W latach 2016-2019 autor kilkakrotnie jeździł na Syberię, rozmawiał z potomkami ludzi, do których takie rzeczy należały. Nieme przedmioty dały początek fascynującym historiom. O współczesnych i dawnych mieszkańcach tamtych terenów, o miejscach i kulturze od dziesięcioleci degradowanych na skutek decyzji podejmowanych w Moskwie. W centrum uwagi Dybczaka jest zawsze czujący człowiek na tle historii, natury, polityki albo czujące zwierzę, często od tego człowieka zależne. L...
Miasto między Zabrzem a Rybnikiem. Niedaleko stąd do Toszka, niemieckiego Tost, z wielkim domem wariatów. W latach wojny był tam obóz jeniecki dla Anglików. Uwieczniają go co najmniej trzy książki. Jedną z nich napisał sir P.G. Wodehouse. Potem funkcjonowało więzienie NKWD. Trzy tysiące ofiar. Tego się z Kundli nie dowiemy. Minęło ćwierć wieku. Miasto jest wysypiskiem rozbitków. Niepełne rodziny, podwójne tożsamości, poharatane dusze. Śląscy autochtoni, przesiedleńc...
To nie jest powieść o śmierci, to opowieść o umieraniu. Szczera, intymna do granic, groteskowa, brutalna, smutna i okropnie śmieszna. To dziennik umierania ojca, nie książka wspomnieniowa. To historia o rodzinie w sytuacji granicznej. O instytucjach opiekuńczych, które zawalają sprawę. O Kościele, który zawala, służbie zdrowia, która zawala. To opowieść o czułości i bliskości, które zalewa gniew, bezradność, rozpacz i wściekłość. To w końcu krzyk przeciwko nielegalności eutan...
"Nigdy nie strzelaj przeciwko nikomu; nigdy nie strzelaj, żeby kogoś uwieść; nigdy nie strzelaj, żeby być od kogoś lepszą; nigdy nie strzelaj, żeby cokolwiek sobie udowodnić; strzelanie z łuku to stan, którym można się dzielić. Słowa te towarzyszą Haru, od kiedy trafiła do dojo, gdzie nauczy się i drogi łuku, i drogi życia, która sprawi, że wszystko zakwestionuje, wszystko zaryzykuje i wszystko straci. Po to, żeby wszystko zyskać.Po przeczytaniu historii Haru inaczej prz...
To jest znakomita robota pisarska – i w ogólnym zamierzeniu, i w szczegółach, w rytmie i budowie zdań. Dziad zwany Tefilem jest intrygujący – przez swoją starczą nadgniłość, a zarazem energię gadania.Ta proza ma wiele wspólnego z powieściami Becketta. Tam też monologujący bohaterowie, postawieni w sytuacjach egzystencjalnej nędzy, wypowiadają się nędzarską mową, ale od czasu do czasu – jak Tefil – zaskakują filozofią najlepszej próby.
Witold Wojtkiewicz (1879-1909), może najwybitniejszy malarz polskiego modernizmu, tajemnicę swojej sztuki zabrał do grobu. Przez całe krótkie życie, naznaczone ciężką chorobą serca i świadomością, że artystycznej wizji nie zdąży rozwinąć, towarzyszyło mu przeczucie kruchości i absurdalności istnienia. Wyraził je najlepiej w portretach i w cyklach fantasmagorycznych scen rodzajowych, w których za temat przewodni obrał dzieciństwo, teatr, szaleństwo i śmierć. Doceniany prz...
Autor niczego nie zmyśla. Pisze tylko o tym, co widział na własne oczy i co poczuł na własnej skórze, kiedy pasł krowy „w górkach na południu Polski”, rozładowywał trawlery zimą w Norwegii albo uczył się „na pilarza”. Pisze o ludziach wyniszczonych harówką, brutalnie traktowanych zwierzętach, o starych drzewach ścinanych dla pieniędzy. Nie eksponuje siebie ani swoich emocji, mówi ściszonym głosem, a i tak mocno szarpie.Andrzej Dybczak, rocznik 78, antropolog, pisarz, dokument...
Lejek (Wariacje) jest zbiorem wzajemnie powiązanych sześciu opowiadań i dwóch obszerniejszych nowel. Są one rodzajem wariacji na parę przeplatających się tematów. Chodzi przede wszystkim o metafizykę i rozmaite scenariusze końca. Świat wiary, „bożych inwazji” na ludzką rzeczywistość i ewentualnego „życia po życiu” intryguje autora. Jak sam twierdzi, jako ateista może jedynie walić głową w metafizyczny mur — próbować zrozumieć to, co z definicji niezrozumiałe. O tym właśn...
Tomasz opuszcza rodzinną wieś, w której panują przesądy, a cykl życia wyznacza Kościół. Ale i w mieście nie czuje się na miejscu. Wstydzi się chłopskiego pochodzenia, zapiera się go. Przeżywa więc mękę, gdy ma odprowadzić do miejskiej przychodni matkę mówiącą gwarą. Ta osobliwa droga krzyżowa staje się poszukiwaniem własnego głosu. Misterium to remiks biblijnych opowieści. Pobrzmiewają w nim echa ludowych pieśni i tańców, a także wielkopiątkowej liturgii. Obrzędy są jednak p...
Zuzanna Fruba pozwala nam przeczytać rodzinną korespondencję z czasu po ucieczce ojca z Polski w czerwcu 1982. Miała niespełna trzy lata, kiedy wyjechał. Nigdy więcej się nie zobaczyli. Pięć lat po wyjeździe ojciec zginął w Nowym Jorku w wypadku samochodowym. Listy pisane przez najbliższych pokazują czas stanu wojennego z domowej perspektywy, codzienne uciążliwości i tamte tragiczne dylematy. Widać, jak polityka niszczy szczęśliwą rodzinę. Autorka sprawdza też prawdziwość plo...
Siódmy zbiór wierszy Michała Sobola, laureata m.in. Nagrody Gdynia (za zbiór "Schrony") i Nagrody Fundacji im. Zbigniewa Herberta, dwukrotnie nominowanego do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej (za "Pulsary" i "Wieść"). Jego wiersze tłumaczono na angielski, kataloński, niemiecki, słoweński i szwedzki. Z tomiku "Trasy przelotów": "Kult cargo" W miejscu lądowania przenajświętszych maszyn mężczyźni badają naprawdę ostry nóż, naprawdę mocne sznurki, gładzą różową skórę anioła; ...
"Z zamiłowania Pazińskiego do malarstwa Wojtkiewicza zrodziła się namiętna i pasjonująca książką, która - jak każda udana na temat wielkiego dzieła - jest opowieścią o tym, co fundamentalne". (Marek Bieńczyk, "Książki. Magazyn do czytania") Witold Wojtkiewicz (1879-1909), może najwybitniejszy malarz polskiego modernizmu, tajemnicę swojej sztuki zabrał do grobu. Przez całe krótkie życie, naznaczone ciężką chorobą serca i świadomością, że artystycznej wizji nie zdąży rozwinąć, ...
W ostatnich dziesięcioleciach Europa Zachodnia trochę zbiedniała, trochę się przybrudziła i nieładnie się starzeje. Ale czar Zachodu nie przestaje na nas działać. Szczególnie młodzi pryskają, żeby sobie w Polsce, obiektywnie coraz ładniejszej, zasobniejszej, „nie zmarnować życia”. Dlaczego Polacy wciąż uciekają do krajów zachodnich? Czy decydują o tym tylko zarobki? A może wabi nas „zapach Zachodu” utożsamiany z wyższą cywilizacją? Książka jest zapisem wędrówek Katarzyny Tu...
Na przykładzie losów młodej dziewczyny i jej matki Ewa Szawul pokazuje zmagania kobiet z własną cielesnością. Młodsza bohaterka boleśnie przeżywa dojrzewanie, starsza – czas menopauzy, która ją zaskakuje i skłania do zrobienia życiowego bilansu. Rozbita na te dwa głosy opowieść próbuje odpowiedzieć na ważne pytania: Kiedy ciało zamienia się w „przeciwciało”? Dlaczego staje się wrogiem nastolatki? Dlaczego jest źródłem frustracji dojrzałej kobiety? Jak przełamać lęk i przeprac...
Adina Blady-Szwjgier spisała swoje wspomnienia pod koniec lat 80. za namową Marka Edelmana. W czasie okupacji razem pracowali w dziecięcym szpitalu w getcie warszawskim. Ona jako lekarka, on jako goniec. Na jego - bojowca ŻOB-u - polecenie opuściłą getto, była łączniczką po aryjskiej stronie, lekarką w powstaniu warszawskim. Do zapisu jej pamięci w wydaniu z 2019 roku dołączony został jej powstały tuż po wojnie wiersz, a także odnalezione przez rodzinę dokumenty, wspomnienie...
Brawurowy debiut. Miasto między Zabrzem a Rybnikiem. Niedaleko stąd do Toszka, niemieckiego Tost, z wielkim domem wariatów. W latach wojny był tam obóz jeniecki dla Anglików. Uwieczniają go co najmniej trzy książki. Jedną z nich napisał sir P.G. Wodehouse. Potem funkcjonowało więzienie NKWD. Trzy tysiące ofiar. Tego się z Kundli nie dowiemy. Minęło ćwierć wieku. Miasto jest wysypiskiem rozbitków. Niepełne rodziny, podwójne tożsamości, poharatane dusze. Śląscy autochtoni, pr...
Ta proza jest bezczelnie staroświecka, skandalicznie niemodna. Jest szukaniem urody świata. Mimo wszystko, także w cieniu i ciemności. Tyczyńskiemu zależy najbardziej na obronie szczegółu, najdrobniejszego nawet fragmentu przeszłości. Obronie przed zapomnieniem. To lektura obowiązkowa dla tych, którzy już czują żal z powodu przyszłej utraty. Zdzisław Niewieski (z recenzji wewnętrznej) O autorze: Tomasz Tyczyński (1960-?), polonista, literaturą zajmował się jako badacz w poważ...
Debiutancki tomik Damiana Jankowskiego, ur. w 1992 roku krytyka filmowego, członka redakcji "Więzi", autora czterech wywiadów rzek. To wiersze pozbawione ironii, masek, oczyszczone i prawdziwe. Skondensowane, rezonujące w wewnętrznym świecie czytelnika. Przekonujące o wadze poezji. (Radosław Romaniuk) Źródło Pisze we mnie dzieciństwo które nie chciało się skończyć kina do których chodziłem sam ze sobą w piątkowe poranki piszą we mnie spotkane twarze ulotne spojrzenia pr...
Jest to zbiór wierszy, którego motywem przewodnim jest wiara w przypadek. Tomik jest dedykowany wszystkim tym, którzy poznali smak cierpienia, ale nie poddali się losowi. Tomik zawiera sześć cykli: Ulica Poziomkowa - o miłości, Wojenna szafa - o ratunku, Przypadki - przypadki, które nie są przypadkami, Modlitwa - o przetrwaniu, Natura - o ukojeniu, Do widzenia, Mamo - pożegnanie z matką. Wierzę w przypadek, Ty Czytelniku też nim jesteś....
Gdy była dzieckiem, wychowujący ją dziadek robił z jej włosów pędzle i sprzedawał lokalnym artystom. Dorosła bohaterka Nigdzie wraca do rodzinnego miasteczka, by odnaleźć obrazy namalowane tymi pędzlami – dla niej ważne potwierdzenie własnego istnienia. Tylko czy można odnaleźć siebie, zanurzając się w przeszłość? Gdzie szukać swoich korzeni – w miejscach, w ludziach, a może w przedmiotach? To druga książką w dorobku Boryczki, autorki docenionego przez krytykę i czytelników z...
Sasza i Misza, dwaj ukraińscy żołnierze wojny w Donbasie, przeczekują bombardowanie w zrujnowanym wnętrzu w towarzystwie mówiących ludzkim głosem wypchanych psów oraz akwarium pełnego gadających rybek. Prowadzą absurdalne rozmowy, z których dowiadujemy się, że Wujo zakopał na pamiątkę w ogródku Trzech Ruskich i że na podwórku leży zastrzelony Chłopczyn z rowerkiem, którego należałoby wypreparować jak psy. Całą sytuację komentuje zgryźliwie samowłączające się radio. Z czasem z...
Druga - po nagrodzonej Nagrodą Literacką im. Gombrowicza debiutanckiej "Mapie" - prozatorska książka Sadurskiej. Tu także w fascynujący sposób nakładają się na siebie odległe czasy i ludzkie losy. "Dawno, dawno temu człowiek ujarzmił przyrodę, nie przezwyciężył jednak śmierci, bo nie wyeliminował ze swojego życia przypadku. Wymyślił zatem grę, czyli taką sytuację, w której zawsze z przypadkiem wygra. Jej teoretyczną realizacją są szachy, życiową zaś - wojna. W długim opowiad...