Książka przedstawia losy ludności polskiej we Lwowie w latach 1944–1959. Opowiada o masowych wysiedleniach polskich mieszkańców miasta połowie lat czterdziestych XX w. (1944–1946) i tzw. drugiej repatriacji, która zakończyła się w 1959 r. Przybliża też codzienne losy tych Polaków, którzy zostali we Lwowie, opisuje funkcjonowanie Kościoła Rzymskokatolickiego i szkolnictwa polskojęzycznego, aktywność instytucji kultury (np. polskiego teatru), a także działalność przedwojennych ...
W książce zaprezentowano kilkanaście historii ratowania Żydów na Podlasiu. Większość z nich znajdowała się dotychczas poza obiegiem naukowym. Publikacja ma charakter popularyzatorski, a dobór opowieści był subiektywny. Zostały one uporządkowane wedle kryterium terytorialnego. Opierają się głównie na relacjach i wspomnieniach ocalonych Żydów, w rezultacie część narracji to nieprawdopodobne wprost perypetie ocalonych. Książkę otwiera krótka opowieść o zamordowanej przez Niemców...
Druga z cyklu publikacji poświęconych siedzibom ziemiańskim na ziemiach wschodnich II RP, ich dziejom oraz znanym i mniej znanym właścicielom i mieszkańcom. Tym razem przedstawiono kresowe rezydencje na terenie byłego województwa nowogródzkiego. Uwzględniono nie tylko pałace i zamki, lecz także wiele obiektów mniejszych i skromniejszych, mało znanych lub pomijanych w literaturze fachowej i w przewodnikach turystycznych.
"Dzieła wybrane Wincentego Witosa pokazują ogromny dorobek pisarski współtwórcy polskiej niepodległości. Na pięciotomową edycję składają się wspomnienia, w tym te spisywane na przymusowej emigracji w Czechosłowacji, publicystyka oraz przemówienia. Mimo dużej dozy subiektywizmu dzieła Witosa stanowią cenne źródło historyczne dzięki zawartej w nich faktografii. Tom pierwszy obejmuje okres od dzieciństwa autora do upadku monarchii austro-węgierskiej. Znajdujemy tu barwne opisy w...
Książka jest zapisem spotkań i rozmów Krystyny Rudowskiej z sześcioma niezwykłymi ludźmi: Januszem Komorowskim, Wiktorem Olędzkim, Henrykiem Leliwa-Roycewiczem, Michałem Gutowskim, Olgierdem Janem Kiersnowskim i Janem Kantym Dabrowskim. Wszyscy oni byli znakomitymi jeźdźcami, zdobywali nagrody w konkursach w kraju i za granicą, a także na igrzyskach olimpijskich. Pięciu z nich służyło w kawalerii i walczyło na fronatach II wojny światowej. Autorka oddaje głos swoim bohaterom,...
Wierzchucino – stacja kolejowa położona w Borach Tucholskich. Jest 30 sierpnia 1939 r. Dwunastoletnia Zosia bawi się na podwórku. Nagle słyszy dziwne brzęczenie, jakby rój pszczół leciał do ula. Wysoko na niebie dostrzega trzy niemieckie samoloty. Stojąc na progu rodzinnego domu, czuje się bezpiecznie. Jest zaciekawiona i rozbawiona. Już wkrótce to „dziwne brzęczenie” będzie się jej kojarzyło wyłącznie z poczuciem zagrożenia i ze strachem. Książka Wojna oczami nastolatki to ...
"Publikacja jest pracą zbiorową, zawierającą artykuły oraz opracowane naukowo źródła, dotyczące zbrodni Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów i Ukraińskiej Powstańczej Armii na Polakach w latach 1939–1945. W publikacji znalazły się: artykuł Piotra Chmielowca, dotyczący zbrodni popełnianych przez bojówki OUN we wrześniu i październiku roku 1939; wspomnienia Władysława Kurkowskiego pt. Samoobrona Huty Stepańskiej na Wołyniu; artykuł Tomasza Berezy, dotyczący zbrodni popełnione...
Bolesław Piasecki, lider i ideolog przedwojennej Falangi, od początku swej aktywności politycznej wzbudzał skrajne emocje: od fascynacji po nieskrywaną awersję; dla jednych wizjoner, dla innych polityczny hochsztapler. Zdeklarowanych zwolenników intrygował, a nawet inspirował. Niechętnych mu adwersarzy oburzał, gorszył, prowokował. W pewnych środowiskach uchodził wręcz za renegata, oportunistę i intryganta. Wszystko to czyniło z wodza polskich narodowych radykałów i komendant...
Monografia przedstawia historię Towarzystwa Krzewienia Kultury Świeckiej (oraz jego dalszych i bliższych protoplastów: Stowarzyszenia Myśli Wolnej w Polsce, Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Towarzystwa Szkoły Świeckiej, Stowarzyszenia Ateistów i Wolnomyślicieli) w szerszym kontekście uwarunkowań społeczno-politycznych i determinant kulturowych. Zawiera analizy założeń ideowych, programów stowarzyszenia i efektów ich realizacji. Relacjonowane w książce badania pokazują rozmach ...
"Celem niemieckiej polityki okupacyjnej na Pomorzu i Kujawach podczas II wojny światowej była trwała germanizacja tych ziem. Jedną z metod realizacji tego zamiaru stanowiło wysiedlenie polskiej ludności cywilnej. We wrześniu 1941 r. na terenie przedwojennej fabryki „Karbid Wielkopolski” w Smukale (dziś dzielnica Bydgoszczy) utworzono niemiecki obóz przesiedleńczy. Wysiedlano tam całe wielopokoleniowe rodziny. W ciągu kilku godzin Polacy musieli opuścić swoje domy, mieszkania ...
"Autorem wspomnień jest Michał Luty (ur. 1951 r.), z wykształcenia chemik, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Od 1980 r. zaangażowany w organizowanie struktur „Solidarności” śląsko-dąbrowskiej, współtwórca wraz z żoną Marią Turkowską-Luty niezależnej Wszechnicy Górnośląskiej, w ramach której do wprowadzenia stanu wojennego zorganizowano ponad sto spotkań z wybitnymi ludźmi nauki i kultury oraz opozycjonistami. W 1982 r. internowany, od grudnia 1983 r. do marca 1985 r. ares...
"Monografia Tomasza Kurpierza jest pierwszym tomem serii wydawniczej Czas przełomu. Destalinizacja, rok 1956 i koniec odwilży w województwie stalinogrodzkim/katowickim (1953–1961). Śmierć Stalina w marcu 1953 r. wywołała w Związku Sowieckim walkę o władzę, w efekcie której czasowo zmniejszyła się zdolność Moskwy do realizowania polityki imperialnej w dotychczasowym stylu. W Polsce o jakichkolwiek większych zmianach w tym roku nie było jeszcze mowy. Mieszkańcy Katowic i całego...
W cieniu wyroku na miasto to biografia kontekstowa płk. dypl. Józefa Szostaka „Filipa” (1897–1984), szefa Oddziału III i szefa operacji KG AK. Życie i kariera zawodowa tego wybitnego oficera, kawalerzysty i sztabowca były przede wszystkim pretekstem do przeprowadzenia szczegółowej i krytycznej analizy procesu decyzyjnego w KG AK w ostatniej dekadzie lipca 1944 r. W rezultacie wypracowano nowe, pogłębione spojrzenie na jeden z kluczowych problemów polskiej historii najnowszej....
"We wrześniu 1939 r. wąskie i kręte uliczki Tomaszowa Mazowieckiego stały się miejscem dramatycznych wydarzeń. Niemiecki atak wywołał nieopisany chaos w szeregach polskich obrońców miasta. Zaskoczeni żołnierze często na własną rękę próbowali wydostać się z matni, natomiast oficerowie usiłowali zapanować nad sytuacją. Nie pomagała im w tym jednak, podawana z ust do ust, informacja o śmierci dowódcy płk. Stanisława Hojnowskiego. Przez wiele lat szczegóły tego wydarzenia budziły...
Książka jest kolejną publikacją przygotowaną przez rzeszowski Oddział IPN, tym razem opisującą w perspektywie ogólnopolskiej i regionalnej początki systemu komunistycznego, zamknięte cezurą lat 1944-1947. Rok 1944 był początkiem końca okupacji terytorium Rzeczpospolitej przez Rzeszę Niemiecką i wstępem do dramatycznych zmagań Polaków o ocalenie niepodległego bytu państwa polskiego przed zakusami kolejnego – tym razem sowieckiego – okupanta. Wkraczająca na terytorium Polski Ar...
"„Tego, co się działo na Wołyniu, nie da się opisać” – podobne twierdzenia często pojawiają się w rozmowach z ocalałymi z wołyńskiego ludobójstwa. W jaki bowiem sposób przekazać informacje na temat zbrodni, których dokonali ukraińscy nacjonaliści z OUN i UPA na cywilnej ludności Wołynia oraz Małopolski Wschodniej w latach czterdziestych XX w.? Dla wielu czytelników treści zawarte w niniejszej publikacji będą szokujące i sami zaczną się zastanawiać, jak mogło dojść do tak okr...
Album jest ilustracyjną prezentacją dokonań Witolda Pileckiego. Zawiera m.in. niepublikowane dotychczas zdjęcia z rodzinnej kolekcji rotmistrza. Publikacja prezentuje życie Witolda Pileckiego, począwszy od jego przodków, najmłodszych lat, aż po okrutny mord, dokonany 25 maja 1948 r. W albumie znajdziemy fotografie ukazujące Pileckiego jako skauta i uczestnika wojny polsko-bolszewickiej 1919–1920. W wolnej Polsce możemy zobaczyć go jako aktywnego obywatela Ziemi Nowogródzkiej....
Popularny wykład najnowszej historii Polski. W opracowaniu tym ujęto szerzej niż w podręcznikach szkolnych zagadnienia szczególnie ważne dla pamięci narodowej. Historycy przedstawili osiągnięcia i niepowodzenia niepodległego państwa polskiego, odbudowanego w 1918 r. po ponadwiekowej niewoli, zmagania obywateli Rzeczypospolitej z nazizmem niemieckim i bolszewizmem sowieckim, a później z powojennym zniewoleniem komunistycznym.
Czy zbrodnia wołyńska była zbrodnią ludobójstwa w świetle prawa międzynarodowego publicznego? Dyskusja na ten temat toczy się od wielu lat, a opinie historyków, socjologów, a w szczególności prawników są mocno podzielone. Niniejsza praca stanowi pierwszą poważną próbę oceny wydarzeń na Wołyniu z lat 1943-1944 z perspektywy definicji obowiązujących we współczesnym międzynarodowym prawie karnym. Wykorzystano w niej zarówno opracowania polskich i ukraińskich badaczy tematu, jak ...
"Lata trzydzieste XX w. to okres wzrostu napięć i zaostrzania się problemów w polityce zagranicznej i wewnętrznej wielu państw. Na forum międzynarodowym szeroko dyskutowane było m.in. położenie ludności żydowskiej, które za sprawą kryzysu gospodarczego, rosnącego antysemityzmu i antyżydowskiej polityki Adolfa Hitlera nieustannie się pogarszało. Jak do tego problemu odnosiła się polska dyplomacja pod kierownictwem Józefa Becka? Czym dla niej była „kwestia żydowska” i jakie dz...
Celem książki jest próba stworzenia portretu społeczno-politycznego studentów oraz pracowników naukowych Politechniki Gdańskiej, a także ukazanie ich miejsca w rzeczywistości PRL. Na postawach środowiska akademickiego swe piętno odcisnęły zarówno kryzysy polityczne, jak i przeobrażenia w samorządności studenckiej, a także rosnący wpływ władz na kształtowanie ideologiczne młodzieży.
Tomasz Leszkowicz w książce "Spadkobiercy Mieszka, Kościuszki i Świerczewskiego. Ludowe Wojsko Polskie jako instytucja polityki pamięci historycznej" przygląda się ponad 45 latom funkcjonowania sił zbrojnych podporządkowanych komunistom. Rekonstruuje metody kształtowania wyobrażeń o narodowej przeszłości i pokazuje, jak Główny Zarząd Polityczny WP zawłaszczał narodowe tradycje.
Książka ukazuje znaczący fragment dziejów Żydów krakowskich w okresie okupacji niemieckiej, szczególnie w czasie funkcjonowania obozu pracy, potem koncentracyjnego, w Płaszowie. Jest pracą popularnonaukową opartą na najbardziej wartościowych źródłach, głównie wytworzonych tuż po wojnie, mniej zaś na wspomnieniach publikowanych dziesiątki lat później i literaturze historycznej. Obóz w Płaszowie będący swoistą kontynuacją getta krakowskiego, ze względu na swoją rolę, specyfikę ...
Wydawnictwo komiksowe, przygotowane przez OBEN IPN w Katowicach. Autorami komiksu jest duet Zbigniew Tomecki (scenariusz) i Gabriela Becla (rysownik). Autorem szkicu biograficznego jest historyk Muzeum w Gliwicach Zbigniew Gołasz. Tematyka komiksu prezentuje postać kpt. Roberta Oszka, uczestnika wojny z bolszewikami i III powstania śląskiego.
