Pod pseudonimem „Jerzy Orwicz” ukrywała się Natalia Dzierżkówna (1861–1931) – polska poetka, prozaiczka, tłumaczka, malarka i działaczka społeczna. Pochodziła z Podola, w Odessie zaangażowała się w działalność socjalistyczną. Po powrocie z zesłania zamieszkała w Warszawie, gdzie rozwinęła twórczość literacką i malarską. Rozgłos i uznanie przyniosły jej powieści biograficzne o Tadeuszu Kościuszce: „Żywot wodza narodu” (1909) i „Od Dubienki do Racławic” (1918).
„Nieznanym szlakiem” to zbiór opowiadań inspirowanych licznymi podróżami Ferdynanda Antoniego Ossendowskiego (1878–1945). Autor odmalowywał w nich odległe, różnorodne krainy z Europy, Azji i Afryki. W centrum zainteresowania zawsze stawiał jednak spotkanie z człowiekiem – doświadczonym przez los, odmiennym, a jednak tak bardzo podobnym. Ossendowski to drugi po Sienkiewiczu najczęściej tłumaczony polski autor. Oprócz opowiadań pisał liczne powieści, szeroko odwołujące się do...
Jim Poker to jeden z pseudonimów literackich Juliana Mieczysława Ginsberta (1892–1948), używany obok „Inż. J.G.” i „Kpt. Nemo”. Ginsbert był polskim inżynierem mechanikiem, porucznikiem Wojska Polskiego i komandorem porucznik Marynarki Wojennej. Pracował jako dziennikarz, pisarz, publicysta oraz reżyser w dziedzinie marynistyki. Brał udział w obu wojnach światowych. „Strażnik Krakatoa” to powieść awanturniczo-historyczna. Opowiada o największej naturalnej katastrofie w dzie...
Jim Poker to jeden z pseudonimów literackich Juliana Mieczysława Ginsberta (1892–1948), używany obok „Inż. J.G.” i „Kpt. Nemo”. Ginsbert był polskim inżynierem mechanikiem, porucznikiem Wojska Polskiego i komandorem porucznik Marynarki Wojennej. Brał udział w obu wojnach światowych. Pracował jako dziennikarz, pisarz, publicysta oraz reżyser w dziedzinie marynistyki. Pisał powieści przygodowe, podróżnicze i marynistyczne. Stworzył typ powieści historyczno-awanturniczej, zrod...
Jim Poker to jeden z pseudonimów literackich Juliana Mieczysława Ginsberta (1892–1948), używany obok „Inż. J.G.” i „Kpt. Nemo”. Ginsbert był polskim inżynierem mechanikiem, porucznikiem Wojska Polskiego i komandorem porucznik Marynarki Wojennej. Brał udział w obu wojnach światowych. Pracował jako dziennikarz, pisarz, publicysta oraz reżyser w dziedzinie marynistyki. Pisał powieści przygodowe, podróżnicze i marynistyczne. Stworzył typ powieści historyczno-awanturniczej, zrod...
Jim Poker to jeden z pseudonimów literackich Juliana Mieczysława Ginsberta (1892–1948), używany obok „Inż. J.G.” i „Kpt. Nemo”. Ginsbert był polskim inżynierem mechanikiem, porucznikiem Wojska Polskiego i komandorem porucznik Marynarki Wojennej. Pracował jako dziennikarz, pisarz, publicysta oraz reżyser w dziedzinie marynistyki. Brał udział w obu wojnach światowych. „Zdzich szuka matki” to podróżnicza powieść dla młodzieży. W ciepły i wzruszający sposób opowiada o przygodac...
Earl Derr Biggers (1884–1933), amerykański pisarz, zyskał uznanie jako autor powieści detektywistycznych. „Chińska papuga” należy do jednej z jego serii powieściowych, w której Biggers wykreował postać detektywa chińskiego pochodzenia Charliego Chana. Charakterystyczny styl pracy śledczego oraz metodyczne podejście do rozwiązywania zagadek kryminalnych zaskarbiły i detektywowi, i autorowi sympatię czytelników. Biggers studiował na Uniwersytecie Harvarda. Zanim został pisarz...
Dialog Platoński, obok „Państwa” uważany za jedno ze szczytowych osiągnięć literackich Platona. Głównym tematem dialogu jest miłość (eros). Dialog ma skomplikowaną konstrukcję ramową o kilku poziomach narracji – wydarzenia z uczty u Agatona referuje Apollodor na podstawie wieści zasłyszanych od innej osoby. Sedno stanowią przytoczone mowy uczestników uczty – każda z nich opowiada o Erosie z innej perspektywy, zależnie od zajęcia lub charakteru opowiadającego.
Poezje najsławniejszej poetki starożytnej Grecji, żyjącej na przełomie VII i VI w. p.n.e., uznawane są za mistrzostwo kobiecej poezji miłosnej. Safona prowadziła dom spotkań dla młodych, niezamężnych dziewcząt z arystokratycznych rodów. Zajmowała się ich kształceniem w muzyce, poezji i tańcu aż do ich zamążpójścia. Obdarzała swe podopieczne gorącymi uczuciami, którym dawała wyraz w liryce – przenikniętej radością wspólnego przebywania i smutkiem rozstań.
Powieść przygodowa dla młodzieży Roberta Louisa Stevensona (1850–1894) opublikowana w 1886 r. Jej akcja toczy się w Szkocji w XVIII w. i obficie nawiązuje do szkockiej historii. Bohaterem powieści jest młodzieniec Dawid Balfour, który po śmierci ojca, zgodnie z jego wolą, udaje się do stryja Ebenezera. Już po drodze okazuje się, że stryj nie cieszy się sympatią sąsiadów. Na miejscu zamiast ciepłego rodzinnego powitania Dawida czeka bardzo przykra i niebezpieczna niespodzian...
Wybitny epicki poemat rycerski pióra mistrza włoskiego renesansu Torquato Tasso (1544–1595), wydany po raz pierwszy w 1581 r. Jego akcja, nawiązująca formalnie do „Iliady”, opisuje ostatnią fazę pierwszej krucjaty: oblężenie i zdobycie Jerozolimy pod wodzą Godfreda de Bouillon w 1099 r. Brutalność wojny między europejskimi krzyżowcami i muzułmańskimi Saracenami nie daje nadziei na zawarcie pokoju. Bohaterowie obu stron dalecy są od wyidealizowanych wzorców rycerskich, wykaz...
Duża trylogia Vernerowska zawiera cieszące się największą popularnością dzieła wybitnego francuskiego pisarza: „Dzieci kapitana Granta”, „Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi” i „Tajemnicza wyspa”. Powieści porywają dalekimi podróżami, ekscytującymi przygodami, tajemnicami i niebezpieczeństwami. Zachwycają wiedzą geograficzną autora i pozwalają niemal osobiście zwiedzać egzotyczne kraje razem z bohaterami. Niezmiennie też fascynują wyobraźnią technologiczną autora, k...
Juliusz Verne (1828–1905) – francuski pisarz, dramaturg i działacz społeczny, jest powszechnie uważany za jednego z protoplastów fantastyki naukowej. „Tajemnicza wyspa” opowiada o przygodach piątki uciekinierów, którzy docierają na zaginioną w czasie wyspę będącą domem tajemniczego kapitana Nemo. Niezwykle szczegółowe i spektakularne opisy krajobrazów wyspy, jej flory i fauny, na równi z geniuszem inżynieryjnym i technologicznym bohaterów zachwycają kolejne pokolenia czytel...
Powiastka filozoficzna jako gatunek literacki rozwinęła się w oświeceniu, m.in. za sprawą Voltaire’a i Diderota. Pod płaszczykiem lekkiej narracyjnej formy, wykorzystującej satyrę obyczajową i wątki awanturnicze czy romansowe, propagowała idee filozoficzne i stawiała kluczowe dla danego nurtu pytania. Pisane ciętym, błyskotliwym, pełnym humoru językiem „Powiastki” Voltaire’a pozostają dziełem ponadczasowym, ilustrującym zamiłowanie autora do wolności i mądrości.
Powiastkę filozoficzną „Prostaczek” francuski filozof Voltaire napisał w 1767 r., jednak wydał ją anonimowo. Pełen tytuł brzmiał „Prostaczek. Historia prawdziwa, znaleziona w papierach ojca Quesnela”. Przywołany w tytule Pasquier Quesnel, któremu Voltaire przypisał poniekąd autorstwo utworu, był teologiem francuskim, jednym z przywódców ruchu jansenistycznego. Ruch ten dążył do odnowy Kościoła katolickiego, jednak spotkał się z potępieniem. Utwór porusza szeroko dyskutowane...
„Zadig, czyli Los” to powiastka filozoficzna francuskiego filozofa Voltaire’a, wydana w 1747 r. Ubrana w kostium baśni wschodnich, sięgająca do średniowiecznych romansów rycerskich, porusza zagadnienia nurtujące intelektualistów w XVIII-wiecznej Francji. Burzliwe dzieje tytułowego bohatera mają częściowo autobiograficzny charakter. Podsuwają one Voltaire’owi pretekst do krytyki stosunków panujących w XVIII-wiecznym społeczeństwie francuskim oraz zadawania podstawowych filoz...
Dorian Gray, niezwykłej urody młodzieniec, ulega namowom malarza Bazylego Hallwarda i zgadza się pozować mu do portretu. Po jego ukończeniu, zachwycony efektem chłopak niefrasobliwie wypowiada życzenie, które wkrótce ma się zacząć spełniać. Równolegle dokonują się dwie przemiany – ulegającego zepsuciu moralnemu Doriana i imponującego portretu, odzwierciedlającego prawdziwą naturę sportretowanego. Skandalizująca powieść Oscara Wilde’a od blisko półtora wieku fascynuje rzesze...
„Tajemnica doktora Hiwi” to druga część trylogii skupionej wokół sekretów zaginionej walizki. Na scenę wkracza baronowa Luiza Teitelberg, żona zamordowanego w pierwszej części barona. Choć śmierć jej męża nie została dotąd rozwikłana, baronowa układa nowe życie z kochankiem. Berlin w tym czasie dziesiątkuje zagadkowa epidemia, a na ratunek mieszkańcom przybywa lekarz z dalekiej Japonii, doktor Hiwi. Aleksander Błażejowski (1890–1940) – polski pisarz i dziennikarz, zapisał s...
„Tekturowy człowiek”, ostatni tom trylogii osnutej wokół sekretów zaginionej walizki, przynosi wreszcie upragnione odpowiedzi. Romans baronowej Teitelberg zostaje nagle przerwany za sprawą ujawnienia prawdziwej tożsamości jej kochanka. Ten uporczywie usiłuje odnaleźć ukochaną. Jednak na jego drodze staje zagadkowa i przerażająca postać tekturowego człowieka. Bieg zdarzeń znów prowadzi do dawnej zbrodni w berlińskiej willi... Aleksander Błażejowski (1890–1940) – polski pisar...
Dzieło filozoficzno-polityczne w formie dialogu. Zawiera syntezę Platońskich poglądów na temat funkcjonowania społeczeństwa. Porusza zagadnienia z zakresu etyki, filozofii politycznej, epistemologii, ontologii i etyki medycyny. Poprzez poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, czym jest sprawiedliwość, Platon budował idealny wzorzec państwa. Z dzieła tego pochodzi też słynna metafora jaskini – mit symbolizujący całokształt Platońskiego poglądu na rzeczywistość.
Marek Aureliusz, rzymski cesarz, zwany filozofem na tronie, zostawił po sobie zbiór osobistych notatek i medytacji, nieprzeznaczonych do publikacji. Zebrane pośmiertnie w jedno dzieło, prawdopodobnie przez cesarskiego sekretarza, stanowią traktat moralny w nurcie filozofii stoickiej. Ich ponadepokowa aktualność świadczy o geniuszu autora, błyskotliwości jego umysłu i wnikliwości spojrzenia na naturę człowieka i świata. Filozofia objawia się tu jako sztuka życia, z której wc...
Julien Offray de La Mettrie w swojej głównej pracy filozoficznej „Człowiek-maszyna” wyprzedza Darwina o całe stulecie. Autorowi rozprawy przyświeca rewolucyjna, ale i niebezpieczna jak na XVIII wiek myśl – jawnie głosi on materializm. Jako lekarz, odwołując się do wiedzy oraz doświadczenia, podaje w wątpliwość istnienie duszy, a wszelkie czynności ludzkie, które są jej przypisywane, wiąże z funkcjonowaniem ciała. Dowodzi on, iż człowiek to istota całkowicie materialna, któr...
„Kolomba” to powieść Prospera Mérimée o młodej Korsykance, która z zemsty zmusza swojego brata do popełnienia morderstwa. Prosper Mérimée był francuskim dramaturgiem, historykiem, archeologiem oraz mistrzem krótkich opowieści, które zrewolucjonizowały powieść romantyczną. Inspirację stanowiła dla niego literatura francuska i rosyjska (przede wszystkim Puszkin), a jego powieści poruszały tematy mistyczne, niezwykłe oraz bardzo przygnębiające.
Bolesław Miciński (1911–1943) był polskim eseistą, poetą oraz filozofem. Jego nowatorskie eseje i szkice filozoficzne ukazały się w tomach pt. „Podróże do piekieł” (1937) oraz „Portret Kanta i trzy eseje o wojnie” (1947). Miciński wypracował własny, oryginalny styl formułowania myśli, a filozoficzne zagadnienia traktował nie jako przedmiot naukowy, ale temat artystyczny.
