Poezja i Dramat

Józef Baka był późnobarokowym poetą, jezuitą i misjonarzem. Pisał poezje, kazania, panegiryki i hagiografie. Stosował charakterystyczny barokowy styl – wzniosły, ekspresyjny, pełen przesady i wyrafinowanych środków. Wraz ze zmieniającym się stosunkiem do sztuki barokowej w ogóle zmieniała się także recepcja twórczości Baki – od opinii głoszących grafomaństwo, do podkreślania metafizycznego charakteru jego poezji. Obecnie uważany jest za jednego z najwybitniejszych poetów Rz...

„Kwiaty zła” to wydane w 1857 roku najbardziej znane dzieło Charlesa Baudelaire’a. Autor porusza w nim odważne, erotyczne tematy, obrazuje brzydotę, śmierć oraz zło, co wywołało niemały skandal. Baudelaire oraz jego wydawca zostali skazani podczas procesu sądowego na karę grzywny za niemoralność, a z tomu usunięto sześć wierszy. Charles Pierre Baudelaire był francuskim poetą parnasistą, prekursorem symbolizmu i dekadencji, należał do tzw. poetów przeklętych.

„Dekameron” to zbiór stu nowel, kompozycyjnie porównywalnych do „Baśni stu i jednej nocy”, które opowiadają o kulturze i obyczajach w renesansowych Włoszech. „Dekameron” oznacza „dziesięć dni”, podczas których dziesięcioro mieszkańców Florencji opuszcza miasto w obawie przed szerzącą się zarazą. Podczas wędrówki każdy z nich opowiada historię na zadany temat. Historie te były na tyle kontrowersyjne, że powieść trafiła w XVI w. do indeksu ksiąg zakazanych.

Satyryczny poemat dygresyjny, pisany w latach 1818–1824, w którym George Gordon Byron odwraca historię Don Juana – tym razem zamiast uwodzić, sam jest uwodzony przez liczne kobiety, które spotyka podczas swojej podróży. Pod pretekstem poematu autor przemyca swoje spostrzeżenia na temat ówczesnego życia społecznego, literatury czy też własnego życia, które ironicznie komentuje. „Don Juan” był inspiracją dla „Beniowskiego” Juliusza Słowackiego.

Tomik poezji nasycony głęboką oceną postępowania człowieka, roli jaką pełni tu na ziemi, odbierania świata i rzeczywistości. Autor dzieli się z czytelnikiem swoimi przemyśleniami na temat życia, ludzi, miłości i otaczającego go piękna, w sposób liryczny.Omawia tematy istotne, ukazując lekceważenie wobec otaczającego świata. Wyjaśnia nam to, czego na co dzień nie dostrzegamy, albo robimy to wyjątkowo rzadko – patrzymy, nie dostrzegając istoty sprawy. Słuchamy, nie słyszą...

Pasji życia idącego pod wiatr wszelkim złudnym modom, ulotnym ideom czy „opiece dyktatury”. Z wersów nasyconych konkretami, napisanych oszczędnym językiem w subtelnym rytmie powtórzeń, przebija się prawda historii, surowa rzeczywistość PRL-u i refleksja o przemijaniu. Czytelnik uruchamia wyobraźnię, gdy wraz z bohaterem wierszy przeżywa jego samotność w stratosferze i pytania „jak pojąć ten świat”.Liryki byłego lotnika mierzą się z mitem Ikara, opowiadają o surowych warunkach...

„Żabusia” to sztuka autorstwa Gabrieli Zapolskiej, jednej z najwybitniejszych przedstawicielek polskiego naturalizmu.Helena i Jan Bartniccy stanowią na pozór dobrane małżeństwo. Jan jest zachwycony żoną. Tymczasem ona jest kokietką, która zdradza męża. Robi to jednak tak sprytnie, że ten niczego się nie domyśla. Obłuda i niemoralność Heleny – pieszczotliwie nazywanej przez domowników „Żabusią”, wychodzą na jaw, gdy okazuje się, że jej kochanek, Julian, jest narzeczonym siostr...

Monolog wierszowany ukazuje konflikt między Bolesławem Śmiałym a biskupem Stanisławem, zabitym przez króla. Autor przedstawił konflikt z perspektywy Bolesława, ukazał przy tym liczne szczegóły z historii Polski. Wyspiański stosuje całą gamę aluzji i nawiązań, przeplata fakty własnymi sądami. W jego interpretacji konflikt został potraktowany symbolicznie, jako wciąż aktualny problem pomiędzy państwem a Kościołem.

Dramat Stanisława Wyspiańskiego, oparty na motywach „Iliady”, wydany w roku 1903. Skupia się na wydarzeniach, które rozegrały się podczas oblężenia Troi. Składa się z luźno powiązanych ze sobą scen i stanowi wyraz młodzieńczych zainteresowań autora dotyczących starożytności. Utwór charakteryzuje podkreślenie konfliktu w obu obozach – greckim (spór Achillesa z Agamemnonem) oraz trojańskim (konflikt Hektora i Parysa).

Wydarzenia dramatu rozgrywają się w trakcie świąt Wielkiej Nocy w katedrze wawelskiej. Ożywione posągi, dekorujące dotychczas katedrę, wyrażają swoją pewność co do istnienia rezurekcji biologicznej oraz wyższości życia nad śmiercią. Dramat uznawany jest za ideową kontynuację „Wesela” oraz „Wyzwolenia”. Łączy polską tradycję z mitologią grecką, która od najmłodszych lat stanowiła fascynację autora.

Elektra to królowa mykeńska, córka Agamemnona i Klitajmestry, oraz siostra Orestesa, Chrysotemis i Ifigenii. Pewnego dnia, pod jej nieobecność, jej ojciec zostaje zabity przez matkę Elektry i jej kochanka Ajgistosa. Elektra wraz ze swoim bratem Orestesem postanawia pomścić śmierć ojca. Historia głównej bohaterki była wykorzystywana w licznych utworach starożytnych, m.in. Eurypidesa, jak i współczesnych, np. Jeana-Paula Sartre’a.

Wydana w 1922 roku sztuka Stanisława Ignacego Witkiewicza przekracza granice realności i prawdopodobieństwa, łącząc w sobie groteskę, absurd oraz poważne rozprawy na tematy filozoficzne, społeczne czy egzystencjalne. Witkacy przedstawia swoje poglądy na temat religii, filozofii, sztuki, historii oraz społeczeństwa. Bohaterowie „Mątwy” to niespełnieni artyści, znudzeni zwyczajnym życiem, próbujący za wszelką cenę przełamać codzienną rutynę, aby zetknąć się z metafizyczną taj...

Niemiecki polityk, uczony i poeta przełomu XVIII i XIX wieku Johann Wolfgang von Goethe jest uznawany za najwybitniejszego przedstawiciela literatury niemieckiej, mistrza klasycyzmu weimarskiego oraz prekursora romantyzmu. Do jego najwybitniejszych dzieł należą „Cierpienia młodego Wertera”, „Król Elfów” oraz „Faust”. „Ptaszki podług Arystofanesa” należą do nielicznych napisanych przez niego komedii.

„Zbójcy” to jeden z najwcześniejszych dramatów niemieckiego poety Friedricha Schillera. Hrabia Moor na skutek intrygi uknutej przez jego syna Franciszka wydziedzicza drugiego syna Karola. Ten postanawia dołączyć do bandy zbójców grasujących w Lesie Czeskim, a po pewnym czasie zostaje ich przywódcą. Wskutek kolejnych niecnych poczynań swojego brata postanawia powrócić na zamek, aby dokonać zemsty.

Tragedia autorstwa Williama Szekspira, której akcja rozgrywa się na początku V wieku naszej ery w Rzymie, tuż po wygnaniu Tarkwiniuszy. W mieście rozpoczynają się zamieszki, ponieważ ludzie coraz bardziej cierpią z powodu braku jedzenia, ubóstwa i coraz większej drożyzny. Zbuntowany lud za zaistniały stan rzeczy obwinia Gnejusza Marcjusza, wybitnego generała. Ten jednak nieprzychylnie patrzy na swój lud, uważając go za głupi i tchórzliwy motłoch.

Tragedia autorstwa Williama Szekspira, która powstała tuż po napisaniu słynnego „Hamleta”. Akcja rozgrywa się podczas siedmioletniej wojny trojańskiej i skupia się na dwóch wątkach. Jeden z nich to historia księcia trojańskiego Troilusa, który uwodzi Kresydę, jednak ta zostaje oddana Grekom podczas wymiany jeńców. Drugi wątek rozgrywa się między Prometeuszem i Nestorem, którzy próbują namówić Achillesa, aby kontynuował walkę.

Ballada „Sprzysiężenie Fieska w Genui” powstała w 1784 roku. Piękna dziewica zostaje skrzywdzona przez księcia Genui, Gianettino Doria, który ma objąć tron po swoim ojcu, księciu Andrzeju. Jego rządy zapowiada się na okrutną tyranię. Rodzi się więc spisek przeciwko Dorii uknuty przez Fieska, który chce obalić władcę i samemu zasiąść na tronie. Rozpoczyna serię intryg na dworze, jednak współspiskowcy zaczynają podejrzewać, że Fiesko nie jest wcale lepszy niż Doria.

„Oblubienica z Messyny” to dramat niemieckiego poety, filozofa i dramaturga z połowy XVII wieku, przedstawiciela okresu Sturm und Drang, czyli burzy i naporu. Powieść powstała w 1803 roku i jest hybrydą średniowiecznego romansu z grecką tragedią. Księżna Messyny, Donna Izabela, dowiaduje się, że topór wojenny pomiędzy jej synami Don Manuelem i Don Cezarem zostaje zakopany. Jednak między mężczyznami pojawia się pewna piękna kobieta. Czy bracia przetrwają tę próbę?

„Intryga i miłość” to tragedia napisana w 1784 roku przez niemieckiego poetę Friedricha Schillera. Opowiada historię nieszczęśliwej miłości Ferdynanda von Waltera, przedstawiciela arystokracji, oraz jego ukochanej Luizy Miller, będącej biedną mieszczanką. Ponieważ Luiza jest z niższej klasy społecznej, ojciec Ferdynanda postanawia rozdzielić parę. Jednak za spiskowanie przeciwko ukochanej swojego syna spotyka go kara. Utwór przedstawia stosunki społeczne, jakie panowały w ó...

Cyrano de Bergerac to waleczny Gastończyk, człowiek wielu talentów, mistrz fechtunku. Ma jednak jedną wadę – bardzo długi nos, który jednocześnie jest jego ogromnym kompleksem. Ta wada dokucza mu na tyle, że potrafi wyzwać na pojedynek każdego, kto rzuci głośną uwagę na ten temat. Jest zakochamy w swojej pięknej kuzynce, ale boi się odrzucenia, ponieważ uważa, że nie jest dla niej wystarczająco przystojny. Jednak obiekt jego westchnień w końcu umawia się z nim na spotkanie....

„Betlejem polskie” to widowisko jasełkowe Lucjana Rydla, powstałe w 1906 roku, wydane nakładem oficyny Fredleina w Krakowie, z ilustracjami Włodzimierza Tetmajera. Akcja odnosi się do sytuacji Polaków na początku XX wieku. W „Betlejem polskim” akcję budują przede wszystkim kolędy oraz fragmenty zaczerpnięte z szopki krakowskiej. Podczas śpiewania kolędy „Dzisiaj w Betlejem” aniołowie osłaniają naród polski przed zaborcą – Herodem, zaś finał kolędy stanowi istne błaganie o w...

„Dziewica Orleańska” to dramat pisany wierszem, datowany na rok 1801. Przedstawia historię Joanny d’Arc, zwanej Dziewicą Orleańską, która jako bardzo młoda kobieta złożyła śluby czystości i wstąpiła do wojska, gdzie zasłynęła walecznością. Po śmierci zaś została kanonizowana przez Kościół katolicki. Autor dramatu zmienia jednak niektóre wątki jej biografii, dodając do nich rozterki miłosne, oraz podaje inne okoliczności śmierci głównej bohaterki.

Don Carlos to książę austriacki, syn Filipa II. Z powodów politycznych król musi wziąć za żonę wybrankę serca księcia, co skazuje księcia na ogromne cierpienie. Postanawia on wyjechać do Flandrii i dowodzić tamtejszą armią. W dramacie występują postaci historyczne, jednak autor zmienił trochę swojego bohatera, nie czyniąc z niego obłąkanego mężczyzny, lecz idealistę głoszącego liberalne poglądy. Na podstawie dzieła powstało najsłynniejsze libretto do opery Verdiego.

Realistyczno-symboliczny dramat Stanisława Przybyszewskiego, po raz pierwszy wystawiony w 1903 roku. Opowiada o wydarzeniach, które rozgrywają się zimą w dworku szlacheckim. Kazimierz oraz Bronka, brat i żona Tadeusza, oczekują jego powrotu do domu. Pod nieobecność męża Bronka zaprasza również dawną przyjaciółkę Ewę. Nie wie jednak, że jest ona dawną miłością jej męża. Ich spotkanie burzy dotychczasowy spokój i harmonię w życiu Tadeusza.