Choć Anna Kałuża zajmuje się poezją, to jej sposób rozumienia wierszy odwołuje się do szerszych ujęć budowanych na gruncie estetyki. Estetyki nowocześnie pojętej, operującej nie tyle kategorią autonomicznego dzieła, ile szeroko pojętego artefaktu estetycznego czy nawet – samą kategorią estetyczności jako pewnej ramy, czy może raczej nazwy procesu cyrkulacji znaków we współczesnej semiosferze. W tym ujęciu poezja konstytuuje się w ruchu ciągłych „przegrupowań między sztuką, na...
Wliczając w całościowy rachunek filmy zrealizowane samodzielnie, w duetach, w szkole filmowej i na zamówienie, dorobek Władysława Ślesickiego to 25 tytułów, powstałych w latach 1954–1984. To trzy dekady reżyserowania, niemal równo podzielone między twórczość dokumentalną i fabularną. Książka podąża szlakiem chronologii – z dwóch powodów. Pierwszy wiąże się z chęcią, by na to rodzajowe następstwo spojrzeć nie w perspektywie pęknięcia, lecz intrygująco przejawiającej się k...
W ciągu stu trzydziestu lat od powstania Krypty Zasłużonych na Skałce złożono w niej doczesne szczątki trzynastu Wielkich Polaków: Jana Długosza, Wincentego Pola, Lucjana Siemieńskiego, Józefa Ignacego Kraszewskiego, Teofila Lenartowicza, Adama Asnyka, Henryka Siemiradzkiego, Stanisława Wyspiańskiego, Jacka Malczewskiego, Karola Szymanowskiego, Ludwika Solskiego, Tadeusza Banachiewicza i Czesława Miłosza. W 1989 roku, nawiązując do tradycji Opactwa Westminsterskiego, w Krypci...
To jest książka malarza, który był także pisarzem. A dokładniej: eseistą, prozaikiem, pamiętnikarzem, recenzentem, mówcą-publicystą, poetą, felietonistą, popularyzatorem nauki i sztuki. Lubił pisać nie mniej niż malować, choć w oczach opinii publicznej był jednak przede wszystkim artystą pędzla. Należał do sławnej niegdyś grupy Wprost (1966-1986), która w latach 60. ubiegłego wieku wystąpiła przeciw artystycznej abstrakcji, by zająć się relacjami między życiem a sztuką, zadaj...
Bardzo intensywny w drugiej połowie bieżącego stulecia rozwój badań nad kształtowaniem się słownictwa języka rosyjskiego wzbogacił niezwykle naszą odziedziczoną z poprzedniego okresu wiedzę w tej dziedzinie. Wzbogacił na tyle, iż możemy obecnie, na progu trzeciego tysiąclecia, podejmować poważne już próby daleko idących podsumowań i uogólnień. Taką właśnie wyrywkową próbą, dotyczy ona bowiem jedynie polskich zapożyczeń leksykalno-semantycznych w języku rosyjskim (zarówno ogól...
Studia nad mniejszościami seksualnymi prowadzone z pozycji niehomofobicznych i związana z nimi teoria queer rozwijają się dynamicznie od początku lat 90. Od kilku lat obecne są także w Polsce. W najnowszej książce poświęconej kulturze odmieńców autorzy podjęli polityczną i kulturową dyskusję nad różnymi uwarunkowaniami zjawiska homoseksualizmu w kontekście lokalnym. Na niniejszy tom składają się teksty zróżnicowane pod względem reprezentowanych dyscyplin naukowych, ...
SPIS TREŚCIOpowiadać dalej... (Zofia Mitosek) . . . . . . . . . . . . . . . . . 5INNY / ETYKAManfred Schmeling Opowiadanie o konfrontacji:Inny w narracji współczesnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Małgorzata Czermińska „Punkt widzenia” jako kategoriaantropologiczna i narracyjna w prozie niefikcjonalnej . . . . 27Jan Kordys Sekret i kłamstwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47Jean Bessiere Etyczne implikacje opowi...
Książka opisuje figurę autorytetu we współczesnych tekstach literaturoznawczych, to znaczy w pracach Jerzego Ziomka, Janusza Sławińskiego, Grażyny Borkowskiej, Ryszarda Nycza i Henryka Markiewicza. Główne jej założenie to nieuchronność istnienia tej techniki argumentacyjnej w humanistyce, a cel - pokazanie tekstowych mechanizmów i opis sposobów funkcjonowania autorytetu w literaturoznawczym dowodzeniu i perswazji. Opis zasadniczych części tekstów rozbudowano o analizę bibliog...
Książka niniejsza jest wprowadzeniem do badań w dziedzinie komunikacji internetowej oraz wpływu tej komunikacji na utrzymywanie języków mniejszościowych. Zawiera zatem przegląd współczesnej literatury, prezentuje oryginalne badania stanowiące wkład do literatury światowej oraz zawiera syntezę tych badań i wskazówki dla przyszłych badaczy lub studentów interesujących się tą problematyką. Niektóre wskazówki mogą być również przydatne dla rodziców wychowujących dzieci w środowis...
Głównym bohaterem książki jest czas, czyli rzeczywistość powstawania, trwania i przemijania w swej złożonej strukturze wewnętrznej. Autorka zebrała analizy niefizykalnej, metafizycznej koncepcji czasu, jakie pojawiły się na gruncie filozofii i literatury, a w swym wywodzie wykorzystała teorie dotyczące rozumienia czasu, sformułowane przez wybitnych myślicieli i pisarzy XX wieku (Nietzschego, Bergsona, Husserla, Prousta, Wilde'a, Heideggera, Sartre'a) i epok wcześniejszych (Au...
Konstancja z Ryków Benisławska (1747-1806) poetka, pochodziła z niezamożnej szlachty z Inflant, odebrała wysokie wykształcenie. Wcześnie została żoną Piotra Benisławskiego, stolnika inflanckiego, od 1776 r. podkomorzego dworu polskiego. Administrowała sprawnie majątkiem męża, rygorystycznie wychowywała dzieci. Ufundowała szpital w Rosołach, gdzie opiekę znajdowali ubodzy. Zbiór liryków religijnych Pieśni sobie śpiewane powstał w latach 1774-1775 i został wydany...
Tłumacze literatury pięknej wychodzą z cienia, są coraz wyraźniej widoczni i zyskują należną im podmiotowość twórców. Dostrzegamy dziś, że to oni właśnie piszą historie literatur obcych w Polsce, kreują ich obraz, promują kariery zagranicznych twórców. Poruszając się między literaturami, są tłumacze nie tylko ekspertami w dziedzinie kontaktów międzykulturowych i wnikliwymi odbiorcami dzieł tak obcych, jak rodzimych, ale często także wspaniałymi rozmówcami, gotowymi dzielić si...
Autorka rysuje genologiczną panoramę nowych historii literatury funkcjonujących w Polsce po roku 1989. Pokazuje, w jaki sposób forma niemożliwa – synteza historycznoliteracka – wypierana jest z jej niepodważalnego jeszcze do niedawna miejsca przez formy dziś możliwe – różnorodne gatunki akademickie i nieakademickie.Książka opisuje nowe sposoby opowiadania o przeszłości literackiej, wskazuje, jak zostało przeorganizowane instrumentarium badawcze historyków literatury, a także,...
Cieszące się popularnością i szacunkiem krytyczne rozważania prof. Bronisława Łagowskiego o polskiej rzeczywistości ostatnich lat publikowane były na łamach tygodników społeczno-kulturalnych. Pisze o historii, kulturze, moralności i narodowych mitach, o prawicy i lewicy. Jego eseje pełne są zapadających w pamięć uwag: „Mówię to do ludzi serio, dla hipokrytów miałbym inną argumentację”.„W polityce, jak w całym życiu, pożądane jest, aby mniej doświadczeni i mniej mądrzy wierzyl...
Oddajemy czytelnikowi już drugi w „Bibliotece Kuźnicy” tom rozważań Bronisława Łagowskiego. Były pisane w okresie od żałoby po śmierci papieża do katastrofy smoleńskiej. Autor rozprawia się z poglądami na wydarzenia, jakie zachodziły w tym okresie i wcześniej, przeciwstawia się fałszywej polityce historycznej, a przede wszystkim dąży do odnowienia tradycji realizmu politycznego w Polsce. Posługuje się nieraz pojęciami filozofii polityki, stroniąc jednak od teoretycznego żargo...
Tytuł książki nie jest oryginalny. Pitaval to nie tylko nazwisko słynnego prawnika francuskiego, który w roku 1734 zapoczątkował w Paryżu serię słynnych wydawnictw pod tytułem Causes célčbres et intéressantes, obejmującą opisy głośnych procesów karnych. To także wywodząca się z czasów tego właśnie wydawcy potoczna nazwa zbioru opisów procesów karnych. Tytuł nie jest oryginalny jeszcze z innego powodu. W Polsce opublikowano już liczne pitavale pióra Stanisława Szenica, Wandy F...
Etyka nie jest dziś martwa, jak chcą twierdzić niektórzy. Chodzi bowiem o to, by zrozumieć i do końca przemyśleć konsekwencje odmetafizycznienia oraz przemiany statusu etyki ze względu na normatywną przemianę samej sfery praktyki. Jedno i drugie powoduje, że narzędzia, za pomocą których dawniejsza etyka budowała normatywne konstrukty o uniwersalistycznym zasięgu – przekonana o ich autorytatywności – są w dużej mierze bezużyteczne. Odpowiednim współcześnie stanowiskiem filozof...
„Reportaż i literatura to związek partnerski, który nie wszystkim się podoba. Niektórzy pisarze fikcji i literaturoznawcy, nie zauważają go wcale. Inni tolerują jego istnienie, ale krzywią się z niesmakiem, bo to «bękart literatury». Ich zdaniem tylko to, co zmyślone, tylko fikcja zasługuje na miano sztuki. Urszula Glensk nie gorszy się, nie oburza. Przeciwnie. Widzi w reportażu pełnoprawny i wartościowy gatunek literacki. I jest to spojrzenie pionierskie”. Wojciech Toch...
Użyta w tomie formuła „pisarstwa pomiędzy” zakłada istnienie dość stabilnego kontekstu historycznoliterackiego, teoretycznego i metodologicznego. Po pierwsze: punktem odniesienia czyni dwudziestolecie międzywojenne, po drugie: umowny przełom 1989 roku. Nietrudno zauważyć, iż kobiece pisanie traktujemy jako część procesu kulturowego, nie zaś margines czy eksces, mając nadzieję na udzielenie pytań o specyfikę literatury w rzeczywistości PRL-u, ale także, na przykład, o postać p...
Niezwykła Piosenka o rozpadzie to – doskonały poetycko! – zapis ludzkiego, nieuchronnego, granicznego doświadczenia. Doświadczenia poszczególnego i najgłębiej osobistego, a przecież powszechnego, wspólnego. Doświadczenia utraty, śmierci, daremności, rozpaczy, miłości. Te barokowo precyzyjne, kunsztownie opanowane współczesne treny, formułują jeszcze raz, od nowa, także za nas, i dla nas, w naszym imieniu – podstawowe metafizyczne pytania; z przenikliwą, mężną świado...
Podstawowym doświadczeniem modernizmu jest sytuacja bycia-w-mieście. Z tego utożsamienia nowoczesności i urbanizmu biorą początek rozważania przedstawione w książce. Tradycję prowadzonych w niej refleksji nad miastem w jego wymiarze antropologicznym wyznaczają nazwiska Charles’a Baudelaire’a z jego koncepcją flâneura jako bohatera nowoczesności, Waltera Benjamina, wreszcie – Michela de Certeau. Od twórcy Pasaży pochodzi ujęcie architektury urbanistyc...
Niemiecka pamięć jest szczególna, gdyż wyrasta z konieczności dokonania rozrachunku z wyjątkowo trudną przeszłością. Żyjemy dziś w czasach, gdy świadków największej katastrofy XX wieku jest coraz mniej. Niezbędne jest więc poszukiwanie sposobów uwolnienia pamięci od jednostkowego spojrzenia i wpisania jej w kontekst kulturowy. W oparciu o różne podejścia i metodologie próby takie podejmują: Jan i Aleida Assmannowie, Harald Welzer, Astrid Erll, Birgit Neumann, Günter Butzer, R...
Książka jest propozycją nowego odczytania wybranych wątków dzieła Freuda o kluczowym znaczeniu dla jego psychoanalitycznej teorii. Autor za punkt wyjścia obrał rysującą się wyraźnie we wczesnych pracach ojca psychoanalizy - w Entwurfeiner Psychologie (Projekt psychologii) oraz w Objaśnianiu marzeń sennych - koncepcję ludzkiego "aparatu psychicznego" oraz interpretacje patologicznych zjawisk psychicznych. W świetle tych "okruch...
