Politykę kierunków neoawangardy węgierskiej generowały zatem dwa czynniki. Z jednej strony był to kształt tworzonego w tym czasie dyskursu historii sztuki ukierunkowanego na zachodnie kategorie pojęciowe, z drugiej – język sztuki ukierunkowany na politykę, którego polem twórczym było semantyczne pole minowe. Zaabsorbowanie artystów językiem politycznym – pojęciami muru, klatki, kostki brukowej, a także zaangażowanie intelektualne w takie wydarzenia jak interwencja wojsk Układ...
Intuicje obywateli państw demokratycznych dotyczące moralności politycznej są rozbieżne. Z jednej strony uważamy na ogół, iż normy działania politycznego są łagodniejsze niż w przypadku etyki prywatnej, jednak z drugiej sądzimy również, że na politykach ciążą większe oczekiwania niż na zwyczajnych ludziach. Teoria polityczna dostarczyć musi spójnego objaśnienia tych pozornie sprzecznych przekonań. Zdaniem Kisa, doktryna klasyczna zdolna jest objaśnić pierwszy pogląd, lecz za ...
Polifonia stanowi wyjątkowo cenną i inspirującą propozycję interpretacyjną – jest niewątpliwie jedną z ciekawszych prac, jakie w ostatnich latach pojawiły się w obszarze polskich badań muzyczno-literackich. Nowatorstwo idzie w parze z solidnym zapleczem faktograficznym i historycznym; książka z jednej strony dostarcza wzorcowo usystematyzowanej wiedzy na temat używanych pojęć i orientacji badawczych, z drugiej zaś inspiruje oryginalnymi, odkrywczymi tezami interpretacyjn...
Czy pojęcia są subiektywnymi tworami umysłu czy też wiernym odbiciem prawidłowości obecnych w środowisku? Jaki jest związek systemu pojęciowego z językiem? Jak nabywamy pojęcia? Jak pojęcia wyłaniają się z aktywności mózgu? Czy komputery mogą operować pojęciami równie skutecznie jak czynią to ludzie? Omawiane w tej książce teorie i badania pochodzą m.in. z takich dyscyplin jak filozofia, lingwistyka, psychologia poznawcza i rozwojowa, neuronauki oraz nauka o sztucznej in...
Książka składa się z dwóch części. Celem pierwszej jest stworzenie kontekstu badawczego dla analizy utworów poetyckich, między innymi poprzez przedstawienie interpretacji sposobów rozumienia religii w dyskursie trzech myślicieli okresu wiktoriańskiego: Thomasa Carlyle’a, Johna Ruskina i Matthew Arnolda. Druga - przedstawia analizę zjawiska kryzysu religijnego w poezji, opartą zasadniczo na: In Memoriam Alfreda Lorda Tennysona, Dipsychus Arthura Hugh Clougha i „Caliban Up...
Książka Kamili Żukowskiej Poetyka totalna. O antropologii literatury Northropa Frye’a jest cennym uzupełnieniem prac poświęconych teorii mitokrytycznej wybitnego amerykańskiego badacza mitu. Autorka, opierając się na opus magnum badacza (słynna Anatomia krytyki ukazała się w Polsce zupełnie niedawno), przeprowadza wnikliwą analizę jego teorii, opierając się na swej szerokiej wiedzy z antropologii i literaturoznawstwa po to, by badania Frye’a nad mitem jako...
Autorka podejmuje próbę opisu poezji, dramatu i prozy Ewy Lipskiej w kategoriach relacji Ja–Ty. Uznając komunikację międzyludzką za najbardziej istotny problem, sprzeciwia się rozpowszechnionemu w wielu interpretacjach przekonaniu o kluczowej roli śmierci w tej twórczości i śledzi pragnienie podmiotu związane z tym, co żyje. Wnioski zmierzają do ukazania osoby mówiącej jako poety, któremu we współczesnej cywilizacji powierzono odpowiedzialność za „biedę” człowieka. Badanie un...
Kiedy przystępowałem do lektury tekstów składających się na ten zbiór, przypomniałem sobie słowa jednego z trzech dziewiętnastowiecznych tłumaczy Pana Tadeusza, Alberta Weissa, który wypowiedział je pod koniec życia: „Nie bacząc na – jak się wydaje – wręcz niemożliwe do wykorzenienia uprzedzenia płynące z narodowościowej niechęci i nienawiści panującej między Polakami i Niemcami, głównie z zamiarem torowania przy pomocy sztuki słowa drogi porozumienia, starałem się lata ...
Książka ta wyraża chęć zastosowania nowoczesnej metodologii oral history w praktyce, jest próbą odejścia od nurtu wpisującego rozmówcę w bezosobową grupę „świadków historii”, dotychczas marginalizowanych przez historiografię, oraz upatrującego w narratorze jedno z wielu źródeł wiedzy o przeszłości. W swoich rozważaniach na pierwszym miejscu stawiam narratora, którego traktuję jako twórcę narracji autobiograficznej. Interesuje mnie człowiek, który poprzez narrację sz...
Książka niniejsza, podobnie jak trzy poprzednie, opublikowane przeze mnie w „Bibliotece Kuźnicy”, jest jednym z głosów lewicowej mniejszości we wciąż trwającej dyskusji o współczesnej Polsce. Dlaczego więc rozpoczynają ją artykuły dotyczące spraw bardzo odległych w czasie, mówiące o losach „projektu komunistycznego”, czyli o próbach wcielania w życie ideologii komunistycznej, bez bezpośredniego odniesienia do naszego kraju. Aby uniknąć nieporozumień, muszę mocno podkreślić, ż...
Książka Radosława Kossakowskiego (…) stanowi niewątpliwie istotny wkład w stan wiedzy o przemianach w polskim ruchu kibicowskim, bowiem jak dotąd nikt nie podjął tak głębokich empirycznych studiów nad przemianami w tym środowisku. Badania nad społecznym zjawiskiem kibicowania w Polsce w ostatnich latach znacząco przyspieszyły i ta oto publikacja jest kolejną poważną próbą zmierzania się ze społecznym fenomenem, który przez lata pozostawał gdzieś na marginesie „poważnych” bada...
Książka Michaliny Kmiecik poświęcona jest konceptualizacjom przestrzeni w twórczości poetyckiej Juliana Przybosia. Autorka prezentuje w niej teoretyczny model dla konkretnych reprezentacji przestrzeni zarówno miejskich, jak i naturalnych. Wypracowana dychotomia toposu i atopii pozwala jej uporządkować często sprzeczne doświadczenia pisarza, który z jednej strony pragnął podporządkować sobie miejsce i uczynić je absolutnie przejrzystym, z drugiej zaś ulegał jego aurze i przeds...
Książek Leszka Kołakowskiego prawie nikt już dziś nie czyta. Jego dzieło zostało zepchnięte na margines, przez grzeczność tylko odnotowane bywa kurtuazyjnym przypisem. Sam filozof stał się kimś w rodzaju nestora III RP, który nic nie ma nam już do powiedzenia. Zamiast o „obecności Kołakowskiego” należałoby mówić dziś raczej o jego obcości. Jan Tokarski próbuje spojrzeć na dzieło Kołakowskiego świeżym okiem. Analizuje zarówno przyczyny wejścia filozofa w komunizm, jak i j...
Cenny dokument czasów, tutaj starannie opracowany naukowo przez Pawła Brożyńskiego, który należy czytać pomiędzy wierszami. W książce O nowy typ muzeów sztuki Mariana Minicha, zza polemiki z historyczno-chronologicznym podejściem do wystawiennictwa muzealnego wyłania się wielowarstwowy obraz złożonej sytuacji kultury i sztuki w Polsce po drugiej wojnie światowej. Marek Bartelik, autor Early Polish Modern Art. Unity in Multiplicity, prezes stowarzyszenia krytykó...
Czy o Ingardenowskiej konkretyzacji estetycznej można powiedzieć coś jeszcze, skoro tylu badaczy w minionych dekadach czyniło ją przedmiotem swojego zainteresowania? Szkopuł w tym, co przez to „coś” należałoby rozumieć. […]„Łatka” bycia dopełnioną, rozwiniętą wersją dzieła sztuki to przecież formuła, jaką obdarza się konkretyzację estetyczną najczęściej i nikogo ona nie dziwi. Wręcz przeciwnie – tak bardzo do niej przylgnęła, że za zastanawiającą uznaje się sytuację, w k...
„[…] jest to studium bardzo potrzebne obecnej refleksji literaturoznawczej, nie istnieje bowiem w aktualnym stanie badań druga taka próba całościowego opisu problematyki metafizycznej i religijnej w poezji współczesnej, dająca uogólnione i wieloaspektowe, a zarazem pogłębione i zindywidualizowane spojrzeniem w głąb pojedynczych poetyk ujęcie tego, co we literaturze związane jest ze szeroko pojętą duchowością. […] Zadanie, które wyznaczyła przed sobą pani Sołtys-Lewandowska, w...
Seria prezentuje prace podejmujące nowatorskie interdyscyplinarne badania nad regionalizmem literackim. Jej celem jest ukazanie tradycji literackich badań regionalnych, rozpoznanie sytuacji literatury regionalnej w Polsce i rekonceptualizacja obszaru literaturoznawstwa regionalistycznego w perspektywie nowych orientacji pojawiających się w światowej humanistyce. Od pewnego czasu obserwujemy wzrastające znaczenie lokalności i peryferyjności w badaniach literaturoznaw...
Biografia Balcerzana zdaje się opowiadać o transformacji ról, przesuwaniu akcentów, swoistym negocjowaniu pozycji (auto)biografii w pejzażu humanistyki. Przez odsłonięcie związków między zdarzeniami z życia, teoretyzowaniem i pisaniem można dotrzeć do kluczowej w książce (i dzisiejszym literaturoznawstwie) kategorii doświadczenia, ale też odtworzyć historię dyscypliny, która w pewnym sensie reinterpretuje sama siebie. W uproszczeniu można mówić o zawieszeniu podmiotowości na ...
Wpływ I wojny światowej na ludność miasta Krakowa uchwycony został z wielu perspektyw – historii społecznej i gospodarczej oraz demografii historycznej. W niespotykanym dotąd stopniu autor łączy metody historycznej analizy źródeł narracyjnych, dokumentów osobistych i urzędowych z badaniami ilościowymi zaczerpniętymi ze statystyki, ekonomii, antropologii fizycznej i współczesnej demografii. Książka udowadnia, że analizy ilościowe i jakościowe nie wykluczają się, lecz uzupełnia...
„Realna, a więc emancypująca, transformująca i modernizująca obecność psychoanalizy na polskich ziemiach wydaje się trudna do zauważenia”. Sformułowanie tak mocnego wniosku wymaga bardzo rzetelnego udokumentowania. Z tego obowiązku autor i autorka wywiązali się z nawiązką – książka jest świadectwem głębokiej i rzetelnej pracy na materiałach źródłowych, świetnie odzwierciedlonej w treści, przypisach i bibliografii. W naturalny też sposób podzielili między siebie pracę: Bartłom...
Morze u stóp Tatr? Polskie góry jako miejsce, skąd przyjdzie wyzwolenie? Czy legenda o Królu Wężów i rycerzach śpiących we wnętrzu Giewontu mogą być prawdziwe?Tadeusz Miciński wpisuje swe koncepcje historiozoficzne w tak niezwykłą scenerię i przywołuje niemalże wszystkie, znane wówczas – a przez niego wnikliwie studiowane – mity, legendy i opowieści, że świat Nietoty rozciąga się poza czasem i przestrzenią realną. W tej scenerii rozgrywa się niezwykła w wielości kon...
Nie tylko o teatrze to mój dialog w formie monografii. I to zarówno na poziomie konstrukcji, jak i zawartych tu treści. Rzecz łączy różne formy dyskursywne: studia, rozmowy oraz szkice dotyczące teatru i kultury XX i XXI wieku. Widzę teatr w Polsce jako część teatru europejskiego, dla którego kontekstem są różne formy teatralne i prateatralne z Azji. Jeszcze jedna cecha tej, nazwijmy, „monografii performatywnej” to zaproszenie Odbiorcy do dyskusji. Jestem przekonany, że ...
Liryka Stanisława Czerniaka jest zjawiskiem wyjątkowym na tle polskiej poezji współczesnej. Mimo że autor należy generacyjnie do pokolenia Nowej Fali, z biegiem lat wykształcił własny, odrębny styl, którego wyznacznikiem jest wdawanie się w poetyckim języku w dyskusję z klasycznymi ujęciami filozoficznymi. Jest to poezja wyrafinowana językowo i intelektualnie, przesycona rozlicznymi aluzjami do kulturowej tradycji Zachodu. Paweł Dybel ukazuje intrygujący obraz tej poezji, wyd...
Filozofia analityczna w początkowej fazie rozwoju wyznaczała sobie dość skromne cele. Odżegnując się od metafizycznych uwikłań i rezygnując z tradycyjnych filozoficznych pytań o ostateczną naturę rzeczywistości, „programowo” koncentrowała się na badaniu właściwości naszych wypowiedzi jako niezbędnego warunku wstępnego do dalszych, już naukowych i pełnoprawnych twierdzeń o świecie. Stawiała sobie wtedy skromne pytania o źródła i determinanty znaczenia, o to, w jaki sposób używ...
„Literatura faktu” to obszerna kategoria zawierająca książki non-fiction. Taki typ literatury cechuje się przedstawianiem prawdziwych wydarzeń, historii oraz postaci. W skład tej kategorii wchodzą biografie, autobiografie, wspomnienia, literatura popularnonaukowa, książki podróżnicze, przewodniki oraz oczywiście reportaże. W kategorii „Literatura faktu” w księgarni internetowej Woblink.com znajdują się pozycje opisujące największe lub najbardziej tajemnicze zbrodnie, takie jak „Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej” Cezarego Łazarewicza, „Mindhunter. Tajemnice elitarnej jednostki FBI” Johna Douglasa i Marka Olshakera, „Zbrodnia niedoskonała” Katarzyny Bondy oraz Bogdana Lacha, książka „Zbrodnie prawie doskonałe. Policyjne Archiwum X” Izy Michalewicz skupiona na zbrodniach rozpracowywanych przez specjalną komórkę Policji czy bestsellerowe pozycje Billa Bassa i Jona Jeffersona „Trupia farma” i „Trupia farma. Nowe śledztwa” przybliżające czytelnikom pracę jednego z czołowych antropologów w ośrodku Antropologii Sądowej Uniwersytetu Tennessee. Nie można pominąć wielu wybitnych reportaży wydawanych przez wydawnictwo Czarne, jak na przykład „Wyniosłe wieże. Al-Kaida i atak na Amerykę”, „Droga do wyzwolenia. Scjentologia, Hollywood i pułapki wiary”, „Za jeden wiersz. Cztery lata w chińskim więzieniu” czy „Milczący Lama. Buriacja na pograniczu światów”. W kategorii „Literatura faktu” znajdują się również biografie ważnych i znanych postaci, jak na przykład „Beksińscy”, „Ksiądz Paradoks” i „Komeda” Magdaleny Grzebałkowskiej, „Ogień i furia. Biały Dom Trumpa” Michaela Wolffa, autobiografie „Pamiętnik księżniczki” Carrie Fisher czy „Obgadywanie świata” Jerzego Owsiaka. Mieszczą się tu również poruszające reportaże wojenne jak opowiadające o wojnie w Wietnamie „Depesze” Michaela Herra, współscenarzysty „Czasu Apokalipsy”, oraz fabularyzowane reportaże w typie „Czarnej” Wojciecha Kuczoka, książki opartej o tragiczne wydarzenia z 2002 roku, które rozegrały się w jednej z podlaskich miejscowości. A oprócz tego „Please kill me. Punkowa historia punka” Legs McNeil oraz Gillian McCain będąca wiernym obrazem Stanów Zjednoczonych z przełomu lat 60. i 70. XX wieku.
