Rabi Szimon ben Jochaj uczy w Talmudzie: "Jeśli na tym świecie cytujemy słowa jakiegoś mędrca w jego imieniu, to sprawiamy, że jego usta szepczą w grobie" (Jewamot 97a). Jeśli zdarzy ci się trafić na krakowski Kazimierz, idź na stary cmentarz żydowski przy ulicy Szerokiej. Przechodząc między starymi kamieniami nagrobnymi, odnajdziesz wśród nich nagrobki Bacha, Megale Amukot, Tosafot Jom Tow, Maasei Haszem, Remu, Meginei Szlomo, rabiego Heszela i Szeerit Josef...Stań i nadsta...
„Dla niewtajemniczonych Holandia to jeden wielki stereotyp. Łany tulipanów porastające równiny pod poziomem morza, wiatraki i rowery, sery i piwo, drewniane saboty i białe kobiece czepeczki, narkotyki niemal na żądanie. Ktoś wykształcony zapewne przypomni sobie złotą myśl: ten mały, na wskroś kalwiński naród, zbuntował się niegdyś pod wodzą dzielnego Wilhelma Orańskiego, zrzucił tyrańskie jarzmo hiszpańskich Habsburgów i zbudował własne państwo, demokratyczną Republikę Siedmi...
„Śniłem o Trieście, morzu, przestrzeni. Nostalgia! Na pocieszenie narysowałem sobie brzuchaty statek w pstrokatych kolorach, takich jak te, co się kołyszą na Adriatyku. Dzięki niemu nostalgia i wyobraźnia mogą rozwinąć żagle i długo płynąć ku dalekim wyspom, gdzie na niewiarygodnych drzewach uwijają się i śpiewają ptaki, istne cuda. O morze!” – pisał o Trieście malarz Egon Schiele. Czy można się zatem dziwić, że to „w tym porcie, gdzie wszystko da się kupić, wynająć, wywieźć,...
„Tryptyk oksytański” to zebrane w jednym tomie trzy książki Adama Wodnickiego: „Notatki z Prowansji”, „Obrazki z krainy d’Oc” i „Arelate. Obrazki z niemiejsca” w nowym wydaniu – poprawionym, poszerzonym, uzupełnionym nowymi fragmentami. Złączone w jednym tomie, zyskują nową tożsamość. Opisy, obrazy ukazują w nim pełniejszy obraz kraju, który – choć zbudowany z mitów i marzeń – jest bardziej rzeczywisty niż rzeczywistość. Tryptyk oksytański „to wyznanie miłosne i erudycy...
Tomik wierszy Ewy Elżbiety Nowakowskiej z posłowiem Wojciecha Ligęzy. Tak jak w poprzednich zbiorach poetyckich Ewy Elżbiety Nowakowskiej w tomie Trzy ołówki istotną rolę odgrywają wyobraźnia, uważność analitycznego oka, studiowanie rzeczy małych, lecz znaczących, dociekanie sensów zaszyfrowanego pisma zdarzeń. W jej wierszach metafory światła, blasku, lustra, zasłon, szyb przekazują poszukiwania żydowskiego świata sprzed Zagłady, ale też mówią o nieprzekraczalnej granicy, ...
Książka powinna zainteresować szerszy ogół czytelników, bowiem porusza trudne problemy, które dopiero niedawno stały się przedmiotem gruntownych badań i które dalej budzą kontrowersje, takie jak np. stosunki polsko-żydowskie po wojnie czy fascynacja znacznej części intelektualistów żydowskich komunizmem. Należy podkreślić, że Autorka porusza się po tym trudnym terenie z dużą swobodą, dystansem i obiektywizmem. Jest to niewątpliwie praca pionierska otwierająca szerokie pole ba...
Jeżeli czytać Lekcję łaciny jako dziennik pożegnań z Arles, to wtedy trudno nie myśleć o Tryptyku oksytańskim. Rodan płynie tu wolniej, mniej jest ekstatycznych momentów, widać za to "klarowność przęseł", które odbija rzeka czasu. Ale można ją czytać inaczej, w perspektywie, którą otwiera tytuł książki: jako powrót do pierwszych zasad, do fundamentów cywilizacji, która na naszych oczach ulega przyspieszonemu rozpadowi
Joanna Zach
„Pesymistycznym i gorzkim powieściom pierwszego okresu posłużył za tło, w prawdziwym znaczeniu tego słowa, esej Żydzi na tułaczce (1927), stanowiący pierwsze – i najtrwalsze – wyznanie wiary Rotha, nawet jeśli chodzi o wiarę odwróconą i negatywną, która może wybuchnąć jedynie w geście oskarżenia. Żydzi na tułaczce to krzyk ostrzegawczy przeciw asymilacji Żydów wschodnich w drodze na Zachód, czyli zagrożonych utratą własnej tożsamości i przejmowaniem wszelkich wad zachodniego ...
"Przechadzki ze śmiercią" to przejmujący dokument z czasów zagłady. Henryk Vogler, polski pisarz i krytyk literacki, więziony był w niemieckich obozach w latach 1942–1945. Ten dramatyczny czas opisywał w swoich powieściach, nowelach, wspomnieniach. Wiersze z niniejszego tomu to poezja, która przeżyła. W dniu wyzwolenia Autor znalazł w jednym z porzuconych niemieckich mieszkań zeszyt, do którego „przepisał” swoją pamięć, dopisując jedynie wiersz pt. "Szkoła wolności". „Dusza n...
W tomie UPIORNA DEKADA. Eseje o stereotypach na temat Żydów, Polaków, Niemców, komunistów i kolaboracji 1939–1948 SĄSIEDZI. Historia zagłady żydowskiego miasteczka WOKÓŁ „SĄSIADÓW”. Polemiki i wyjaśnienia STRACH. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie. Historia moralnej zapaści ZŁOTE ŻNIWA. Rzecz o tym, co się działo na obrzeżach Zagłady Żydów oraz eseje i artykuły: Sprawcy, ofiary i inni Żydzi jako polski problem? A dlaczego nie część polskiej historii? Czy Zagłada jest ich hi...
Podstawę niniejszej publikacji stanowi zbiór oryginalnych opowieści chasydzkich o życiu i działalności cadyka Dawida Bidermana, wydanych w Piotrkowie w 1930 roku pod tytułem „Migdal Dawid” (Wieża Dawida). Ich przekładowi, dokonanemu przez Agatę Paluch i Wojciecha Tworka, towarzyszą artykuły opisujące rozwój ruchu chasydzkiego, ze szczególnym uwzględnieniem postaci Dawida Bidermana jako założyciela dynastii cadyków lelowskich oraz dziejów chasydów lelowskich. Jan Doktór omawia...
„Historia wieży Babel jest w gruncie rzeczy niezwykle ironiczna. Wiekopomne dzieło okazało się kupą gruzu, bohaterscy kreatorzy – przegranymi głupcami, piękna utopia w praktyce doprowadziła do chaosu i anarchii. Ot, ironia losu, chciałoby się szepnąć. A my przyglądamy się temu wszystkiemu ze zdystansowanym, nieco chłodnym uśmiechem, za którym kryją się emocje: zarówno bunt, jak i bezradność. Taką postawę przyjmuje również aforysta: pozbawiony złudzeń, ale i tęskniący, jak się...
Książka jest zapisaną w wierszach historią przeżyć młodej dziewczyny wygnanej na pomarcową emigrację w 1969 roku. Otwiera ją kilka stron prozą o ostatnich miesiącach w Polsce. Jest ona przestrogą dla następnych pokoleń, pokazując cenę ksenofobii. Wiersze te stanowią dla mnie świadectwo tamtych czasów i odbicie nas samych z tamtych lat (…). Odarci z utraconego obywatelstwa, przynależności narodowej, utraconej tożsamości, a nawet związku z rodzimym krajobrazem wyjeżdżaliśmy st...
Książka jest zapisaną w wierszach historią przeżyć młodej dziewczyny wygnanej na pomarcową emigrację w 1969 roku. Otwiera ją kilka stron prozą o ostatnich miesiącach w Polsce. Jest ona przestrogą dla następnych pokoleń, pokazując cenę ksenofobii. „Wiersze te stanowią dla mnie świadectwo tamtych czasów i odbicie nas samych z tamtych lat. (...) Odarci z utraconego obywatelstwa, przynależności narodowej, utraconej tożsamości, a nawet związku z rodzimym krajobrazem wyjeżdżaliśmy...
Dwujęzyczny wybór wierszy Salvatore Quasimodo (1901–1968) – jednego z najznakomitszych włoskich autorów ubiegłego stulecia, wybitnego przedstawiciela hermetyzmu, laureata Nagrody Nobla z 1959 roku. „Quasimodo reprezentuje to, co najważniejsze u poety. Wyszedł z klasycznej tradycji tłumacząc poezję grecką i łacińską, ale nie zaniedbywał autorów nowoczesnych, proponując nam liczne eseje oraz znakomite interpretacje poprzez przekłady dzieł Moliera i Szekspira. Przedstawiciel «s...
Jest rok 1942. Tolunia, bohaterka książki, ucieka z mamą z rodzinnego miasta przed niemieckim oprawcą. Aby przygotować czteroletnią córkę na ucieczkę i życie w ukryciu, matka mówi: „Zaczynamy nową historię. W tej historii wszystko będzie inne. Od teraz jesteś prawdziwą polską dziewczynką, a nie żydowską. Ja nie jestem twoją mamą. Jestem ciocią Lolą”… To autentyczna historia mądrej i wrażliwej dziewczynki, w której życiu w czasie wojny zachodzą wielkie zmiany. Poznajemy ją, gd...
Mój pan nie żyje. Zdawałoby się, że śpi. Nie oczekujcie ode mnie, że zdradzę wam moje uczucia i ujawnię me myśli. Czuję się zdolna tylko do żałości i płaczu. Ale komu się zwierzyć? On już nie zmartwychwstanie. Właśnie skończył był pięćdziesiąt siedem lat. W nocy ze środy na czwartek miał we śnie widzenie: zobaczył chmury, trąby wodne z piekielnym zgiełkiem spadające wprost z nieba i był tym tak przerażony, że obudził się z wielkim krzykiem. Nękany strasznym cierpieniem, oblan...
Księga Jukiela jest drugą częścią wielkiego cyklu poetyckich medytacji zapoczątkowanych przez Księgę Pytań. We wstępie do tego tomu Poeta mówi: "Miejsce gdzie pisarz zadaje sobie pytania, to miejsce nieobecności księgi; miejsce z przed-życia i miejsce spoza-śmierci. Znajduje sie pomiędzy dziełem już zakończonym, a tym które sie narodzi. Cóż wiec dziwnego, że postacie które tam spotykamy wydają sie nam duchami?"
Literackie eseje poświęcone kulturze, historii i sztuce – a szerzej: pięknu – dawnej i współczesnej Italii oraz tworzącym je postaciom, sławnym i popularnym, ale także mniej znanym czy wręcz zapomnianym. Na kartach książki spotkamy więc Giacoma Pucciniego, Carla Collodiego (autora Pinokia) i Igora Mitoraja, poznamy włoskie losy polskich arystokratów i artystów, a przede wszystkim odetchniemy atmosferą miast i krajobrazów Toskanii i Sycylii, które szczególnie ukochała autorka...
Wiosną 1945 r. w ruinach III krematorium w KL Auschwitz-Birkenau znaleziono zniszczony, gęsto zapisany szkolny zeszyt. Okazało się, że był to dziennik prowadzony w łódzkim getcie przez czternastoletnią Rywkę Lipszyc. Opublikowano go dopiero po wielu latach, w roku 2014 - w angielskim przekładzie. Teraz ukazuje się w języku oryginału, opracowany naukowo i opatrzony wstępem przez Ewę Wiatr. Partnerem edycji jest Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. „Dziennik Rywki Lipszyc m...
Poezja Olgi Titkow-Stokłosy jest cicha. Zbliża się do szeptu. Ale przecież szept jest najbardziej słyszalny, bo mieni się wielością intonacji, znaczeń słów, niedopowiedzeń. Poetka nieraz ledwo dotyka przedmiotu refleksji, dlatego że jest to sfera bardzo delikatna, osobista, cenna dla osoby mówiącej i wyzwalająca w nas podobny sposób odczuwania. Wiersze przywracają nam pamięć, dramat i piękno doświadczeń, radość wyciszonej rozmowy poetyckiej. Leszek Aleksander Moczulski...
Dwujęzyczna – polsko-francuska – edycja wierszy Jacka Cygana, ilustrowana jego fotografiami z Francji. Jacek Cygan to poeta, pisarz, autor tekstów piosenek. Mieszka w Warszawie, Krakowie i w… samochodzie, bowiem od dwudziestu lat nieustannie podróżuje po Francji, gdzie szczególnie upodobał sobie Antibes. Jego przyjaciel, który potrafi widzieć przeszłość, mówi, że w XVII wieku Jacek Cygan był aktorem wędrownego teatru w Prowansji. Można w to wierzyć, można nie wierzyć, ale ni...
Walka między ortodoksją a postępowcami w Krakowie… jest jednym z najważniejszych międzywojennych opracowań na temat dziejów Żydów w XIX-wiecznym Krakowie oraz na temat judaizmu postępowego na ziemiach polskich. Praca ta powstała pod kierunkiem profesora Majera Bałabana jako rozprawa magisterska i została obroniona w 1934 r. na Uniwersytecie Warszawskim. Dotąd była dostępna tylko w maszynopisie w archiwach UW i Żydowskiego Instytutu Historycznego. Niniejsza edycja ma na celu w...
Na krawędzi to opowieść o dorastaniu młodej, odważnej Żydówki wychowanej w tradycyjnej chasydzkiej rodzinie. Eva Libitzky przetrwała rządzone przez Chaima Mordechaja Rumkowskiego getto łódzkie, pobyt w Auschwitz-Birkenau i niemieckim obozie pracy Oederan, by doczekać wyzwolenia w nękanym epidemią tyfusu Theresienstadt. Jej historia to opowieść o ludzkiej wytrwałości, rzucająca nowe światło na dzieje łódzkich Żydów podczas wojny oraz żydowskie doświadczenie w okupowanej przez ...
