Prasa

W listopadowym numerze Miesięcznika ZNAK Cieszyć się kruchością życia Przez wieki żyliśmy w kulturze, w której tematy przemijania i śmierci były postrzegane przez pryzmat chrześcijańskiej wyobraźni religijnej. Wizja życia po śmierci miała niemal powszechną siłę oddziaływania. Religia dostarczała też zbiorowych rytuałów, które pomagały radzić sobie z utratą bliskich i przeżywaniem żałoby. Postępująca sekularyzacja mocno podważyła te wyobrażenia. Nie wypra...

Jak wzmacniać odporność psychiczną Odporność psychiczna to umiejętność powrotu do równowagi po trudnych doświadczeniach lub stresie. Przypomina tarczę obronną, która pozwala nam chronić się przed problemami. Składają się na nią poczucie wpływu, zdolność do działania, właściwe podejście do wyzwań oraz pewność siebie. Nie jest ona czymś danym na zawsze, możemy ją kształtować i wzmacniać. Dbanie o nią jest absolutnie kluczowe, byśmy mogli dobrze funkcjonować w rzeczywistości ...

Dobre życie w chaotycznym świecie Starożytny filozof Epikur twierdził, że świat nie ma żadnego całościowego sensu; jest przypadkową grą atomów, a śmierć stanowi ostateczny kres ludzkiego istnienia. Mimo to od nas zależy, czy przeżyjemy swoje życie dobrze. Aby tak się stało, Epikur zalecał szukanie przyjemności. Chodziło mu nie o wystawne uczty, lecz o zadowalanie się skromnymi wygodami, przyjaźnią, obserwowaniem natury. Przypadkowość świata sprawia, że samo nasze istnienie m...

Moje duchowe miejsce Krajobraz religijny Polski zmienia się szybko, zwłaszcza w najmłodszym pokoleniu. Według badań CBOS-u 30 lat temu jako wierzący deklarowało się 93% osób między 18. a 24. rokiem życia. W zeszłym roku było to już tylko 71%. Jeszcze szybciej postępuje zanik praktyk religijnych. Odsetek regularnie chodzących do kościoła spadł w tej grupie aż trzykrotnie: z 69% w 1992 r. do 23% w 2021 r. Jednocześnie pozostają w nas pewne duchowe potrzeby: wspólnoty, autotr...

Tu mówi Ukraina Jakimi słowami opisuje się wojnę? Ukraińscy pisarze i pisarki, których poprosiliśmy o relacje z kraju, sięgają po różne pojęcia. Piszą o strachu, cierpieniu, nienawiści, śmierci. Ale także o odwadze, wdzięczności, miłości. I co może zaskakujące: o poczuciu winy i wstydzie – towarzyszącym uchodźcom opuszczającym swoje państwo, tym, którzy zostali, ale nie uczestniczą bezpośrednio w walkach, a wreszcie osobom, których jedyną „przewiną” jest fakt, że ich językie...

Neuronauka i neurobzdury Co roku ukazuje się w Polsce kilkanaście książek z mózgiem w tytule. Obok prac popularnonaukowych dużo jest też rozmaitych „instrukcji obsługi”: jak usprawnić działanie swego mózgu, przeprogramować go, a nawet „włamać” się do niego. Neuronauka detronizuje psychologię jako dyscyplina, która mówi, jak żyć: podpowiada, w jaki sposób zmniejszyć stres, usprawnić pamięć, efektywniej pracować, osiągnąć szczęście… Niekiedy jednak zamiast rzetelnych wyników ...

Przyjemność w czasie niepokoju Grudzień to ten czas w roku, kiedy szczególnie zależy nam, by doświadczać przyjemności i dzielić się nią z innymi. Dbamy o świąteczne spotkania, dobre jedzenie, upominki dla najbliższych, troszczymy się o atmosferę ciepła i bliskości. Jednak sytuacja na polsko-białoruskiej granicy, wydarzająca się katastrofa klimatyczna i inne problemy, z którymi mierzy się świat i nasz kraj, coraz częściej sprawiają, że zadajemy sobie pytanie, czy w ogóle mamy...

Oswajanie samotności Boimy się samotności, a ten lęk szczególnie nasiliło doświadczenie odosobnienia w trakcie pandemii. Sprzyja jej również kultura nastawiona na produktywność, która może alienować od nawiązywania bezinteresownych relacji. Angażują przecież najcenniejsze waluty – czas i emocje. Odosobnienie jest nie tylko prywatnym doświadczeniem, ale również kwestią publiczną, którą podejmują powstające w kolejnych krajach ministerstwa do spraw samotności. Jakby wbrew obaw...

"Co łączy Adama Chmielowskiego, Faustynę Kowalską, Karola Wojtyłę i Józefa Tischnera?" - pytanie postawione w redakcyjnym wstępie wprowadza czytelnika w temat przewodni czerwcowego "Znaku": wysunięty przez Pawła Taranczewskiego postulat istnienia specyficznej formy duchowości, nazwanej przezeń "mistyką nadwiślańską". O tym, gdzie - czasem w odległych od Krakowa rejonach Polski - można wytropić jej ślady, rozmawiają autorzy numeru: ks. Grzegorz Ryś, Karol Tarnowski, Sara Sera...

Mit - zbędny balast czy odwieczny motor wyobraźni? Kim są mistrzowie mitotwórczej działalności? Jak okiełznać mity? Czy mit może zagrozić swojemu twórcy?

Czy chrześcijanie przegrywają walkę z czasem? Bez przesady... Tezę o ich przegrywaniu, nienadążaniu, spóźnianiu się etc. głoszono w dziejach wielokrotnie. I zawsze okazywało się, że "stat Crux, dum volvitur orbis" ("Krzyż trwa, choć zmienia się świat"). Co, oczywiście, nie jest sprzeczne z mnogimi przykładami przegrywania konkretnych osób: przedstawicieli Kościołów, chrześcijan rożnych denominacji. A także: konkretnych instytucji. W listopadowym numerze "Znaku" pisze o tym mi...

Postęp medycyny - nieunikniony, konieczny i zbawienny - czyni nas beneficjentami coraz dłuższego życia. Większość chorób, które dla naszych wcale nie tak odległych przodków niechybnie zwiastowałyby szybką śmierć, dziś przechodzimy niemal niezauważalnie lub skutecznie się przed nimi chronimy. Tyle tylko, że medycyna nie przedłuża młodości - najczęściej zapewnia co najwyżej wydłużenie egzystencji w okresie, kiedy ta przynosi nam coraz więcej bólu i coraz mniej radości. Czy mamy...

Ucieczka od przebodźcowania Obcięcie powiek było jedną z bardziej wyrafinowanych i okrutnych starożytnych chińskich tortur. Skazaniec z otwartymi oczami był narażony na nieprzerwany odbiór sygnałów ze świata. W konsekwencji szybko zaczynał chorować i umierał. Wielu naukowców właśnie w tej figurze widzi metaforę współczesnego człowieka. Według badaczy z uniwersytetu w San Diego za pośrednictwem usług cyfrowych i innych mediów zalewani jesteśmy potokiem informacyjnym o wielko...