Kiedy 30 stycznia 1933 r. w Niemczech do władzy doszedł Adolf Hitler, jednym z jego celów było zamknięcie rozdziału „listopada 1918”. Określił w ten sposób rewolucyjno-republikańskiego ducha zrodzonego pod koniec Wielkiej Wojny. Rok później w Wiedniu Engelbert Dollfuss krwawo zmiażdżył austriacki ruch robotniczy. Pomimo różnic Hitlera i Dollfussa łączyło to samo pragnienie: zlikwidować najpotężniejsze ruchy socjalistyczne i komunistyczne w Europie. Piętnaście lat wcześniej w ...
Aktualna rzeczywistość, także w Polsce, jest bardzo żyznym gruntem dla wzrostu znaczenia antynaukowych spiskowych narracji. Na kryzys metanarracji politycznych i religijnych, szczególnie tych o oświeceniowych źródłach, przeładowanie jednostek i społeczeństw informacjami, nakładają się w ostatnich latach dodatkowe czynniki – chwianie się amerykańskiej hegemonii międzynarodowej, wzrastające aspiracje mocarstw regionalnych i rozpoczęcie przez nie walki o wielobiegunowy świat, ob...
Ta cenna i ważna praca jest wydawnictwem źródłowym – a dokładniej w dużej mierze tomem korespondencji między Andrzejem Walickim i jego bliskim krewnym Markiem Walickim. Publikowane listy rozszerzają i pogłębiają naszą znajomość biografii (włącznie z jej prywatnymi, wrażliwymi niekiedy aspektami), poglądów oraz okoliczności i uwarunkowań, w jakich Andrzej Walicki tworzył swój dorobek naukowy oraz budował pozycję w polskiej i światowej nauce. W tym sensie uzupełniają jego Próbę...
Przemysław Witkowski napisał książkę konieczną i fascynującą. Aż dziwne, że nikt na świecie tego wcześniej nie zrobił. Wyjątkowość i szczególne znaczenie książki Witkowskiego polega głównie na tym, że odsuwa on na bok nieistotne powierzchowne różnice i drąży tożsamą lub zbieżną istotę XX-wiecznych oraz współczesnych procesów – od demokratycznych i ekonomicznych systemowych dysfunkcji, po mitologie, estetykę, wizje tożsamości, rodziny czy seksualności. Faszyzm tu jest. Przem...
Ta błyskotliwa praca, skupiająca się w szczególności na Brazylii, przedstawia konkretne rozwiązania pozwalające nam uciec od tragedii głodu pośród obfitości, niewykorzystanych zasobów, ludzi, którzy pozostają bezczynni, podczas gdy do wykonania pozostaje tak wiele pracy, która mogłaby przynieść korzyści społeczeństwu, a w globalnej gospodarce następuje regres od tworzenia kapitału do zapewniania bogactwa nielicznym - zaś wszystko to w wyniku polityki, którą można by zmienić w...
"Wasiewicz nie tylko podważa obiegowe mity dotyczące historii Polski i miejsca w niej chłopów, pozwala także lepiej zrozumieć, w jaki sposób kanon tego co składa się na Polską kulturę (także pamięci) bywał i jest upolityczniony. Chociażby przez wymazywanie z niego antagonizmów, pomniejszanie i ubezwłasnowolnianie roli chłopów, a już w szczególności chłopek. Mam nadzieję, że książka Wasiewicza stanie się przedmiotem szerokiej debaty w Polsce, bo dzięki niej możemy zrozumieć w...
Filozofka Ewa Majewska zaprasza nas na wędrówkę z artystką Mariolą Przyjemską w rzeczywistość społeczną, przez teorie kultury i najnowszej kontrkultury. Oszałamiająca erudycja i analiza polityki – z ostrzem rewolty. Tomasz Kitliński i Paweł Leszkowicz Ewa Majewska jest feministyczną teoretyczką kultury. Zajmuje się teoriami archiwum, dialektyką słabych, feministyczną teorią krytyczną i antyfaszyzmem. Jest współkuratorką wystawy prac Marioli Przyjemskiej w warszawskiej Zachęc...
Każda cecha i każdy etap pracy Grzegorza Konata odznacza się bardzo wysoką jakością wynikającą zarówno z autora wiedzy teoretycznej, znajomości przedmiotu, poważnego traktowania faktów, jak i z samego pierwotnego wyboru tematu badań. (…) Analizy autora są wnikliwe, poważne i zaczynają się od nastawienia sceptycznego, a następnie zmierzają do uzasadnionych ustaleń. Teraz tak, niestety, nieczęsto się pisze (…). Konat odnawia rangę naukowości i powagę naukowego tekstu. dr hab. P...
Newman pisze dla tych, którzy czują zmęczenie dotychczasowym sposobem myślenia o polityce, jako o elitarnej grze pomiędzy partiami, których działania uświęca się w dniu wyborów. To prawdziwa, jakby powiedział Gilles Deleuze, skrzynka z narzędziami zarówno dla aktywistów, jak i akademików. Newman proponuje bowiem za pomocą swojej interpretacji anarchizmu – jako politycznej wrażliwości i możliwości tworzenia – zmianę społecznej optyki, niezogniskowanej już wokół ostatecznego „c...
Najsłynniejsza polska opozycjonistka uliczna, Babcia Kasia, wyznaje, czy naprawdę „uszczypła” policjanta, i czy ma na sumieniu zamach tęczową torbą. Lider Homokomanda, Linus Lewandowski, radzi, jak spędzić noc na dołku i nie zwariować. Sylwia Chutnik rozbiera na części pierwsze hasło „Rewolucja jest kobietą”, a Grzegorz Piątek zastanawia się, czy Warszawa to miasto, w którym łatwo protestować. 21 wyjątkowych rozmówców i rozmówczyń wspomina społeczny bunt, który wybuchł 22 paź...
Anarchiczność współczesnej, oddolnej polityczności objawia się także w pewnej zmianie pokoleniowej. Polityki nie utożsamiamy już wcale ze specjalnie wydzielonym dla niej kawałkiem przestrzeni publicznej, jaka? jest agora. Widzimy to na protestach, których celem nie jest tylko wyrażenie pewnych poglądów czy niezgody na jakieś prawo, lecz pewna konstruująca się tam forma życia.
Dla Europy to największy ruch migracyjny związany z konfliktami zbrojnymi od czasu II wojny światowej. Rządzący w Polsce zasadniczo prawie jednogłośnie odmówili przyjęcia uchodźców z Syrii, Palestyny, Jemen, Sudanu, Afganistanu i innych południowych państw, gdzie trwa terror i wojna. „Nikt nas nie zmusi do przyjęcia uciekinierów”, „Są to głównie migranci ekonomiczni, którzy szukają łatwego i lepszego zarobku”, „Wśród uchodźców są terroryści islamscy, które znienawidzą naszych...
Historia długów państwowych i ich nieuznawania Czy państwo po rewolucji ma obowiązek spłaty swojego długu? Czy i kiedy społeczeństwa są zobowiązane do spłaty „odrażających długów” zaciągniętych przeciw nim przez dyktatury i despotie? W jakich okolicznościach prawnych nowe reżimy mogą odmówić ich spłaty i na jakiej podstawie? Te pytania stanowią oś najnowszej książki belgijskiego ekonomisty Erica Toussainta System zadłużania, analizującej historyczne przypadki odmowy spłaty dł...
Drogi nadziei to książka o hipokryzji, egoizmie i zbrodniach współczesnego kapitalizmu. Na przykładzie swojej wieloletniej działalności w ONZ Ziegler opisuje punkt po punkcie najbardziej palące problemy świata – głód, wojny, handel ludźmi, migracje, terroryzm, eksploatację, wyzysk, niewolnictwo, neoimperializm, zawłaszczanie przez garstkę bogatych podstawowych praw ludów Globalnego Południa. Nie bierze jeńców. Wskazuje z imienia i nazwiska tych biznesmenów, korporacje, państw...
Przez ponad stulecie lewica radykalna czerpała inspirację ze słynnej 11. tezy Marksa o Feuerbachu, głoszącej, że „filozofowie rozmaicie tylko interpretowali świat; idzie jednak o to, aby go zmienić”. Kiedy w 1989 r. lewica stała się „duchowym bezdomnym”, uświadomiwszy sobie klęskę podejmowanych w przeszłości prób zmiany świata, przyszło wtedy zakwestionować same te idee, przy pomocy których usiłowano go interpretować. Gdy natomiast, jakieś 10 lat później, pojawiły się nowe ru...
Romowie – od kilkuset lat obecni w Europie, praktycznie we wszystkich państwach. Podzieleni na setki klanów i plemion, wędrujący i osiadli, zintegrowani i zachowujący dystans, budzą wiele emocji – stylem życia i silnym poczuciem odrębności. Skąd przybyli? Jak wykształciły się ich zwyczaje? I co ich spotykało w Europie? Na te pytania stara się odpowiedzieć książka Przemysława Witkowskiego. Laboratorium Przemocy. Polityczna historia Romów to szybkie i sprawne przejścia od skal...
Czerniak konsekwentnie podąża w swojej poezji tropem intelektualnej prowokacji, stawia pytania, na które nie ma oczywistych, łatwych odpowiedzi i podsuwa pomysły „nie z tej ziemi”… Postawy buntownicze i negujące zastany świat były i są obecne w literaturze i sztuce od dawna. Bunt Czerniaka ma natomiast charakter intelektualny i w tym upatrywałbym oryginalność i niepowtarzalność jego twórczości, która jest w polskiej poezji czymś wyjątkowym. Marek Pieczara (fragment Posłowi...
Czas miniony Stanisława Rainko to autobiograficzna opowieść o długiej drodze filozoficznej. Autor wspomina swoich nauczycieli, takich jak Adam Schaff, Tadeusz Kotarbiński czy Leszek Kołakowski, wraca pamięcią do lektur, które go kształtowały, i daje syntetyczny wykład swych dojrzałych idei. Jednocześnie jest to opowieść o czasach, w których przyszło mu tą drogą kroczyć, często dla filozofii nieprzyjaznych, i o tym, jak mimo to na takiej drodze wytrwać.
W Esejach filozoficznych Stanisław Rainko podejmuje namysł nad ważkimi, a nawet klasycznymi zagadnieniami filozoficznymi. Z właściwą uczniom szkoły lwowsko-warszawskiej ścisłością i klarownością analizuje koncepcję Kartezjusza i projekty pozytywistyczne, powraca do paradoksu Menona i pytania o granice wiedzy, a także podejmuje próbę zdemaskowania mitów narosłych wokół tego, czym jest filozofia. Obok kwestii epistemologicznych roztrząsa zagadnienia ze sfery etyki, zastanawiają...
"Miraż Sierpnia" pomyślany jest jako próba ponownego wprowadzenia do debaty publicznej – przede wszystkim w łonie środowisk lewicowych – wątków, które były obecne w epoce przełomu ustrojowego. Wydaje się to uzasadnione zadziwiającą ciągłością podstawowych osi sporu ostatniego ćwierćwiecza i jego podstawowych aktorów. O ile jednak świadomość tej ciągłości po prawej stronie sceny politycznej jest silna, lewicowa i lewicowo-liberalna orientacja cierpi na niedostatek historycznej...
Książka Migawki z tradycji uciśnionych jest poświęcona obrazom uchodźców, choć zaproponowana w niej perspektywa różni się od tej, jaka dominuje w głównym nurcie debaty publicznej. Autor stara się przede wszystkim przesunąć akcent z migrantów rozumianych jako przedmiot reprezentacji, na doświadczenie wygnania jako coś, co każe przemyśleć na nowo podstawowe kategorie związane z funkcjonowaniem obrazów. Tym samym więc pokazuje uchodźców jako tych, których obecność stawia również...
Pionierska praca wyjaśniająca kiedy faktycznie tacy wybitni weterani opozycji demokratycznej – lecz pierwotnie socjalistycznej – jak Jacek Kuroń i Adam Michnik zmienili poglądy. Okazuje się, że nastąpiło to w ciągu dziesięciolecia poprzedzającego wybuch rewolucji „Solidarności” z lat 1980-1981, a nie po jej stłumieniu – i że była to bardzo radykalna zmiana całego pierwotnego paradygmatu ideowo-politycznego, który leżał u podstaw Listu otwartego do partii z 1965 roku.
