Spis treści Tamara Brzostowska-Tereszkiewicz Przekład jako metodologia przekładu Borys Szumański Przekład jako gra w pożeranie Małgorzata Gaszyńska-Magiera Czy istnieją reguły recepcji przekładu literackiego? Tomasz Markiewka Przekład i pogranicza. J.R.R. Tolkiena gry ze źródłem Piotr Plichta Problem kohezji i koherencji tekstowej w rosyjskim przekładzie The Faerie Queene Edmunda Spensera Agnieszka Adamowicz-Pośpiech Gry tytułami Jakob Altmann O metaforze w przekła...
Akcja książki zaczyna się w ostatnich dniach sierpnia 1939 roku, a kończy 4 września. Jej głównym tematem jest obrona Katowic przez powstańców i harcerzy przed wkraczającymi wojskami niemieckimi, a także przed bardzo aktywnym tutaj Freikorpsem. Jest 23 sierpnia 1939 roku i śląscy harcerze właśnie powrócili z letniego obozu w Koniakowie do miasta, przez które przechodzi pierwsza fala paniki. Wkrótce wraz z powstańcami podejmą decyzję o stawieniu czoła niemieckiej agresji… Wie...
„Styl tego utworu szlifował w swoim domu na Podolu bez pośpiechu całymi latami, podobnie jak srebrną gałkę, zdobiącą niegdyś czajnik do herbaty. Ten w istocie banalny przedmiot miał stać się kluczowym rekwizytem w zakończeniu jego biografii, która jak dobrze napisana powieść domagała się odpowiedniego epilogu i zaskakującego rozwiązania wszystkich wątków. Gdy doszedł do wniosku, że jest wystarczająco gładka i z powodzeniem może zastąpić kulę, nabił nią pistolet, po czym przys...
Skąd się wzięła nazwa The Yardbirds? Jakie były kulisy powstania Led Zeppelin? Jak doszło do wspólnych nagrań supergrupy Jeff Beck, Jimmy Page, Nicky Hopkins, John Paul Jones, Keith Moon? Koneksje Dreji z grupą The Doors. Śniadaniowe jajka na bekonie smażone przez tatę Chrisa Erikowi Claptonowi. Co było powodem napisania nowego tekstu bluesa Five Long Years? Jakie były kulisy udziału The Yardbirds w festiwalu piosenki w San Remo i w słynnym filmie Antonioniego Powiększenie? J...
Uczta cyfrowa Józefa Bańki jest hipertekstem, w którego „sonorystycznym” tle odmilkły słyszalnym echem poprzednie dwa duże teksty tego Autora: Krytyka rozumu cyfrowego (621 stron) oraz Batożyca, albo taniec z chłostą (402 strony), układając się w monumentalną trylogię. W tekście pierwszym wygenerowany został język dzieła, w drugim – jego specyficzna atmosfera. Uczta cyfrowa jest dziełem szczególnym. Czytana albo od początku do końca, albo przenosząc nas od fragmentów poszczeg...
Spis treści Przed słowem Poeta / Ingmar Villqist Słowo W pogoni Pochwała nocy Wiosna Katar *** [Noc już zataiła…] *** [te puste koperty…] Militaria Świat Moment wyjścia Koniec lata Noce samotnych Odjezdne Południe Polskie knajpy Czy jeszcze tu mieszka Bezsenność Nocna impresja Księżyc *** [głowy moich dni…] Opowiedz mi noc Ptaki *** [Czasem…] 17 listopada 1981 roku Po słowie. Dwa listy Piotr Zaczkowski Marian Kisiel...
Książka zbiorowa o poezji Andrzeja Szuby chodziła za nami od dawna. Zrodziła się jako projekt interpretacyjny, w którym głos zasadniczy został oddany młodym badaczom i krytykom literackim. To oni, wolni od wcześniejszych sądów o liryce autora Postscriptów, zaproponowali lekturę znacznie pełniejszą niż dotąd. Andrzej Szuba – pozbawiony w nowych odczytaniach swojego generacyjnego miejsca – został przedstawiony jako poeta głęboko metafizyczny i intelektualny. Jak gdyby za stanow...
„Praca Justyny Kijonki porusza niezwykle ważny poznawczo i doniosły politycznie, społecznie i kulturowo problem, jakim jest tożsamość współczesnych Górnoślązaków. Stanowi nowatorską i interesującą próbę ukazania historycznych i współczesnych uwarunkowań wpływających na tożsamość Górnoślązaków. W polskiej literaturze socjologicznej brak było dotychczas tego typu monografii, która oparta byłaby na tak szeroko zakrojonych badaniach socjologicznych.” (Z recenzji prof. zw. dr. hab...
„Nie ma się wątpliwości, że książka Marii Fiderkiewicz jest dziełem fundamentalnym dla zrozumienia nie tylko fenomenu Sówki, ale całego śląskiego mikroświata śląskich górników, którzy w ezoteryzmie i symbolice synkretycznych światopoglądów widzieli szansę na zbawienie, ale także na udanie się w inne realia tajemnicy bytu, będącego zawsze wyborem moralnym”. Ze wstępu prof. zw. dra hab. Wojciecha Józefa Burszty Maria Barbara Fiderkiewicz – antropolog kultury, muzealnik, eseis...
„Dla każdego z nas nadchodzi taki jesienny, letni, wiosenny, zimowy poranek, wieczór, kiedy stajemy na progu nie naszego mieszkania, przed szafą, biurkiem, szufladą, którą musimy opróżnić. (...) Prawdopodobnie dzisiaj uda się zakończyć tę selekcję przedmiotów, uwolnić się od konieczności podejmowania decyzji, które z nich są ważne, a które skończą na śmietniku. Niewykluczone, że ich pierwsi właściciele dokonaliby zupełnie innego podziału. Może wiele śladów postanowiliby zatr...
„Praca jest bardzo interesująca, hasła napisane inteligentnie i w sposób, który łamie pełne powagi naukowe standardy pisania o sztuce”. Z recenzji Olgi Tokarczuk „Zastanawiałem się zawsze, co bardziej fascynuje mnie w artystach XX wieku: ich buntownicze i łamiące wszelkie konwenanse dzieła czy ich ekscentryczne, ekscytujące i często dramatyczne życie. Jeśli więc ktoś zapyta: dlaczego wybrałem do Alfabetu sztuki XX wieku takie, a nie inne nazwiska, te, a nie inne hasła – to o...
Publikacja „Dzieje Bogucic w kronice szkoły” zawiera obraz zarówno w formie pisemnej, jak i ilustracyjnej kroniki bogucickiej szkoły, pisanej przez nauczycieli od 1865 do 1975 roku. Jest to zatem księga równolatka miasta Katowice. Całość kroniki stanowi bogaty materiał zawierający dane historyczne dotyczące historii Bogucic, Katowic, Załęża i Małej Dąbrówki, a zwłaszcza początków szkolnictwa w tychże dzielnicach współczesnych Katowic. Z kroniki wyłania się żywy obraz burzliwy...
Na tytułowy „Śląski witraż” składają się teksty, przedstawione w porządku chronologicznym, będące swego rodzaju reakcją etnologa na istotne problemy, zjawiska i procesy zachodzące w górnośląskiej grupie regionalnej; ze smutkiem dodam, że darzone znikomą uwagą śląskich przedstawicieli tej dyscypliny. Z wdzięcznością przyjmuję zatem fakt prymarnego zainteresowania tą problematyką ze strony periodyku „Etnografia Polska”, a także „Kontekstów. Polskiej Sztuki Ludowej” i obecnej in...
„Jej tomy, Wiersze i proza, Liryki zebrane, Czarne słowa, Wiatr, Szczęśliwa jak psi ogon, Jestem baba, Budowałam barykadę, Cierpienie i radość, pełne są erudycyjnych, finezyjnie zdobionych polszczyzną XV-wieczną tekstów, mocno osadzonych w kulturze europejskiej, jak i naturalistycznych, skondensowanych w kilku najwyżej wersach obrazów. „Jestem wciąż frywolnie wesoła”, pisała tuż po powstaniu warszawskim do Romana Kołonieckiego, a Jarosława Iwaszkiewicza przekonywała, że „pięk...
W przypadku Katowic ani historia, ani archeologia, a tym bardziej legenda, nie są zbyt łaskawe. Żaden tu jaskiniowiec nie wymachiwał kamiennym toporem ani pijany rycerz nie zgubił miecza. Jeszcze trzysta, a nawet dwieście lat temu, ktoś kto znalazł się tu taj, widząc dookoła tylko las mieszany, z przewagą lichej sosny; jakieś stawy, a pomiędzy nimi rzekę, która sama doprawdy nie wie jakiego się trzymać koryta; trochę wzgórz z lewa i prawa oraz ogólne pustkowie, ten musiałby m...
Dlaczego oczy wszystkich technologicznych entuzjastów zwrócone były na poczynania Steve’a Jobsa? Jak firma Apple zmieniła nasze zachowania komunikacyjne ? Dlaczego uważam, że nasza kultura zaczęła być poddawana „appleizacji”? „Przejście na dietę jabłkową” (niejako przymusowe) mogłoby być kwintesencją współczesnej kultury. Apple chce, by każdy człowiek toczył iLife (nieprzypadkowo pakiet oprogramowania służący do obróbki zdjęć, filmów, tworzenia muzyki, dołączany do każdego no...
Spis treści Przedmowa Mirosława Michalska-Suchanek: „Otulony kobiecością”. Kobiety w życiu i twórczości Fiodora Dostojewskiego Izabella Malej: Chrystus i jego cień. O dwujednej symbolice jaźni w sztuce Michaiła Wrubla Justyna Tymieniecka-Suchanek: Choroba psychiczna bohatera literackiego w ujęciu psychiatrii egzystencjalnej. Powieść Mały bies Fiodora Sołoguba Monika Rzeczycka: Andriej Bieły, O Sofii-Mądrości (Przekład z języka rosyjskiego, komentarz i opracowanie tekstu – M...
Spis treści; Tadeusz Sucharski: Andrzej de Lazari i idee rosyjskie Bibliografia prac prof. Andrzeja de Lazariego Marian Broda: „Zrozumieć Dostojewskiego” – rozumieć siebie? Krzysztof Kropaczewski: Antroponimia artystyczna Dostojewskiego jako kontekst rosyjskiej filozofii imienia – w epoce „bezimiennych społeczeństw” (próba zarysowania problemu) Mirosława Michalska-Suchanek: Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego – między dialektyką zła a monolitem wiary Janusz Dobieszewski: ...
Spis treści „Fuzja horyzontów” SPOTKANIA Z PRZEKŁADEM Wacław M. Osadnik: Przekład jako fenomen wielosystemowy Martina Ožbot: Słoweńskie i polskie przekładoznawstwo – wybrane zagadnienia w ujęciu porównawczym Niko Jež: Nowe tendencje w przekładach literatury polskiej w Słowenii Edward Balcerzan: Przekład-laboratorium. Julian Przyboś tłumaczy Pawła Tyczynę Anna Majkiewicz: Czy stylizacja dialektalna jest nieprzetłumaczalna? Marta Buczek: Słowacka proza naturyzmu w Polsce — z...
Minęło trzydzieści pięć lat od wielkiego narodowego zrywu wolnościowego Polaków lat osiemdziesiątych. Pomimo istotnego znaczenia nie tylko dla naszego, ale także dla innych narodów Europy jest zwłaszcza młodszym pokoleniom mało znany i zbyt często wykorzystywany raczej do dzielenia jego uczestników. Pisemne relacje przebiegu i rezultatów ówczesnych wydarzeń zrywu solidarnościowego są rzadkością. Dlatego jego uwarunkowania oraz skutki – wewnętrzne i zewnętrzne – powinny być pr...
Wydaje mi się, chociaż może się mylę, że zamiast o błędach lepiej mówić o nieścisłościach w tłumaczeniu. Problem bowiem bardziej dotyczy całości tłumaczonego utworu (aspekt pozytywny) niż błędów w tłumaczeniu wyizolowanych form wyrazowych (aspekt negatywny), mogących rzutować na całość, ale nie określających jakości i wartości tłumaczenia, ponieważ aspekt negatywny nie jest i nie powinien być (a to się dzieje w nauczaniu języków) jedynym kryterium oceny. Innymi słowy, problem...
Andrzej Szuba - urodzony w Gliwicach, poeta i tłumacz poezji anglojęzycznej, absolwent anglistyki na UJ. Opublikował zbiory wierszy: Karnet na życie (1976), Wejście zapasowe (1980), Na czerwonym świetle (1983), Postscripta (1986), Oddech jak twój (1991), Strzępy (1998), 50 strzępów (2001), 99 strzępów (2006), 88 strzępów (2008), 77 strzępów (2009), 66 strzępów (2010), 55 strzępów (2011), 44 strzępy (2015), 33 strzępy (2016), wybory: Dzieci frezje zające (1993), 107 strzępów (...
Pierwsza wersja tej książki ukazała się w 1992 roku i nadal pozostaje jedyną publikacją o polskiej poezji socrealistycznej. Autorka zanalizowała w niej powstałe w tym okresie, ale dzisiaj trudno dostępne wiersze, świadectwa literackie (kulturowe) tamtej epoki, biorąc pod uwagę same teksty, a nie zawiłe motywy i okoliczności ich powstania. Wiele uwagi poświęca językowi interpretowanych utworów i stosowanym w socrealizmie konwencjom stylistycznym, pokazując w sposób klarowny, j...
