W niniejszym tomie zaprezentowano zarówno teksty teoretyczne, jak i praktyczne studia przypadku przygotowane przez szesnastu autorów podejmujących z różnych perspektyw zagadnienie teorii i praktyki upamiętnienia w Polsce. Opracowania skupiają się przede wszystkim na relacji między pamięcią i niepamięcią z jednej strony oraz pamięcią i historią z drugiej. Recenzowana praca stanowi interesującą pozycję, ukazując omawianą problematykę z perspektywy badaczy reprezentujących ...
Historia związku Goethego z Charlottą von Stein intryguje do dziś nie tylko ze względu na posmak obyczajowego skandalu, ale także jako opowieść o miłości kryjącej w sobie pytania, na które ciągle trudno znaleźć odpowiedzi. Historycy literatury próbują tłumaczyć tę relację za pomocą prostego interpretacyjnego klucza: on – młody szalony poeta, ona – jego muza, która dzięki statecznemu charakterowi i wyższej społecznej pozycji miała go przysposobić do życia dworskiego, umożliwia...
Joanna Grądziel-Wójcik podjęła się zgłębienia problematyki, która wpisuje się w aktualizowany ostatnio intensywnie, lecz często dość jednostronnie, nurt badań nad somatycznością i psychosomatycznością nowoczesnego podmiotu. […] Kluczem do pomysłowych analiz i oryginalnych interpretacji autorki okazuje się pojęcie formy – jej percepcja zarówno zmysłowa, jak i ściśle artystyczna. Grądziel-Wójcik bada i z powodzeniem wynajduje niejawne i nierzadko zaskakujące paralele między por...
W rozprawce niniejszej nie chodzi mi o zebranie i ustalenie wszystkich faktów z życia i działalności politycznej Zbigniewa, ani też o jego osobistą charakterystykę. Zadanie swe pojąłem jako przeprowadzenie kontroli, czy panujący do ostatnich czasów pogląd na znaczenie dziejowe Zbigniewa jest dostatecznie uzasadniony i czy słuszną i sprawiedliwą jest ocena działalności tej postaci historycznej. Rewizja sądu naszej historiografii o Zbigniewie musi być oczywiście rewizją faktów,...
Mity i wierzenia Celtów należą, obok greckich i rzymskich, do jednych z najstarszych w Europie. W trakcie wielowiekowej historii plemiona celtyckie wykreowały niezwykły, unikatowy świat pełen bogów, bohaterów, potworów oraz innych niejednokrotnie trudnych do zdefiniowania stworzeń. Mitologia celtycka to świat, w którym możemy spotkać boginie wojny krwawsze i okrutniejsze niż Ares z Marsem razem wzięci, herosów jak Cú Chulainn czy Conall Cernach, z którymi nie może się równać ...
Niniejszy zbiór artykułów i wypowiedzi, w tym także wystąpień oficjalnych profesora Jerzego Hausnera, pokazuje jego przemyślenia, analizy, programy i przewidywania, a także sposoby argumentacji w trzech rolach: przewodnika inteligenckiego środowiska "Kuźnicy" i w ogóle polskiej lewicy liberalno-demokratycznej, autorytatywnego członka rządu, a wreszcie tego, który z rządem i partią rządzącą się rozstał, ale nie porzucił roli krytycznego obserwatora usiłującego wpływać na ...
Książka przedstawia fakty i analizuje zjawiska w dramatach Franza Xavera Kroetza, które niczym w soczewce skupiają konsumpcyjny sposób myślenia człowieka XX i XXI wieku. I nie chodzi tu tylko o sugestywne obrazy ukazujące ludzi w działaniach konsumpcyjnych, lecz także o sposób organizacji ich przestrzeni życiowej, ich systemu wartości i ukrytych mechanizmów, które decydują o wyborach życiowych. Dotyczy to także stosunku jednostki do pracy, czasu wolnego, do własnego ciała i j...
Celem książki jest przedstawienie dwóch dziedzin twórczości W.H. Audena: jego krytyki szekspirowskiej i librecistyki, oraz prześledzenie ich wzajemnych relacji. Na pierwszy rzut oka te dwa obszary aktywności jednego z najwybitniejszych anglojęzycznych poetów XX wieku, pozostające dotąd na marginesie zainteresowań badaczy, zdają się zupełnie do siebie nie przystawać, w istocie jednak, jak przekonuje autor, jest zgoła odmiennie.Pierwsza część książki stanowi próbę syntetycznego...
Jak bardzo nasza cywilizacja zmieni się pod wpływem nieustannego i dynamicznego rozwoju cyfrowych środków komunikacji masowej? Naukowcy i filozofowie formułują najróżniejsze przewidywania, wśród których nie brak wizji ścisłego zintegrowania człowieka z wytworami najnowszych technologii. Z drugiej strony – wyrazisty nurt dyskursu humanistycznego, wywodzący się z psychoanalizy i fenomenologii, obwieszcza trwałość, hegemonię, a nawet dalszą ekspansję „starego medium” – filmu, po...
- książka prezentuje podstawowe metody klasycznej fenomenologii, m.in.: analizę intencjonalną, poznanie ejdetyczne, epoche, redukcję transcendentalną, konstytucję - autor klarownie pisze o Husserlu, Heidegerze, Levinasie i Derridzie- celem książki jest wprowadzenie do lektury prac wybitnych fenomenologów i stosowania metody fenomenologicznej- książka zawiera analizę krytyki fenomenologii i prezentuje założenia współczesnej fenomenologii umysłu - „głęboka kompet...
Czy literatura ruska, tworzona niegdyś także w języku polskim, może być uznana za część literatury polskiej? Czy Rusini wykształceni w szkołach Rzeczypospolitej dokonywali polonizacji XVII-wiecznej Moskwy? Czy w dziele rozprzestrzenienia polskiej cywilizacji miał udział również język cerkiewnosłowiański? Czy siła atrakcyjna kultury staropolskiej była też dziełem Rusi? Splot polsko-ruski, a z biegiem czasu także polsko-litewski, zadecydował o obliczu polskiej literatury. Na og...
Wokół „W pustyni i w puszczy” to wieloautorska monografia, w której sąsiadują ze sobą studia dotyczące Afryki w czasach Sienkiewicza (zwłaszcza widzianej z perspektywy polskiej), literackich obrazów Afryki tworzących kontekst powieści Sienkiewicza, strategii artystycznych autora, genezy i recepcji jego powieści. [...] Wobec powszechnej dziś świadomości zmiany roli czytelnictwa w edukacji i dziedziczeniu kultury w Polsce wydało nam się właściwe opublikowanie tego tomu na ...
Niniejsza antologia jest zbiorem tekstów napisanych o Witoldzie Gombrowiczu w Argentynie i ujmujących jego dzieło oraz legendę życia w kontekście tamtejszej tradycji literackiej. W Części krytyków odnajdziemy m.in. studia na temat Gombrowicza jako jednego z odwiedzających Amerykę Południową europejskich intelektualistów, analizę jego travel writings, omówienie relacji łączących go z argentyńskim światem literackim, w szczególności z Jorge Luisem Borgesem oraz M...
Materiały międzynarodowej konferencji naukowej w stulecie urodzin pisarzaUniwersytet Jagielloński - Kraków, 22-27 marca 2004 "Tomy jubileuszowe bywają często bardzo ciekawe: rocznicowa okazja sprawia, że nad twórczością pisarza zasiadają badacze różnych pokoleń: z jednej strony starzy wyjadacze, autorzy kanonicznych (niegdyś) wykładni dzieła, a z drugiej legiony młodych, którzy chcieliby udowodnić, że mają na ten temat coś zdecydowanie nowego do powiedzenia. Do studiów n...
Publikacja Witkacowskie muzy. Kobiety w egzystencji i dziele artysty, będąca pokłosiem doktoratu, to szerokie spojrzenie nie tylko na różnorodną twórczość Stanisława Ignacego Witkiewicza vel Witkacego. Tropi powiązania istniejące między poszczególnym dziedzinami aktywności artystycznej twórcy Niemytych dusz a jego egzystencją. Ujawnia zachodzące relacje pomiędzy światem kreacji a światem rzeczywistości. Badania penetrują na najrozmaitsze sposoby Witkacowski świat. Z różn...
Oto życie Wita Stwosza – jednego z ostatnich wielkich pewnej odchodzącej epoki. Ta historia to opowieść o sławie i upadku, moralitet rozpisany na dni chwały i lata cierpienia. Stwosz był bez wątpienia geniuszem, artystą świadomym wartości swego dzieła. Ale był również człowiekiem szarpanym wątpliwościami, pełnym sprzeczności, w którego wnętrzu – jak możemy się domyślać – toczyła się nieustanna walka ducha z ograniczającym go ciałem. I w takim sensie ten „poemat heroikomiksowy...
Patryk Szaj swobodnie porusza się po trudnej do określenia granicy między hermeneutyką i dekonstrukcją. Rekonstruuje hermeneutyczny rys dekonstrukcji jako radykalizacji hermeneutyki i odkrywa w niej twórczy potencjał interpretacyjny poezji Aleksandra Wata, Tadeusza Różewicza i Stanisława Barańczaka. Dominujące w książce rozważania o nierozstrzygalności podkreślają wyraźne pęknięcia w fundamentalnej konstytucji ludzkiego bycia-w-świecie. Podobnie jak dekonstrukcji nie da się s...
Czy Arystoteles był niemoralny? Jak prefekt Leontius tłumił rozruchy w Rzymie? Kto zrobił z chłopów Francuzów, a kto Polaków? Czym jest populizm? Czy pańszczyzna przetrwała w PRL? Czy Polski są dwie? Tomasz Kizwalter stara się prześledzić, jak w świecie nierówności torowało sobie drogę przekonanie, że ludzie są równi. To długa historia: od antycznego niewolnictwa do dzisiejszej walki z wykluczeniem. Opowiadając o tych przemianach, autor skupia uwagę na Polsce: jaka była polsk...
Przedmiotem niniejszej książki są związki fotografii i literatury (tego, jak literatura wykorzystuje i interpretuje fotografię jako narzędzie reprezentacji świata). Dialektyczny charakter fotografii obecny w jej różnych rozumieniach i szczególny sposób, w jaki odsyła ona do rzeczywistości wpływają na kształt współczesnej prozy. Monografia wprowadza wątki: zdjęcia jako figury ujmującej sposób doświadczania rzeczywistości oraz dążenia współczesnej literatury do obrazowości. Obo...
Książka ma służyć wyjaśnianiu pojęć, kontekstu oraz podjętej na nowo ocenie fenomenu tzw. Nowej Fali filmu polskiego w szerokim środowisku międzynarodowym. Ponieważ chodzi o ferment kulturowy obecny zarówno w kinie polskim, jak i w kinematografiach zachodnich, rodzi się pytanie o filmowe świadectwa rebelii i subwersji, stanowiące swoiste popkulturowe spoiwo, które łączyło Wschód i Zachód po obu stronach żelaznej kurtyny – fenomen, który dziś wręcz narzuca się zintegrowanej, t...
Celem książki jest omówienie reprezentacji doświadczenia utraty zdrowia wskutek poważnej, przewlekłej, somatycznej, nieuleczalnej choroby. W części pierwszej podjęto próbę definicji utraty, będącej doświadczeniem powszechnym i nieuchronnym. Odkrycia jej istoty dokonano za pomocą analizy fenomenologicznej. Część druga dotyczy kulturowego wymiaru doświadczenia utraty zdrowia. Przedstawiono w niej konceptualizacje i metafory choroby. Szczegółowo omówiono motyw niewoli....
Książka Pawła Mackiewicza w sposób niezwykle ciekawy, kompetentny i odkrywczy omawia dokonania Kazimierza Wyki jako krytyka poezji, a przy okazji ukazuje jego działalność w okresie II wojny i po jej zakończeniu, tym samym uzupełniając już istniejące prace na temat przedwojennego okresu działalności autora Starej szuflady. Paweł Mackiewicz weryfikuje tradycyjne ustalenia, przekonująco akcentując przede wszystkim związki, jakie łączyły światopogląd krytyczny Kazimierza Wyk...
Wiek XVII i pierwsze dekady wieku XVIII znaczą rozkwit idei absolutyzmu. Zaważyły one nie tylko na sposobie sprawowania władzy i zarządzania krajem, ale również na formach kształtowania przestrzeni. Znajdzie to wyraz w podejściu do różnej jej skali – od budynku, dzielnicy i miasta, do polityki zagospodarowania kraju. Na przykładzie pierwszych realizacji skali urbanistycznej: Vitry-le-François, Charleville, a następnie Richelieu uwidocznione jest wyzwalanie się Francji spod do...
