Od dawna już pragnąłem napisać książkę, która byłaby wyrazem mojej całościowej metafizyki. Używam słowa "metafizyka", ale nie należy temu nadawać tradycyjnie akademickiego znaczenia. Chodzi raczej o metafizykę w duchu Dostojewskiego, Kierkegaarda, Nietzschego, Pascala, Jakuba Boehme, Św. Augustyna i im podobnych, to znaczy, jak się teraz mawia, o metafizykę egzystencjalną. Ja jednak wolę inne wyrażenie - metafizyka eschatologiczna. Pragnę rozważać wszystkie kwestie w świetle ...
Rachunek sumienia prowadzi pisarza do duchowej odnowy. Wiele zapisków dotyczy drogi prowadzącej do wiary. Mówi zatem o poznawaniu siebie, swych ograniczeń intelektualnych i bytowych, o kształtowaniu postawy pokory, o potrzebie ogołocenia, a także o konieczności zdobycia wewnętrznej wolności od własnych wyobrażeń o sobie i od opinii, jakie inni posiadają o nim.
Filozof-egzystencjalista, który jest teistą, musi poruszyć problem relacji Boga i człowieka. Dialektyka tych relacji, rozpatrywana na płaszczyźnie egzystencjalnej, przedstawia się inaczej, niż w tradycyjnym podejściu, bazującym na filozofii greckiej, zwłaszcza na Arystotelesie. Bóg filozofów nie jest Bogiem Biblii i żywej wiary. Bóg filozofów jest Absolutem pozostającym w opozycji do świata. Z Posłowia tłumacza
Rozmowy toczą się między Arystem a Teodorem. Entretiens w atrakcyjnej literacko formie dialogu analizują szereg kluczowych dla metafizyki okazjonalistycznej zagadnień: nieskończoność, zagadnienia epistemologiczne, przyczynowość, relacje między duszą i ciałem, Boga - jego istnienie dowodzone apriorycznie, działanie na świat i opatrzność. Natomiast dodane w wydaniu drugim rozważania o śmierci przynoszą wątki etyczne i egzystencjalne, metafizyka jest w nich stosowana jako środek...
(...) Po tym dziełku, które zamyka pierwszą epokę działalności Fichtego i zarazem rozpoczyna drugą, wydał Fichte przeważnie tylko wyjaśnienia oraz przyczynki do nieistotnych zresztą reform swej filozofii - poza tym jednak w myśl swych przekonań przeszedł bardziej do czynnego życia. Najpotężniejsze też znaczenie jego pism z drugiej epoki polega nie na doskonaleniu myśli, lecz na wzywaniu do czynu, przeobrażającego świat w kierunku wielkich nakazów moralnych, podnoszonych do st...
(...) Na przełomie XIX i XX wieku wiara w historię zastąpiła w znacznej mierze religię. Od czasu, kiedy Droysen powiedział, że człowiek nie ma natury, lecz historię, próbowano odgadnąć wzniosłą tajemnicę dziejów, tak jak próbuje się odgadnąć przyszłość człowieka. Niestety, spotykały nas ciągłe rozczarowania. A może rzeczywiście nie pozostaje nic innego, jak troska o indywidualne zbawienie? Ewentualnie wiara w antyczny, cykliczny bieg rzeczy, na który nie mamy żadnego wpływu?...
(...) Rozprawiał się w nich (w Rozważaniach...) Leibniz szczegółowo z dziełem Lockea An essay concerning human understanding, rozwijając na tle krytyki tej książki swoje własne poglądy zarówno w zakresie filozofii jak i innych dziedzin nauki. W ten sposób powstało dzieło, krok w krok za książką Lockea idącej, analizy krytycznej, pozwala poznać szeroki zasięg myśli filozoficznej Leibniza, wielostronność jego zainteresowań naukowych i zadziwiający sposób inwencji i erudycji we ...
Filozofia polityczna Dantego stanowi znaczący etap w rozwoju europejskiej myśli politycznej (...) Oryginalność jego Monarchii polega na tym, że nikt przed nim nie podejmował próby teoretycznego uzasadnienia potrzeby monarchii uniwersalnej obejmującej cały rodzaj ludzki, która by pod przywództwem jednego monarchy zdolnego zapewnić pokój powszechny na ziemi, dążyła do zapewnienia wszystkim szczęśliwości doczesnej. Nikt też nie proponował dotąd takiego porządku, w którym cesarz ...
Rozprawa Dantego, jako pierwsza teoretyczna refleksja nad włoskim językiem literackim, ale także jako najważniejsze źródło wiadomości o sztuce Dantego jako autora Rymów i Boskiej Komedii, jest dokumentem o kapitalnym znaczeniu dla historyka języka i literatury włoskiej. (...) Niniejsze tłumaczenie jest więc pierwszą próbą przyswojenia polszczyźnie poetyki Dantego. Ze Wstępu tłumacza
Antologia niniejsza wpisuje się w ciąg obejmujący cały okres polskiego fraszkopisarstwa. Są to : Cztery wieki fraszki polskiej - w wyborze Juliana Tuwima. W kręgu moich zainteresowań znalazły się głównie fraszki o klasycznej formie, choć nie tylko. Nadrzędną zasadą doboru autorów były ramy czasowe - ostatnie trzydziestolecie dwudziestego wieku.
Filozofia to rozum autonomiczny, również wtedy, gdy stawia pytanie o tzw. transcendencję, ponieważ pytanie to wynika ze struktury jej własnej istoty, jest ono pytaniem zasadniczym, pytaniem o siebie samo - i to od początku. Podobnie można określić teologię, zdolną wypracować pewien rozsądny stosunek do filozofii: teologia chrześcijańska to ujęta w system refleksyjna wypowiedź o słowie Boga za pomocą ludzkich słów. Centrum tej wypowiedzi stanowi Chrystus, który stał się człowi...
Święty Tomasz z Akwinu był przede wszystkim teologiem. W Polsce w drugiej połowie XX wieku częściej studiowano jednak filozoficzne wątki jego dzieła. Stało się tak w dużej mierze dlatego, że filozofia otwarta na transcendencję stanowiła przeciwwagę dla dominującej w tym czasie ideologii marksistowskiej. Dziś przyszedł czas na to, by przywrócić należne miejsce teologicznym inspiracjom Akwinaty. Ponieważ stanowią one często nośne elementy tworzonej przez niego konstrukcji, ich ...
