solidarność” od lat przykuwa uwagę badaczy różnych dyscyplin naukowych. To nie tylko dzieje politycznej batalii zorganizowanego społeczeństwa o niepodległą Polskę, ale przede wszystkim fenomen wielkiego ruchu społecznego, który na trwałe odmienił sposób myślenia, a także działania wielu osób, wywarł znaczący wpływ na inne organizacje oraz instytucje, przyczyniając się do ich reformy i odnowy. To również ruch, który przez całą dekadę lat osiemdziesiątych XX w. p...
Drugi tom publikacji Urząd do spraw Wyznań – Struktury, działalność, ludzie jest kolejną publikacją mającą na celu opisanie struktur, działalności i pracowników aparatu wyznaniowego Polski ludowej oraz wybranych aspektów jego działalności w pierwszej dekadzie panowania w Polsce systemu komunistycznego. Powstał w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN „Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944–1989”. Publikacja składa się z 16 tekstów doty...
Publikacja zawiera dokumenty dotyczące organizowanych przez opozycję antykomunistyczną niezależnych obchodów świąt narodowych, a także przeciwdziałań aparatu bezpieczeństwa PRL wobec tych przedsięwzięć. Znalazły się w niej sporządzane przez Departament III MSW i podległe mu struktury terenowe plany działań, ankiety operacyjne oraz meldunki sytuacyjne. Sięgnięto po dokumentację pochodzącą z materiałów spraw i teczek pracy tajnych współpracowników SB biorących udział w przygoto...
Przedmiotem książki jest niezależna oficyna wydawnicza działająca w latach 1982-1989. Przedstawiono w niej dzieje i dokonania tytułowego wydawnictwa. W sposób chronologiczny została opisana historia Wydawnictwa Myśli Nieinternowanej oraz omówiono wszystkie gazety oraz druki zwarte wydane w latach funkcjonowania. W pierwszych rozdziałach przedstawione zostały dzieje wydawnictwa począwszy od jego założenia, dalszy rozwój oficyny, rozpracowanie ze strony Służby Bezpieczeństwa ...
W niedzielę 13 grudnia 1981 r. w Waszyngtonie dało się odczuć weekendowe pustki. Prezydent Ronald Reagan przebywał w rezydencji w Camp David. Również ambasada USA w Warszawie była pozbawiona „głowy”: ambasador Francis J. Meehan akurat wyjechał. Wieści o wprowadzeniu stanu wojennego w PRL potraktowano jednak bardzo poważnie. Wobec narzuconych przez ekipę gen. Wojciecha Jaruzelskiego ograniczeń komunikacyjnych warszawska ambasada, a także konsulaty USA w Krakowie i Poznaniu, st...
Wspomnienia Eugeniusza Swarcewicza, długoletniego organisty najpierw na Białorusi, potem na Ukrainie, świeckiego katolika bez reszty zaangażowanego w życie Kościoła katolickiego w ZSRS. Na skutek komunistycznych represji przetrzebiona inteligencja katolicka po II wojnie światowej niemal przestała istnieć, jej życie relig?ne i intelektualne toczyło się w ukryciu. Oczywiście tylko w tym wymiarze publicznym, zawsze bowiem toczyło się ukryte życie relig?ne, także w jakimś stopni...
Monografia traktuje o białoruskich dążeniach niepodległościowych w czasie II wojny światowej. Autor ukazuje postawy działaczy białoruskich wobec Polski, III Rzeszy i Związku Radzieckiego, próby utworzenia państwowości białoruskiej w warunkach okupacji niemieckiej i powołania własnego wojska, a także stosunek Białorusinów do innych narodowości, ze szczególnym uwzględnieniem Polaków.
Górnicza „Solidarność” w województwie katowickim 1980–1989 stanowi tom studiów poświęconych dziejom społecznym górnictwa górnośląsko-zagłębiowskiego w okresie PRL, zwłaszcza w ostatniej jego dekadzie. Ich autorem był Jan Jurkiewicz (1957–2020), muzealnik i historyk, długoletni pracownik i dyrektor (2005–2009) Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, redaktor naczelny (2007–2020) rocznika „Górnik Polski. Zeszyty Naukowe Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu”, przed rokiem 1989 dział...
The Srebrnys are an ordinary Polish family whose story overlaps with the history of Poland, artificially divided among three partitioning powers. Its members take part in successive independence uprisings - how could it be otherwise? Grandpa Melchior fought in the January Uprising of 1863. Three representatives of the young generation - Kacper, Mikołaj and Jan - also take part in the fight for Poland’s independence 120 years after its loss. In 1914-1920, each follows his own ...
Opracowanie poświęcone II Inspektoratowi Zamojskiemu Armii Krajowej, jego powstaniu i działalności. Funkcjonował on jako zwarta struktura od marca 1948 r. do jego rozbicia przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego (UBP) w kwietniu 1950 r. Później, mimo formalnego braku kierownictwa, żołnierze nadal uznawali się za członków zrzeszenia i podejmowali próby reaktywacji ośrodka dowodzenia. Całościowy obraz działalności tej dużej antykomunistycznej organizacji, ze wskazaniem jej celó...
Trwająca w latach 1919–1921 wojna polsko-sowiecka spowodowała mobilizację wielu grup społecznych. Jedną z nich było duchowieństwo. Księża diecezjalni i zakonni podjęli zadania kapelanów wojskowych. W całym okresie wojny szeregi Wojska Polskiego zasiliło 631 księży. Stanowili oni czynnik budujący i utrzymujący morale żołnierzy na pierwszej linii frontu oraz społeczeństwa będącego na terytorium pozafrontowym.
Tom jest pokłosiem międzynarodowej konferencji naukowej pt. "Archiwa w państwach totalitarnych w Europie Środkowo-Wschodniej" zorganizowanej przez Instytut Pamięci Narodowej, Zakład Archiwistyki i Nauk Pomocniczych Instytutu Historii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Archiwum Państwowe w Lublinie, miasto Sandomierz i Muzeum Okręgowe w Sandomierzu w Lublinie i Sandomierzu w dniach 5-7 września 2018 r. Zawiera kilkanaście studiów nad wpływem czynników polityczn...
Seria wydawnicza „Życiorysy niepokornych” ma na celu zaprezentowanie postaci kielczan, którzy wyrośli z ziemi świętokrzyskiej, z Kielcami była związana ich młodość, w ciągu swojego dorosłego życia potwierdzali swoje związki z rodzinnym miastem W tomie I przedstawiona została postać Stefana Artwińskiego, ostatniego prezydenta Kielc przed wybuchem II wojny światowej, działacza społecznego, samorządowego i politycznego.
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.