W kolejnym tomie serii Bibliotheca Iagiellonica. Fontes et Studia przedstawiamy opracowanie dotyczące szkolnictwa średniego ogólnokształcącego we Lwowie w latach 1919-1939. Na podstawie bogatego zasobu archiwalnego prezentuje ono warunki kształcenia, bazę materialną, kadrę pedagogiczną i potencjał związane z tą częścią lwowskiej oświaty. Autor rekonstruuje i charakteryzuje społeczność absolwentów na tle sytuacji narodowo-społecznej Lwowa i Małopolski Wschodniej. Przybliża tak...
Katalog Portrety profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego działających od 1800 do 1945 roku w zbiorach Muzeum Collegium Maius autorstwa dr Anny Jasińskiej jest pierwszym takim kompendium przedstawiającym wizerunki profesorów znajdujących się w dziale Malarstwa muzeum uniwersyteckiego. Książka jest wynikiem badań nad obrazami, których efektem było ustalenie atrybucji obrazów oraz ich proweniencji. Oprócz encyklopedycznej prezentacji portretowanych profesorów, wybitnych przedsta...
Studia nad myślą Buckminstera Fullera służą budowaniu mostów miedzy sztuką, humanistyką, nauką i technologią. Tego zadania podjęli się zapaleni postuczniowie „Buckiego”: architekt Marek Oktaba, tłumacz niniejszej książki, a także konstruktor Waldemar Bober i filozof Bartłomiej Knosala. Wydanie drukiem Instrukcji sterowania Statkiem Kosmicznym Ziemia ma przybliżyć polskiemu czytelnikowi charakterystyczne dla Fullera przekraczanie granic poszczególnych dyscyplin, a także zachę...
Współczesne bezpieczeństwo jest przestrzenią rozciągającą się między dwiema płaszczyznami: wiedzą (informacją) i władzą (rządzeniem). Patrząc z tej perspektywy, otrzymujemy bogaty, różnorodny, choć niewolny od paradoksów i sprzeczności obraz zdarzeń i procesów angażujących rozlicznych aktorów, stosujących różne metody i narzędzia dla wzmocnienia swego bezpieczeństwa w obliczu niepewności współczesnego świata. Ten złożony, czasami chaotyczny obraz odzwierciedla treść, formy, p...
Monografia dr hab. Iwony Milewskiej ma wyjątkowy, pionierski charakter: z jednej strony odpowiada na pytanie, kiedy kontakty przedstawicieli dwóch zasadniczo różniących się cywilizacji indyjskiej i europejskiej, obok od wieków trwających relacji handlowych, weszły na poziom intelektualny, a z drugiej, w jaki sposób Europa przyjmowała elementy kultury indyjskiej wraz z klasyczną literaturą. Cezurę jakościową wyznacza Autorka na wiek XVII, kiedy pierwsi nowożytni misjonarze doc...
Jan Brodowski łączy kilka perspektyw: rzetelność i pasję badacza z zacięciem publicysty (to nie zarzut, a komplement – nikt nie powiedział, że naukowa rozprawa musi być nudna i nieprzystępnie napisana); pozycje teoretyka i praktyka (jako ten ostatni jeździł do Gruzji m.in. w charakterze członka wyborczych misji obserwacyjnych OBWE); spojrzenia z zewnątrz i od środka (przez kilka lat mieszkał na Kaukazie). Jego praca to kolejny dowód, że o Gruzji da się pisać bezstronnie, ale ...
W książce przedstawiono epokę będącą apogeum habsburskiego systemu politycznego oraz społecznego na Śląsku. Kolejny tom ukazuje schyłek tych rządów, następnie okres wojennego zamieszania oraz pierwsze lata pruskiej władzy, więc swoistą ustrojową rewolucję, która przetoczyła się przez prowincję i jej stolicę, ze wszystkimi konsekwencjami dla tamtejszych elit.
W ostatnich latach myślenie kontrfaktualne najczęściej nie było już profilowane przez narrację hegemoniczną, czyli uznaną domenę niezbitych faktów, jak zakładała najstarsza z nich, strategia "jak gdyby". (...) niezależnie od stosowanej strategii konieczny punkt wyjścia dla prowadzonej narracji stanowi aktualność, tu-i-teraz twórcy i jego odbiorców. (...) To prawda, zebrane w niniejszym tomie teksty zajmują się – zgodnie z podtytułem – przede wszystkim strategiami kontr[f]aktu...
Bezsprzecznym atutem recenzowanej publikacji jest autorskie spojrzenie Iwony Janowskiej na analizowany problem wypowiedzi ustnej. Opierając się na solidnych osiągnięciach językoznawstwa stosowanego i glottodydaktyki, Autorka nie ogranicza się tylko do referowania ich założeń. To, co najbardziej wartościowe w ocenianej książce, to cały repertuar autorskich sposobów, technik i narzędzi, jakie Janowska proponuje nauczycielowi języka obcego, by mógł i umiał projektować proces dyd...
Interesująco napisana, niewielkich rozmiarów książka Katarzyny Siwiec wraca do losów uczestników słynnego wesela w Bronowicach Małych w 1900 roku. Pobrali się wówczas Lucjan Rydel, poeta, dramaturg, tłumacz, i córka miejscowego gospodarza Jadwiga Mikołajczykówna. Wydarzenie to, jak dobrze wiadomo, zainspirowało Stanisława Wyspiańskiego do napisania wstrząsającego dramatu Wesele – dzieła, którego przesłanie nie straciło na aktualności do dnia dzisiejszego. Autorka opisuje losy...
Józef Baran zasłużenie zaliczany jest do grona najwybitniejszych spośród żyjących polskich poetów. Należy do pokolenia urodzonego w pierwszych latach powojennych i od ponad półwiecza – bo wtedy zaczęły ukazywać się drukiem jego wiersze – aż do chwili obecnej zyskuje stopniowo coraz większe uznanie, zarówno w ocenach krytyki, jak i w opiniach czytelników. Generacja chłopskich synów, najczęściej jako pierwsza w swych rodach starająca się zdobyć wykształcenie, spotykała się z n...
Praca Składnia żądania we współczesnej polszczyźnie mówionej została napisana w latach 1977?1980 w ramach działalności zespołu naukowego badającego, pod kierunkiem prof. dra hab. Bogusława Dunaja, język mówiony Krakowa. Z powodu trudności wydawniczych w tamtych latach praca ta, obroniona w roku 1981 jako rozprawa doktorska, nie została opublikowana w postaci książki. W roku 1985 i 1986 ukazało się streszczenie części pracy w czasopiśmie „Polonica” (XI, 1985: 119?146; XII, 198...
„Katalog [… ] jest wielkim osiągnięciem naukowym i zarazem dziełem pomnikowym, które dla kolejnych pokoleń badaczy stanowić będzie fundamentalny punkt odniesienia w badaniach nad pieczęciami, herbami i rodzinami rycerskimi na Śląsku”. Z recenzji prof. dra hab. Mateusza Golińskiego „Nie ma porównywalnego dzieła w skali ziem polskich. [… ] Nie jest to wyłącznie dzieło sfragistyczne, ale w pewnym sensie staje się ono zarazem herbarzem szlachty śląskiej. [… ] Chciałbym [… ] podk...
Wydarzenia lat 1648-1658 na południowowschodnich kresach Rzeczypospolitej Obojga Narodów nazywano rozmaicie: powstaniem Bohdana Chmielnickiego, buntem kozackim, rewolucją, wojną domową, wojną narodowowyzwoleńczą, wojną polsko-ukraińską. Końcowa cezura tytułu odnosi się głównie do podpisania aktu ugody (unii) hadziackiej i wskazuje jubileuszowy charakter monografii (w 2018 r. obchodzono 360. rocznicę unii Rzeczypospolitej z Kozaczyzną, rok 2019 to jubileusz 450-lecia unii lube...
Książka nawiązuje tytułem do Teorii listu – pracy habilitacyjnej Stefanii Skwarczyńskiej, wydanej w 1937 roku we Lwowie, a do dziś będącej czytelnym punktem odniesienia dla wszystkich badaczy epistolografii w Polsce. Imponująca monografia lwowskiej badaczki, prekursorska w wymiarze teoretycznym, historycznoliterackim, komparatystycznym i interpretacyjnym, przez ponad osiemdziesiąt lat stanowiła jedyne całościowe ujęcie problematyki epistolograficznej. Nowa teoria listu powsta...
Historia budynków przy ul. Gołębiej 14-20, stanowiących dziś główną siedzibę Wydziału Polonistyki UJ, jest fascynująca od samego początku i znakomicie obrazuje, niczym w pigułce, dzieje Krakowa. Teren, należący wcześniej w fazie lokacyjnej do gminy żydowskiej, zaczął zmieniać swą przynależność wraz z działalnością Akademii Krakowskiej. Przy bezimiennej ulicy, następnie zwanej Garncarską, zmienionej później na Gołębią znalazły pomieszczenie dwie bursy: Sysyniusza i Starnigiels...
Przedstawiamy Państwu pierwszy tom nowej serii wydawniczej Historia w mediach. Zebraliśmy w nim szesnaście artykułów zarówno uznanych badaczy, jak i młodych naukowców, w większości historyków, ale także przedstawicieli innych nauk humanistycznych. Po raz pierwszy w jednym tomie udało się zgromadzić opracowania dotyczące filmowego wyobrażenia różnych epok historycznych – nie tylko, jak dotąd, współczesności. Autorzy zajęli się filmami, także mniej znanymi i zapomnianymi, porus...
Powstał wszechstronny portret aktorki, uwzględniający nie tylko jej role teatralne i filmowe, ale także występy kabaretowe, współpracę z radiem, telewizją… Powstał także ciekawy portret kobiety (wraz ze wszystkimi jej słabościami), która zaznała niedostatku, poznała smak ogromnej popularności, ale największe role teatralne stworzyła u schyłku życia, zupełnie zapomniana przez kino, które ją wykreowało. […] Praca jest świetnie napisana, perfekcyjnie opracowana od strony bibliog...
Celem monografii jest ukazanie procesu mistycznego z perspektywy roli, jaką pełnią w nim obraz i wyobraźnia. Zagadnienie to badane jest na przykładzie opisu indywidualnych doświadczeń mistycznych dwojga świętych zakonu karmelitańskiego: Jana od Krzyża (1542-1591), hiszpańskiego doktora kościoła, a zarazem poety, oraz Edyty Stein (1891-1942), znanej też pod imieniem siostry Teresy Benedykty od Krzyża, niemieckiej filozof. Mistyków tych dzieli historia, ale łączy silny związek ...
Poddając ocenie transponowanie zdobyczy rewolucji do zmieniających się realiów zarówno sfery wewnętrznej, jak i zewnętrznej państwa rosyjskiego, przyznać należy, że wykazują się one niezwykłą elastycznością i trwałością. Zjawisko to związane jest z pragmatycznym podejściem do definiowania obszarów implementacji strategii zmiany od samego początku państwowości rosyjskiej jako Rosji Radzieckiej. One bowiem, obok przebudowy ustrojowej i politycznej, pieriestrojki ideologicznej i...
Bogato udokumentowaną historię parafii, jej duszpasterzy, wyposażenie oraz liczne stowarzyszenia i bractwa autorzy publikacji przedstawili na podstawie dokumentów znajdujących się w archiwum parafialnym, Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie oraz zespołu Archiwum Potockich znajdującego się obecnie w zasobach Archiwum Narodowego w Krakowie. Wsparcia merytorycznego i metodologicznego zechciał udzielić ks. prof. Jacek Urban.
Armenia to jeden z najdawniejszych krajów świata. Według Księgi Rodzaju (8,4) arka Noego osiadła „na górach Ararat”, po czym świat odrodził się do nowego życia. Góry te nazywane przez Ormian Masis od wieków sytuowano w Armenii. Chrześcijaństwo szerzyło się tam już we wczesnej starożytności. Na początku IV wieku Królestwo Armenii, pierwsze w świecie, wprowadziło je jako religię państwową. W V wieku Kościół Armenii wkroczył na drogę, która doprowadziła go do zerwania z głównym ...
Patrząc na całokształt historii występów polskiej męskiej drużyny na siatkarskich imprezach najwyższej rangi w latach 1949-2018, można stwierdzić, że na arenie międzynarodowej wiodło jej się ze zmiennym szczęściem. Głównie były to jednak długo trwające okresy nieudanych zawodów bądź absencji, dlatego też polska reprezentacja stopniowo budowała swoje obecne uznanie i pozycję wśród najlepszych drużyn na świecie, notując regularne uczestnictwo na turniejach liczących się do ofic...
