Gdyby ktoś powiedział mi czterdzieści lat temu, że kiedyś wydam książkę pod tytułem Szkice o kwestiach żydowskich, uznałbym to wyłącznie za możliwość logiczną, a nie realną. O swoich korzeniach żydowskich dowiedziałem się około 1980 r., a więc już jako człowiek w sile wieku. Wprawdzie dalej piszę na ten temat w kilku miejscach, uważam za stosowne rzecz przedstawić sumarycznie.
Jan Woleński
Fragment Wstępu
Wspomnienia Mosze Bergera to unikalny obraz czasów II wojny światowej, wojny, która zrujnowała los społeczności żydowskiej w Europie. Mosze Berger przeżył wojnę i pozostawił świadectwo tego czasu obejmujące początki wojny w Olkuszu, trudną ucieczkę wraz z siostrą z terenów Polski zajętych przez Niemców do części sowieckiej, potem – po odmowie przyjęcia sowieckich paszportów – wywózkę na Sybir, w końcu powrót do Polski i Olkusza po wyzwoleniu, gdzie nie czekał jednak na niego...
Konstancin – niewielka miejscowość pod Warszawą, malowniczo położona wśród rozlewisk rzeki Jeziorki – stał się po ostatniej wojnie siedzibą Domu Pracy Twórczej ZAiKS-u. Przyjeżdżali tu i przyjeżdżają nadal twórcy polskiej kultury: pisarze, poeci, malarze, kompozytorzy. W czasie moich wielokrotnych i długotrwałych pobytów w Konstancinie miałem możliwość poznać ich, a czasem i zaprzyjaźnić się z niektórymi. Byli wśród nich: Monika Żeromska, Tadeusz Różewicz, Anna Pogonowska, M...
Miniprozy Agnieszki Taborskiej z linorytami Andrzeja Klimowskiego. "Jedna z tych minipróz nosi tytuł «Zwykłe przyjemności». Mógłby to być tytuł całego tomu, gdyby uznać, że życie jest niezwykłe. Ale że życie jest zwykłe i nie jest w nim jak w raju, zapiski Agnieszki Taborskiej to niezwykłe przyjemności. Pokazują, że w masie zwykłych dni zawsze coś dziwnego, durnego, śmiesznego może się zdarzyć... Istnieją dla nas dwa rozwiązania: podejść do lustra i namalować sobie na nosie ...
Powstanie w getcie warszawskim było jednym z najważniejszych i jednym z najbardziej dramatycznych wydarzeń II wojny światowej. O wydarzeniu tym powstało już wiele książek, napisano setek artykułów zrealizowano kilka pasjonujących filmów. Tym niemniej monografia Mosze Arensa – jednego z najwybitniejszych izraelskich polityków drugiej połowy II wieku - zasługuje na szczególną uwagę. Jest to książka o dwóch zbrojnych żydowskich organizacjach: Żydowskiej Organizacji Bojowej, pow...
Ta historia wydarzyła się naprawdę: 18 marca 1944 roku o godz. 11 w Urzędzie Stanu Cywilnego KZ Auschwitz wzięli ślub więzień nr 25173, Austriak Rudi Friemel, z zawodu mechanik, i Hiszpanka Margarita Ferrer, specjalnie przybyła na jeden dzień i jedną noc z Niemiec, gdzie pracowała jako przymusowa robotnica.
Drogi "dwóch najsmutniejszych narodów" tej ziemi rozeszły się zawsze- podsumowywał w 1984 roku relacje polsko- żydowskie po II wojnie światowej Raphael Scharf, ubolewając nad tym że wraz z Żydami, unicestwiona została autentyczna część Polski i polskiej tożsamości. Antony Polonsky, profesor i redaktor Studiów nad historią i kulturą polskich Żydów z serii "Polin" pokazuje z perspektywy uczestnika toczącą się od ponad 20 lat debatę na temat trudnych relacji polsko- żydowskich....
Zbiór przysłów, treść niniejszej księgi tworzących, nosi nazwę przypowieści Salomona albo w skróceniu Miszle, Sept. Stawianie sobie za cel krzewienie mądrości obiektywnej która wszystko co naturalne, moralne, humanitarne przedmiotem rozmyślań czyni, zachęcając ustawicznie do pielęgnowania "chochmy" i szukania towarzystwa "mędrców" w przeciwieństwie do "bezmyślnych, głupców i szyderców" zasługuje ona w zupełności na ten tytuł, który jej też i starożytni pisarze nieizraelscy na...
Po Notatkach z Prowansji oraz Obrazkach z krainy d’Oc Arelate, obrazki z niemiejsca to ostatnia część prowansalskiej trylogii Adama Wodnickiego. Tym razem autor oprowadza nas po Arles, którego obrazy, jak nałożone na siebie półprzezroczyste klisze fotograficzne tworzą przebitki z obrazami miasta, które już nie istnieje albo istnieje tylko w naszej wyobraźni. Kapryśna narracja zaciera granice między tym, co rzeczywiste, a tym, co wyobrażone. Jedyną rzeczywistością jest poetyck...
Obrazki z krainy d’oc to druga po Notatkach z Prowansji książka Adama Wodnickiego. Ale nie jest to książka o piękności Prowansji – polach lawendy, słonecznikach, igraszkach światła i cienia, lekkości życia. O urokach tego kraju powiedziano już wszystko, albo prawie wszystko. „Prowansja, o której piszę – mówi autor – nie jest zwykłą Prowansją. To kraina z drugiej strony lustra, miejsce magiczne. Krótko mówiąc, ta Prowansja istnieje tylko we mnie, jest mitem – próbą zaspokoje...
Moim celem jest przedstawienie najważniejszych rysów ruchu chasydzkiego oraz ukazanie społecznych konsekwencji idei mistycznych.
Mam nadzieję, że ta książka zachęci tych, którzy pragną zdobyć głębszą wiedzę o jej przedmiocie, do kontynuacji studiów nad literaturą chasydyzmu oraz nad dotyczącymi jej naukowymi teoriami.
Bogato ilustrowana, w najnowszym, współczesnym przekładzie, z transliteracjami oraz komentarzem halachicznym, który umożliwia prawidłowe odprawienie Sederu. Hagada to najważniejsza książka żydowskiego święta Pesach. Tora nakazuje, aby w noc święta Pesach podczas Sederu opowiadać o wyjściu z niewoli egipskiej, o wszystkich szczegółach, cudach i następstwach tego wydarzenia. „Noc sederowa różni się od wszystkich innych nocy. Słowo seder oznacza ‘porządek’ i zostało wybrane na...
Zbiór szkiców o miastach, ludziach i krajobrazach - zapis fascynacji autora historią, kulturą i językiem kraju, który zna od ćwierćwiecza i uważa za swoją drugą ojczyznę. Opowiada o Prowansji, która jest miejscem na ziemi, lecz także ludowym świętem, żywą legendą, nigdy nienasyconą tęsknotą za harmonią, światłem i pięknem.
Opowiadania: Prymus, Barbara, Kariera, Kwiecień. Historia pewnej miłości, Ślepe zwierciadło, Wspaniały dom naprzeciwko, Dzisiaj rano nadszedł list…, Triumf piękności, Legenda o świętym pijaku w przekładzie Tadeusza Zawieruchy, ze wstępem Roberta Makłowicza. Legenda o świętym pijaku, wspaniałe opowiadanie, enigmatyczne w swojej dwuznacznej prostocie, jest baśnią o okresowym i stałym niespełnieniu, o miękkim i samotnym pogrążaniu się w nicość. […] „Lekka śmierć” z Legendy o św...
Śledząc w Torze życie każdego z Praojców widzimy, że mieli oni poczucie, iż Boski plan w ich życiu może zrealizować się tylko w oparciu o więź z małżonką, którą Bóg im przeznaczył. Gdyby pierwszy Żyd – Abraham, nie kochał Sary, rozwiódłby się z nią po dziesięciu latach bezskutecznego oczekiwania potomstwa; gdyby Izaak nie kochał Rywki, nie wstawiałby się za nią w modlitwie; wreszcie gdyby Jakub nie pokochał Racheli, nie zgodziłby się pracować wiele lat u Labana, by ten oddał ...
W biblijnej chronologii Księga Królów (inaczej: Księgi Królewskie) zamyka cykl hebrajskich pism historycznych z epoki sprzed niewoli babilońskiej. Księga Królów odzwierciedla ducha epoki, z jej zapotrzebowaniem na religijną literaturę narodową. Po pierwsze, jest kroniką historyczną, ujętą w chronologiczne ramy i opracowaną tak, by utrwalić dzieje obydwu żydowskich królestw, a przynajmniej najważniejsze, w opinii autorów, wydarzenia. Mniej barwna od Księgi Samuela i mniej lite...
Wiersz jest wyzwaniem rzuconym czasowi, śmierci, zapomnieniu, poeta zaś to ktoś obdarzony talentem utrwalania w słowie - bądź w materii wyobraźni - chwili przeszłej, jakiegoś doznania, przeżycia, wzruszenia, przelotnie ujrzanej twarzy, zapachu, linii ciała. Poezja jest zatem sztuką "uteraźniejszania" przeszłości, sprawiania, by znikniona już chwila przetrwała w wiecznym nunc stans.
"W wierszach Pavesego istnieje potrzeba formy, która przekracza formę, potrzeba pieśni, która wykracza poza pieśń. Kult, jakim otaczane jest jego dzieło, odpowiada tej konieczności komunikacyjnej, pragnieniu kontaktu z innymi. Pavese wzywa, a jego wezwanie działa na czytelnika bezpośrednio, emocjonalnie. Czyż nie z takiego właśnie bodźca, zakotwiczenia na obszarze przeżyć, literatura bierze swój początek? Odczytanie tych wierszy na nowo znaczy więc tyle, co doświadczenie siły...
Z powodu braku tablicy informacyjnej, obecnej na wielu innych, ważnych dla dziejów krakowskich Żydów obiektach na terenie miasta, łatwo przeoczyć dom przy ul. Szerokiej 6. Mało kto wie, że w tym charakterystycznym budyneczku mieściła się żydowska łaźnia rytualna, zwana Wielką mykwą. Jeszcze mniej osób zna historię tego obiektu. Powód jest prosty – brak publikacji poświęconych jego dziejom. Książka Anny Jakimyszyn ma na celu przedstawienie historii domu przy ul. Szerokiej 6. ...
Pieśni Gebirtiga, ludowego barda z krakowskiego Kazimierza, najpopularniejsze chyba z żydowskich pieśni ludowych, przyćmiły swą sławą jego nazwisko, Huliet, huliet, kinderlech, Awrejml der marwicher (Abram złodziejaszek), Draj Techterlech (Trzy córeczki) czy S`brent! (Gore!) po prostu podbiły świat. Kolejny paradoks Gebirtigowej sławy jest jeszcze bardziej wymowny. Ci, co znają nazwisko Gebirtiga, w rocznicę jego tragicznej śmierci w getcie krakowskim piszą wzruszające artyku...
