Opracowali: Maksim Makarau, Dzianis Liseichykau, Andrei Latushkin Redakcja: Tomasz Kempa Wydaniem Księgi magistratu miasta Połocka z 1676 roku zapoczątkowujemy nową serię wydawnictw źródłowych pod tytułem „Monumenta Magni Ducatus Lithuaniae”. Pomysł jej powstania narodził się w gronie historyków Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, ale stanowi on też pokłosie rozmów z polskimi i zagranicznymi historykami zajmującymi się badaniem dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego w...
Wstęp (Aleksander Smoliński, Jarosław Durka) / 9 Szefostwa wojskowe Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego (Aleksander Smoliński) / 17 Józef Piłsudski a polsko-rumuńskie rozmowy sztabowe w 1928 i 1930 r. (Henryk Walczak) / 75 Z postacią Pierwszego Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego w tle. Założenia i kierunki rozwoju wychowania państwowego w II Rzeczypospolitej (Elżbieta Magiera) / 101 Kult Józefa Piłsudskiego w szkołach województwa wołyńskiego (Maria Radzi...
Z kroniki Mnicha Teodoryka nie dowiemy się, co mógł myśleć „przeciętny wiking”. Próżno szukać w niej odwołań do przedchrześcijańskiej kultury czy mitologii, postrzeganych inaczej niż przez pryzmat interpretatio Christiana. Samo posługiwanie się łaciną pociągało za sobą rozmaite konsekwencje w treści i konstrukcji wypowiedzi. Jako autor Teodoryk z pewnością ustępuje pod względem rozmachu intelektualnego swoim sławniejszym kolegom po piórze – Saksonowi i Snorriemu. Wszakże ukoń...
Profesor Krzysztof Mikulski jest wybitnym polskim historykiem specjalizującym się w historii społeczeństwa i gospodarki ziem polskich w średniowieczu i czasach nowożytnych. Autor licznych i cenionych prac naukowych poświęconych m.in. szlacheckim i mieszczańskim elitom, środowisku rodzinnemu Mikołaja Kopernika, dziejom Torunia i innych miast, jest szeroko znany również ze swego zaangażowania w działalność organizacji zrzeszających historyków, w tym Polskiego Towarzystwa Histor...
Przełożył i opracował – Rafał Rutkowski Hakon, opuszczony przez swoich ludzi, upatrując nadziei w samotnej ucieczce, dostał się do pewnej wioski o nazwie Rimul. Tam też został ukryty przez swoją nałożnicę Thorę w świńskim chlewie wraz z jedynym niewolnikiem o imieniu Bark. A gdy (jak to bywa w zmartwieniu) ogarnął go sen, zginął, ugodzony w gardło przez tegoż niewolnika; potem wszakże, gdy ten niewolnik przyniósł jego głowę, król rozkazał powiesić go na stryczku w nagrodę i ...
Z posłowiem Bernda Schneidmüllera Jedzenie i picie jako integralna część historii społecznej? Rozczaruję Was od razu, szanowni Czytelnicy, zanim później sami poczujecie się oszukani. W mojej książce nie znajdziecie średniowiecznych przepisów kulinarnych. Wynika to z doświadczenia, które dzielę z moimi kolegami. „Mediewiści z Ameryki Północnej, którzy od wielu lat badają średniowieczne przyjemności kulinarne, zapewniają wciąż, że w przypadku niewielu polecanych wówczas potraw...
Książka, oparta na księgach sądowych z XVI–XVII wieku, przedstawia wielowymiarowy obraz społeczności wiejskiej na Mierzei Wiślanej w epoce nowożytnej. W życiu dawnej wsi przemoc była stałym elementem relacji międzyludzkich – rodzinnych, towarzyskich, zawodowych. Wachlarz zachowań agresywnych obejmował wyzwiska, plotki, groźby, pobicia, oplucia czy rwanie włosów. Interpretacja dotąd ignorowanych w historiografii jako „mniejszej wagi” codziennych konfliktów między jednostkami ...
Tematem książki jest myśl polityczna i społeczna Kajetana Koźmiana (1771–1856) po powstaniu 1830–1831 roku. W tym czasie Koźmian, wcześniej wysoki urzędnik w Warszawie, wycofał się z życia publicznego. Z doświadczeniem powstania, któremu był zdecydowanie przeciwny, rozliczał się w rozprawie i wierszach pisanych w latach trzydziestych. Katastrofa powstańcza, która pozostawiła pytania o społeczne i psychologiczne mechanizmy polityki, o rolę jednostek i elit, zasadniczo wpłynęła...
Znaczenie tego edytorskiego przedsięwzięcia jest bowiem zupełnie wyjątkowe i to co najmniej z dwu powodów. Po pierwsze, w języku polskim ukazuje się dzieło, które przez wieki formowało spojrzenie Europejczyków na ludzi i świat przyrody, współkształtując wartości zachodniej cywilizacji. Jego spolszczenie potwierdza zatem nie tylko nasze zakorzenienie w duchowej tradycji antyku, lecz także dowodzi polskiego wkładu w podtrzymywanie drugiego, obok chrześcijaństwa, filaru europejs...
Wstęp / 7 Rozdział 1 Zarys historii prasy toruńskiej przed 1920 r. / 15 Rozdział 2 Warunki rozwoju i system organizacji prasy w międzywojennym Toruniu / 25 Determinanty wydawania i rozpowszechniania prasy / 25 System ograniczeń wolności prasy / 42 Rozdział 3 Czasopisma ogólnoinformacyjne i ugrupowań politycznych / 53 Rozdział 4 Czasopisma społeczno-kulturalne i literackie / 93 Rozdział 5 Czasopisma gospodarcze / 145 Rozdział 6 Czasopisma fachowe i o charakterze poradnik...
„Historia Norwegii (do roku 1814)” to pierwsza na polskim rynku wydawniczym akademicka książka poświęcona dziejom tego kraju. To poniekąd także duża część historii całej Skandynawii, gdyż na przestrzeni wieków Norwegia niejednokrotnie dzieliła wspólną historię z Islandią, Danią i Szwecją. Autor wychodzi od pradziejów Norwegii, przedstawia wyprawy wikingów, początki państwa norweskiego, walki o utrzymanie jedności państwa czy proces chrystianizacji. Następnie omawia dzieje mon...
Biskup Jakub Kurdwanowski jako rządca diecezji płockiej okazał się wyjątkowo utalentowanym prawodawcą, gorliwym pasterzem i administratorem, opierając się w wielu ważnych decyzjach na radzie lub zgodzie kapituły katedralnej, a także jego najbliższych współpracowników. Potrafił jednak działać też wbrew woli wpływowych członków kapituły, co najwyraźniej ujawniło się w wydarzeniach z sierpnia i września 1420 r. Jego zdecydowany i zakrojony na szeroką skalą program reformy Kościo...
Monografia W cieniu Zagłady. Losy kieleckich Żydów w czasie drugiej wojny światowej przedstawia tragiczne losy gminy żydowskiej w Kielcach pod okupacją niemiecką. Autor, opierając się na materiałach archiwalnych i wspomnieniowych z archiwów polskich, niemieckich, izraelskich i amerykańskich, stara się odpowiedzieć na pytania, w jaki sposób mogło dojść do prawie zupełnego wyniszczenia ludności żydowskiej w Kielcach, jak kształtowała się polityka antyżydowska w mieście, jak pla...
Profesor Krzysztof Mikulski jest wybitnym polskim historykiem specjalizującym się w historii społeczeństwa i gospodarki ziem polskich w średniowieczu i czasach nowożytnych. Autor licznych i cenionych prac naukowych poświęconych m.in. szlacheckim i mieszczańskim elitom, środowisku rodzinnemu Mikołaja Kopernika, dziejom Torunia i innych miast, jest szeroko znany również ze swego zaangażowania w działalność organizacji zrzeszających historyków, w tym Polskiego Towarzystwa Histor...
Opracowali: Maksim Makarau, Dzianis Liseichykau, Andrei Latushkin Redakcja: Tomasz Kempa Wydaniem Księgi magistratu miasta Połocka z 1676 roku zapoczątkowujemy nową serię wydawnictw źródłowych pod tytułem „Monumenta Magni Ducatus Lithuaniae”. Pomysł jej powstania narodził się w gronie historyków Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, ale stanowi on też pokłosie rozmów z polskimi i zagranicznymi historykami zajmującymi się badaniem dziejów Wielkiego Księstwa Litewskiego w...
In 1816 in Civita Lavigna (Lanuvium), some local farmers unearthed dozens of fragments of an inscription which was to become the most important primary source for several generations of historians studying Roman private associations. After all the fragments had been reassembled, it turned out that the inscription was a list of by-laws of an association which referred to itself as the collegium salutatre Dianae et Antinoi. The text fell into the hands of Theodor Mommsen and be...
Sztuka wojenna jest fundamentem działania sił zbrojnych. Zależnie od rodzaju wojsk i środowiska ich działania jest rozwijana poprzez prowadzone badania i nabywaną praktykę. Zasadniczym elementem sztuki wojennej jest sztuka operacyjna, stosowana i doskonalona przez lata. Jednym z jej rodzajów jest sztuka operacyjna marynarki wojennej (morska sztuka operacyjna). Stanowi ona element wykonawczy systemu, w którym założenia teoretyczne opisuje nauka wojenna, a połączona z doświadcz...
W prezentowanej publikacji autor analizuje trzy różne poziomy polsko-niemieckich relacji, które wytyczyły kierunek współczesnych stosunków między tymi narodami. Punktem wyjścia jest każdorazowo szeroko rozumiana sfera kultury, w której dokonywały się przewartościowania wzajemnego postrzegania. Przeżycie tragedii drugiej wojny światowej zdeterminowało obraz sąsiadów-okupantów u najstarszego pokolenia polskich intelektualistów znających Niemcy, którego reprezentantami są Andrze...
Książka stanowi swoiste podsumowanie dotychczasowych zainteresowań Autora papieskimi dyspensami zarówno z punktu widzenia ukazania aspektów prawnych, obowiązujących przy ich udzielaniu dla duchownych, jak i – a może przede wszystkim – opisu różnych obszarów życia codziennego duchowieństwa, które zostały zawarte w ich treści. Badania aspektów prawnych związanych z udzielaniem papieskich dyspens pozwoliły na pokazanie, w jaki sposób kler podchodził do tego typu dyspens w kontek...
Wśród wielu pisanych źródeł historycznych doby staropolskiej na pewno do ciekawszych należą te o charakterze epistolograficznym. Ich treść, bardzo często nacechowana dużym subiektywizmem, niesie zazwyczaj wiele informacji, których nie da się odnaleźć w innych źródłach. Do takich interesujących zbiorów należą listy Stanisława Karwowskiego, generalnego plenipotenta Izabeli Branickiej, siostry Stanisława Augusta Poniatowskiego i żony kasztelana krakowskiego Jana Klemensa Branick...
Wstęp / 7 1. Architekt, budowniczy, kamieniarz, murarz, rzeźbiarz. Próba zdefiniowania profesji na podstawie średniowiecznych źródeł pisanych / 18 1.1. Architekt (architectus, architector, architectarius) / 18 1.2. Magister operis (maître de l’oeuvre, fabricator) / 28 1.3. Artifex / 45 1.4. Operarius, operator / 55 1.5. Lathomus, lapicida, cementarius / 65 2. Wzorzec (mode l) architektoniczny i jego kopiowanie / 83 3. W poszukiwaniu materiałów budowlanych / 139 4. Podróże b...
Przyroda otaczająca człowieka w naturalny sposób poddawana była rozmaitym interpretacjom, które stawały się faktami kulturowymi i zakorzeniały się życiu społeczeństw. Autorzy zebranych w tomie artykułów przedstawiają interpretacje przyrody w różnych kontekstach historycznych i geograficznych, a tym samym eksponują różnorodność ujęć interpretacji przyrody. Przyglądając się „człowiekowi w czasie”, pokazują „alternatywne przyrody”. Kolejne artykuły pozwalają czytelnikowi przede ...
W prezentowanej antologii problemy wynikające z potraktowania archiwum jako fenomenu kultury rozpatrywane są na gruncie empirycznego archiwum. Archiwum nie stanowi tu pretekstu do rozważań nad, przykładowo, pamięcią czy zapomnieniem, władzą czy też konstruowaniem przeszłości, jak to jest we współczesnej humanistyce za sprawą „zwrotu archiwalnego”. Nie oznacza to, że te problemy nie są w niniejszym zbiorze podejmowane. Przeciwnie – jednak, podobnie jak inne, którymi zajmują si...
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
