Grudzień 1981, stan wojenny. Nie działają telefony, granice są zamknięte, na ulicach stoją czołgi. Małgorzata Niezabitowska i fotograf Tomasz Tomaszewski, wbrew surowym zakazom, dokumentują rzeczywisty obraz tamtych dni. Przemycone zdjęcia i specjalnie redagowany konspiracyjny dziennik Niezabitowskiej błyskawicznie ukazują się m.in. we francuskiej i włoskiej prasie. To dzięki temu materiałowi świat zachodni dowiedział się prawdy o realiach polsko-jaruzelskiej „wojny". Publik...
"W stulecie wybuchu I wojny światowej przedstawiamy poruszający obraz polskich lat 1914–18, zasadniczych dla następującego po nich wieku. To zestawiona chronologicznie ze świadectw źródłowych barwna i wielowątkowa opowieść o drodze Polaków do Niepodległej. Polskie doświadczenie lat I wojny widziane oczami głównych aktorów zdarzeń (takich jak Józef Piłsudski czy Roman Dmowski), uznanych diarystów (Zofia Nałkowska, Maria Dąbrowska), ale i szeregowych żołnierzy oraz zwykłych obs...
Ruch dysydencki w ZSRR pojawił się pół wieku temu – nagle i jakby znikąd, wprawiając w zdumienie nie tylko sowieckie władze, ale także zachodnich sowietologów. Do tej chwili nikt nie ośmielał się nawet myśleć, że możliwe jest w Związku Radzieckim jawne działanie niezależnych stowarzyszeń. Anatolij Marczenko, prosty robotnik, jako młody chłopak przypadkowo dostał się w tryby opresywnego systemu i wszedł w środowisko więźniów politycznych, by z czasem stać się jednym z nich. Ła...
Unikatowa opowieść o hitlerowskim obozie śmierci Sobibór, funkcjonującym w czasie II wojny na wschodnich krańcach Lubelszczyzny. Niemcy z bezwzględną skutecznością przeprowadzali tam program masowej, natychmiastowej zagłady Żydów. W październiku 1943 więźniowie zorganizowali bunt, w wyniku którego wielu z nich udało się zbiec. Po tym wydarzeniu Niemcy zlikwidowali całą tę katownię. W książce znalazły się relacje ocalałych więźniów. Obrazują historię od momentu ła...
Historia żydowskiego chłopca, ocalałego z Holokaustu. Książka pokazuje, że dla Żydów nie istniał żaden skuteczny system radzenia sobie z nazistowską opresją. Nie ratowały ani koneksje, ani pieniądze – ci, którzy ocaleli, musieli mieć przede wszystkim ogromne szczęście, choć trzeba je było wesprzeć potężną wolą przetrwania. Świadectwo uzupełnione jest opisem zdumiewającego procesu: Oświęcim mógł stać się punktem masowej emigracji Żydów, a nie miejscem zagłady. W ...
Oryginalna wersja świadectwa Calka Perechodnika – mieszkańca Otwocka, policjanta żydowskiego w tamtejszym getcie. Tekst zawiera oskarżenie narodu niemieckiego, jednocześnie polskiego i żydowskiego. Autor bierze również na siebie dużą część odpowiedzialności za śmierć swojej żony i dwuletniej córeczki. Nakreśla postaci znanych mu Polaków i Żydów. Bezwzględnie obnaża ich słabości i wady, które doprowadziły do społecznego przyzwolenia na zaistnienie tak nieludzkich sytuac...
Relacja o charakterze biograficznym żydowskiego lekarza ukrywającego się w czasie wojny w okolicach Tłustego na Podolu. Zapis powstawał w trakcie wydarzeń w latach 1943-1944. Historia opowiada o dramatycznym losie wojennym ludności żydowskiej, w tym najbliższej rodziny Autora, ale wiele wątków wyprowadzonych jest sprzed okresu okupacji, opisują sytuację Żydów w latch 30. i 20. Tekst opatrzony został przypisami, uzupełniony posłowiem historyka prof. Andrzeja Żbikow...
Autor w 1930 roku wyemigrował do Francji. Po wybuchu wojny trafił do Auschwitz, skąd w 1943 został przewieziony do Warszawy, do oczyszczania ruin getta. Brał udział w Powstaniu Warszawskim. Po klęsce Powstania, od września 1944 do wkroczenia wojsk sowieckich w styczniu 1945, ukrywał się wraz z sześciorgiem innych Żydów i katolickim księdzem w piwnicy zniszczonej kamienicy przy ulicy Franciszkańskiej 8. Wspomnienia Goldsteina obrazują ciągłą walkę pomiędzy poczuci...
Relacja dramatycznych przeżyć wojennych — opis ucieczki z getta w Końskich jesienią 1942 i ukrywanie się u polskiej rodziny w Starachowicach. Sugestywny, plastyczny zapis okupacyjnej codzienności, a także bezkompromisowe studium relacji polsko-żydowskich w okresie Holokaustu. We wspomnieniach wyraźnie zagrożenie stanowią Niemcy, ale równie silnie polscy sąsiedzi. Ze strachu i niezrozumienia polskiego antysemityzmu wynikają bezsilność i poczucie samotności Autorki. Z dr...
Opowieść o zderzeniu nadziei i rzeczywistości, o rozczarowaniu i przerażeniu stopniowo przeradzającymi się w gniew. Jednocześnie – opowieść o przetrwaniu. Dziennik Marcelego Najdera, żydowskiego aptekarza, mieszkańca Kołomyi, w początkach wojny członka plutonu sanitarnego Żydowskiej Służby Porządkowej w getcie, spisywany był w warunkach uwięzienia w bunkrze, w którym Autor ukrywał się między początkiem 1943 roku, a marcem 1944 roku wraz z żoną i ośmioma innymi o...
W książce znalazł się wybór źródeł zgromadzonych w Podziemnym Archiwum Getta Warszawskiego, zwanego Archiwum Ringelbluma: relacji, sprawozdań, osobistych listów, urzędowych obwieszczeń. Dokumenty przedstawione zostały z zachowaniem chronologii, tak by poszczególne teksty układały się w opowieść o kolejnych etapach realizacji planu Zagłady.„Mówono: ‚Nie można wymordować setek tysięcy ludzi’. Większość nie chciała wierzyć, że można – i nie dawała się przekonać. Dziś,...
Richard Glazar, czeski Żyd, po przewiezieniu z getta w Theriesienstadt do Treblinki, przydzielony został jako robotnik do brygady, która zajmowała się sortowaniem rzeczy należących do mordowanych w komorach gazowych. Przeżycie w tym szczególnym miejscu miało tragiczny wymiar – Glazar był nie tylko świadkiem śmierci tysiąca ludzi, ale jego życie, podobnie jak życie wielu żydowskich więźniów pracujących w obozie, zależało od śmierci innych – Przywożona przez nich ż...
Wiktor Woroszylski – poeta, prozaik, tłumacz literatury rosyjskiej. Początkowo związany z socrealizmem, później – po osobistym doświadczeniu pacyfikacji Węgier w 1956 roku – coraz bardziej krytyczny wobec systemu. W latach 70. i 80. związany z opozycją demokratyczną – współpracownik KOR, redaktor „Zapisu”; internowany po wprowadzeniu stanu wojennego. Tom 2 – zapis ze środka lat 80. – dokument czasu społecznej stagnacji wywołanej stanem wojennym oraz świadectwo pr...
Świadectwo imponujące – wiele tysięcy stron pokrytych gęstym maczkiem – powstawało codziennie przez 34 lata. A w nim utrwalona wspólna historia Polaków i Litwinów. Autor dzienników, Michał Römer (prawnik, publicysta, działacz społeczny i polityczny, wolnomularz) był postacią znakomitą. Wyprzedzał swój czas, umiał wyjątkowo celnie uchwycić istotę otaczającej go rzeczywistości. Dzięki niemu dziś można zrozumieć polsko-litewskie doświadczenie XX wieku. Sześciotomowa...
Książka Wstaje świt jest antologią siedmiu dzienników z czasu „nieoznaczoności” – lat 1945-1948 – kiedy to Polska otrząsała się z wojny, ale nie wiedziała jeszcze, że czekają ją lata stalinizmu. Autorzy zapisów to ludzie z różnych środowisk, ale wszyscy oni są młodzi, wkraczają w życie. Antologia pozwala choćby na moment wniknąć w ich świat. Autorzy dzienników to: Mieczysław Paśnik, syn lwowskiego profesora, rozpoczynający swoje dorosłe życie w Krakowie; Felicja Szust...
Wiktor Woroszylski przeszedł drogę charakterystyczną dla wielu polskich intelektualistów w drugiej połowie XX wieku: od uwikłania w komunizm do czynnego sprzeciwu wobec niego. Był nie tylko świadkiem, ale i uczestnikiem wielu kluczowych dla powojennej historii zdarzeń, także wpływając na ich przebieg.Jest to kronika środowiska nonkonformistycznego, spisywana również w czasach, gdy samo prowadzenie takich zapisów wymagało niemałej odwagi, a zarazem – wyrazisty portret t...
Michał Römer był postacią znakomitą. Wyprzedzał swój czas, umiał celnie uchwycićistotę otaczającej go rzeczywistości. 6-tomowa edycja jego dzienników z lat 1911–1945 przedstawia, obok spraw największej wagi, codzienność epoki. Autor w tomie 2 relacjonuje m.in. wydarzenia polityczne i militarne z początku I wojny światowej, wojenną atmosferę Wilna, swój udział – jako szeregowca – w Legionach Polskich, przedstawia głównych dowódców i działaczy niepodległościowych. &n...
Dzienniki. 1911–1913Świadectwo imponujące – wiele tysięcy stron pokrytych gęstym maczkiem – powstawało codziennie przez 34 lata. A w nim utrwalona wspólna historia Polaków i Litwinów. Autor dzienników był postacią znakomitą. Wyprzedzał swój czas, umiał wyjątkowo celnie uchwycić istotę otaczającej go rzeczywistości. Dzięki niemu dziś można zrozumieć polsko-litewskie doświadczenie XX wieku.Rozpoczynamy 6-tomową edycję dzienników Michała Römera, w których – obok spraw najw...
Aleksander Podrabinek, buntując się przeciwko życiu na zasadach państwa sowieckiego, jako młody chłopak włącza się w ruch dysydencki. W samym jego centrum spotyka takie postaci jak Andriej Sacharow, Aleksander Sołżenicyn, Petro Hryhorenko, Aleksander Zinowjew. Opisuje akcje demokratyczne, odważnie demaskuje aparat represji i jego najokrutniejszą metodę – psychiatrię represyjną. Do dziś konsekwentnie i bezkompromisowo idzie drogą wol...
Ryszard Bugajski, reżyser: – W 1981 roku poprosiłem Stanisławę Sowińską, by została konsultantką mojego filmu Przesłuchanie. Odmówiła. – Niech pan tego nie robi – powiedziała po przeczytaniu scenariusza. – Oni panu tego nigdy nie wybaczą. – Kto to są ci oni? – zapytałem zdziwiony. W popłochu wyprowadziła mnie ze swego mieszkania na ulicę. Rozglądając się nerwowo wokół, wyszeptała: – Pan nie zna ich metod. Ja znam, bo sama to&...
Relacja Andreja Sannikowa – dyplomaty, polityka, działacza społecznego – o dzisiejszej Białorusi, zdominowanej przez reżim, który przed światem odgrywa pozory demokracji.Jest to książka bezcenna dla historii i z pewnością najlepsza rzecz o czasach Łukaszenki, jaka została u nas napisana. Najbardziej wstrząsnęła mną galeria oprawców, szczerze przekonanych, że są ludźmi. Swietłana Aleksijewicz laureatka literackiej Nagrody Nobla 20...
Wspomnienia Heinza Hegera (pseudonim Josefa Kohouta) są uznawane za unikatowe nie tylko na przełamanie tabu, ale również na opis cierpienia tej grupy ofiar, która była prześladowana również po wojnie – Paragraf 175 przetrwał w NRD i RFN do końca lat sześćdziesiątych XX wieku. „Przedłużenie” prześladowań blokowało walkę byłych więźniów o zadośćuczynienie i uznanie ich jako grupy ofiar.Prześladowania Hegera rozpoczęły się w 1939 roku od umieszczenia w więzie...
Rok 1945 przyniósł zakończenie wojny i ostatecznie rozstrzygnął o powojennym kształcie Polski. Z głosów świadków tamtych wydarzeń – polityków, żołnierzy, ale i zwykłych ludzi – budujemy portret tego dramatycznego czasu, który zaciążył na losach Polski w kolejnych dziesięcioleciach. Jest to zestawiona chronologicznie ze świadectw źródłowych bogata opowieść o przełomie wojny i pokoju, powolnym kształtowaniu się powojennej rzeczywistości, zderzeniu nadziei na normalne życie ...
Ciąg wypadków w marcu 1981, zwany kryzysem bydgoskim, to mieszczący się w dwóch tygodniach przełom polityczny i społeczny w Polsce, który rozpoczął się w Bydgoszczy incydentem, sprowokowanym przez władze komunistyczne, a zakończył rozstrzygnięciem ogólnopolskim – o zasadniczym znaczeniu dla przyszłości kraju. Publikacja przedstawia zapis tamtych wydarzeń, opowiedziany wyłącznie głosami świadków (głównych bohaterów zdarzeń, solidarnościowych i partyjnych przywódców oraz zwykły...
