Poezja Olgi Titkow-Stokłosy jest cicha. Zbliża się do szeptu. Ale przecież szept jest najbardziej słyszalny, bo mieni się wielością intonacji, znaczeń słów, niedopowiedzeń. Poetka nieraz ledwo dotyka przedmiotu refleksji, dlatego że jest to sfera bardzo delikatna, osobista, cenna dla osoby mówiącej i wyzwalająca w nas podobny sposób odczuwania. Wiersze przywracają nam pamięć, dramat i piękno doświadczeń, radość wyciszonej rozmowy poetyckiej. Leszek Aleksander Moczulski...
Na krawędzi to opowieść o dorastaniu młodej, odważnej Żydówki wychowanej w tradycyjnej chasydzkiej rodzinie. Eva Libitzky przetrwała rządzone przez Chaima Mordechaja Rumkowskiego getto łódzkie, pobyt w Auschwitz-Birkenau i niemieckim obozie pracy Oederan, by doczekać wyzwolenia w nękanym epidemią tyfusu Theresienstadt. Jej historia to opowieść o ludzkiej wytrwałości, rzucająca nowe światło na dzieje łódzkich Żydów podczas wojny oraz żydowskie doświadczenie w okupowanej przez ...
Anabaza, Wygnanie, Susza – trzy wielkie poematy, trzy epoki, połowa stulecia… Język Saint-Johna Perse`a jest językiem jedynym w swoim rodzaju. Uznając jakby zwykłe środki poetyckiej ekspresji za niewystarczające, Saint-John Perse tworzy nowy język, w którym słowa, wyprowadzane ze swych pierwotnych, etymologicznych korzeni, używane są często nie tyle ze względu na ich znaczenia, co przede wszystkim na zdolność tworzenia ech, wzbudzania alikwotów, często nawet z uwagi na sam k...
Gdyby ktoś powiedział mi czterdzieści lat temu, że kiedyś wydam książkę pod tytułem Szkice o kwestiach żydowskich, uznałbym to wyłącznie za możliwość logiczną, a nie realną. O swoich korzeniach żydowskich dowiedziałem się około 1980 r., a więc już jako człowiek w sile wieku. Wprawdzie dalej piszę na ten temat w kilku miejscach, uważam za stosowne rzecz przedstawić sumarycznie.
Jan Woleński
Fragment Wstępu
Pomimo tego, że KSIĘGA JEREMIASZA powstała w oparciu o wydarzenia z czasów tego proroka, jednakże warto podjąć próbę osobistego spojrzenia na to dzieło z dzisiejszej perspektywy, gdyż księgi prorockie nie zostały dane jako dzieło literackie, niosące znaczenie wyłącznie dla jednego pokolenia.
Chronologicznie rzecz biorąc, Ezechiel to trzeci wielki prorok z grupy tak zwanych newiim achronim, proroków późniejszych. O pokolenie młodszy od Jeremiasza, z kapłańskiego rodu, wedle niektórych był krewnym tego proroka, a może wręcz jego synem. Swoją misję rozpoczął zaraz na początku szóstego wieku. Ezechiel żył i prorokował w czasach duchowego zamętu i dziejowych katastrof, klęski królestwa Judy, umocnienia Egiptu i ograniczenia wpływów Fenicji. Nade wszystko widział rosną...
Wspomnienia Mosze Bergera to unikalny obraz czasów II wojny światowej, wojny, która zrujnowała los społeczności żydowskiej w Europie. Mosze Berger przeżył wojnę i pozostawił świadectwo tego czasu obejmujące początki wojny w Olkuszu, trudną ucieczkę wraz z siostrą z terenów Polski zajętych przez Niemców do części sowieckiej, potem – po odmowie przyjęcia sowieckich paszportów – wywózkę na Sybir, w końcu powrót do Polski i Olkusza po wyzwoleniu, gdzie nie czekał jednak na niego...
W "Krypcie kapucynów", kontynuacji wybitnego "Marsza Radetzky'ego", Roth po raz ostatni roztacza przed czytelnikiem universum Austrii. Jej główny bohater Franciszek Ferdynand, ostatni z Trottów, słoweńskiego rodu obdarzonego szlachectwem pod Solferino, przygląda się końcowi republiki austriackiej.
Każdy naród ma swoje miasto „mędrców”. Każdy naród ma miasto, o którym opowiada się komiczne historie, zabawne przypowieści. My, Żydzi, mamy Chełm. O mieszkańcach tego miasta powiada się nieco żartobliwie, że nie należy ich nazywać głupcami z Chełma, lecz ogłupiaczami z Chełma, w istocie bowiem nie są oni głupi, lecz próbują zrobić głupców z innych ludzi. Pozostaje jednak faktem, że wszędzie, w każdym zakątku świata, w którym mieszkają Żydzi, wszyscy wiedzą o Chełmie i znają ...
Film izraelski ma swój początek się w Polsce, jeszcze przed powstaniem Państwa Izrael. Dziś niewielu pamięta, że twórcą jednego z pierwszych filmów hebrajskich – Sabry powstałej w 1933 roku – był późniejszy reżyser Krzyżaków Aleksander Ford. A jednak na temat współczesnej izraelskiej kinematografii wiemy niewiele, choć izraelskie filmy od kilku lat pojawiają się w polskich kinach, telewizji, a nawet można zakupić je w Empiku. Dlatego też z wielką radością i satysfakcją witam ...
Akcja "Fałszywej wagi" rozgrywa się w galicyjskim miasteczku Złotogród na krańcach Cesarstwa, do którego przybywa Anzelm Eibenschütz, by objąć posadę cechmistrza. Cesarstwo chwieje się w posadach, już za chwilę o jego losach zdecydują gwałtowne ruchy odśrodkowe. Jak trafnie zauważył brytyjski krytyk Julian Evans, jego proza ma dziewiętnastowieczny élan, natomiast jego poczucie absurdu egzystencji jest całkowicie nowoczesne i stawia go w rzędzie największych pisarzy XX wieku....
Wybór wierszy:
O 4.10 na trawniku przy Houghton Library
w Bostonie, rozmyślania
Jedna z wielu definicji
Nieporozumienie
Pielgrzymowanie
Samotność
Wieczorami
W prezencie ślubnym
Po raz pierwszy
Mądrość
Wiersz o Poezji
Rozłąka
Na pożegnanie, w poniedziałek
Szacunek
W czwartą rocznicę
Drzewa
Po latach
Wychodząc od deklaracji poety, lecz modyfikując je dzięki lekturze jego poezji, próbuję w tej książce pokazać, że wiele wierszy Paula Celana to pewne językowe akty pamięci. Akty te zwrócone są często – choć nie zawsze – ku temu, co utracone w historycznej katastrofie. Przekonany, że nazbyt spoisty język jest wspólnikiem zapomnienia, Celan rozbijał tworzywo językowe, pruł tkaniny swoich dawniejszych utworów, sam sobie wpadał w słowo. Stąd w wielu jego wierszach miejsc pamięci ...
Druga publikacja w serii "Makor / Źródła" pod redakcją prof. Marcina Wodzińskiego, przedstawiającej teksty ważne dla poznania historii i kultury żydowskiej. W serii ukazują się zarówno wybory źródeł historycznych, jak i filologiczne edycje kanonicznych dzieł kultury żydowskiej. Ludwik Zamenhof (1859–1917) jest dziś znany przede wszystkim jako twórca esperanta, sztucznego języka międzynarodowego. Jednak jego dążenia zmierzające do stworzenia wspólnej i neutralnej podstawy świ...
Roth umarł proroczo w 1939 roku. Jeszcze wszyscy żyli – za chwilę to się miało zmienić. W ostatnim roku życia pisze obfitującą w pogodne rozwiązania Legendę o świętym pijaku. Tak umie rozklepać swą pozornie realistyczną prozę, że te pełne słodyczy epizody nikomu nie przeszkadzają. Przeciwnie. Roth, jak często bywa u ludzi o sentymentalnym usposobieniu, lubi dobre zakończenia. Księga Hioba kończy się dobrze, „I żył jeszcze Ijob potem sto czterdzieści lat i oglądał dzieci swoje...
Artur Szyk – artysta i ilustrator, Polak i Żyd. W przeciągu całego swojego artystycznego życia konsekwentnie wypełniał wyznaczoną sobie misję - służył ludzkości, Polsce oraz narodowi żydowskiemu. Artur Szyk był naocznym świadkiem najważniejszych historycznych wydarzeń XX wieku. Losy rzuciły go z Polski do Francji, a następnie do Anglii. Ostatecznie zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. Wśród Żydów najbardziej znany jest z ilustrowanej Hagady, choć znakomita większość jego pra...
Potwornym dla Polski zrządzeniem losu przywódcy nazistowskich Niemiec postanowili, nie pytając przecież Polaków o zgodę, że będą mordować Żydów właśnie na terenie Polski. Polacy nie mieli żadnego wpływu na tę decyzję, nie mogli się jej sprzeciwić, nie są za nią w żaden sposób odpowiedzialni. Pod wpływem morderczej obsesji jednego z największych złoczyńców w historii ludzkości los rzucił wyzwanie Polakom: z wewnątrz polskiego społeczeństwa wyrwano na męczeńską śmierć jedną dz...
"Zapiski z wygnania" Sabiny Baral, to przejmujące opowiadanie-dokument z wydarzeń marcowych, z 1968 roku. Przymusowa emigracja opisana oczami młodej dziewczyny, która wraz z rodziną opuszcza Polskę. Przypomnienie tych dramatycznych wydarzeń staje się równocześnie przestrogą dla przyszłych pokoleń przed wszelkimi rodzajami nienawiści, ksenofobią, antysemityzmem.
Ewa Lipska
Osobiste przeżycie i doświadczenie pisarza jest zawsze obietnicą autentyzmu w jego dziele. Biografia Jerzego Surdykowskiego jest rękojmią prawdy jego pisarstwa. Marynarz, dziennikarz, dysydent i dyplomata patrzy na życie z wielu stron naraz, szukając sensu w chaosie wydarzeń i przeżyć. Tak jest w jego najnowszej powieści Paradygmat, chwilami równie zagadkowej, jak sam tytuł.
Krzysztof Zanussi, reżyser
Przyjął się pogląd, że dzieci nie rozróżniają faktów od fikcji, nie rozumieją, że film, nawet gdy rysunkowy, dzieje się na niby. Obserwujemy więc dzieci bawiące się w wojnę czy w złodziei i policjantów, często z troską, na ile grają, a na ile „żyją” tę rolę? Jak bardzo wierzą w tę wykreowaną zabawą tożsamość? A przecież wystarczy cofnąć się myślami we własne dzieciństwo: Bawiliśmy się i my w złodziei i policjantów, zabijaliśmy podczas zabawy w wojnę, uczestniczyliśmy w rytual...
