W książce znalazły miejsce interpretacje filmów Aleksieja Bałabanowa, Andrieja Konczałowskiego, Siergieja Łoźnicy, Aleksandra Sokurowa, Aleksieja Uczitiela i Aleksandra Wieledynskiego. Przedmiotem namysłu stały się fabularne i dokumentalne dzieła filmowe powstałe po roku 2000., związane z wizualizacją centralnych dla Rosjan konfliktów militarnych, tj. z Wielką Wojną Ojczyźnianą, wojną radziecko-afgańską oraz wojnami czeczeńskimi w latach 1994-1996 oraz 1999-2009. [...] Chodzi...
Nie sadzę, by mogło dojść do oderwania Śląska od Polski w sensie terytorialnym, ale kulturowym – tak. Przez kilkanaście lat wiele środowisk zrobiło dużo, by podważyć polskość Śląska, by o powstaniach śląskich mówić jak o wojnie domowej lub jak o odebraniu siłą obszaru sąsiedniego państwa. Oczywiście przy pomocy i zaangażowaniu struktur państwa polskiego. Kulturowo Śląsk jest odrywany od Polski. Każde publiczne określenie „polskość Śląska” zacznie budzić natychmiastowy sprzeci...
Niniejszy tom O dramacie, z podtytułem Od Hugo do Witkiewicza, opracowany w pierwszej wersji równolegle z tomem O dramacie. Od Arystotelesa do Goethego (PWN, 1989, wyd. drugie, Wydawnictwo „Śląsk”, 2001), ma te same co on cele i zasady edytorskie. Prezentuje teorie dramatu powstałe w różnych krajach europejskich w wiekach XIX i XX. (...) W XIX i XX stuleciu, podobnie jak w wiekach poprzednich, dramatem zajmowali się nadal współcześni filozofowie i dramatopisarze, uczeni oraz ...
Prezentuję Państwu trzecią część moich felietonów. Większość zamieszczonych w tej książce tekstów poświęciłem wybitnym twórcom (Rafał Pomorski, Paweł Steller, Emanuel Imiela, Stanisław Szukalski, Jan Wysocki, Paweł Wróbel), naukowcom (Andrzej Brożek, Ludwik Musioł, Adolf Dygacz, Jerzy Szydłowski) i kapłanom (Teofil Bromboszcz, Ludwik Skowronek, Emil Szramek) działających w XX wieku w Katowicach. Wśród zasłużonych dla miasta nie mogło zabraknąć sylwetek przedstawicieli życia m...
Wielobarwny, bogato ilustrowany, w twardej oprawie z obwolutą, ponad dwustustronicowy album napisany przez górnika, ratownika górniczego, długoletniego członka dozoru górniczego kopalni „Wujek” w Katowicach, autora ponad 200 artykułów naukowych i popularyzatorskich z zakresu elektrotechniki górniczej, historii, górnictwa i innych dziedzin związanych z przemysłem wydobywczym. Album ukazuje się pod patronatem Prezesa Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnic...
Małżeństwa mieszane, w tym polsko-niemieckie, należą do grupy o podwyższonym stopniu ryzyka. Wielowiekowe doświadczenia we wzajemnych stosunkach, zwłaszcza silnie negatywne stereotypy, ciążą nad rodzącym się uczuciem. Zakochani od pierwszego dnia konfrontowani są z pytaniami, które z miłością teoretycznie nie mają nic wspólnego, a jednak… Muszą sobie i otoczeniu wyjaśnić, dlaczego właśnie ona („ta Polka”), dlaczego właśnie on („ten Niemiec”), jakby nie było innych partnerów (...
Arkadiusz Gola dotarł do fotoreporterów z „Dziennika Zachodniego” i „Trybuny Śląskiej” pracujących w tych dwóch największych regionalnych dziennikach w latach 60., 70. i 80. ubiegłego stulecia. Na podstawie przeprowadzonych rozmów oraz bogatego zbioru archiwalnych materiałów stworzył plastyczny obraz tego, jak wyglądał świat fotoreportażu w ówczesnej śląskiej prasie. Publikacja stanowi wielki wkład w historię polskiej fotografii. […] Gola przedstawia ludzi i wydarzenia, ukaz...
Prezentuję Państwu drugą część moich felietonów drukowanych na łamach „Dziennika Zachodniego” (pierwsza ukazała się w 2014 roku). Mam nadzieję, że wpisują się one w obchody 150-lecia nadania praw miejskich wsi Katowice, o której w 1855 roku Józef Lompa pisał: „W Katowicach jest węzeł, pośrodek górnośląskiego przemysłu. Miejsce to jeszcze nosi nazwę wsi, ale wchodząc wieczorem do zajezdnego domu Welta albo obradując u niego przy table d’hôte, mniema się być w największym wrocł...
Książka Beaty Popczyk-Szczęsnej stanowi bardzo wartościową diagnozę postawioną współczesnym tekstom pisanym dla sceny i choć nie ma na celu – jak pisze Autorka – proklamowania „radykalnej zmiany w sposobie używania tworzywa słownego”, to bez wątpienia bardzo trafnie wskazuje na pewne wyraziste tendencje w komponowaniu tekstów teatralnych. Prezentowane w kolejnych rozdziałach zestawienia, porównania, konfrontacje służą Beacie Popczyk-Szczęsnej do uchwycenia tego, co poszczegól...
Po raz pierwszy zetknąłem się z relacją Julii Nikołajewnej Danzas o jej więziennej i łagrowej poniewierce pisząc o Kanale Białomorskim; jest ona jedną z bohaterek mojej książki – poświęciłem jej rozdział Dama o greckim profilu. Ponieważ z tamtego czasu zostały mi zrobione na własny użytek tłumaczenia fragmentów Czerwonej katorgi – uznałem, że wspomnienia te powinny być szerzej udostępnione. Przełożyłem zatem ich całość, korzystając z rosyjskiej wersji dzieła (jego oryginał zo...
Pomysł przygotowania monografii Wojewódzkiego Oddziału Towarzystwa Kultury Teatralnej w Katowicach narodził się u schyłku ubiegłego wieku. Jego gorącą admiratorką była Otylia Czerny-Antoniewicz, honorowa prezes oddziału, wieloletnia kierowniczka biura zarządu, powszechnie znana i lubiana animatorka kultury a jednocześnie utalentowana artystka. Pani Tola, podówczas prawdziwa kronika ruchu amatorskiego, chroniła w pamięci nie tylko wszelkie inicjatywy teatralne, jakie pojawiły ...
Chyba już wiesz, że obaj ze Stefanem, moim młodszym o dwa lata bratem, straciliśmy rodziców. Ojciec przepadł zaraz po aresztowaniu przez sowieckich oprawców 29 września 1939 roku. Od tamtego czasu nie mieliśmy o nim żadnych wiadomości. Był emerytowanym oficerem – zwolennikiem Józefa Piłsudskiego, mama zginęła na oczach Stefanka i moich w tajdze przy wyrębie lasu.
(…) Te moje koszmarne sny to Syberia…
Trzeci tom O dramacie. Od Sartre’a do Mrożka. Poetyki, Manifesty. Komentarze, przygotowany – podobnie jak dwa poprzednie tomy – wysiłkiem zbiorowym, wyrasta z idei trzytomowej edycji książki O dramacie. Poetyki. Manifesty. Komentarze. Choć należy do tej samej całości, mającej za zadanie udostępnienie – w możliwie obfitym wyborze – pism o charakterze teoretycznym, związanych z dramatem i ich opisanie w ujęciu historycznym, różni się swym zakresem od wcześniej opublikowanych to...
Witold Turant jest poetą, eseistą, tłumaczem oraz felietonistą radiowym. To autor m.in. tomu opowiadań Przygoda na Tylnej Mariackiej i prozy wspomnieniowej Miasto z przypadku. Metapolis to powieść, w której nakładają się na siebie rzeczywistości różnych miast w umysłach trojga ludzi. Anna urodziła się w chorzowskiej oficynie, ale jej ambicje i możliwości wykraczają daleko poza granice, które zdawało się nakreślać przeznaczenie. Czy ten sukces ją uszczęśliwi? Jeśli tak, to s...
W „Sekretach Załęskiego Przedmieścia”, jak w kropli deszczu pod mikroskopem, odkryjesz dziesiątki zadziwiających ciekawostek, a wśród nich „gwiazdy i legendy dawnych Katowic”. Ta magiczna kropla to soczewka! Ukazuje urodę zapomnianych zakątków miasta, a przede wszystkim koleje życia jego mieszkańców. Dowiesz się, jak osiągali sukcesy i co się stało przyczyną ich upadku. Weźmiesz udział w radosnych i smutnych zdarzeniach, jakie przeżywali. Zwiedzisz miejsca, których już nie ma...
„To miasto powstało przypadkiem. Wiele jest miast na tym świecie, które po prostu musiały powstać, ponieważ leżą nad rzekami, u ich ujścia, na skrzyżowaniach pradawnych szlaków komunikacyjnych, posiadały nadzwyczajne walory obronne, ale Katowice do nich nie należą. Nie przystają do żadnego z tych modeli. Swoje powstanie, a raczej ponowne narodziny, w formie miasta zawdzięczają kaprysowi czy też indywidualnej potrzebie pewnego człowieka inwestującego w wielki jak na owe czasy ...
„Styl tego utworu szlifował w swoim domu na Podolu bez pośpiechu całymi latami, podobnie jak srebrną gałkę, zdobiącą niegdyś czajnik do herbaty. Ten w istocie banalny przedmiot miał stać się kluczowym rekwizytem w zakończeniu jego biografii, która jak dobrze napisana powieść domagała się odpowiedniego epilogu i zaskakującego rozwiązania wszystkich wątków. Gdy doszedł do wniosku, że jest wystarczająco gładka i z powodzeniem może zastąpić kulę, nabił nią pistolet, po czym przys...
Skąd się wzięła nazwa The Yardbirds? Jakie były kulisy powstania Led Zeppelin? Jak doszło do wspólnych nagrań supergrupy Jeff Beck, Jimmy Page, Nicky Hopkins, John Paul Jones, Keith Moon? Koneksje Dreji z grupą The Doors. Śniadaniowe jajka na bekonie smażone przez tatę Chrisa Erikowi Claptonowi. Co było powodem napisania nowego tekstu bluesa Five Long Years? Jakie były kulisy udziału The Yardbirds w festiwalu piosenki w San Remo i w słynnym filmie Antonioniego Powiększenie? J...
„Dla każdego z nas nadchodzi taki jesienny, letni, wiosenny, zimowy poranek, wieczór, kiedy stajemy na progu nie naszego mieszkania, przed szafą, biurkiem, szufladą, którą musimy opróżnić. (...) Prawdopodobnie dzisiaj uda się zakończyć tę selekcję przedmiotów, uwolnić się od konieczności podejmowania decyzji, które z nich są ważne, a które skończą na śmietniku. Niewykluczone, że ich pierwsi właściciele dokonaliby zupełnie innego podziału. Może wiele śladów postanowiliby zatr...
Na tytułowy „Śląski witraż” składają się teksty, przedstawione w porządku chronologicznym, będące swego rodzaju reakcją etnologa na istotne problemy, zjawiska i procesy zachodzące w górnośląskiej grupie regionalnej; ze smutkiem dodam, że darzone znikomą uwagą śląskich przedstawicieli tej dyscypliny. Z wdzięcznością przyjmuję zatem fakt prymarnego zainteresowania tą problematyką ze strony periodyku „Etnografia Polska”, a także „Kontekstów. Polskiej Sztuki Ludowej” i obecnej in...
Dlaczego oczy wszystkich technologicznych entuzjastów zwrócone były na poczynania Steve’a Jobsa? Jak firma Apple zmieniła nasze zachowania komunikacyjne ? Dlaczego uważam, że nasza kultura zaczęła być poddawana „appleizacji”? „Przejście na dietę jabłkową” (niejako przymusowe) mogłoby być kwintesencją współczesnej kultury. Apple chce, by każdy człowiek toczył iLife (nieprzypadkowo pakiet oprogramowania służący do obróbki zdjęć, filmów, tworzenia muzyki, dołączany do każdego no...
Spis treści Morderstwo w Monte Carlo Profesor Nicieja Hachiko 1. (Filozof ze szkoły aleksandryjskiej) 2. (Jedna fotografia) 3. (Reflektory punktowe) 4. (Ariel Toaff) 5. (Miejsce w zbiorowej wyobraźni) 6. (Obywatel robot) 7. (Hachiko) 8. (Długopis Aldrina) 9. (Złota moneta) 10. (Lowry) Włącz się Efekt motyla 1. (Oleg Zakirow) 2. (Samotność w kosmicznej pustce) 3. (Zagadka setnej małpy) 4. (Efekt motyla) 5. (Odkrywca nieśmiertelności?) 6. (Nie tak się umowiliśmy...
Posłowie (fragment) Książka jest wielka. Posłowie do niej musi być małe. I jeśli Czytelnik łaskawy już zdążył odetchnąć, tak jak ja teraz, to po tym logosie, micie i słowie jeszcze moich słów kilka do opus magnum Krystiana Węgrzynka. Bo jak Czytelnik zauważył, coś się śląskiego w tej książce dokonało. Coś się na świat wydostało. Otwarło się coś ogromnie śląskiego, ponieważ Autor nie tylko napisał pracę o Górnym Śląsku, ale też coś górnośląskiego arcyludzko, tytanicznie przep...
Niedzisiejszy duch teatru Kiedy ćwierć wieku temu udało mi się namówić na zwierzenia Bogdana Paprockiego, wspomniał w rozmowie o propozycji z New York City Opera, którą otrzymał w latach pięćdziesiątych, gdy polscy artyści pojechali z Halką do USA. — Postawiono mi warunek — dodał — że jeśli wrócę do kraju, propozycja przestanie być aktualna. Odpowiedziałem bez zastanowienia, że nawet boso i o suchym chlebie, ale wolę zostać w domu. To Opera Śląska nas tak ukształtowała, tam ...
„Literatura faktu” to obszerna kategoria zawierająca książki non-fiction. Taki typ literatury cechuje się przedstawianiem prawdziwych wydarzeń, historii oraz postaci. W skład tej kategorii wchodzą biografie, autobiografie, wspomnienia, literatura popularnonaukowa, książki podróżnicze, przewodniki oraz oczywiście reportaże. W kategorii „Literatura faktu” w księgarni internetowej Woblink.com znajdują się pozycje opisujące największe lub najbardziej tajemnicze zbrodnie, takie jak „Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej” Cezarego Łazarewicza, „Mindhunter. Tajemnice elitarnej jednostki FBI” Johna Douglasa i Marka Olshakera, „Zbrodnia niedoskonała” Katarzyny Bondy oraz Bogdana Lacha, książka „Zbrodnie prawie doskonałe. Policyjne Archiwum X” Izy Michalewicz skupiona na zbrodniach rozpracowywanych przez specjalną komórkę Policji czy bestsellerowe pozycje Billa Bassa i Jona Jeffersona „Trupia farma” i „Trupia farma. Nowe śledztwa” przybliżające czytelnikom pracę jednego z czołowych antropologów w ośrodku Antropologii Sądowej Uniwersytetu Tennessee. Nie można pominąć wielu wybitnych reportaży wydawanych przez wydawnictwo Czarne, jak na przykład „Wyniosłe wieże. Al-Kaida i atak na Amerykę”, „Droga do wyzwolenia. Scjentologia, Hollywood i pułapki wiary”, „Za jeden wiersz. Cztery lata w chińskim więzieniu” czy „Milczący Lama. Buriacja na pograniczu światów”. W kategorii „Literatura faktu” znajdują się również biografie ważnych i znanych postaci, jak na przykład „Beksińscy”, „Ksiądz Paradoks” i „Komeda” Magdaleny Grzebałkowskiej, „Ogień i furia. Biały Dom Trumpa” Michaela Wolffa, autobiografie „Pamiętnik księżniczki” Carrie Fisher czy „Obgadywanie świata” Jerzego Owsiaka. Mieszczą się tu również poruszające reportaże wojenne jak opowiadające o wojnie w Wietnamie „Depesze” Michaela Herra, współscenarzysty „Czasu Apokalipsy”, oraz fabularyzowane reportaże w typie „Czarnej” Wojciecha Kuczoka, książki opartej o tragiczne wydarzenia z 2002 roku, które rozegrały się w jednej z podlaskich miejscowości. A oprócz tego „Please kill me. Punkowa historia punka” Legs McNeil oraz Gillian McCain będąca wiernym obrazem Stanów Zjednoczonych z przełomu lat 60. i 70. XX wieku.
