Lew Karsawin (18821952) to jeden z najwybitniejszych filozofów i metafizyków rosyjskich Srebrnego Wieku. Po rewolucji bolszewickiej wywieziony z Rosji sowieckiej na tzw. statku filozofów, znalazł schronienie na Litwie. Po aneksji Litwy przez ZSRR, pozbawiony możliwości pracy na uniwersytecie, oskarżony o zdradę, został zagłodzony w stalinowskim łagrze. Poemat o śmierci uważany jest za dzieło wielkiej rangi, nie tylko jako utwór filozoficzny, ale także jako literacki esej. Sta...
Andrzej Niedoba urodził się 30 października 1940 roku w Nawsiu na Zaolziu. Jego stryj Władysław Niedoba, znany jako Jura spod Grónia, był jednym z założycieli Sceny Polskiej Teatru Cieszyńskiego w Czeskim Cieszynie i jej wieloletnim kierownikiem artystycznym. Ojciec Adam Niedoba w 1950 roku założył Zespół Regionalny „Wisła”. Pieśń „Szumi jawor”, którą Adam i Andrzej Niedobowie stworzyli pod koniec lat 60. XX wieku, stała się nieoficjalnym hymnem górali beskidzkich. Andrzej Ni...
W realiach społeczeństwa sieciowego użytkownicy informacji stają się jednocześnie jej twórcami, a możliwość podejmowania nieskrępowanej interakcji jednocześnie wzmacnia ich aktywność w cyfrowych przestrzeniach dialogicznych. Blogosfera literacka, szczególnie w Rosji, jest interesującym medium współczesnej krytyki literackiej. Autorami blogów literackich mogą być profesjonalni krytycy lub pisarze, najczęściej jednak są nimi czytelnicy, przejawiający zamiłowanie do literatury, ...
The three separate research projects selected for the book fall into place and the well-thought-out whole features: (a) coherence of the theoretical perspective, which is a combination of classical anthropological concepts and the traditions of sociological research over urban collectivities, (b) continuity in research interests focused on everyday and widespread impacts of the economic restructuring, the effects of which came to be suffered by the next generation of Upper Si...
Prezentujemy efekt mariażu dwóch serii: "Krytyki naukowej i literackiej" oraz "Katowickich Dialogów Literackich" – z takiego połączenia otrzymujemy dzieło nietuzinkowe: Blask arcydzieł to zbiór esejów prof. Paszka, wybitnego badacza literatury, publicysty, krytycznego czytelnika dzieł z literackiej najwyższej półki. Na kartach książki poznamy sekrety takich klasyków, jak m.in. Odyseja, Eneida, Eugeniusz Oniegin, Mistrz i Małgorzata oraz lepiej poznamy rodzimą Bogurodzicę, Pa...
Aspekt nowości towarzyszy mediom niemal od samego początku ich istnienia. Określone rozwiązania natury technicznej, technologicznej lub konceptualnej były w stanie wywołać idealny efekt złudzenia optycznego lub oddać realizm wydarzeń na ekranie. Obok dokumentalnego zapisu rzeczywistości wykorzystywano efekty, które były w stanie wywołać zadziwienie, zaskoczenie, odtworzyć niewiarygodne sytuacje. Gdzie aktualnie należy szukać pojęcia nowości w kontekście medium fotografii, fil...
W książce znalazły miejsce interpretacje filmów Aleksieja Bałabanowa, Andrieja Konczałowskiego, Siergieja Łoźnicy, Aleksandra Sokurowa, Aleksieja Uczitiela i Aleksandra Wieledynskiego. Przedmiotem namysłu stały się fabularne i dokumentalne dzieła filmowe powstałe po roku 2000., związane z wizualizacją centralnych dla Rosjan konfliktów militarnych, tj. z Wielką Wojną Ojczyźnianą, wojną radziecko-afgańską oraz wojnami czeczeńskimi w latach 1994-1996 oraz 1999-2009. [...] Chodzi...
Kiedy w jednym z internetowych komentarzy związanych z ostatnim meczem w reprezentacji Polski naszego znakomitego bramkarza Artura Boruca przeczytałem, że czasem „zdarzało mu się puścić farfocla”, nie mogłem natychmiast nie uświadomić sobie, że ja – stary piłkarz i kibic – od dzieciństwa używam słowa farfocel, farfocle w zupełnie innym znaczeniu. Ponieważ od zawsze nie lubiłem zup z pływającymi w nich w nadmiarze jarzynami (do dziś nie jadam dlatego barszczu ukraińskiego!), k...
Czterdziesty szósty tom serii: Studia o przekładzie, Cultural and Linguistic Issues in Translation pod redakcją Wacława M. Osadnika oraz Agnieszki Adamowic – Pospiech jest poświęcony kulturowym i językoznawczym aspektom tłumaczeń. Szereg autorów (W. M Osadnik, S. M. E. Jewell, I. L. Jewell, H. Wiens, J. M. Evjen, M. Czarnecka, D. Śledziona, W. Polanski) porusza problematykę kluczowego wpływu tłumaczenia na aspekt kontekstu kulturowego tekstu. Wśród omawianych w tomie tłumacze...
Barbara Gruszka-Zych – poetka, dziennikarka, krytyk literacki. Ostatnio wydała tomik Basiu wróciłem (2018). Jej zbiorek wierszy Szara jak wróbel (2012), wybitny krytyk Tomasz Burek umieścił wśród dziesięciu najważniejszych książek, które ukazały się w Polsce po 1989. Opublikowała też zbiory reportaży Mało obstawiony święty. Cztery reportaże z Bratem Albertem w tle i Zapisz jako..., oraz książki wspomnieniowe: Mój poeta o Czesławie Miłoszu, Takie piękne życie. Portret Wojci...
Spis treści Wstęp I. Wyzwolenie Katowic II. Wygląd miasta, obszar i ludność Wygląd miasta Obszar i ludność Tygiel ludnościowy III. Administracja IV. Życie polityczne a) Do połowy 1945 roku Propaganda b) Od sierpnia 1945 do października 1947 roku Referendum ludowe 30 czerwca 1946 roku Wybory do Sejmu Ustawodawczego 19 I 1947 c) Od listopada 1947 do lipca 1950 Organizacje społeczno-polityczne Organizacje młodzieżowe V. Podziemie, opór społeczny i aparat represji ...
Nie sadzę, by mogło dojść do oderwania Śląska od Polski w sensie terytorialnym, ale kulturowym – tak. Przez kilkanaście lat wiele środowisk zrobiło dużo, by podważyć polskość Śląska, by o powstaniach śląskich mówić jak o wojnie domowej lub jak o odebraniu siłą obszaru sąsiedniego państwa. Oczywiście przy pomocy i zaangażowaniu struktur państwa polskiego. Kulturowo Śląsk jest odrywany od Polski. Każde publiczne określenie „polskość Śląska” zacznie budzić natychmiastowy sprzeci...
Wprawdzie czas nie jest niczyim wrogiem, niemniej jednak przekraczając smugę cienia i osiągając wiek późno dojrzały, postrzegamy aż nazbyt wyraźnie odwrócenie perspektywy czasowej – z czasu przeżytego w czas, jaki nam jeszcze pozostał, i wówczas ze zdziwieniem dostrzegamy, jak w tytule sztuki o starości Pameli Catherine Delaney (2009), że Lepiej już było, i zaczyna do nas docierać prozaiczny fakt: jutro zapowiada śmierć, a pojutrze życie – w innej czasoprzestrzeni, w nieznany...
Książka ta nie jest historią wyłącznie poetyki ani historią wyłącznie teorii dramatu. Jest przewodnikiem po dziejach rozważań teoretycznych dotyczących dramatu od Arystotelesa do Goethego. Przygotowana wysiłkiem zbiorowym, stanowi pierwszy tom źródeł do historii teorii dramatycznych z bogatym komentarzem historycznym, literackim i teatralnym oraz prezentacją autorów i ich podstawowych wypowiedzi o charakterze teoretycznego uogólnienia. (...) Tom umownie określający zakres cza...
Konrad Ludwicki prozaik i eseista. Autor kilku książek. Ostatnio wydał Pisanie jako egzystencja(lizm). Refleksja autotematyczna na marginesie „Księgi niepokoju” Fernanda Pessoi (Warszawa 2011) i Bóg – Zło – Modlitwa. Wokół „Uwag 1940-1942” Karola Ludwika Konińskiego (Kraków 2016). Tematem powieści Lakrimma jest defetystyczna miłość malarza Adama do młodszej i wrażliwej Ditty. W atmosferze muzyki oraz rozmów o sztuce tych dwoje ludzi przeżywa swe dylematy twórcze i uczuciowe. ...
Niniejszy tom O dramacie, z podtytułem Od Hugo do Witkiewicza, opracowany w pierwszej wersji równolegle z tomem O dramacie. Od Arystotelesa do Goethego (PWN, 1989, wyd. drugie, Wydawnictwo „Śląsk”, 2001), ma te same co on cele i zasady edytorskie. Prezentuje teorie dramatu powstałe w różnych krajach europejskich w wiekach XIX i XX. (...) W XIX i XX stuleciu, podobnie jak w wiekach poprzednich, dramatem zajmowali się nadal współcześni filozofowie i dramatopisarze, uczeni oraz ...
Podstawowe zmiany w tym wydaniu dotyczą znacznego rozszerzenia treści o nowe tematy i rozdziały. W części pierwszej tej pracy, poświęconej kwestiom gerontologicznym, omówiłem m.in. własną teorię osobistej korzyści w okresie starości, zjawiska, syndromy i/lub zespoły drugiej połowy życia. Osobne rozdziały dotyczą choroby Alzheimera i możliwości przystosowania chorego do życia w trudnej codzienności oraz profilaktyki gerontologicznej w relacji do normalnego i optymalnego starze...
Prezentuję Państwu trzecią część moich felietonów. Większość zamieszczonych w tej książce tekstów poświęciłem wybitnym twórcom (Rafał Pomorski, Paweł Steller, Emanuel Imiela, Stanisław Szukalski, Jan Wysocki, Paweł Wróbel), naukowcom (Andrzej Brożek, Ludwik Musioł, Adolf Dygacz, Jerzy Szydłowski) i kapłanom (Teofil Bromboszcz, Ludwik Skowronek, Emil Szramek) działających w XX wieku w Katowicach. Wśród zasłużonych dla miasta nie mogło zabraknąć sylwetek przedstawicieli życia m...
„Praca jest bardzo interesująca, hasła napisane inteligentnie i w sposób, który łamie pełne powagi naukowe standardy pisania o sztuce”. Z recenzji Olgi Tokarczuk „Zastanawiałem się zawsze, co bardziej fascynuje mnie w artystach XX wieku: ich buntownicze i łamiące wszelkie konwenanse dzieła czy ich ekscentryczne, ekscytujące i często dramatyczne życie. Jeśli więc ktoś zapyta: dlaczego wybrałem do Alfabetu sztuki XX wieku takie, a nie inne nazwiska, te, a nie inne hasła – to o...
Studium pierwsze. Strajkowe tworzenie świata robotniczej solidarności 1980 roku na Śląsku 1. Śląsk jako kolonizowane wewnętrznie centrum przemysłowe Polski Ludowej 2. Reprodukcja regionalnej struktury społecznej 3. Okres mobilizacji przedstrajkowej 4. Wybuch strajków 5. Przebieg strajków 6. Rezultaty strajków Studium drugie. Czasoprzestrzeń społeczna solidarnościowej rewolucji – Przestrzeń konfliktów społecznych w Polsce: 1 lipca 1980–12 grudnia 1981 Uwagi wstępne 1. K...
Wielobarwny, bogato ilustrowany, w twardej oprawie z obwolutą, ponad dwustustronicowy album napisany przez górnika, ratownika górniczego, długoletniego członka dozoru górniczego kopalni „Wujek” w Katowicach, autora ponad 200 artykułów naukowych i popularyzatorskich z zakresu elektrotechniki górniczej, historii, górnictwa i innych dziedzin związanych z przemysłem wydobywczym. Album ukazuje się pod patronatem Prezesa Zarządu Głównego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Górnic...
Małżeństwa mieszane, w tym polsko-niemieckie, należą do grupy o podwyższonym stopniu ryzyka. Wielowiekowe doświadczenia we wzajemnych stosunkach, zwłaszcza silnie negatywne stereotypy, ciążą nad rodzącym się uczuciem. Zakochani od pierwszego dnia konfrontowani są z pytaniami, które z miłością teoretycznie nie mają nic wspólnego, a jednak… Muszą sobie i otoczeniu wyjaśnić, dlaczego właśnie ona („ta Polka”), dlaczego właśnie on („ten Niemiec”), jakby nie było innych partnerów (...
Arkadiusz Gola dotarł do fotoreporterów z „Dziennika Zachodniego” i „Trybuny Śląskiej” pracujących w tych dwóch największych regionalnych dziennikach w latach 60., 70. i 80. ubiegłego stulecia. Na podstawie przeprowadzonych rozmów oraz bogatego zbioru archiwalnych materiałów stworzył plastyczny obraz tego, jak wyglądał świat fotoreportażu w ówczesnej śląskiej prasie. Publikacja stanowi wielki wkład w historię polskiej fotografii. […] Gola przedstawia ludzi i wydarzenia, ukaz...
Prezentuję Państwu drugą część moich felietonów drukowanych na łamach „Dziennika Zachodniego” (pierwsza ukazała się w 2014 roku). Mam nadzieję, że wpisują się one w obchody 150-lecia nadania praw miejskich wsi Katowice, o której w 1855 roku Józef Lompa pisał: „W Katowicach jest węzeł, pośrodek górnośląskiego przemysłu. Miejsce to jeszcze nosi nazwę wsi, ale wchodząc wieczorem do zajezdnego domu Welta albo obradując u niego przy table d’hôte, mniema się być w największym wrocł...
