"II wojna światowa spowodowała nie tylko ogromne straty ludzkie i materialne, ale także pociągnęła za sobą masowe migracje ludności. Po jej zakończeniu wielkim wyzwaniem międzynarodowym stała się repatriacja polskich obywateli rozsianych po Europie Zachodniej. Setki tysięcy z nich wracały do kraju przez terytorium Czechosłowacji, która dzięki swojemu położeniu odgrywała rolę ważnego obszaru tranzytowego. W tym samym czasie przez Czechosłowację zmierzali na Zachód Polacy, któr...
"Dzień 8 maja 1945 r. zapisał się w Polsce odmiennie, aniżeli w krajach zachodniej Europy. Nadal trwał zbrojny opór przeciw wrogowi, teraz już nie hitlerowskim Niemcom, ale „sojusznikowi naszych sojuszników” – Związkowi Sowieckiemu. Opłakującym setki tysięcy ofiar towarzyszył niepokój o przyszłość. Nie było wybuchu euforii, lecz co najwyżej w części społeczeństwa uczucie ulgi. Narzucone przez Związek Sowiecki władze mozolnie tworzyły podwaliny nowego ustroju państwa. Niniejsz...
Książka przedstawia postrzeganie polskiego Szczecina w Stanach Zjednoczonych od 1945 r. Na podstawie nowych, odtajnionych niedawno źródeł z archiwów amerykańskich, dyplomatycznych i wywiadowczych nakreślono obraz miasta widziany przez władze USA, znaczenie jego infrastruktury przemysłowej oraz miejsce, jakie Szczecin zajmował w ogólnej polityce Waszyngtonu wobec Polski w latach 1945–1988. W publikacji wykorzystano dokumenty agend Departamentu Stanu, głównie ambasady USA w Pol...
Książka o historii poklskiej diaspory w Chinach tp kolejna interesująca monografia profesora Janusza Wróbla dotyczącą szeroko pojętych relacji polsko-chińskich. Pierwszą była opublikowana w 2016 r. praca Chipobrok. Z dziejów polsko-chińskiego sojuszu morskiego 1950-1957. Tym razem autor przybliża mało dotychczas znane dzieje polskiej diaspory na terytorium Chin, od schyłku XIX w. aż do jej smutnego końca w połowie XX w. Jak się okazuje zarobkowa migracja naszych rodaków doci...
Rok 1942 – Niemcy nasilają terror wobec społeczeństwa polskiego. Dowództwo AK zdaje sobie sprawę, że nie może czekać na wybuch odległego w czasie powstania powszechnego. Musi przeciwstawić się okupantowi natychmiast. Trzeba podjąć działania bojowe, pokazać siłę organizacji i dać otuchę ludziom niezwiązanym z konspiracją. W maju zapada decyzja o utworzeniu na szczeblu Komendy Głównej AK Organizacji Bojowych Akcji Specjalnych o kryptonimie „Osa”. To obok Związku Odwetu oraz Org...
W latach 1939–1945, wyniku działań wojennych, najwięcej polskich żołnierzy znajdowało się na Bliskim Wschodzie, który w czasie II wojny światowej określano jako Środkowy Wschód. Na mocy rozkazu Naczelnego Wodza gen. broni Władysława Sikorskiego z 12 września 1942 r. powstała w tej części świata Armia Polska na Wschodzie pod dowództwem gen. dyw. Władysława Andersa. W ciągu niespełna dwóch lat jej funkcjonowania przeszła niejedną organizację i wielokrotnie zmieniała miejsca sta...
"Położony niedaleko Skórcza las Zajączek był w latach II wojny światowej jednym z większych miejsc kaźni na Kociewiu. We wrześniu 1939 r. Niemcy rozpoczęli tam masowe zabójstwa Polaków i Żydów. W ramach akcji „Tannenberg” wymierzonej w przedstawicieli szeroko pojętej inteligencji mordowali osoby, które w latach przedwojennych pozostawały z nimi w konflikcie, oraz wszystkich tych, których uznali za zagrożenie dla swoich rządów. Zbrodnie popełniano też ze względów ekonomicznych...
Angielski przekład powieści "Zapiski oficera Armii Czerwonej" Sergiusza Piaseckiego, stylizowanej na pamiętnik czerwonoarmisty, Zubowa, który uczestniczy w ataku na Polskę i konfrontuje swoje, wbite mu do głowy przez propagandę, poglądy z rzeczywistością na Kresach, obnażając przy okazji absurdy radzieckiej rzeczywistości.
"W ramach wojewódzkich obchodów 80. rocznicy przemianowania Związku Walki Zbrojnej na Armię Krajową w lutym 2022 r. w Muzeum Stutthof w Sztutowie odbyła się konferencja naukowa poświęcona wybranym aspektom dziejów Polskiego Państwa Podziemnego na Pomorzu. Jej współorganizatorami były gdański oddział Instytutu Pamięci Narodowej i Muzeum II Wojny Światowej. Większość zaprezentowanych wówczas referatów uznano za warte szerszej popularyzacji. Niniejsza publikacja zawiera wyniki b...
Wszechstronna, oparta na kompleksowych badaniach źródłowych monografia niemieckiego obozu zagład w Sobiborze, w którym w latach 1942-1943 zginęło ok. 250 tys. Żydów z ziem polskich i całej Europy. Autor omawia czynniki, które doprowadziły do powstania obozu, opisuje okres jego budowy, funkcjonowanie, przedstawia załogę niemiecką i ukraińską, warunki życia i pracy więźniów i ich bunt, ale także ukazuje stosowane w obozie metody eksterminacji i próbuje uściślić liczbę ofiar Sob...
"Wprowadzenie stanu wojennego w Polsce miało przynajmniej dwie konsekwencje w sferze dyplomatycznej, których nie spodziewała się ekipa gen. Wojciecha Jaruzelskiego. 19 grudnia 1981 r. o azyl polityczny w Stanach Zjednoczonych poprosił Romuald Spasowski, ambasador PRL w Waszyngtonie. Cztery dni później na podobny krok zdecydował się polski przedstawiciel w Tokio Zdzisław Rurarz, który został szybko przewieziony do USA. Obie ucieczki wywarły wielkie wrażenie na polskiej i świat...
"Szkoły dla mniejszości narodowych, choć podporządkowane jednolitemu polskiemu systemowi szkolnemu i przepisom, pracowały jednak według zróżnicowanych zasad. Wśród nich znajdowały się placówki prowadzące nauczanie w językach ojczystych, szkoły z polskim językiem nauczania i obowiązkową nauką języków narodowych, ale też placówki prowadzące nadobowiązkowe nauczanie języków przodków. Ich funkcjonowanie było uzależnione zarówno od polityki władz par¬tyjnych oraz państwowych wobec...
Album jest ilustracyjną prezentacją dokonań Witolda Pileckiego. Zawiera m.in. niepublikowane dotychczas zdjęcia z rodzinnej kolekcji rotmistrza. Publikacja prezentuje życie Witolda Pileckiego, począwszy od jego przodków, najmłodszych lat, aż po okrutny mord, dokonany 25 maja 1948 r. W albumie znajdziemy fotografie ukazujące Pileckiego jako skauta i uczestnika wojny polsko-bolszewickiej 1919–1920. W wolnej Polsce możemy zobaczyć go jako aktywnego obywatela Ziemi Nowogródzkiej....
"W tomie trzecim zamieszczono wybrane dokumenty wywiadu PRL wytworzone przez Departament I MSW. Pokazują one, jak na uprowadzenie i zamordowanie ks. Jerzego Popiełuszki, proces toruński oraz dalsze reperkusje tych wydarzeń reagowano za granicą, szczególnie w Watykanie. Informacje na ten temat zbierali zarówno funkcjonariusze pracujący w centrali, jak i na placówkach. Służyły one przede wszystkim do bieżącego układania i prognozowania stosunków państwa z Kościołem."...
Czwarty tom publikacji pt. Leksykon bezpieki. Kadra kierownicza aparatu bezpieczeństwa (1944–1956) zawiera pięćdziesiąt artykułów biograficznych dotyczących funkcjonariuszy centrali RBP, MBP, KdsBP i MSW, którzy w latach 1944–1956 pełnili w nich funkcje kierownicze. Publikowane biogramy opracowane zostały na podstawie szerokiej kwerendy archiwalnej oraz dostępnej literatury przedmiotu. Dzięki temu, oprócz szczegółowych informacji na temat przebiegu służby tych osób, czytelnik...
Na przykładzie dziejów Gminy Polskiej Londyn-Południe autor przedstawia życie codzienne lokalnego środowiska emigracji niepodległościowej w jego rodzimym wymiarze - od piątku wieczór do poniedziałku rano. Szkoły sobotnie, harcerstwo, życie towarzyskie, parafie i kluby sportowe składają się na mozaikowy obraz modelu życia społecznego, który stanowił "świat równoległy" dla rzeczywistości krajowej.
W książce Anny Rzymskiej Powracająca pamięć. O prozie i poezji Jarosława Marka Rymkiewicza proza i poezja wzajemnie się dopełniają. Związki, jakie zachodzą między nimi, tworzą rodzaj myślowego koła. W jego centrum jest Rymkiewicz eseista; na jego okręgu zaś Rymkiewicz poeta starający się dostrzec niewidzialne centrum.
Zeszyt ćwiczeń i łamigłówek nawiązujący tematyką do z. 1 serii komiksowej "Wojenna odyseja Antka Srebrnego 1939-1946". Czytelnicy wraz z bohaterami komiksu uczestniczą w ważnych wydarzeniach z czasów II wojny światowej.Rozwiązując rysunkowe, matematyczne i słowne zagadki, jednocześnie utrwalają wiedzę historyczną.
Wojennej odysei rodziny Srebrnych ciąg dalszy. Poznajemy historię mamy i siostry Antka, które uciekły z transportu deportacyjnego. Udało im się dotrwać pod Baranowiczami do rozpoczęcia konfliktu niemiecko-sowieckiego. Po kilkunastu miesiącach znów musiały się jednak ukrywać, żeby uniknąć wywiezienia na roboty do III Rzeszy. Los zaprowadził je do Warszawy, gdzie obydwie włączyły się do konspiracji niepodległościowej. Zwieńczeniem ich aktywności na tym polu był udział w powstan...
Prace nad historią Lubelszczyzny w XX w. trwają już od ponad dekady. Ze względu na zakres przedsięwzięcia są pracochłonne i wymagają zaangażowania wielu osób. Wydane dotychczas przez IPN Oddział w Lublinie opracowania obejmujące życie polityczne, społeczne, gospodarcze, oświatowe i kulturalne Lubelszczyzny w latach 1918–1939 (dwa tomy opublikowane w latach 2020–2023) i 1944–1956 (2016–2017) stanowią owoc pracy ponad trzydziestoosobowego zespołu badaczy. Niniejszy tom jest kol...
1 września 1939 r., w dniu niemieckiego ataku na Polskę, dla jej mieszkańców rozpoczął się okres skomplikowany, tragiczny. W niniejszej publikacji ukazano zasługującą na utrwalenie postawę ludzi wobec agresorów i postępowanie tych ostatnich na podbijanych obszarach. Mimo braku sił i środków próbowano stawić im opór. Z drugiej strony ludność białoruska i żydowska oraz polscy komuniści wznosili bramy triumfalne na powitanie Sowietów. Obu okupantów łączyło prowadzenie masowych...
Na początku 1944 r. do zamku w Pieskowej Skale przyjeżdżają młodzi uciekinierzy z Wołynia. Ocaleli z rzezi. Znajdują tu schronienie i opiekę. Często nie wiedzą, co się stało z ich najbliższymi, więc piszą do nich listy. Nie dotrą one do adresatów, bo do Pieskowej Skały zbliża się front. Opiekunka dzieci zachowa 129 niewysłanych listów. 60 lat później autorzy tej książki przeczytają je, odnajdą nadawców i pojadą na Kresy śladami ich losów. To opowieści pełne emocji, które czyt...
W świadomości społecznej Polaków lata siedemdziesiąte do dziś budzą pozy¬tywne skojarzenia. Okres rządów Edwarda Gierka wspominany jest jako czas politycznego i kulturalnego otwarcia na świat oraz względnego dobrobytu Polaków. Jednak po kilku dostatnich latach, napędzanych konsumowanymi niefrasobliwie kredytami zagranicznymi, w oczy partyjnego kierownictwa zaj¬rzało widmo kryzysu, ponieważ ceną za dynamiczny rozwój na początku de¬kady było ogromne zadłużenie kraju i rozchwian...
Wielu mieszkańców państwa polskiego posiada obecnie podstawowe informacje na temat pomocy udzielanej Żydom przez Polaków. Znikoma jest natomiast wiedza polskiego społeczeństwa o pomocy udzielanej przez organizacje żydowskie Polakom po zakończeniu II wojny światowej. Jedną z organizacji, która udzielała im wsparcia był Centralny Komitet Żydów w Polsce. W podaniach kierowanych do CKŻwP zarówno ze strony polskiej, jak i żydowskiej znajdują się opisy przeżyć ratujących i ich podo...
