Autor w sposób syntetyczny przedstawia losy Polaków i Żydów w Polsce okupowanej przez Niemców podczas II wojny światowej. Skupia się na pomocy, jakiej Polacy udzielali Żydom podczas Holokaustu. Pokazuje wysiłki Polskiego Państwa Podziemnego i powołanej przez nie Rady Pomocy Żydom „Żegota”, a także działania zwykłych ludzi, którzy na własną rękę, ryzykując życie, ratowali od zagłady swoich żydowskich współobywateli. Szczególną uwagę poświęca wsi Markowa na Podkarpaciu, w które...
Wiele osób znajdzie tu coś dla siebie: mieszkańcy Szczecina - solidny kawałek historii regionalnej; specjaliści od stalinizmu - opis zastraszania środowisk twórczych i dziennikarskich oraz działalności aparatu propagandy; historycy kultury - kulisy i okoliczności towarzyszące IV Zjazdowi Związku Zawodowego Literatów Polskich, będącego symbolem nastania czasów socrealizmu. Sądzę, że z książki będą korzystać nie tylko wąsko wyspecjalizowani historycy, ale w ogóle miłośnicy prze...
Inwentarz archiwalny, jako najważniejsza i najpełniejsza z form pomocy archiwalnych sporządzana z reguły dla jednego zespołu archiwalnego, umożliwia korzystającemu z zasobów archiwalnych pozyskanie podstawowych informacji. Jest to możliwe dzięki odzwierciedleniu w inwentarzu układu materiałów archiwalnych w całym zespole. Opracowany Inwentarz zespołu archiwalnego Wojskowego Sądu Rejonowego w Szczecinie [1945] 1946–1955 [2008] stanowi niezbędne źródło informacji dla badaczy za...
Prezentowany tom studiów koncentruje się wokół trzech wątków przewodnich: okresu 1917–1922 na obszarze byłego państwa carów; politycznych, społecznych i ekonomicznych konsekwencji obalenia monarchii w Rosji i utrwalenia w niej władzy bolszewików, i w końcu funkcjonowania rewolucji rosyjskich w dwudziestowiecznych społeczeństwach. Rewolucja oznaczała radykalne zerwanie z wcześniejszym okresem w rosyjskiej historii, odrzucenie podstaw cywilizacji europejskiej na gruncie prawa, ...
W wyniku podjętej współpracy pomiędzy Instytutem Pamięci Narodowej Delegaturą w Kielcach a Wyższą Szkołą Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach, przy współudziale Winnickiego Instytutu Kooperatywnego w Winnicy, podjęte zostały badania naukowe, które miały na celu pogłębienie wiedzy z zakresu tematycznego odnoszącego się do „Zbrodni sądowych w latach 1944–1989”. W ramach wymienionej inicjatywy naukowej szukano odpowiedzi na pytanie czy był t...
Publikacja jest pierwszą książką opisującą w sposób syntetyczny zagładę Żydów i złożone relacje polsko-żydowskie w powiecie gorlickim w latach 1939 – 1945. Jej pierwsze wydanie ukazało się w 2015 r. i spotkało się ogromnym zainteresowaniem czytelników. Nakład rozszedł się w dwa miesiące. W pierwszej części publikacji przedstawiono aspekty związane z sytuacją Żydów w powiecie gorlickim pod niemiecką okupacją oraz ich zagładę. Ukazano w niej także negatywne postawy polskich mi...
Na Pomorzu Gdańskim od stuleci panowała głęboko zakorzeniona tradycja pielgrzymowania do miejsc świętych. Po II wojnie światowej nieuchronnie musiała się ona skonfrontować z systemem komunistycznym, dążącym do laicyzacji i ateizacji polskiego społeczeństwa, co oznaczało również walkę z publicznymi przejawami religijności. Z punktu widzenia władz szczególnym zagrożeniem były doroczne odpusty przyciągające tysiące osób, organizowane w sanktuariach kaszubsko-pomorskich: w Święt...
„Niekoronowanemu Królowi Polski” – zapisano na szarfie wieńca pogrzebowego kardynała Stefana Wyszyńskiego. W ten sposób naród docenił życie i dzieło Prymasa Tysiąclecia, jednego z najwybitniejszych Polaków w XX w. Wynikało to z powszechnego przekonania społecznego o jego wyjątkowej roli w życiu narodu i Kościoła katolickiego. Życie i działalność tego wybitnego hierarchy nie doczekały się do chwili obecnej komplementarnego opracowania. Dzieło, które trafia do rąk czytelnika, p...
Tematem książki jest historia osławionych „obozów generała Sikorskiego” na Wyspach Brytyjskich w latach 1940–1943. Rozdział pierwszy, najobszerniejszy, poświęcony jest Zgrupowaniu Oficerów Nieprzydzielonych/Samodzielnemu Obozowi Oficerskiemu/ Stacji Zbornej Oficerów w Rothesay. Omówiono w nim okoliczności utworzenia tego ośrodka w sierpniu 1940 r., jego organizację, warunki życia oficerów i wielokrotnie podejmowane próby reorganizacji – zwłaszcza tę z marca 1941 r. – oraz prz...
Książka jest podsumowaniem wieloletnich badań nad konspiracją wojskową działającą w powiecie łańcuckim w okresie II wojny światowej. Autor szczegółowo omawia proces tworzenia struktur organizacyjnych konspiracji SZP-ZWZ-AK oraz ich działalność. Przybliża wszystkie aspekty funkcjonowania Obwodu Łańcut, m.in. działania wywiadu i kontrwywiadu. Interesująco opisuje akcje dywersyjne i sabotażowe, a także odbiór alianckich zrzutów lotniczych. Podejmuje też próbę oceny działań wojsk...
Niniejsza publikacja źródłowa (w języku angielskim) została przygotowana przez pracowników Instytutu Pamięci Narodowej oraz Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Gruzji. Dotyczy fragmentu historii zapomnianego ludobójstwa Polaków w ZSRS – sowieckich represji okresu 1937–1938. Zawiera m.in. protokoły posiedzeń tzw. Trójek z zasądzonymi wyrokami śmierci wobec Polaków zamieszkujących w tym czasie Gruzińską Socjalistyczną Republikę Sowiecką.
Nauczanie prymasa Stefana Wyszyńskiego w całym okresie jego posługi miało podwójny wymiar: duszpasterski i patriotyczny. Prymas Tysiąclecia przywiązywał wielką wagę do miłości Ojczyzny i stale ją propagował. Został w ten sposób wychowany w domu, w którym pojęcie „Polak katolik” było czymś oczywistym i stanowiło istotną ochronę przed rusyfikacją. Wartości patriotyczne wyniesione z okresu dojrzewania i młodości przyczyniły się do wyboru również określonej drogi życia – w służbi...
Przeprowadzona przez Sowietów wiosną 1940 r. operacja „oczyszczania” z ludzi i budynków przygranicznego pasa strefy okupacyjnej o szerokości 800 m miała charakter przymusowy. W obwodzie drohobyckim planowano usunięcie ponad 36 tys. osób z blisko 90 miejscowości i przysiółków (z wyłączeniem miast). Około 13 tys. mieszkańców, w tym około cztery tysiące Polaków, przesiedlono na Wołyń, lokując ich w domach po deportowanych na Sybir polskich osadnikach albo po dawnych niemieckich ...
W 2019 r. upłynęło 100 lat od przyjęcia przez Sejm Ustawodawczy Rzeczypospolitej Polskiej ustawy o Policji Państwowej. W roku 2020 mija 30 lat działalności polskiej policji, powołanej na nowo po odzyskaniu przez Polskę suwerenności. Obie te rocznice dały asumpt do przygotowania kilkunastu artykułów, których autorzy, reprezentujący różne środowiska, przybliżają współczesnym Czytelnikom historię i zadania formacji policyjnych na Podkarpaciu od czasów ich tworzenia u progu Niepo...
Na tom składają się artykuły poświęcone działalności Kościoła katolickiego i relacji państwo–Kościół w Polsce i na Pomorzu Zachodnim w ostatniej dekadzie PRL. W październiku 2018 r. została zorganizowana na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego czwarta ogólnopolska konferencja naukowa, poświęcona historii Kościoła ka-tolickiego na Pomorzu Zachodnim. Prezentowana Czytelnikom praca powstała na podstawie wygłoszonych wówczas referatów. Jest to czwarty tom wydany we w...
W ostatnim stuleciu harcerstwo odegrało poważną rolę w podtrzymywaniu polskiej świadomości narodowej, co było szczególnie widoczne i ważne na emigracji. W latach 1918-2018 w najważniejszych ośrodkach emigracyjnych działały drużyny harcerskie, które krzewiły patriotyzm wśród młodszych pokoleń emigrantów. Szczególne zasługi ma pod tym względem – powstały w 1946 r. - Związek Harcerstwa Polskiego działający poza granicami Kraju, który działa nieprzerwanie aż do czasów współczesn...
Album ukazuje jak Polacy wyrażali uczucia patriotyczne przez strój i jego dodatki. Głównym założeniem było opisanie procesu świadomego stylizowania wyglądu zewnętrznego w ten sposób, aby epatował on uczuciami miłości do ojczyzny lub wrogości wobec jej przeciwników. Proces ten został ujęty w szerokim kontekście i długich ciągach czasowych, poczynając od narodzin mody narodowej na przełomie XVI i XVII w. po koniec II wojny światowej. Naświetlone zostały okoliczności, w których ...
Biografia wywodzącego się z rodziny polsko-francuskiej, urodzonego na Litwie, wychowanego w polsko-żydowskim Wilnie Sergiusza Kościałkowskiego prezentuje losy i walkę pokolenia Polski niepodległej zniszczonego przez totalitaryzmy niemieckich nazistów i rosyjskich bolszewików. Tom drugi przedstawia aktywność wywiadowczą AK, siatki agenturalne Abwehry i ich rozpracowywanie przez kontrwywiad AK, odbijanie więźniów gestapo, działalność bojową brygad „Łupaszki” i „Juranda”. Autor ...
Dwujęzyczny tom studiów jest pokłosiem konferencji naukowej zorganizowanej przez Instytut Pamięci Narodowej i Instytut Filologii Germańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego, a zatytułowanej „Propaganda w PRL i NRD – tematy, instytucje, kampanie”. Konferencja odbyła się we Wrocławiu jesienią 2015 r. Propaganda jest z natury rzeczy zagadnieniem wymagającym badań interdyscyplinarnych, wykorzystuje bowiem wszystkie media i wszystkie kanały oddziaływania na odbiorcę. Dlatego też publi...
Profesor Jan Sehn (1909–1965), długoletni dyrektor Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie, położył wielkie zasługi dla rozliczenia zbrodni niemieckich w Polsce. Jako sędzia śledczy prowadził dochodzenia m.in. przeciwko komendantom obozu płaszowskiego Amonowi Göthowi i Auschwitz Rudolfowi Hößowi oraz Josefowi Bühlerowi, szefowi tzw. rządu Generalnego Gubernatorstwa. Zgromadzony wówczas materiał dowodowy jest dziś bezcennym źródłem wiedzy o niemieckiej okupacji. Sehn, autor pi...
Postać Józefa Piłsudskiego utożsamiana jest w zbiorowej pamięci Polaków najczęściej z czynem niepodległościowym, z etosem człowieka podziemnego, więźnia i zesłańca, z ideą walki zbrojnej i Legionami Polskimi, z odzyskaniem tak długo wyczekiwanej wolności i odrodzeniem ojczyzny, a wreszcie ze zwycięstwem nad bolszewikami i ocaleniem Europy przed czerwoną rewolucją. Mówiąc o Piłsudskim, mamy zazwyczaj na myśli człowieka czynu, męża stanu, polityka i wodza, rzadziej natomiast pi...
