Numer 53 Zagadnień Filozoficznych w Nauce jest tomem tematycznym. Autorzy tekstów zawartych w tomie poruszają zagadnienia związane z jednym z najważniejszych okresów w historii matematyki, jakim był przełom XIX i XX wieku. Okres ten obfitował w wydarzenia kluczowe dla jej rozwoju i postacie, które najmocniej wpłynęły na jej obecny kształt. W niniejszym tomie poświęcono więcej uwagi takim twórcom nowych teorii matematyki, jak Gottlob Frege, David Hilbert czy Giuseppe Veronese....
Każda niepołączona wypowiedź oznacza abo substancję, albo ilość, albo jakość, albo stosunek, albo miejsce, albo czas, albo położenie, albo stan, albo działanie, albo doznawanie - tą listą dziesięciu kategorii Arystoteles wyznaczył filozofii horyzont zapytywania o naturę rzeczywistości. Czy to badając samo urządzenie świata, czy też zgłębiając strukturę myślenia podmiotu, lub też analizując gramatykę języków naturalnych i sztucznych, filozofowie i naukowcy od ponad dwóch tysię...
W jakiejś postaci ziściła się zatem protoromantyczna wizja Herdera: oto Żydzi wywłaszczeni z bogactwa własnej tradycji, przechowujący ją w szafach z pamiątkami, stwarzają siebie od nowa, bez względu na to, co sądzi na ten temat otaczający ich świat, czy sprzyja im, czy nie. Są w pełni zasymilowani, są normalni. Mają państwo, którego chcą bronić. Koncepcja suwerenności państwa izraelskiego polega na zdolności do obrony własnego terytorium, włącznie z prawem wypowiadania wojny....
Nowa filozofia francuska jest wymownym świadectwem rozpoczęcia się nowej recepcji filozofii francuskiej w wymiarze globalnym. Tak jak ponad czterdzieści lat temu anglosaska akademia odkryła dekonstrukcję i poststrukturalizm, tak dzisiaj badacze spoza Francji odkrywają nowe tendencje znad Sekwany i rozprzestrzeniają je na cały świat. Zwięzła, odkrywcza, klarownie napisana "Nowa filozofia francuska" ukazuje, w jaki sposób siedmioro myślicieli odwraca się od paradygmatu myśleni...
Między naturalizmem a religią to w dorobku Habermasa książka wyjątkowa. Dotyczy bowiem religii, tematu, którego autor dotąd nie podejmował. W serii tekstów zebranych w tym tomie filozof próbuje rozpoznać miejsce religii we współczesności, jej nowe funkcje, nieznane wcześniej uwikłania w inne sfery życia społecznego. Zgodnie z diagnozą Habermasa, światopogląd religijny i świecki coraz bardziej się dziś od siebie oddalają. Prowadzi go to do postawienia pytania o rolę i miejsce ...
Filozofia i Wszechświat to pierwsze wydanie zebranych pism filozoficznych ks. prof. Michała Hellera, znanego kosmologa, filozofa i teologa. Artykuły zamieszczone w książce zostały tak ułożone, aby dać spójny i całościowy obraz filozoficznych poglądów Autora. Czytelnicy, wraz z Autorem, zagłębiają się w poszukiwanie odpowiedzi między innymi na takie pytania jak: czym jest nowa filozofia przyrody?; co łączy fizykę i metafizykę?; co to są prawa przyrody?; jaka jest natura czasu ...
W jednym ze swoich esejów z „London Review of Books” Judith Butler pytała: „Co mamy zrobić z Żydami, którzy nie identyfikują się z Izraelem, a przynajmniej z izraelskim państwem?”. Książka Na rozdrożu: żydowskość i krytyka syjonizmu jest próbą odpowiedzi na to pytanie. Zarówno poszukiwaniem pozycji, z których Żydzi mogą krytykować politykę swojego państwa wobec Palestyny, jak i osobistym świadectwem autorki wypisania się z poparcia dla poczynań Izraela. Równocześnie jest te...
Duch i Egzystencja jest pracą skromną objętościowo, lecz ambitnie i szeroko zakrojoną co do jej właściwego zamierzenia. To da się zwięźle scharakteryzować następującymi słowy: rozprawa stanowi próbę zbudowania podstaw kompleksowego stanowiska filozoficznego rozbudowanego wokół osi ontologicznej. Z recenzji dra hab. Andrzeja J. Nowaka Myślenie Autora Ducha i Egzystencji jest myśleniem filozoficznym, jest więc myśleniem pozostającym w drodze. Przeciera szlaki, toruje ścieżk...
"Sztuka Podróżowania" to niezwykła relacja z wojaży w czasie i w przestrzeni – bliskich i dalekich, rzeczywistych i wyobrażonych. Wybierając za przewodników artystów (m.in. Baudelaire’a, Flauberta, van Gogha czy Hoppera), de Botton dostrzega w podróżowaniu problem filozoficzny, ściśle związany z ludzkim pragnieniem pełni i dążeniem do szczęścia. Alain de Botton (1969) zdobył światową sławę jako twórca błyskotliwych, odkrywczych i dowcipnych książek eseistycznych określanych...
Co różni, a co łączy wschodnie i zachodnie podejście do problemu natury umysłu ludzkiego i naszego miejsca w kosmosie? Jak zen i psychoanaliza mogą wesprzeć nasze wysiłki zmierzające do wykorzystania pełni człowieczych możliwości jako jednostek i członków społeczności? Autorzy próbują w tej książce znaleźć odpowiedzi na te i inne ważkie pytania, pomóc nam zrozumieć siebie.
Tematem tomu jest filozofia spotkania, a więc filozoficzna refleksja nad pewną relacją występującą między ludźmi i od pewnego czasu budzącą żywsze zainteresowanie filozofów, a także przedstawicieli kilku dyscyplin szczegółowych, zwłaszcza psychologii (humanistycznej i egzystencjalnej) oraz psychiatrii. Książka stanowi wprowadzenie do filozoficznego ujęcia tej relacji. Koncentruje się ona na wykryciu istotnych rysów spotkania, traktowanego jako fenomen swoiście ludzki, który p...
Książka podejmuje problematykę tradycyjnie rozpatrywaną w ramach etyki ogólnej. Jako punkt wyjścia namysłu nad moralnością proponuje doświadczenie odpowiedzialności w spotkaniu z drugim człowiekiem. Opis fenomenologiczny tego doświadczenia, fundamentalnego dla etyki filozoficznej, wydobywa zarazem jego znaczenie antropologiczne i metafizyczne. Autor prowadzi swe wywody ? m.in. na temat personalistycznych podstaw wartości moralnych i norm, prawdy sumienia, dobra działania oraz...
Redaktorom tomu udało się zgromadzić wypowiedzi kilku znakomitych, uznanych aksjologów (…), a także wielu młodych już znanych z tego, że nie rezygnują z aksjologicznego podejścia do podstawowego ludzkiego odniesienia do świata, jakim jest wartościowanie. Nie brakuje dziś bowiem głosów ubolewających nad zabrnięciem filozofii w pułapkę aksjologii jako niedającej się racjonalnie ująć rzeczywistości ludzkiej. Trudno mi jednak podzielać te narzekania, rezygnujące z prób uporządkow...
Praca zbiorowa pod redakcją Andrzeja Gielarowskiego i Roberta Grzywacza znakomicie wpisuje się w nurt badań międzynarodowych nad fenomenem intencjonalności. Jej szczególna wartość polega na przybliżeniu polskiemu czytelnikowi ważnych osiągnięć francuskiej i polskiej filozofii najnowszej, akcentującej swoistość i nieredukowalność optyki pierwszoosobowej. (...) Ciekawy jest pomysł traktowania intencjonalności jako elementu wspólnego nawet istotnie różniącym się między sobą feno...
Zagadnienie cywilizacji jako najwyższych ugrupowań kulturowych stanęło w centrum zainteresowania humanistyki pod koniec XX wieku w związku z tragicznym i złowieszczym konfliktem Zachodu ze światem islamu. Ma jednak kilkusetletnią historię, w której poczesne miejsce zajmuje porównawcza teoria cywilizacji polskiego historyka i historiozofa Feliksa Karola Konecznego (1862-1949). Koneczny pod wieloma względami nie tylko wyprzedził współczesnych propagatorów hasła „zderzenia cywil...
Humor i śmiech stanowią jedną z cech przynależnych wyłącznie gatunkowi ludzkiemu. Nie wszyscy jednak śmiejemy się z tych samych rzeczy, a przynajmniej uważamy je za zabawne w różnym stopniu. Od czego zatem zależy poczucie humoru? Od inteligencji, cech wrodzonych, a może płci? Czy da się odpowiedzieć na pytanie jak działa ten proces z neuronaukowego punktu widzenia? W swej błyskotliwej książce autorzy proponują poznawcze i ewolucyjne wyjaśnienie tego zjawiska. Ich zdaniem pows...
Konstrukcje wirtualne stworzone ze znaków, obrazów i iluzji nie wystarczają współczesnemu człowiekowi. Wszystko to nie jest w stanie zastąpić rzeczywistości. Uznawanie „świata i życia na niby” zakreśla pewną granicę, poza którą pozostaje prawdziwy świat i prawdziwe życie. Granicą tą jest ból i cierpienie, uczucie głębokiej samotności człowieka wśród tego wszystkiego, co się dzisiaj nazywa światem i nosi charakter językowo-metaforyczny. Są one zawsze „naprawdę”, a nie „na niby...
To bardzo wartościowe studium z zakresu historii idei ukazujące doktrynotwórczą rolę kategorii „uznania” we współczesnym dyskursie filozoficznym (obejmującym nie tylko wątki z zakresu filozofii społecznej, politycznej, ale także etyki, historiozofii czy nauk empirycznych, takich jak psychologia rozwojowa). [...] Szczególną wartość ma rozdział trzeci książki zatytułowany „Sprawiedliwość uznania. Uznanie sprawiedliwości – rzecz o filozoficznej dyskusji między Nancy Frazer i Axe...
W jakiego Boga wierzą naukowcy? Co wspólnego z modlitwą ma rozwiązywanie równań? Dlaczego nie należy zapychać Bogiem dziur w nauce? Co nauka może dać teologii? Czemu teoria ewolucji jest aż teorią, a koncepcja Inteligentnego Projektu zahacza o herezję? Michał Heller w pasjonującej rozmowie z włoskim dziennikarzem Giulio Brottim opowiada o dwóch na pozór wykluczających się wartościach, które ukształtowały jego życie: religii i nauce. Wybitny uczony wspomina również wydarzenia ...
Wolność jednostki jest efektem długiego rozwoju cywilizacji, na który składa się ewolucja władzy politycznej zdolnej do gwarantowania tejże wolności jako podstawowego uprawnienia. Autorytet władzy wiąże się przede wszystkim ze skutecznością zapewnienia ładu w społeczeństwie. Ludzie mogą obyć się bez państwa tylko we wczesnych stadiach rozwoju cywilizacji.
Książka jest znaczącym dokonaniem w badaniach prowadzonych przez niezwykle prężnie działającą Polską Szkołę Argumentacji. Autorki przedstawiają rekonstrukcje logiki dialogowej Lorenzena oraz dialektyki formalnej Hamblina, twórczo wykorzystując języki opisu dialogowego Prakkena, a więc ich rozprawa istotnie wzbogaca zarówno teoretyczne badania argumentacji, jak też metateorię tych badań. Podane w rozprawie rozwiązania pozwalają precyzyjnie ujmować nie tylko wzajemną krytykę st...
Tom reprezentuje "maksymalistycznie" pojętą historię filozofii, polegającą przede wszystkim na badaniu dziejów problemów filozoficznych. Autorzy wychodzą od filozofii sumienia, przez rozmaite podejścia do analizy historii filozofii od Gogacza, Świerzawskiego, Andrzejuka, po Gilsona oraz Topolskiego. Występują tu odwołania do kluczowych terminów filozofii klasycznej i wieków średnich (św. Tomasz z Akwinu). Uzupełnieniem są dwa wątki 1) paleologia, jako nauka pomocnicza histori...
Fenomenologiczny umysł to podstawowa lektura dla każdej osoby zainteresowanej współczesnymi badaniami nad umysłem. Książka jest zarówno systematyczną prezentacją najważniejszych stanowisk teoretycznych i klarownie napisanym przewodnikiem po toczonych obecnie debatach, jak i ważnym, niezwykle oryginalnym głosem w dyskusji. Gallagher i Zahavi, łącząc w przystępny sposób filozoficzne argumenty z danymi empirycznymi, pokazują, że fenomenologiczna tradycja w filozofii (od Husserla...
Filozofia wielu z nas kojarzyć się może przede wszystkim z najbardziej znanymi nazwiskami klasyków tej dziedziny wiedzy oraz gatunku literackiego. Wśród takich podstaw z pewnością znajduje się “Państwo” czy “Uczta” Platona, “Rozmyślania” Marka Aureliusza, “Suma logiczna” Williama Ockhama lub “Tako rzecze Zaratustra” Fryderyka Nietzschego. Te i wiele innych klasycznych pozycji filozoficznych czeka na Was na Woblink jako ebooki w formatach epub, mobi lub pdf. Dzięki tym myślicielom i ich osiągnięciom możemy zagłębiać się w rozważania o istocie świata, życia i rzeczywistości, w jakiej przyszło nam funkcjonować. Osobom pragnącym znaleźć odpowiedź na najważniejsze pytania polecamy sięgnąć chociażby po “Erystykę, czyli sztukę prowadzenia sporów” lub “O wolności ludzkiej woli” Artura Schopenhauera. Osobom poszukującym nieco innego spojrzenia, a przy tym nieprzeciętnej dawki humoru spodoba się z pewnością “Kubuś fatalista i jego pan”, dzieło Denisa Diderota. Uznawane jest ono za pierwszą powieść filozoficzną, w której filozof przedstawia swoje idee, światopogląd oraz spostrzeżenia dotyczące rzeczywistości w przystępnej formie. Do klasyki filozofii weszło już także inne nieoczywiste dzieło, “Świat Zofii” Josteina Gaardera. Choć napisana zostało przede wszystkim dla córki autora, stało się międzynarodowym bestsellerem. Łączy w sobie elementy powieści sensacyjnej czy romansu z wprowadzeniem w świat filozofii. Wraz z bohaterami kroczymy przez historię, poznając Sokratesa, Platona, Tomasza z Akwinu, Barucha Spinozę, Blaise’a Pascala czy Sigmunda Freuda. “Świat Zofii” to świetna odpowiedź na pytanie: jak poznać historię filozofii? Zarówno tą powieść, jak również książki autorstwa myślicieli, których poglądy przybliża, znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, ebooki oraz audiobooki.
Jakie jeszcze książki, oprócz “Świata Zofii”, można polecić początkującym filozofom? Na szczęście takich pozycji jest niemało! W Polsce jednym z najbardziej klasycznych opracowań są dzieła Władysława Tatarkiewicza - jego “Historia filozofii. Tom 1”, “Historia filozofii. Tom 2” oraz “Historia filozofii. Tom 3”, jak również “Historia estetyki. Tom 1”, “Historia estetyki. Tom 2” i “Historia estetyki. Tom 3”. W filozofię nauki pomaga nam wejść chociażby Tadeusz Pabjan w swojej książce “Odczytywanie sensu. Wstęp do filozofii nauki”. Ciekawą pozycją jest “Rok z filozofami” - krótkie teksty najważniejszych myślicieli zebrane tak, by na każdy dzień roku zaoferować skondensowane rozważania dotyczące najważniejszych elementów ludzkiego życia. Książka ta, zgodnie z tytułem, podzielona jest na cztery główne części, zgodnie z porami roku, i stara się odpowiedzieć na pytania, czym dla filozofów była miłość, przyjaźń, szczęście, nadzieja? Jeżeli nie macie zbyt wiele czasu na zgłębianie długich prac pełnych niełatwych myśli, mamy rozwiązanie! “Filozofia dla zabieganych” Johnny’ego Thomsona będzie dla Was idealna. To książka pełna krótkich, ilustrowanych piktogramami rozdziałów, w których autor w przystępny sposób przeprowadza czytelnika przez świat najważniejszych idei oraz ich autorów od starożytności aż po współczesność. Z kolei Paul Kleinman w swoim dziele “Filozofia. Przewodnik dla lubiących rozkminiać bez bólu” w bardzo angażujący sposób opowiada o filozofii od Arystotelesa do Heideggera, od wolnej woli po metafizykę. Pełen ciekawostek, ilustracji oraz zagadek przewodnik sprawia, że z dużą łatwością możemy zagłębić się w tą trudną, a jakże ważną dziedzinę, jaką jest filozofia. Wszystkie te filozoficzne ebooki czekają na Was na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.
Po jakie jeszcze inne dzieła filozoficzne warto sięgnąć? Możliwości są ogromne! Obok klasyków filozofii czy etyki znajdziemy tu także takie być może nieco niespodziewane nazwisko jak Umberto Eco. Znany jest on zapewne głównie jako włoski powieściopisarz, autor chociażby “Imienia róży” czy “Baudolino”, uważanego zresztą za powieść filozoficzną. Jego rozważania często jednak obejmowały także kluczowe dla filozofii zagadnienia sensu życia, a przede wszystkim natury człowieka. Z licznych książek autorstwa Umberto Eco polecamy zwłaszcza “Na ramionach olbrzymów”, a także napisane wspólnie z Carlo Marią Martinim “W co wierzy ten, kto nie wierzy?”. Wśród polskich myślicieli polecamy zwłaszcza dzieła Leszka Kołakowskiego - jego “Mini wykłady o maxi sprawach” to świetna, skondensowana pigułka cennych myśli o kwestiach, które trapią każdego człowieka bez wyjątku. Ksiądz Michał Heller, choć jest przede wszystkim znanym fizykiem, stworzył także liczne teksty filozoficzne. Sięgnijcie po “Wykład, który wstrząsnął światem”, “Szkice z filozofii głupoty” lub “Elementy filozofii przyrody”. Historyk idei i filozof polityki Marcin Król w swoim eseju “Do nielicznego grona szczęśliwych” pisze o współczesności, blaskach i cieniach demokracji, a także zaletach rewolucji. A może chcecie naprawić swoje życie? “Cztery tysiące tygodni” Oliviera Burkemana jest właśnie dla Was! Z jej pomocą podejmijcie próbę odzyskania wewnętrznego spokoju i pełnego wykorzystania danego ludziom czasu. By pogłębić swoją wiedzę o medytacji, sięgnijcie po “Mądrość buddyjskiego mnicha. Od świadomej medytacji po eliminację niepokoju i gonitwy myśli” Ajahna Brahma. Rozważania dotyczące ważnej współcześnie kwestii płci podejmuje chociażby Marzena Adamiak w swoim dziele “Przeżywając płeć. Doświadczenie na styku feminizmu, poststrukturalizmu i fenomenologii”. Choć filozofia może się czasem wydawać abstrakcyjną i odległą dziedziną, porusza wiele codziennych i życiowych kwestii bliskich każdemu człowiekowi. Warto sięgać więc po te rozmyślania - wiele z nich znajdziecie na Woblink jako audiobooki, książki papierowe lub ebooki (w formatach epub, mobi lub pdf).
Jedną z popularnych pozycji niezaliczanych stricte do filozofii, zawierających jednak istotne rozważania o życiu i świecie, jest “Walden, czyli życie w lesie” Henry’ego Davida Thoreau. Przez wielu książka ta uznawana jest za arcydzieło literatury amerykańskiej. To zapis eksperymentu Thoreau, który przez ponad dwa lata samotnie mieszkał nad stawem Walden w stanie Massachusetts. Eseje zachwalające zalety prostego, surowego, zgodnego z naturą życia stały się ważnym głosem dla wielu ekologów i entuzjastów funkcjonowania w bliskim kontakcie z przyrodą. Rozważania związane z etyką postępowania względem wszystkich istot żywych wypełniają także karty “Statusu moralnego” Mary Anne Warren. Jacek Dobrowolski zastanawia się nad współczesnym projektem emancypacyjnym człowieka w swoim dziele “Niewolnicy i panowie. Sześć i pół eseju z antropologii i filozofii społecznej świata”. Z kolei Kazimierz Szewczyk skupia się na zagadnieniach bioetycznych rozumianych jako etyka systemów opieki zdrowotnej w społeczeństwach demokratycznych w swoich dwóch książkach: “Bioetyka, t. 1. Medycyna na granicach życia” oraz “Bioetyka, t. 2. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej”. Te i wiele innych pozycji z zakresu filozofii oraz etyki znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki oraz ebooki (epub, mobi, pdf). Nie czekajcie, czas zgłębić tajemnicę istnienia!
