Poezja i Dramat

Józef Bohdan Zaleski to jeden z pierwszych polskich poetów romantycznych, zaliczany do szkoły ukraińskiej polskiego romantyzmu. Nazywany patriarchą poezji polskiej, cieszył się uznaniem młodszego pokolenia, m.in. Adama Mickiewicza, choć inni polscy wieszczowie nie szczędzili mu słów krytyki. Jego poezje odznaczały się charakterystyczną melodyką, co przydawało mu popularności i inspirowało kompozytorów.

„Kirgiz” to romantyczna powieść poetycka, pełna nawiązań do takich dzieł jak mickiewiczowskie „Sonety krymskie” czy „Maria” Malczewskiego oraz twórczości Byrona, Puszkina czy Lermontowa. Stanowi ukazaną w orientalnym kostiumie apologię wolności oraz dychotomię miłości i zemsty. Gustaw Zieliński należał do drugiego pokolenia romantyków polskich i tzw. ukraińskiej szkoły poetów. Był uczestnikiem powstania listopadowego i zesłańcem syberyjskim.

„Roksolanki” to poemat miłosny napisany w 1629 roku przez Szymona Zimorowica z okazji zaślubin brata poety – Józefa Bartłomieja Zimorowica z Katarzyną Duchną Dymidecką. Tematem „Roksolanek” są różne aspekty miłości. Utwór, należący do gatunku sielanki, zwraca uwagę wyszukaną kompozycją. W pieśniach wyśpiewywanych w formule turnieju poetyckiego 69 osób dzieli się swoimi przeżyciami. Pieśni ułożone są w symetryczną strukturę, która kształtuje cały utwór.

Zygmunt Krasiński, jeden z trójcy wieszczów, największych poetów polskiego romantyzmu, pisał „Psalmy przyszłości” w Paryżu w latach 1844–1848. Na zbiór składają się: „Psalm wiary”, „Psalm nadziei”, „Psalm miłości”, „Psalm żalu” oraz „Psalm dobrej woli”. Utwory mają charakter historiozoficzny i religijny, odwołują się do ideałów patriotycznych i cnót teologicznych, zawierają też polemikę z Juliuszem Słowackim.

Teofil Lenartowicz (1822–1893) był polskim poetą romantycznym, etnografem, rzeźbiarzem i konspiratorem. Z uwagi na fascynację folklorem z rejonu Mazowsza sam siebie nazywał „biednym Mazurzyną” lub „lirnikiem mazowieckim”. To właśnie ludowość stała się głównym motywem jego twórczości poetyckiej. Tworzył także wiersze patriotyczne i religijne oraz poematy historyczne. Prosty styl, pełen czułości i czarowności, przysporzył mu wielkiej sympatii czytelników.

Powieść poetycka w dwóch pieśniach, dzieło polskiego romantyzmu z roku 1825. Antoni Malczewski jako pierwszy wprowadził gatunek powieści poetyckiej do literatury polskiej. Fabuła odwołuje się do rzeczywistej zbrodni – mordu na Gertrudzie Komorowskiej dokonanego na polecenie przeciwnego małżeństwu teścia. Utwór, którego akcja rozgrywa się na ukraińskich stepach, przesycony jest pesymizmem, atmosferą grozy i tajemniczości, potęgowanymi przez zaburzenia chronologiczne.

Na tom, wydany po raz pierwszy w 1809 roku, składają się pieśni historyczno-patriotyczne. Wyłania się z nich wyidealizowana wizja przeszłości Polski. Tom w całym wieku XIX wznawiany był kilkanaście razy. Pieśni opatrzone były zapisami nutowymi i komentarzami historycznymi. W zamierzeniu autora zbiór przeznaczony był głównie dla młodzieży, której wychowaniu miał służyć.

Uznawany za czwartego polskiego wieszcza romantycznego, niezrozumiany za życia, zapomniany po śmierci. Ponownie odkrył go dopiero Zenon Przesmycki-Miriam w okresie Młodej Polski. Zajmował się wieloma dziedzinami sztuki: pisał poezje, formy prozatorskie, dramaty, eseje, był też grafikiem, rzeźbiarzem, malarzem i filozofem. „Quidam” ma formę przypowieści osadzonej w starożytności, pełnej wieloznacznych odniesień do literatury, religii i kultury.

Wincenty Pol (1807–1872), badacz i poeta, często zmieniał miejsca zamieszkania, które rozbudzały w nim ciekawość górami, a później kolejnymi regionami ziem polskich. „Pieśń o ziemi naszej” powstała pod koniec 1835 roku podczas pobytu w Zagórzanach koło Gorlic. To najpopularniejszy utwór Pola, stanowiący poetycki opis regionów Polski. Pisał też poezje o tematyce górskiej, a jako geograf samouk – prace naukowe o etnografii i geografii Polski.

Wacława Potockiego do dziś uznaje się za jednego z najważniejszych poetów dawnej Polski. W swojej twórczości łączył rozliczne wątki charakterystyczne dla baroku: ziemiańskie, religijne, antyklerykalne oraz patriotyczne. Uprawiał różnorodne gatunki poetyckie: romanse, fraszki, poematy, pieśni. Jest też autorem staropolskiej epopei narodowej zatytułowanej „Transakcja wojny chocimskiej...”.

Poemat dygresyjny autorstwa Aleksandra Puszkina, wydany w całości w 1833 roku. Odznacza się kunsztowną formą i licznymi, charakterystycznymi dla gatunku dygresjami, ujawniającymi ironię romantyczną. Opowiada o człowieku rozczarowanym światem, znudzonym i zniechęconym, który szuka pociechy w ucieczce na wieś. Nie znajduje jej jednak i rusza w dalszą podróż po miejscach z przeszłości.

Tom zawiera wybór utworów literackich Janusza Korczaka: „Bezwstydnie krótkie”, „Senat szaleńców. Humoreska ponura”, „Sam na sam z Bogiem. Modlitwy tych, którzy się nie modlą”. Korczak poświęcił życie pracy z dziećmi i propagowaniu idei poszanowania praw dziecka. Swoje poglądy formułował w postaci tekstów literackich – zarówno dla dzieci, jak i dorosłych – oraz publicystycznych.

Józef Czechowicz to słynny polski poeta awangardowy dwudziestolecia międzywojennego, uznany za jednego z najbardziej oryginalnych twórców swoich czasów. Do najbardziej charakterystycznych elementów jego twórczości należy asyndeton – konstrukcja składniowa zaliczana do figur retorycznych polegająca na łączeniu zdań lub ich części bez użycia spójnika. Poezja Czechowicza jeszcze przed II wojną poruszała tematy katastrofy, strachu, przeczucia nadchodzącego niebezpieczeństwa....

Poemat składa się z czterech pieśni, w których omawiane są zasady poezji oraz formy poetyckie. Początkowo utwór miał funkcjonować jako pomoc dydaktyczna w szkołach, jednak zyskał on również popularność w środowisku poetów i czytelników poezji. Stanowi on adaptację francuskiego podręcznika poetyki klasycystycznej „Sztuka poetycka” Nicolasa Boileau. W przeciwieństwie do niego jednak nie uwzględnia takich gatunków, jak sonet, madrygał, rondo czy też ballada, za to opisuje pols...

Jana Kasprowicza, przedstawiciela Młodej Polski, stawiano na równi z Adamem Mickiewiczem jako jednego z najwybitniejszych polskich poetów. Kasprowicz tworzył poezje, dramaty, zajmował się krytyką literacką oraz tłumaczeniami. Był prekursorem między innymi wiersza wolnego czy też prymitywizmu w sztuce współczesnej. W jego poezji przewijały się tematy bólu, biedy, samotności, rozpadu więzi rodzinnych oraz próby kontaktu z Bogiem, a inspirację dla nich stanowiło jego życie....

Пьеса посвящена переломному моменту истории России – революции и Гражданской войне, раз и навсегда изменившим жизнь русской интеллигенции. Это произведение в гораздо большей степени было реалистическим, чем то допускали его критики, представлявшие действительность, в отличие от Булгакова, в виде заданных идеологических схем.

Felicjan Medard Faleński żył w latach 1825–1910. Był polskim poetą, prozaikiem, dramatopisarzem i tłumaczem. Uważano go za przedstawiciela parnasizmu. Głosił przekonanie, że jako poeta nie jest nikomu potrzebny i nikt nie rozumie jego twórczości, przez co będzie skazany na zapomnienie. I miał rację – spotykał się z ogromną krytyką, która zarzucała mu odtwórcze podejście do romantyzmu. Poeta zmarł w całkowitym osamotnieniu i zapomnieniu. Jednak wątki przewijające się w jego ...

„Dybuk, czyli na pograniczu dwóch światów” przedstawia historię nieszczęśliwej miłości Lei i Chonena, który umiera wskutek porażenia nieziemską siłą tuż po tym, gdy dowiaduje się, że jego ukochana ma zostać wydana za kogoś innego. Na weselu Lei wstępuje on w ciało kobiety jako Dybuk. Ojciec dziewczyny, Sender, postanawia odprawić egzorcyzmy, aby wypędzić złego ducha, podczas których dowiaduje się pewnej niesłychanej rzeczy...

„Ciepła wdówka” to trzyaktowa komedia Michała Bałuckiego, polskiego pisarza i publicysty z okresu pozytywizmu. Zaliczał się on do nurtu tak zwanych przedburzowców, który istniał na przełomie późnego romantyzmu i pozytywizmu. Większość utworów Bałuckiego sytuuje się na granicy farsy oraz komedii, czerpiąc z twórczości Aleksandra Fredry. Akcja najczęściej rozgrywa się wśród średnio zamożnego mieszczaństwa.

Adaptacja średniowiecznego poematu autorstwa Hartmanna von Aue. Opowiada historię szlachetnego rycerza, na którego Bóg zsyła śmiertelną chorobę – trąd. Medyk o wątpliwej reputacji mówi mu, że jedynym ratunkiem jest krew z serca dziewicy, która ma dobrowolnie oddać za niego życie. Poemat ten został w 1815 roku przełożony na nowoniemiecki i opracowany przez braci Grimm. Jest to tradycyjna opowieść o trędowatym rycerzu, demonicznym lekarzu i kobiecej zbawicielce.

Friedrich von Schiller żył w latach 1759–1805, był niemieckim poetą, filozofem, historykiem, teoretykiem teatru i dramaturgiem, przedstawicielem klasyki weimarskiej. Z uwagi na wielką sławę bywał nazywany „niemieckim Szekspirem”. Prezentowany zbiór 6 utworów dramatycznych autora składa się z takich dzieł jak: „Zbójcy”, „Intryga i miłość”, „Sprzysiężenie Fieska w Genui”, „Don Carlos”, „Dziewica Orleańska” oraz „Oblubienica z Messyny”.

Zbiór 8 utworów dramatycznych Stanisława Wyspiańskiego, jednego z najwybitniejszych polskich dramaturgów, zwanego również czwartym wieszczem polskim. Tworzył w epoce Młodej Polski i jako pisarz związany był z dramatem symbolicznym. W skład zbioru wchodzą jego największe dzieła: „Warszawianka”, „Klątwa”, „Wesele”, „Wyzwolenie”, „Bolesław Śmiały”, „Achilleis. Sceny dramatyczne”, „Noc listopadowa” oraz „Akropolis”.

„9 największych tragedii starogreckich” to zbiór tragedii największych ateńskich poetów: Ajschylosa, Sofoklesa oraz Eurypidesa, twórców nowego gatunku, jakim jest dramat, ukazujący w sposób nowatorski ludzki los, cierpienia i namiętności. Do zbioru zaliczają się: Ajschylos – „Oresteja”, „Prometeusz w okowach”, Sofokles – „Elektra”, „Król Edyp”, „Antygona”, Eurypides – „Bachantki”, „Hippolytos uwieńczony”, „Ifigenia w Aulidzie”, „Medea”.

Ten renesansowy włoski epos rycerski napisany przez Ludovico Ariosto wywarł niebagatelny wpływ na późniejszą kulturę. Akcja „Orlanda Szalonego” opowiada o przygodach Orlanda, paladyna króla Franków Karola, rozgrywających się podczas najazdu muzułmańskiego na chrześcijańską Europę. Wojna między cesarzem Karolem Wielkim a saraceńskim królem Agramante stanowi burzliwe tło dla historii o nieodwzajemnionej miłości Orlanda do Angeliki, królewny z Orientu.