Wiosną 1945 r. w ruinach III krematorium w KL Auschwitz-Birkenau znaleziono zniszczony, gęsto zapisany szkolny zeszyt. Okazało się, że był to dziennik prowadzony w łódzkim getcie przez czternastoletnią Rywkę Lipszyc. Opublikowano go dopiero po wielu latach, w roku 2014 - w angielskim przekładzie. Teraz ukazuje się w języku oryginału, opracowany naukowo i opatrzony wstępem przez Ewę Wiatr. Partnerem edycji jest Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. „Dziennik Rywki Lipszyc ma...
Wiosną 1945 r. w ruinach III krematorium w KL Auschwitz-Birkenau znaleziono zniszczony, gęsto zapisany szkolny zeszyt. Okazało się, że był to dziennik prowadzony w łódzkim getcie przez czternastoletnią Rywkę Lipszyc. Opublikowano go dopiero po wielu latach, w roku 2014 - w angielskim przekładzie. Teraz ukazuje się w języku oryginału, opracowany naukowo i opatrzony wstępem przez Ewę Wiatr. Partnerem edycji jest Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN. „Dziennik Rywki Lipszyc m...
Poezja Olgi Titkow-Stokłosy jest cicha. Zbliża się do szeptu. Ale przecież szept jest najbardziej słyszalny, bo mieni się wielością intonacji, znaczeń słów, niedopowiedzeń. Poetka nieraz ledwo dotyka przedmiotu refleksji, dlatego że jest to sfera bardzo delikatna, osobista, cenna dla osoby mówiącej i wyzwalająca w nas podobny sposób odczuwania. Wiersze przywracają nam pamięć, dramat i piękno doświadczeń, radość wyciszonej rozmowy poetyckiej. Leszek Aleksander Moczulski...
Na krawędzi to opowieść o dorastaniu młodej, odważnej Żydówki wychowanej w tradycyjnej chasydzkiej rodzinie. Eva Libitzky przetrwała rządzone przez Chaima Mordechaja Rumkowskiego getto łódzkie, pobyt w Auschwitz-Birkenau i niemieckim obozie pracy Oederan, by doczekać wyzwolenia w nękanym epidemią tyfusu Theresienstadt. Jej historia to opowieść o ludzkiej wytrwałości, rzucająca nowe światło na dzieje łódzkich Żydów podczas wojny oraz żydowskie doświadczenie w okupowanej przez ...
Rabin Baumol naucza Tory i wartości żydowskich nie tylko Żydów, lecz również osoby spoza społeczności. Nieustannie dostarcza swoim słuchaczom inspiracji podczas cotygodniowych wykładów w Jewish Community Centre – Centrum Społeczności Żydowskiej w Krakowie. Niniejsza książka jest odzwierciedleniem jego czteroletniej pracy w Polsce. Składa się z zakorzenionych w tradycji interpretacji naszej świętej Biblii, zawartych w komentarzach do pięćdziesięciu czterech parsz”. Michael S...
Anabaza, Wygnanie, Susza – trzy wielkie poematy, trzy epoki, połowa stulecia… Język Saint-Johna Perse`a jest językiem jedynym w swoim rodzaju. Uznając jakby zwykłe środki poetyckiej ekspresji za niewystarczające, Saint-John Perse tworzy nowy język, w którym słowa, wyprowadzane ze swych pierwotnych, etymologicznych korzeni, używane są często nie tyle ze względu na ich znaczenia, co przede wszystkim na zdolność tworzenia ech, wzbudzania alikwotów, często nawet z uwagi na sam k...
Gdyby ktoś powiedział mi czterdzieści lat temu, że kiedyś wydam książkę pod tytułem Szkice o kwestiach żydowskich, uznałbym to wyłącznie za możliwość logiczną, a nie realną. O swoich korzeniach żydowskich dowiedziałem się około 1980 r., a więc już jako człowiek w sile wieku. Wprawdzie dalej piszę na ten temat w kilku miejscach, uważam za stosowne rzecz przedstawić sumarycznie.
Jan Woleński
Fragment Wstępu
Chronologicznie rzecz biorąc, Ezechiel to trzeci wielki prorok z grupy tak zwanych newiim achronim, proroków późniejszych. O pokolenie młodszy od Jeremiasza, z kapłańskiego rodu, wedle niektórych był krewnym tego proroka, a może wręcz jego synem. Swoją misję rozpoczął zaraz na początku szóstego wieku. Ezechiel żył i prorokował w czasach duchowego zamętu i dziejowych katastrof, klęski królestwa Judy, umocnienia Egiptu i ograniczenia wpływów Fenicji. Nade wszystko widział rosną...
Wspomnienia Mosze Bergera to unikalny obraz czasów II wojny światowej, wojny, która zrujnowała los społeczności żydowskiej w Europie. Mosze Berger przeżył wojnę i pozostawił świadectwo tego czasu obejmujące początki wojny w Olkuszu, trudną ucieczkę wraz z siostrą z terenów Polski zajętych przez Niemców do części sowieckiej, potem – po odmowie przyjęcia sowieckich paszportów – wywózkę na Sybir, w końcu powrót do Polski i Olkusza po wyzwoleniu, gdzie nie czekał jednak na niego...
Po opowieściach z dyliżansu i wozu nastała inna epoka w literaturze jidysz. Jak powiada Dan Miron, „obranie ławki w przedziale kolejowym jako scenerii opowiadania symbolizuje koniec intymności w literaturze sztetlu”, następuje bowiem okres dezintegracji społeczności miasteczka. Pierwszą klasą podróżują zamożniejsi, coraz bardziej aspirujący do asymilacji Żydzi, a im bardziej są zasymilowani, tym silniej na ogół gardzą swoimi współbraćmi. Trzon akcji opowiadań osadzony jest za...
Miniprozy Agnieszki Taborskiej z linorytami Andrzeja Klimowskiego. "Jedna z tych minipróz nosi tytuł «Zwykłe przyjemności». Mógłby to być tytuł całego tomu, gdyby uznać, że życie jest niezwykłe. Ale że życie jest zwykłe i nie jest w nim jak w raju, zapiski Agnieszki Taborskiej to niezwykłe przyjemności. Pokazują, że w masie zwykłych dni zawsze coś dziwnego, durnego, śmiesznego może się zdarzyć... Istnieją dla nas dwa rozwiązania: podejść do lustra i namalować sobie na nosie ...
Powstanie w getcie warszawskim było jednym z najważniejszych i jednym z najbardziej dramatycznych wydarzeń II wojny światowej. O wydarzeniu tym powstało już wiele książek, napisano setek artykułów zrealizowano kilka pasjonujących filmów. Tym niemniej monografia Mosze Arensa – jednego z najwybitniejszych izraelskich polityków drugiej połowy II wieku - zasługuje na szczególną uwagę. Jest to książka o dwóch zbrojnych żydowskich organizacjach: Żydowskiej Organizacji Bojowej, pow...
Ta historia wydarzyła się naprawdę: 18 marca 1944 roku o godz. 11 w Urzędzie Stanu Cywilnego KZ Auschwitz wzięli ślub więzień nr 25173, Austriak Rudi Friemel, z zawodu mechanik, i Hiszpanka Margarita Ferrer, specjalnie przybyła na jeden dzień i jedną noc z Niemiec, gdzie pracowała jako przymusowa robotnica.
Izaak Cylkow był synem talmudysty Mojżesza Arona Cylkowa z Bieżunia. Wzrastał w środowisku asymilatorskim i reformatorskim Warszawskiej Szkoły Rabinów, którą ukończył w 1859 roku. Następnie przez rok studiował na medycynę, lecz przerwał studia i wybrał się dzięki stypendium stowarzyszenia Lomdej-Tora do Berlina na pogłębione studia filozoficzne i teologiczne. Obronił doktorat z filozofii i z filologii semickiej na Uniwersytecie w Halle. Po powstaniu styczniowym wrócił do Pols...
Drogi "dwóch najsmutniejszych narodów" tej ziemi rozeszły się zawsze- podsumowywał w 1984 roku relacje polsko- żydowskie po II wojnie światowej Raphael Scharf, ubolewając nad tym że wraz z Żydami, unicestwiona została autentyczna część Polski i polskiej tożsamości. Antony Polonsky, profesor i redaktor Studiów nad historią i kulturą polskich Żydów z serii "Polin" pokazuje z perspektywy uczestnika toczącą się od ponad 20 lat debatę na temat trudnych relacji polsko- żydowskich....
Zbiór przysłów, treść niniejszej księgi tworzących, nosi nazwę przypowieści Salomona albo w skróceniu Miszle, Sept. Stawianie sobie za cel krzewienie mądrości obiektywnej która wszystko co naturalne, moralne, humanitarne przedmiotem rozmyślań czyni, zachęcając ustawicznie do pielęgnowania "chochmy" i szukania towarzystwa "mędrców" w przeciwieństwie do "bezmyślnych, głupców i szyderców" zasługuje ona w zupełności na ten tytuł, który jej też i starożytni pisarze nieizraelscy na...
Bóg przed stworzeniem jest Wszystkim; a po, ach po, czyżby był Niczym ?
Wszystko jest niewidzialne. Widzialność jest pomiędzy Wszystkim i Niczym, w Każdej cząstce odjętej Wszystkiemu.
Stwarzając, Bóg postawił się poza sobą Samym, aby móc wniknąć w Siebie i Siebie unicestwić.
Edmond Jabes, fragment ksiązki.
Po Notatkach z Prowansji oraz Obrazkach z krainy d’Oc Arelate, obrazki z niemiejsca to ostatnia część prowansalskiej trylogii Adama Wodnickiego. Tym razem autor oprowadza nas po Arles, którego obrazy, jak nałożone na siebie półprzezroczyste klisze fotograficzne tworzą przebitki z obrazami miasta, które już nie istnieje albo istnieje tylko w naszej wyobraźni. Kapryśna narracja zaciera granice między tym, co rzeczywiste, a tym, co wyobrażone. Jedyną rzeczywistością jest poetyck...
Obrazki z krainy d’oc to druga po Notatkach z Prowansji książka Adama Wodnickiego. Ale nie jest to książka o piękności Prowansji – polach lawendy, słonecznikach, igraszkach światła i cienia, lekkości życia. O urokach tego kraju powiedziano już wszystko, albo prawie wszystko. „Prowansja, o której piszę – mówi autor – nie jest zwykłą Prowansją. To kraina z drugiej strony lustra, miejsce magiczne. Krótko mówiąc, ta Prowansja istnieje tylko we mnie, jest mitem – próbą zaspokoje...
Moim celem jest przedstawienie najważniejszych rysów ruchu chasydzkiego oraz ukazanie społecznych konsekwencji idei mistycznych.
Mam nadzieję, że ta książka zachęci tych, którzy pragną zdobyć głębszą wiedzę o jej przedmiocie, do kontynuacji studiów nad literaturą chasydyzmu oraz nad dotyczącymi jej naukowymi teoriami.
Przyszłaś dziewczyno,
z twymi wonnymi myślami
i usiadłaś u moich wrót.
A to był drugi dzień
naszego spotkania.
A on powiada:
Czego żądasz ode mnie, dziewczyno, której ziemia każe wirować aż do zawrotu głowy? Nasze ciała, splecione w uścisku, niosą ku światu lampy opowieści twego snu i twych marzeń.
Gdzie będzie koniec?
Ciało zawsze zaczyna.[...]
Fragment książki
