System Mejbauma nigdy nie przyjął formy systematycznej. Przez swoją transgraniczność i transagresywność czasami był nieco chaotyczny. Korzystał nie tylko z wykładu i perswazji, ale także z siły skrótu myślowego i prowokacji. Bo czyż nie jest prowokacją propozycja, by postęp kultury socjalistycznej mierzyć tempem wchłaniania Heideggera? Jaką miarą mierzyć twierdzenie, iż Leninowska koncepcja partii stanowi konkretyzację Heglowskiej koncepcji członu pośredniczącego między rozum...
Henri Bergson (1859-1941) jest uważany za jednego z najwybitniejszych francuskich filozofów, jak Kartezjusz czy Comte z dawniejszych, jak Sartre czy Derrida z bardziej współczesnych. Co ciekawe - nie był Francuzem z pochodzenia, choć urodził się w Paryżu. Ojciec Bergsona był bowiem polskim chasydem aż do 1831 roku mieszkającym w Warszawie. Oczywiście polskich tropów w twórczości Bergsona nie znajdziemy, ale to taka interesująca ciekawostka dotycząca autora „O bezpośrednich da...
Niniejsza praca w pierwszej części poświęcona jest koncepcji Czarodziejskiej góry jako dzieła ukształtowanego przez systemy filozoficzne, których wpływ na twórczość Tomasza Manna pozostaje na gruncie polskim sprawą znaną zaledwie w sposób hasłowy. Autor Czarodziejskiej góry w szeregu esejów i pism autobiograficznych wskazywał na teorie Artura Schopenhauera i Fryderyka Nietzschego jako na dwa zasadnicze źródła inspiracji. Koncepcje obu filozofów spożytkowane zostały zarówno do...
Pojęcie "Wielkiej Matki" jako częściowego aspektu "Wielkiej Kobiecości" to dość późna abstrakcja, która pojawiła się w chwili, gdy już istniała rozwinięta świadomość spekulatywna. Określenie Wielkiej Kobiecości mianem "Magna Mater" pojawiło się zatem względnie późno w historii ludzkości, ale sam kult tej postaci i tworzenie jej przedstawień plastycznych wyprzedzają pojawienie się tego terminu o dziesiątki tysięcy lat.
Pewność upewnia mnie, że Prawda, jeśli zostanie przeze mnie osiągnięta, rzeczywiście jest tym, czego szukałem. Ale czego szukałem? Co rozumiałem przez słowo "Prawda"? W każdym wypadku coś tak pełnego, że zawiera w sobie wszystko i w związku z tym jedynie warunkowo, częściowo, symbolicznie wyraża się w swojej nazwie. Dla filozofa prawda jest "jednością wszystkiego, co istnieje". Ale wówczas słowo "prawda" nie pokrywa się ze swoją treścią...
Treść książki stanowią wykłady z historii filozofii, jakie prof. Stefan Swieżawski prowadził w ciągu swojej powojennej 30-letniej działalności dydaktycznej. Choć zajmował się on również filozofią nowożytną i współczesną, to jednak głównym tematem jego zainteresowań stała się europejska myśl filozoficzna od jej zarania aż do wieku XV włącznie. Tę właśnie filozofię - mówi autor - określam jako klasyczną, gdyż w tym okresie trwa przekonanie, że filozofia - jako umiłowanie mądro...
Fundamentalnym pytaniem jest zagadnienie związku pomiędzy innością (rozumianą głównie w aspekcie podmiototwórczym) a etycznością określoną przez Paula Ricoeura – w odróżnieniu od moralności rozumianej jako system normatywny – jako dążenie do dobrego życia. Autorka omawia obszernie różne formy doświadczenia siebie i doświadczenia inności, czyli doświadczenie własnej podmiotowości, doświadczenie siebie w sytuacjach granicznych, odróżnia rodzaje i formy poznania bezpośredniego i...
Narracja wkracza u Blocha na miejsce, którego nie jest w stanie zapełnić filozofia konceptualna, a czyniąc to na nowo wprawia w ruch poszukiwanie filozoficzne. Na tym naprzemiennym uzupełnianiu się i ożywianiu we wspólnym nieustannym poszukiwaniu prawdy i istoty, na paradoksalnym sprzężeniu „spontaniczności i spekulatywności” , zasadza się myślenie narracyjne Śladów, książki, o której Bloch mówił, że należy do kategorii „ilustrowanych albumów metafizycznych”(...) Trudno prze...
Inny kurs jest przykładem filozoficznej refleksji, a także transformacyjnej pracy nad zagadnieniami polityki, sfery publicznej, demokracji, mediów oraz międzynarodowych instytucji. Tym jednak, co łączy wszystkie te kwestie i co szczególnie interesuje Derridę, jest kwestia Europy – aktualności i przyszłości projektu europejskiego oraz tożsamości europejskiej. Derrida proponuje pogłębioną refleksję filozoficzno-historyczną nad ideą Europy, ale nie stroni też od odniesień do bie...
Co się zmieniło w świadomości zbiorowej Polaków po roku 1989? Jaki jest stan obecnej refleksji nad polityką w Polsce? W jaki sposób filozofia polityki uczestniczyła w dziejącym się na naszych oczach politycznym procesie transformacji? Pytania te zadają sobie i próbują na nie odpowiedzieć autorzy prezentowanych w tomie tekstów - wybitni uczeni, którzy te polityczne przemiany współtworzyli, ale także filozofowie należący do młodszej generacji, którzy swą naukową karierę rozpocz...
Jednym z fenomenów filozofii godnych uwagi jest to, że jej główni aktorzy się nie starzeją. Bez wątpienia także filozofia ulega modom, jednak tacy myśliciele jak Platon czy Arystoteles, Kant czy Hegel pozostają zawsze aktualni i zawsze prowokujący, gdyż nieustannie stanowią wyzwanie dla naszego myślenia o nas i o świecie. Kant należy do tych wielkich osobistości filozofii, których pisma fascynują mnie najbardziej. Jeśli chcemy poznać Kantowski kosmos, musimy być przygotowani,...
Każda niepołączona wypowiedź oznacza abo substancję, albo ilość, albo jakość, albo stosunek, albo miejsce, albo czas, albo położenie, albo stan, albo działanie, albo doznawanie - tą listą dziesięciu kategorii Arystoteles wyznaczył filozofii horyzont zapytywania o naturę rzeczywistości. Czy to badając samo urządzenie świata, czy też zgłębiając strukturę myślenia podmiotu, lub też analizując gramatykę języków naturalnych i sztucznych, filozofowie i naukowcy od ponad dwóch tysię...
W jakiego Boga wierzą naukowcy? Co wspólnego z modlitwą ma rozwiązywanie równań? Dlaczego nie należy zapychać Bogiem dziur w nauce? Co nauka może dać teologii? Czemu teoria ewolucji jest aż teorią, a koncepcja Inteligentnego Projektu zahacza o herezję? Michał Heller w pasjonującej rozmowie z włoskim dziennikarzem Giulio Brottim opowiada o dwóch na pozór wykluczających się wartościach, które ukształtowały jego życie: religii i nauce. Wybitny uczony wspomina również wydarzenia ...
Co różni, a co łączy wschodnie i zachodnie podejście do problemu natury umysłu ludzkiego i naszego miejsca w kosmosie? Jak zen i psychoanaliza mogą wesprzeć nasze wysiłki zmierzające do wykorzystania pełni człowieczych możliwości jako jednostek i członków społeczności? Autorzy próbują w tej książce znaleźć odpowiedzi na te i inne ważkie pytania, pomóc nam zrozumieć siebie.
Wykłady z filozofii nowoczesności to drugi tom słynnych wykładów (nagranych na taśmy i starannie spisanych) prowadzonych przez prof. Siemka w ramach zajęć kursowych w Instytucie Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego. Na zajęcia te studenci i doktoranci chodzili zwykle przez wszystkie lata studiów, niezależnie od zaliczenia kursów – profesor Siemek jest bowiem fantastycznym wykładowcą. Ze swadą i językową elegancją omawia najważniejsze i najtrudniejsze zagadnienia filozofii spo...
Czy zabijanie jest zawsze złe? Czy istnieją sytuacje, w których kategoryczny zakaz odbierania życia może zostać zrelatywizowany? Czy życie powinno być chronione przez cały czas, czy może należy wyróżniać etapy, kiedy jego zakończenie nie jest już, lub jeszcze, zabójstwem? Czy samobójstwo jest problemem moralnym, czy jedynie jednostkowym wyborem? Coraz powszechniej kwestionuje się niegdyś oczywiste prawo człowieka do uśmiercania innych gatunków. Naukowe sposoby wyjaśniania pr...
Hermeneutyka podmiotu - Książka obejmuje wykłady Foucaulta z College de France z roku 1981/1982. Dotyczą one jednego z najciekawszych i najważniejszych tematów filozofii – podmiotu i podmiotowości. Autor analizuje proces, w którym powstaje poczucie podmiotowości, oraz sposób, w jaki podmiot się samorealizuje, w jaki przeprowadza w sobie projekt panowania nad sobą. Bada więc Foucault praktyki, które prowadzą do wytworzenia podmiotu i potem kształtowania go, rozwijania. Materia...
Nie jest to typowy podręcznik do historii filozofii, ale za to bardziej użyteczny i pouczający niż cała półka typowych podręczników. Bertrand Russell (1872–1970), jeden z najwybitniejszych filozofów brytyjskich XX wieku, laureat Nagrody Nobla (1950), napisał „Dzieje” w czasie II wojny światowej jako historię na wskroś nieakademicką i prywatną. Nie stroni w niej od radykalnych opinii, z jednymi klasykami poważnie dyskutuje, innych wyśmiewa, a czytelnik otrzymuje rozległą panor...
Słowo staje się w człowieku. Ulegamy mu, ponieważ jesteśmy zdani na głęboką niepewność... Mit jest lub może być dwuznaczny, jak pytia delficka albo jak sen. Nie możemy ani nie powinniśmy zrezygnować z posługiwania się rozumem, nie powinniśmy się też wyrzec nadziei, że instynkt pospieszy nam na pomoc... Wszystko bowiem, w czym wyraża się "inna wola", jest uformowane przez człowieka, to jego myślenie, jego słowa, jego obrazy i wszystkie ograniczenia, którym podlega. Toteż gdy c...
Niniejszy tom zawiera prace będące wyrazem uznania i szacunku dla Adama Nowaczyka i jego filozoficznego dorobku. Ich autorzy, filozofowie rozmaitych generacji, są osobami, których twórczość pozostaje w merytorycznym związku z zainteresowaniami profesora lub też jest przezeń ceniona, niezależnie od podejmowanej problematyki.
Ryszard Kleszcz
Mechanika kwantowa jest jedną z najważniejszych i najlepiej potwierdzonych empirycznie teorii współczesnej nauki, która jednak wydaje się spoczywać na stosunkowo wątłym fundamencie konceptualnym. Podstawowe pojęcia występujące w tej teorii uwikłane są w szereg istotnych trudności interpretacyjnych, które nie zostały w satysfakcjonujący sposób wyjaśnione przez jej twórców. Odwołując się do argumentów irlandzkiego fizyka Johna Stewarta Bella (1928-1990), autor książki wykazuje,...
Chociaż rola imperatywów (scil. zdań rozkazujących) i interrogatywów (scil. zdań pytających) w komunikacji jest równie ważna jak deklaratywów, semiotyczna i logiczna refleksja nad pierwszymi dwiema kategoriami wyrażeń wydaje się nadal pozostawać daleko w tyle za refleksją nad trzecią kategorią. Niniejsza książka to filozoficzna monografia imperatywów, która w intencji ma przyczynić się do zmniejszenia tego dystansu. Jej trzon to semiotyczna analiza funkcji zdań rozkazujących ...
Książka o filozofii Spinozy jest jednym z licznych opracowań klasycznych filozofów napisanych przez Gillesa Deleuze’a, który zdobył uznanie nie tylko jako jeden z najważniejszych filozofów XX wieku, ale także jako niezwykle utalentowany wykładowca i nauczyciel akademicki. Spinoza. Filozofia praktyczna, podobnie jak inne opracowania Deleuze’a, łączy w sobie przystępne omówienie najważniejszych wątków myśli Spinozy z eksperymentalnym podejściem do uprawiania filozofii jako taki...
Konstrukcje wirtualne stworzone ze znaków, obrazów i iluzji nie wystarczają współczesnemu człowiekowi. Wszystko to nie jest w stanie zastąpić rzeczywistości. Uznawanie „świata i życia na niby” zakreśla pewną granicę, poza którą pozostaje prawdziwy świat i prawdziwe życie. Granicą tą jest ból i cierpienie, uczucie głębokiej samotności człowieka wśród tego wszystkiego, co się dzisiaj nazywa światem i nosi charakter językowo-metaforyczny. Są one zawsze „naprawdę”, a nie „na niby...
Filozofia wielu z nas kojarzyć się może przede wszystkim z najbardziej znanymi nazwiskami klasyków tej dziedziny wiedzy oraz gatunku literackiego. Wśród takich podstaw z pewnością znajduje się “Państwo” czy “Uczta” Platona, “Rozmyślania” Marka Aureliusza, “Suma logiczna” Williama Ockhama lub “Tako rzecze Zaratustra” Fryderyka Nietzschego. Te i wiele innych klasycznych pozycji filozoficznych czeka na Was na Woblink jako ebooki w formatach epub, mobi lub pdf. Dzięki tym myślicielom i ich osiągnięciom możemy zagłębiać się w rozważania o istocie świata, życia i rzeczywistości, w jakiej przyszło nam funkcjonować. Osobom pragnącym znaleźć odpowiedź na najważniejsze pytania polecamy sięgnąć chociażby po “Erystykę, czyli sztukę prowadzenia sporów” lub “O wolności ludzkiej woli” Artura Schopenhauera. Osobom poszukującym nieco innego spojrzenia, a przy tym nieprzeciętnej dawki humoru spodoba się z pewnością “Kubuś fatalista i jego pan”, dzieło Denisa Diderota. Uznawane jest ono za pierwszą powieść filozoficzną, w której filozof przedstawia swoje idee, światopogląd oraz spostrzeżenia dotyczące rzeczywistości w przystępnej formie. Do klasyki filozofii weszło już także inne nieoczywiste dzieło, “Świat Zofii” Josteina Gaardera. Choć napisana zostało przede wszystkim dla córki autora, stało się międzynarodowym bestsellerem. Łączy w sobie elementy powieści sensacyjnej czy romansu z wprowadzeniem w świat filozofii. Wraz z bohaterami kroczymy przez historię, poznając Sokratesa, Platona, Tomasza z Akwinu, Barucha Spinozę, Blaise’a Pascala czy Sigmunda Freuda. “Świat Zofii” to świetna odpowiedź na pytanie: jak poznać historię filozofii? Zarówno tą powieść, jak również książki autorstwa myślicieli, których poglądy przybliża, znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, ebooki oraz audiobooki.
Jakie jeszcze książki, oprócz “Świata Zofii”, można polecić początkującym filozofom? Na szczęście takich pozycji jest niemało! W Polsce jednym z najbardziej klasycznych opracowań są dzieła Władysława Tatarkiewicza - jego “Historia filozofii. Tom 1”, “Historia filozofii. Tom 2” oraz “Historia filozofii. Tom 3”, jak również “Historia estetyki. Tom 1”, “Historia estetyki. Tom 2” i “Historia estetyki. Tom 3”. W filozofię nauki pomaga nam wejść chociażby Tadeusz Pabjan w swojej książce “Odczytywanie sensu. Wstęp do filozofii nauki”. Ciekawą pozycją jest “Rok z filozofami” - krótkie teksty najważniejszych myślicieli zebrane tak, by na każdy dzień roku zaoferować skondensowane rozważania dotyczące najważniejszych elementów ludzkiego życia. Książka ta, zgodnie z tytułem, podzielona jest na cztery główne części, zgodnie z porami roku, i stara się odpowiedzieć na pytania, czym dla filozofów była miłość, przyjaźń, szczęście, nadzieja? Jeżeli nie macie zbyt wiele czasu na zgłębianie długich prac pełnych niełatwych myśli, mamy rozwiązanie! “Filozofia dla zabieganych” Johnny’ego Thomsona będzie dla Was idealna. To książka pełna krótkich, ilustrowanych piktogramami rozdziałów, w których autor w przystępny sposób przeprowadza czytelnika przez świat najważniejszych idei oraz ich autorów od starożytności aż po współczesność. Z kolei Paul Kleinman w swoim dziele “Filozofia. Przewodnik dla lubiących rozkminiać bez bólu” w bardzo angażujący sposób opowiada o filozofii od Arystotelesa do Heideggera, od wolnej woli po metafizykę. Pełen ciekawostek, ilustracji oraz zagadek przewodnik sprawia, że z dużą łatwością możemy zagłębić się w tą trudną, a jakże ważną dziedzinę, jaką jest filozofia. Wszystkie te filozoficzne ebooki czekają na Was na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.
Po jakie jeszcze inne dzieła filozoficzne warto sięgnąć? Możliwości są ogromne! Obok klasyków filozofii czy etyki znajdziemy tu także takie być może nieco niespodziewane nazwisko jak Umberto Eco. Znany jest on zapewne głównie jako włoski powieściopisarz, autor chociażby “Imienia róży” czy “Baudolino”, uważanego zresztą za powieść filozoficzną. Jego rozważania często jednak obejmowały także kluczowe dla filozofii zagadnienia sensu życia, a przede wszystkim natury człowieka. Z licznych książek autorstwa Umberto Eco polecamy zwłaszcza “Na ramionach olbrzymów”, a także napisane wspólnie z Carlo Marią Martinim “W co wierzy ten, kto nie wierzy?”. Wśród polskich myślicieli polecamy zwłaszcza dzieła Leszka Kołakowskiego - jego “Mini wykłady o maxi sprawach” to świetna, skondensowana pigułka cennych myśli o kwestiach, które trapią każdego człowieka bez wyjątku. Ksiądz Michał Heller, choć jest przede wszystkim znanym fizykiem, stworzył także liczne teksty filozoficzne. Sięgnijcie po “Wykład, który wstrząsnął światem”, “Szkice z filozofii głupoty” lub “Elementy filozofii przyrody”. Historyk idei i filozof polityki Marcin Król w swoim eseju “Do nielicznego grona szczęśliwych” pisze o współczesności, blaskach i cieniach demokracji, a także zaletach rewolucji. A może chcecie naprawić swoje życie? “Cztery tysiące tygodni” Oliviera Burkemana jest właśnie dla Was! Z jej pomocą podejmijcie próbę odzyskania wewnętrznego spokoju i pełnego wykorzystania danego ludziom czasu. By pogłębić swoją wiedzę o medytacji, sięgnijcie po “Mądrość buddyjskiego mnicha. Od świadomej medytacji po eliminację niepokoju i gonitwy myśli” Ajahna Brahma. Rozważania dotyczące ważnej współcześnie kwestii płci podejmuje chociażby Marzena Adamiak w swoim dziele “Przeżywając płeć. Doświadczenie na styku feminizmu, poststrukturalizmu i fenomenologii”. Choć filozofia może się czasem wydawać abstrakcyjną i odległą dziedziną, porusza wiele codziennych i życiowych kwestii bliskich każdemu człowiekowi. Warto sięgać więc po te rozmyślania - wiele z nich znajdziecie na Woblink jako audiobooki, książki papierowe lub ebooki (w formatach epub, mobi lub pdf).
Jedną z popularnych pozycji niezaliczanych stricte do filozofii, zawierających jednak istotne rozważania o życiu i świecie, jest “Walden, czyli życie w lesie” Henry’ego Davida Thoreau. Przez wielu książka ta uznawana jest za arcydzieło literatury amerykańskiej. To zapis eksperymentu Thoreau, który przez ponad dwa lata samotnie mieszkał nad stawem Walden w stanie Massachusetts. Eseje zachwalające zalety prostego, surowego, zgodnego z naturą życia stały się ważnym głosem dla wielu ekologów i entuzjastów funkcjonowania w bliskim kontakcie z przyrodą. Rozważania związane z etyką postępowania względem wszystkich istot żywych wypełniają także karty “Statusu moralnego” Mary Anne Warren. Jacek Dobrowolski zastanawia się nad współczesnym projektem emancypacyjnym człowieka w swoim dziele “Niewolnicy i panowie. Sześć i pół eseju z antropologii i filozofii społecznej świata”. Z kolei Kazimierz Szewczyk skupia się na zagadnieniach bioetycznych rozumianych jako etyka systemów opieki zdrowotnej w społeczeństwach demokratycznych w swoich dwóch książkach: “Bioetyka, t. 1. Medycyna na granicach życia” oraz “Bioetyka, t. 2. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej”. Te i wiele innych pozycji z zakresu filozofii oraz etyki znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki oraz ebooki (epub, mobi, pdf). Nie czekajcie, czas zgłębić tajemnicę istnienia!
