Lata 1945–1950 stanowią pod wieloma względami wyjątkowy okres w powojennych dziejach województwa poznańskiego. W cieniu wyzwań związanych z powojenną odbudową toczył się proces stopniowego umacniania struktur komunistycznych władz. Zgromadzone w tomie artykuły, choć nie obejmują wszystkich wątków odnoszących się do funkcjonowania województwa, pozwalają Czytelnikowi poznać i zrozumieć znaczącą część trudnej, powojennej rzeczywistości.
Książka jest zbiorem tekstów naukowych poświęconych wydarzeniom roku 1920, w którym Polska obroniła swój suwerenny byt i kontynuowała walkę z sowiecką Rosją o kształt granicy wschodniej. Artykuły ukazują z perspektywy lokalnej wysiłek militarny, społeczny i polityczny odrodzonego państwa polskiego, przeciwstawiającego się bolszewickim planom eksportu rewolucji komunistycznej do Europy.
Publikacja zawiera zbiór artykułów które dotyczą Kościołów częstochowskich w latach 1939–1989, a więc na przestrzeni panowania dwóch systemów totalitarnych. Książka obejmuje rozważania na temat skomplikowanych losów duchownych Kościoła katolickiego oraz ewangelickiego na terenie miasta, diecezji, powiatu czy – szerzej – ziemi częstochowskiej.
Seria Wydawnicza Oddziału IPN w Katowicach Do rąk czytelnika trafiają zapiski-wspomnienia oficera artylerii Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie Stanisława Mączyńskiego, który zasilił szeregi formacji po ucieczce z obozu dla internowanych żołnierzy polskich na Węgrzech, podążając tzw. szlakiem bałkańskim. Służył w Brygadzie Strzelców Karpackich, a następnie w 3 Dywizji Strzelców Karpackich, wchodzącej w skład 2 Korpusu Polskiego. Był zatem świadkiem i uczestnikiem wydarzeń, k...
W serii „Polskie Państwo Podziemne w dokumentach” publikowane są zbiory dokumentów konspiracji polskiej z lat 1939–1945, dotyczące jej struktur organizacyjnych i funkcjonowania. Trzeci tom prezentuje materiały wytworzone przez Sekcję Kontroli Delegatury Rządu na Kraj (podziemną Najwyższą Izbę Kontroli).
Książka opisuje ewolucję solidarnościowej myśli społeczno-politycznej w latach 1980–1989. Podziały ideowo-programowe w Związku były widoczne już w pierwszych 16 miesiącach działania. Po wprowadzeniu stanu wojennego obok reprezentowanej przez władze podziemnej „Solidarności” kompromisowej linii politycznej wyłoniły się dwie alternatywne linie: radykalno- niepodległościowa i ugodowo-prawicowa.
„Polak, Węgier, dwa bratanki” – śpiewał w 1981 r. węgierski zespół Kontroll Csoport. Nieprzypadkowo. To polskie ruchy opozycyjne wywarły największy zewnętrzny wpływ na węgierską opozycję polityczną i kulturową epoki Kádára. Polska stanowiła punkt odniesienia. A jednak po dziś dzień niewiele wiemy o tym, jaką formę przybierały półlegalne bądź nielegalne kontakty polsko-węgierskie..
Słownik prezentuje sylwetki kapłanów, nauczycieli, naukowców i innych przedstawicieli elit polskich, którzy po 1945 r. pozostali na terenie ZSRS. Jedni nie chcieli, a inni nie mogli osiąść w powojennej Polsce. Podjęli misję przeciwstawiania się sowietyzacji, ocalenia języka, kultury, przechowania wiary. Nie zabiegali o honory, nie liczyli na ordery czy wyrazy uznania. Niczym żołnierze na straconych placówkach pełnili służbę, nie zważając na jej dramatyczne konsekwencje – więz...
Głównym zadaniem Wydziału do Spraw Wyznań Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu była realizacja szeroko rozumianej polityki wyznaniowej państwa. Polegała ona na wykonywaniu dyrektyw organów nadrzędnych, zarówno państwowych, jak i partyjnych (centralnych oraz wojewódzkich). Podejmowane przez WdSW PWRN we Wrocławiu działania koncentrowały się na wypychaniu religii ze sfery życia publicznego i sprowadzaniu jej na margines rozwoju społeczno-politycznego Polaków oraz ...
Zapiski obejmują lata 1914–1920, tj. okres służby autora w warszawskiej Straży Obywatelskiej i Milicji Miejskiej, a później w policji II RP. W 1920 r. brał udział w wojnie z bolszewikami. Memuarystykę Wardęskiego uzupełniają fragmenty "Straży Obywatelskiej m.st. Warszawy 1915 r." oraz "Kalendarza-informatora Milicji Miejskiej m.st. Warszawy na 1918 r.". Są to ważne źródła do badań nad początkiem instytucji policyjnych RP.
Wystawa multimedialna „Patrioci. Żołnierze. Żydzi.” została stworzona w oparciu o nowoczesne rozwiązania w zakresie nauczania historii. W swojej treści prezentuje dzieje Żydów bijących się o polską niepodległość. W świadomości społeczeństwa wiedza o skali uczestnictwa polskich Żydów w czynie niepodległościowym jest niewielka. Spełniony z poświęceniem i męstwem udział tysięcy Żydów – żołnierzy i oficerów Wojska Polskiego – jest niebłahą częścią wielowiekowego dziedzictwa społe...
Książka jest pierwszym tak szczegółowym opracowaniem historycznym przedstawiającym kontekst polski katastrofy czarnobylskiej. Dotychczasowe ustalenia przedstawicieli różnych dziedzin nauki zostały wzbogacone o szeroką kwerendę archiwalną, która umożliwiła niezwykle wnikliwą analizę politycznych, społecznych, zdrowotnych, psychologicznych oraz środowiskowych skutków awarii w Polsce. Autor, mierząc się z wieloma mitami dotyczącymi katastrofy, opisuje rzeczywistą skalę szkód, ja...
Młot i cyrkiel to elementy godła państwowego Niemieckiej Republiki Demokratycznej. W herbie Szczecina widnieje z kolei głowa gryfa. To miasto portowe leży niespełna 150 km od Berlina. Po II wojnie światowej przypadło jednak Polsce. Szczeciński gryf nie splótł się z młotem i cyrklem. Niemieccy komuniści ciężko przyjęli utratę metropolii nad dolną Odrą, w której wiosną i wczesnym latem 1945 r. tworzyli zręby administracji. Później jednak socjalistyczna NRD deklarowała nienarusz...
Książki o przygodach Tomka Wilmowskiego zachwyciły nastolatków i zapewniły Alfredowi Szklarskiemu sukces, którego w Polsce nie udało się później długo powtórzyć żadnemu autorowi piszącemu dla młodzieży. Łączny nakład sagi wyniósł ponad 10 milionów egzemplarzy, a pisarz, znany początkowo głównie na Śląsku, zyskał międzynarodowy rozgłos – jego powieści tłumaczono na kilkanaście języków. Powołany do życia przez Szklarskiego bohater, przemierzający najodleglejsze krainy, doskonal...
Publikacja „Ekspertyza w sprawie obozu przejściowego w Pruszkowie (Durchgangslager 121 Pruszków) i jego statusu” omawia etapy funkcjonowania, dzieje i status obozu przejściowego w Pruszkowie. Zawarte w książce ustalenia i wnioski są wynikiem szerokiej kwerendy archiwalnej, m.in. w oparciu o akta śledztw. Obóz w Pruszkowie był największym obozem przejściowym w trakcie i po upadku powstania warszawskiego, przez który przeszły setki tysięcy wypędzonych mieszkańców Warszawy i oko...
Narodowa świadomość i potrzeba budowania oraz realizowania pozytywnej polityki historycznej zmusza do wydobycia z mroków zapomnienia należnej pamięci o ofiarach totalitarnych systemów XX wieku, które bezpośrednio dotknęły mieszkańców ziem polskich i zostały wchłonięte przez dramaturgię misterium iniquitatis…. Owe totalitaryzmy to faszyzm, komunizm oraz nacjonalizm, których ofiarami były miliony Polaków. Jako Naród Polacy doświadczyli fizycznej eksterminacji, niszczenia dóbr p...
Publikacja dotyczy jednego z najwybitniejszych oficerów polskiego wywiadu - gen. bryg. Jana Kowalewskiego. Zawiera 14 artykułów badaczy z różnych ośrodków naukowych w Polsce, w większości zajmujących się historią polskiego wywiadu i kontrwywiadu II Rzeczypospolitej. Jej celem jest przybliżenie działalności i losów jednego z "ojców" zwycięskiej Bitwy Warszawskiej w 1920 r. oraz oficera wywiadu rządu emigracyjnego w Londynie. Jej wydanie związane jest z 130. rocznicą Jego urodz...
Trzeci tom publikacji "Leksykon bezpieki. Kadra kierownicza aparatu bezpieczeństwa (1944–1956)" zawiera pięćdziesiąt artykułów biograficznych dotyczących funkcjonariuszy centrali RBP, MBP, KdsBP i MSW, którzy w latach 1944–1956 pełnili w nich funkcje kierownicze. Publikowane biogramy opracowane zostały na podstawie szerokiej kwerendy archiwalnej oraz dostępnej literatury przedmiotu. Dzięki temu, oprócz szczegółowych informacji na temat przebiegu służby tych osób, czytelnik ma...
Opracowanie Andrzeja Waśki „Pan Tadeusz” – media pamięci to kolejny tom ukazujący się w serii wydawniczej „Literatura i Pamięć”. Jest on monografią epopei Mickiewiczowskiej. We wstępie autor wyraża przekonanie, że każda epoka i generacja badaczy powinny odczytać narodowe arcydzieła na nowo, dzięki czemu będzie ono trwało jako ogniwo żywej tradycji.
Wspomnienia Jafy Wallach stanowią ważne uzupełnienie wiedzy o losach Żydów podczas niemieckiej i sowieckiej okupacji Polski południowo-wschodniej oraz o stosunkach polsko-żydowskich. Książka to zapis rzeczywistości okupacyjnej widzianej oczami ofiar nazizmu, który ukazuje, jak daleko może sięgać granica ludzkiej wytrzymałości, gdy trzeba podjąć walkę o życie własne i najbliższych. Pokazuje także determinację polskiej rodziny i przyjaciół w ratowaniu grupy Żydów od śmierci z r...
Andrzej Niesiołowski przez wiele lat był postacią albo zapomnianą, albo przemilczaną, co może dziwić, bo przecież należał do czołowych reprezentantów polskiej inteligencji katolickiej. Był znanym i cenionym uczonym, publicystą oraz myślicielem, mocno zakorzenionym w ideach płynących z katolickiej nauki społecznej. Jego nazwisko jednak rzadko występuje w opracowaniach słownikowych, leksykonach socjologii, filozofii, pedagogiki. Ma on jedynie swój biogram w kilku słownikach ogó...
Album "Ukradzione dzieciństwo" jest poświęcony najbardziej bezbronnym polskim ofiarom II wojny światowej – czyli dzieciom. Spośród około 6 milionów Polaków, którzy zginęli w latach 1939–1945, stanowiły one aż 1/3 wszystkich ofiar. Były takim samym celem akcji represyjnych obydwu reżimów totalitarnych, jak i ich rodzice. Ginęły w czasie wysiedleń, deportacji, pacyfikacji, w obozach koncentracyjnych i w obozach zagłady. Pracowały w nieludzkich warunkach w ZSRS i III Rzeszy. Ich...
„Przez długie lata prawda o martyrologii duchowieństwa polskiego w czasie drugiej wojny światowej była umyślnie przemilczana na podobieństwo prawdy o ofiarach Katynia. Druga wojna światowa pozostawiła po sobie dwie nazwy-symbole: na wschodzie Katyń, na zachodzie Dachau” – przypomniał w 1999 r. abp Kazimierz Majdański, były więzień KL Dachau. Od momentu napaści Niemiec na Polskę jednym z ideowych celów agresora stało się zniszczenie polskiej inteligencji, w tym organizacji koś...
