Może Kartezjusz nie byłby rad z takiej modyfikacji jego tezy, ale czytelnik lubiący igraszki rozumu analitycznego znajdzie w tej książce powody do zadowolenia, a nawet do śmiechu. John Paulos (ur. 1945), profesor matematyki z USA, autor poczytnej książki Analfabetyzm matematyczny, w Myślę, więc się śmieję stawia naprzeciw siebie Groucha Marksa i Bertranda Russella, by w tej przestrzeni zderzenia niskiej codzienności z wysokim intelektem wydobywać paradoksy, a nawet absurdy na...
Karl Kerényi (1897–1973) należał w XX wieku do ścisłego grona najwybitniejszych badaczy mitu i religii. Urodził się i działał na Węgrzech, a w 1943 roku osiadł na stałe w Szwajcarii, nie mogąc po wojnie wrócić do kraju. Inaczej niż u innych mitologów dążących do syntezy badania Kerényiego wyróżniają się postrzeganiem mitu i religii w bardzo szczegółowym kontekście codziennego życia danej społeczności. Dlatego mają zawsze charakter fascynującej opowieści, która ożywia mit i od...
Niemiecki filozof Hermann Schmitz (ur. 1928) zaprojektował swoją Nową Fenomenologię w latach 70. XX wieku. Z perspektywy „ja-tu-teraz” starał się w licznych dziełach, do których niniejsze może służyć za wprowadzenie, rozwijać fenomenologię wychodzącą od bezpośredniego doświadczenia. Schmitz rezygnuje z heroicznych aktów „redukcji” Husserla, nie wierzy bowiem w możliwość takiego dotarcia do „czystej” świadomości, rezygnuje z wszelkiego transcendentalizmu, a nawet z idei samej ...
Niemiecki filozof Max Scheler (1874–1928) napisał „Resentyment a moralności” tuż przed I wojną światową (1912) przede wszystkim jako polemikę z oceną chrześcijaństwa sformułowaną ćwierć wieku wcześniej przez Friedricha Nietzschego. Nietzsche wprowadził do terminologii moralnej pojęcie „resentymentu” jako wartości negatywnej. Scheler porównuje różne moralności i broni chrześcijaństwa przed zarzutem, że stanowi ono wykwit „resentymentu”, „moralności słabych”, którzy siłą swojej...
Kluczowe będzie dla nas pytanie o charakter popędu, którego rozumienie zakorzenić chcemy poza wszelkim porządkiem naturalistycznym. Jeżeli uznajemy, że popędy są ostatecznym, najbardziej źródłowym warunkiem genezy wszelkich znaczeń, to jaki jest sposób istnienia tego warunku? Tutaj właśnie najważniejsza będzie bezpośrednia inspiracja Heideggerowska. Spróbujemy zobaczyć popęd jako swoisty egzystencjał, określenie najbardziej fundamentalnej relacji przekraczania, wyjścia z imma...
Od końca lat czterdziestych XX wieku ukazywały się we Francji publikacje z historii religii, które z czasem stały się światowym kanonem w tej dziedzinie. Ich autor, Mircea Eliade (1907–1986), jest dziś klasykiem religioznawstwa. „Obrazy i symbole” należą do jego wczesnych dzieł (1952). Eliade skupia uwagę na problematyce symbolu, w owym czasie bardzo aktualnej i inspirowanej zarówno przez dyscypliny humanistyczne (psychoanaliza, filozofia, np. Cassirer, teologia, np. Tillich)...
Gdzie kończy się dzieło a zaczyna szaleństwo? Jak możliwy jest język, który w jednym i tym samym dyskursie mówi o poezji i szaleństwie? Kiedy narodziła się literarura i z jakiego doświadczenia? Jak, w jakich warunkach i za pomocą jakich form, coś takiego jak podmiot może pojawić się w porządku dyskursu? W książce tej czytelnik znajdzie próbę odpowiedzi na te i inne zasadnicze pytania dotyczące języka i literatury. Głównym tematem jest nieodmiennie niewidoczna linia oddzielaj...
W rozumieniu autora żydowski mistycyzm objął znacznie szerszy zakres zjawisk, niż uprzednio przyjmowano: nie tylko średniowieczną kabałę, lecz także opisane w tym tomie: XVI-wieczną kabałę Izaaka Lurii, kontrowersyjny ruch Sabbatacja Cwi, a także chasydyzm na ziemiach polskich z Baal-Szem Towem. W interpretacji Scholema mistycyzm żydowski stanowi ciągłość od wczesnego średniowiecza aż po współczesność. Ta książka jest tyleż historią, co analizą charakterystycznych wątków teg...
Nie jest to typowy podręcznik do historii filozofii, ale za to bardziej użyteczny i pouczający niż cała półka typowych podręczników. Bertrand Russell (1872–1970), jeden z najwybitniejszych filozofów brytyjskich XX wieku, laureat Nagrody Nobla (1950), napisał „Dzieje” w czasie II wojny światowej jako historię na wskroś nieakademicką i prywatną. Nie stroni w niej od radykalnych opinii, z jednymi klasykami poważnie dyskutuje, innych wyśmiewa, a czytelnik otrzymuje rozległą panor...
Niemiecki intelektualista o szerokich zainteresowaniach i trudnym życiu akademickim Georg Simmel (1858–1918) uchodzi za jednego z pionierów socjologii. „Filozofia pieniądza” wszakże (1900) nie jest socjoekonomią, lecz dziełem „totalnym”, z którym autor wiązał największe nadzieje i które uważał za swoje opus magnum. Tak jak zegar mierzy czas, tak pieniądz mierzy świat. Nie jest tylko po prostu środkiem wymiany, lecz relacją, interakcją wewnątrz społeczeństwa. Pieniądz „tka spo...
Uznawana za najwybitniejszą intelektualistkę żydowską XX wieku Hannah Arendt (1906-1975) rozważa "kondycję ludzką" z perspektywy współczesnych doświadczeń i niepokojów. Świadek epoki, urodzona w Niemczech, emigrantka od 1933 roku, autorka rozpraw o totalitaryzmie, napisała tym razem "pozytywny" traktat o człowieku ujętym od strony narodzin i początku, a nie, jak w egzystencjalizmie, śmierci i kresu, oraz od strony vita activa przeciwstawionej vita contemplativa. Człowiek wype...
Fenomenologia ducha Hegla jest jednym z najsłynniejszych dzieł w całej europejskiej historii filozofii. Jest to dzieło zdumiewające swą oryginalnością. Hegel wychodzi w nim wielorako poza koleiny, którymi posuwała się do tej pory myśl filozoficzna, i zarazem zamyka relatywnie krótki okres niezwykle dynamicznego rozwoju filozofii niemieckiej, zaczynający się od kantowskiego "przewrotu kopernikańskiego". Oryginalność stanowiska Hegla polega zwłaszcza na przerzucaniu pomostów mi...
"Większa część tej pracy poświęcona jest zmaganiom z poglądami tradycyjnymi, mimo że z punktu widzenia sztuki nowoczesnej są one mniej interesujące niż nowoczesne teorie estetyczne. Wynika to z faktu, że teorie tradycyjne dominują w programach edukacyjnych i na nich opiera się intuicyjne podejście odbiorcy do sztuki nowoczesnej. Lansowanie tych poglądów odbija się negatywnie na społecznym funkcjonowaniu sztuki. Przez nie trudniej pozyskać i wychować widzów, z ich powodów boją...
Kevin MacDonald (ur. 1944), profesor psychologii ewolucyjnej na Uniwersytecie Kalifornijskim, należy do najbardziej kontrowersyjnych intelektualistów w USA, a Kultura krytyki jest najobszerniejszym i reprezentatywnym wykładem jego poglądów. MacDonald bada naród i kulturę żydowską od strony jej cech „rasowych” i etnicznych. Wychodzi z założenia, że Żydzi jako grupa reprezentują pewną strategię ewolucyjną: dobór grupowy. Polega ona na etnocentryzmie, który oznacza obronę własne...
Jeść to zaznawać przyjemności lub cierpienia. Żadna inna sfera ludzkich doznań fizycznych nie jest tak dotkliwie dwoista. Niewłaściwe odżywianie się czy wprost głód to najwięksi ludobójcy w dziejach człowieka. Ludzkość od dziesięciu mileniów z okładem spożywa (także w dosłownym sensie) owoce największej rewolucji w swoich dziejach: narodzin rolnictwa. Za tą cywilizacyjną zmianą poszły przemiany gospodarcze, społeczne, polityczne, a nawet obyczajowe. O tym wszystkim, o kilku t...
Publikacja jest socjologiczną rozprawą problemu kary w odniesieniu do rodzaju przewinienia - w aspekcie historycznego rozwoju. Męczenie skazańca i długie zadawanie bólu z czasem sprowadza się do szybkich egzekucji kończących przedłużające się „spektakle”. Przemiany te są wynikiem zmieniającej się moralności społeczeństw.
"O sztuce wojny" (1521) to jedyna książka Niccolo Machiavellego (1469-1527), jaka ukazała się za jego życia. Autor, przez wiele lat urzędnik republiki florenckiej, nie miał wprawdzie doświadczenia wojskowego, ale jego (podany w formie dialogu) traktat stał się kamieniem milowym nowożytnej obronności. Autor optował za tym, by państwa organizowały własne armie, co w czasach powszechnego korzystania z wojsk najemnych było nowością. Dlatego dzieło Machiavellego było inspiracją dl...
Emil Cioran (1911-1995), urodzony w Rumunii, ale od wczesnej młodości (od 1937 roku) osiadły we Francji jeden z najwybitniejszych współczesnych pisarzy i filozofów, swoją pierwszą książkę Na szczytach rozpaczy napisał jeszcze po rumuńsku w 1934 roku. Otrzymał za nią Nagrodę Fundacji Królewskiej w kategorii debiutu, podobnie jak Eugen Ionescu (później Eugene Ionesco), który obok Mircei Eliadego był w XX wieku trzecim najwybitniejszym Rumunem z pokolenia Ciorana. W okresie pisa...
"Szamanizm" należy do głównych dzieł Mircei Eliadego (1907-1986), rumuńsko-francuskiego pisarza i historyka religii. Choć ma już pół wieku, należy do kanonu badań religioznawczych. Jest to dzieło z zakresu historii religii w specyficznym sensie nadanym temu pojęciu przez autora. W odróżnieniu od psychologii czy socjologii religii dziedzina ta bada jego zdaniem "fakt religijny" jako fakt religijny - a nie na przykład społeczny czy psychiczny. Odsłania zatem jego ściśle sakraln...
W "Technikach jogi" Eliade ujmuje jogę całościowo i obejmuje naukę mistyczną i historię duchowości Indii. Rozważa ją w kontekście różnych nurtów religijnych takich jak hinduizmu, buddyzmu i tantryzmu, niczym paleontolog bada jej powstające od tysięcy lat nawarstwienia. Choć wyraźnie zastrzega, że w technikach jogi jest wiele rzeczy nieprzekazywalnych dyskursywnie i wymagających praktycznego kontaktu z nauczycielem, czytelnika zainteresowanego jogą z pewnością zafascynuje to ...
Filozofia wielu z nas kojarzyć się może przede wszystkim z najbardziej znanymi nazwiskami klasyków tej dziedziny wiedzy oraz gatunku literackiego. Wśród takich podstaw z pewnością znajduje się “Państwo” czy “Uczta” Platona, “Rozmyślania” Marka Aureliusza, “Suma logiczna” Williama Ockhama lub “Tako rzecze Zaratustra” Fryderyka Nietzschego. Te i wiele innych klasycznych pozycji filozoficznych czeka na Was na Woblink jako ebooki w formatach epub, mobi lub pdf. Dzięki tym myślicielom i ich osiągnięciom możemy zagłębiać się w rozważania o istocie świata, życia i rzeczywistości, w jakiej przyszło nam funkcjonować. Osobom pragnącym znaleźć odpowiedź na najważniejsze pytania polecamy sięgnąć chociażby po “Erystykę, czyli sztukę prowadzenia sporów” lub “O wolności ludzkiej woli” Artura Schopenhauera. Osobom poszukującym nieco innego spojrzenia, a przy tym nieprzeciętnej dawki humoru spodoba się z pewnością “Kubuś fatalista i jego pan”, dzieło Denisa Diderota. Uznawane jest ono za pierwszą powieść filozoficzną, w której filozof przedstawia swoje idee, światopogląd oraz spostrzeżenia dotyczące rzeczywistości w przystępnej formie. Do klasyki filozofii weszło już także inne nieoczywiste dzieło, “Świat Zofii” Josteina Gaardera. Choć napisana zostało przede wszystkim dla córki autora, stało się międzynarodowym bestsellerem. Łączy w sobie elementy powieści sensacyjnej czy romansu z wprowadzeniem w świat filozofii. Wraz z bohaterami kroczymy przez historię, poznając Sokratesa, Platona, Tomasza z Akwinu, Barucha Spinozę, Blaise’a Pascala czy Sigmunda Freuda. “Świat Zofii” to świetna odpowiedź na pytanie: jak poznać historię filozofii? Zarówno tą powieść, jak również książki autorstwa myślicieli, których poglądy przybliża, znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, ebooki oraz audiobooki.
Jakie jeszcze książki, oprócz “Świata Zofii”, można polecić początkującym filozofom? Na szczęście takich pozycji jest niemało! W Polsce jednym z najbardziej klasycznych opracowań są dzieła Władysława Tatarkiewicza - jego “Historia filozofii. Tom 1”, “Historia filozofii. Tom 2” oraz “Historia filozofii. Tom 3”, jak również “Historia estetyki. Tom 1”, “Historia estetyki. Tom 2” i “Historia estetyki. Tom 3”. W filozofię nauki pomaga nam wejść chociażby Tadeusz Pabjan w swojej książce “Odczytywanie sensu. Wstęp do filozofii nauki”. Ciekawą pozycją jest “Rok z filozofami” - krótkie teksty najważniejszych myślicieli zebrane tak, by na każdy dzień roku zaoferować skondensowane rozważania dotyczące najważniejszych elementów ludzkiego życia. Książka ta, zgodnie z tytułem, podzielona jest na cztery główne części, zgodnie z porami roku, i stara się odpowiedzieć na pytania, czym dla filozofów była miłość, przyjaźń, szczęście, nadzieja? Jeżeli nie macie zbyt wiele czasu na zgłębianie długich prac pełnych niełatwych myśli, mamy rozwiązanie! “Filozofia dla zabieganych” Johnny’ego Thomsona będzie dla Was idealna. To książka pełna krótkich, ilustrowanych piktogramami rozdziałów, w których autor w przystępny sposób przeprowadza czytelnika przez świat najważniejszych idei oraz ich autorów od starożytności aż po współczesność. Z kolei Paul Kleinman w swoim dziele “Filozofia. Przewodnik dla lubiących rozkminiać bez bólu” w bardzo angażujący sposób opowiada o filozofii od Arystotelesa do Heideggera, od wolnej woli po metafizykę. Pełen ciekawostek, ilustracji oraz zagadek przewodnik sprawia, że z dużą łatwością możemy zagłębić się w tą trudną, a jakże ważną dziedzinę, jaką jest filozofia. Wszystkie te filozoficzne ebooki czekają na Was na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.
Po jakie jeszcze inne dzieła filozoficzne warto sięgnąć? Możliwości są ogromne! Obok klasyków filozofii czy etyki znajdziemy tu także takie być może nieco niespodziewane nazwisko jak Umberto Eco. Znany jest on zapewne głównie jako włoski powieściopisarz, autor chociażby “Imienia róży” czy “Baudolino”, uważanego zresztą za powieść filozoficzną. Jego rozważania często jednak obejmowały także kluczowe dla filozofii zagadnienia sensu życia, a przede wszystkim natury człowieka. Z licznych książek autorstwa Umberto Eco polecamy zwłaszcza “Na ramionach olbrzymów”, a także napisane wspólnie z Carlo Marią Martinim “W co wierzy ten, kto nie wierzy?”. Wśród polskich myślicieli polecamy zwłaszcza dzieła Leszka Kołakowskiego - jego “Mini wykłady o maxi sprawach” to świetna, skondensowana pigułka cennych myśli o kwestiach, które trapią każdego człowieka bez wyjątku. Ksiądz Michał Heller, choć jest przede wszystkim znanym fizykiem, stworzył także liczne teksty filozoficzne. Sięgnijcie po “Wykład, który wstrząsnął światem”, “Szkice z filozofii głupoty” lub “Elementy filozofii przyrody”. Historyk idei i filozof polityki Marcin Król w swoim eseju “Do nielicznego grona szczęśliwych” pisze o współczesności, blaskach i cieniach demokracji, a także zaletach rewolucji. A może chcecie naprawić swoje życie? “Cztery tysiące tygodni” Oliviera Burkemana jest właśnie dla Was! Z jej pomocą podejmijcie próbę odzyskania wewnętrznego spokoju i pełnego wykorzystania danego ludziom czasu. By pogłębić swoją wiedzę o medytacji, sięgnijcie po “Mądrość buddyjskiego mnicha. Od świadomej medytacji po eliminację niepokoju i gonitwy myśli” Ajahna Brahma. Rozważania dotyczące ważnej współcześnie kwestii płci podejmuje chociażby Marzena Adamiak w swoim dziele “Przeżywając płeć. Doświadczenie na styku feminizmu, poststrukturalizmu i fenomenologii”. Choć filozofia może się czasem wydawać abstrakcyjną i odległą dziedziną, porusza wiele codziennych i życiowych kwestii bliskich każdemu człowiekowi. Warto sięgać więc po te rozmyślania - wiele z nich znajdziecie na Woblink jako audiobooki, książki papierowe lub ebooki (w formatach epub, mobi lub pdf).
Jedną z popularnych pozycji niezaliczanych stricte do filozofii, zawierających jednak istotne rozważania o życiu i świecie, jest “Walden, czyli życie w lesie” Henry’ego Davida Thoreau. Przez wielu książka ta uznawana jest za arcydzieło literatury amerykańskiej. To zapis eksperymentu Thoreau, który przez ponad dwa lata samotnie mieszkał nad stawem Walden w stanie Massachusetts. Eseje zachwalające zalety prostego, surowego, zgodnego z naturą życia stały się ważnym głosem dla wielu ekologów i entuzjastów funkcjonowania w bliskim kontakcie z przyrodą. Rozważania związane z etyką postępowania względem wszystkich istot żywych wypełniają także karty “Statusu moralnego” Mary Anne Warren. Jacek Dobrowolski zastanawia się nad współczesnym projektem emancypacyjnym człowieka w swoim dziele “Niewolnicy i panowie. Sześć i pół eseju z antropologii i filozofii społecznej świata”. Z kolei Kazimierz Szewczyk skupia się na zagadnieniach bioetycznych rozumianych jako etyka systemów opieki zdrowotnej w społeczeństwach demokratycznych w swoich dwóch książkach: “Bioetyka, t. 1. Medycyna na granicach życia” oraz “Bioetyka, t. 2. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej”. Te i wiele innych pozycji z zakresu filozofii oraz etyki znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki oraz ebooki (epub, mobi, pdf). Nie czekajcie, czas zgłębić tajemnicę istnienia!
