Uczeni chyba zbyt często wbijają nas, współcześniaków, w przeświadczenie, że nauka w tym świecie jest jedna. Sami też zastanawiają się, jak wyjść z matni humanizmu, którego charakterystyczną cechą są przeciążenia poznawcze. Humanizm ma wręcz „przeżerać” umiejętności w tym zakresie. Z drugiej jednak strony ludzkość „przećwiczyła się” już chyba dostatecznie w szukaniu porozumień, źródeł nadziei dla sytuowania w przyszłości stale wyłaniających się rezerw intelektualnych. Byle by...
Znany francuski filozof, autor eseju "W imię Innego. Antysemicka twarz lewicy" (Sic! 2005), zastanawia się tym razem nad tym, czego Zachód może się nauczyć od Polaków, Węgrów czy Czechów, budujących swoją tożsamość zarówno z europejskich elementów uniwersalnych, jak i lokalnych elementów narodowych. Pomagają mu w tym pytania kanadyjskiego profesora Antoine'a Robitaille'a, "Niewdzięczność" jest bowiem zbiorem jego rozmów z Finkielkrautem. Nie jest to jednak zwyczajny zbiór wy...
Rozmowy Anne Dufourmentelle z Antonio Negrim są zarówno filozoficznym dociekaniem, jak i znakomitą relacją naocznego świadka oraz jednego z najostrzejszych krytyków wielkich przemian zachodniej cywilizacji drugiej połowy ubiegłego stulecia. Pozostając w konwencji wywiadu, pokazują uwikłanie teorii w praktykę, filozofii w społeczną, ekonomiczną i polityczną rzeczywistość trudne związki pomiędzy neutralnością a zaangażowaniem, życiem a pracą. Antonio Negri (ur. 1933) jest włosk...
Autor należy do nielicznego grona epistemologów, którzy w czasie antypozytywistycznego przełomu z całą mocą wyrażali społeczną świadomość metodologiczną nauki. Jego główna idea - myśl, że rozwój nauki dokonuje się poprzez wysuwanie ryzykownych hipotez, dedukcyjne wyprowadzenie z nich wniosków i uporczywe próby ich falsyfikacji, nie zaś poprzez uzyskiwanie na drodze indukcji twierdzeń o możliwie największym prawdopodobieństwie - stanowiła w filozofii nauki istotne novum i stał...
Coraz częściej uważa się, że zagadnienie „matematyczności świata” jest jednym z najważniejszych problemów filozoficznych związanych z istnieniem nauk przyrodniczych. Stało się ono spadkobiercą tradycyjnego problemu zrozumiałości bytu. Wielkie pytania filozofii splatają się w nim z najważniejszymi tematami filozofii nauk, filozofii matematyki a także filozofii człowieka i jego poznanie. Wielkie problemy nie poddają się łatwo a na pytanie „dlaczego przyroda jest matematyczna?” ...
Filozofię teoretyczną we właściwym sensie można dziś sprecyzować jako filozofię o podejściu asystemowym, rozstrząsającą problemy, a więc jako filozofię systematyczną w sensie Nicolaia Hartmanna, wywodzącą się z aporetyki Arystotelesa. Filozofię systematyczną możemy z kolei zdefiniować sprawnościowo jako episteme, a więc jako par excellence umiejętność odróżniania problemów rzeczywistych od problemów pozornych, metodologicznie zaś, jako typ dociekań o nachyleniu historyczno-ge...
„Seks przedmałżeński jest złem”, „Aborcji dokonują mordercy”, „Homoseksualizm jest sprzeczny z naturą”, „Nie ma istotnej różnicy między zabiciem dziecka i zabiciem delfina”, „Kobiety powinny być traktowane na równi z mężczyznami”, „Powinna istnieć kara śmierci dla gwałcicieli i morderców” – dobrze znamy wielką różnorodność przeświadczeń etycznych, jakie żywią poszczególni ludzie i całe grupy. Wszyscy musimy podejmować decyzje moralne, począwszy od drobnych i codziennych (czy...
Poczucie winy powoduje dyskomfort, paraliżuje i blokuje. Posługując się konkretnymi przykładami, autorka wskazuje na uważny i zróżnicowany sposób potraktowania przekazu poczucia winy. Uporczywie pojawia się ono tam, gdzie coś w naszym życiu dzieje się źle. Poczucie winy skłania do zatroszczenia się o te sfery i zadbania o równowagę między różnymi potrzebami. Książka Marii Riebl stanowi pomocny drogowskaz, który pokazuje, jak można obchodzić się z własnymi ograniczeniami i z s...
Etnolog i antropolog Claude Lévi-Strauss (1908-2009), jeden z najsłynniejszych w XX wieku intelektualistów francuskich, znany jest przede wszystkim jako współtwórca strukturalizmu. W jego dorobku są jednak także prace o bardziej empirycznym charakterze jak właśnie niniejszy tom, pierwszy z nieznanej dotąd w języku polskim czterotomowej serii "Mythologiques" (1964-1971). Autor analizuje prawie dwieście (spośród ośmiuset w całej serii) mitów południowoamerykańskich Indian, któr...
Czy cenzura jest dopuszczalna? Niektóre słowa ranią, dlaczego więc ich nie zakazać? Przecież „pedał” boli tak samo jak cios w splot słoneczny. A co z pornografią? Poniża kobiety, więc może należy wyjąć ją spod prawa? Takie pytania postawiła sobie wybitna amerykańska filozofka Judith Butler. Walczące słowa to erudycyjny esej czerpiący z psychoanalizy, prawoznawstwa, socjologii i nauki o kulturze. Butler analizuje konkretne regulacje prawne, wyroki amerykańskiego Sądu Najwyższe...
Książka zawiera trzy filozoficzne eseje znanych współczesnych autorów na temat pojęcia Innego. Jest to nieco przewrotna, ponowoczesna rewizja tego pojęcia (w tym między innymi przykazania „Kochaj bliźniego, jak siebie samego”), często zaskakująca i przeciwna dotychczasowym sposobom interpretowania Innego. Jest to też wizja inna w każdym z trzech esejów. Każdy z autorów przyjmuje bowiem inną perspektywę: od Lacanowskiej neopsychoanalizy, przez psychopolitykę i teorię polityki ...
Fascynująca jazda bez trzymanki od filozofii Habermasa i Hegla po kino Davida Lyncha i mizoginię Ottona Weiningera… i oczywiście z powrotem. Wszystko, co chcieliście wiedzieć o kobietach (i o mężczyznach też), ale baliście się zapytać mamy i taty. Najsłynniejszy filozoficzny DJ włącza swój intelektualny mikser, by wprawić czytelnika w chwilowe osłupienie, ale zaraz potem pozwala mu w pełni zrozumieć swoje zawiłe koncepcje. Jeśli ci jeszcze mało, przeczytaj zawarty w książ...
Książka Lukácsa "Młody Hegel. O powiązaniach dialektyki z ekonomią", poświęcona wczesnym pismom Hegla, jest jedną z najważniejszych istniejących monografii Heglowskiej filozofii, a w odniesieniu do okresu stanowiącego przedmiot zainteresowań autora - od republikańskich pism z lat 1793-1796 po Fenomenologię ducha - stanowi prawdopodobnie po dziś dzień najpełniejsze i najbardziej przekrojowe opracowanie tematu. Książka Lukácsa "Młody Hegel. O powiązaniach dialektyki z ekonomią"...
Przygotowany przez autorów wybór pism filozoficznych Mosesa Mendelssohna (1728-1786) stawia sobie za cel przybliżenie, po raz pierwszy w tej mierze, polskiemu czytelnikowi tej słabo znanej u nas, a przecież wielkiej i znaczącej postaci z obszaru niemieckiej oświeceniowej filozofii. Mendelssohn był w niej osobowością ze wszech miar szczególną, jednym z najwybitniejszych filozofów tej epoki, pierwszym, największym i najważniejszym przedstawicielem prężnie rozwijającej się wówcz...
Rozum w filozofii egzystencji pokazuje, że prowadzona na gruncie filozofii egzystencji krytyka rozumu, a niekiedy wręcz walka z nim, może być pojmowana jako próba zakreślenia mu właściwego miejsca – po jego przesadnym wywyższeniu w nowożytnym racjonalizmie, a następnie degradacji w filozofii antyracjonalistycznej. Po wprowadzeniu w historię pojęcia rozumu i problematykę filozofii egzystencji autor kontynuuje swoje rozważania, rekonstruując stanowiska Alberta Camusa, Lwa Szest...
Między racjonalizmem a nowym mitem to praca podejmująca najistotniejsze wątki teologiczno-filozoficznej spuścizny Gottholda Ephraima Lessinga ¦ głównego przedstawiciela literatury oświeceniowej w Niemczech. Wychodząc od sporu prowadzonego przez Lessinga z luterańską teologią (datującego się od czasu opublikowania przez niego fragmentów dzieła Apologia, albo pismo w obronie rozumnych czcicieli Boga Hermanna Samuela Reimarusa, przedstawiciela racjonalistycznej krytyki biblijne...
O ile oczami wiary widzi się świat inaczej, niż oczami wiedzy naukowej? Jak, w perspektywie teologicznej, sens człowieka wiąże się z sensem Wszechświata? Jaki jest związek „teologii sensu” z „teologią stworzenia”? Pytania o sens człowieka i sens Wszechświata są ze sobą ściśle związane. Właściwie stanowią one jedno Wielkie Pytanie. Człowiek jest genetycznie związany z Wszechświatem. Korzenie człowieka wyrastają z historii Wszechświata. Jeżeli Wszechświat ma sens, to sens ten...
Brytyjski biolog, Rupert Sheldrake, i amerykański duchowny, Matthew Fox, mają wspólne zainteresowanie w sięganiu poza istniejące ograniczenia, zinstytucjonalizowaną naukę i mechanistyczną religię. Obaj wyrażają przekonanie, że u zarania nowego tysiąclecia potrzebna jest nowa wizja łącząca naukę i duchowość. W przełomowych dialogach zaprezentowanych w książce Naturalna łaska odnajdziemy niezwykłą harmonię między tymi dwoma pozornie przeciwstawnymi obozami. W jaki inny sposób m...
Filozofia dramy to obszerna, dwutomowa praca o charakterze interdyscyplinarnym. Autorka postawiła sobie za cel zrekonstruowanie znaczenia, jakie drama posiada dla artystycznego procesu twórczego. Z tego względu tematyka ta obejmuje zarówno estetykę, filozofię, a także – po części – antropologię kultury, psychologię i socjologię, literaturoznawstwo, teatr (…). Autorka rekonstruuje w nim znaczenie dramy w procesie twórczym artysty, by w II części refleksję teoretyczną umieścić ...
Książka wyrasta z niezwykle ambitnego zamierzenia, Autorka chce bowiem zrekonstruować współczesną wizję podmiotu, niezależnie od różnic zachodzących między poszczególnymi autorami i szkołami filozoficznymi. (...) Wprawdzie przedstawiciele poszczególnych szkół filozoficznych akcentują raczej różnice niż podobieństwa między swoimi doktrynami, to jednak podzielają również wspólne przekonania, nawet jeśli nie są tego świadomi. Założenie to, samo w sobie racjonalne i uzasadnione, ...
„Czego nie można kupić za pieniądze” Bestsellerowy tytuł Michaela J. Sandela - na świecie sprzedał się w milionowym nakładzie W 2013 roku uhonorowany NAGRODĄ ECONOMICUS za najlepszy przekład zagranicznej książki ekonomicznej, choć dyscyplina, którą uprawia Sandel to filozofia. Znany jest jako filozof rynku i prawa, a przeciwnicy dzikiego kapitalizmu i życia społecznego zorganizowanego tak, by sprzyjało powstawaniu nierówności, okrzyknęli go Profesorem Oburzonych. Autor zwra...
Filozoficzne aspekty kultury śmiechu to książkowa wersja dysertacji doktorskiej Cezarego Marasińskiego. Zostały tu przywołane i porównane wybrane doktryny filozoficzne ukazujące fenomen śmiechu z własnych, czasem wykluczających się wzajemnie. Perspektyw. Swoistość niniejszej propozycji wiąże się przede wszystkim z samym rozumienie m tytułowego sformułowania. Otóż kultura śmiechu to taka działalność człowieka, której celem, sensem i najwyższą wartością jest sam śmiech, nie zaś...
Filozofia wielu z nas kojarzyć się może przede wszystkim z najbardziej znanymi nazwiskami klasyków tej dziedziny wiedzy oraz gatunku literackiego. Wśród takich podstaw z pewnością znajduje się “Państwo” czy “Uczta” Platona, “Rozmyślania” Marka Aureliusza, “Suma logiczna” Williama Ockhama lub “Tako rzecze Zaratustra” Fryderyka Nietzschego. Te i wiele innych klasycznych pozycji filozoficznych czeka na Was na Woblink jako ebooki w formatach epub, mobi lub pdf. Dzięki tym myślicielom i ich osiągnięciom możemy zagłębiać się w rozważania o istocie świata, życia i rzeczywistości, w jakiej przyszło nam funkcjonować. Osobom pragnącym znaleźć odpowiedź na najważniejsze pytania polecamy sięgnąć chociażby po “Erystykę, czyli sztukę prowadzenia sporów” lub “O wolności ludzkiej woli” Artura Schopenhauera. Osobom poszukującym nieco innego spojrzenia, a przy tym nieprzeciętnej dawki humoru spodoba się z pewnością “Kubuś fatalista i jego pan”, dzieło Denisa Diderota. Uznawane jest ono za pierwszą powieść filozoficzną, w której filozof przedstawia swoje idee, światopogląd oraz spostrzeżenia dotyczące rzeczywistości w przystępnej formie. Do klasyki filozofii weszło już także inne nieoczywiste dzieło, “Świat Zofii” Josteina Gaardera. Choć napisana zostało przede wszystkim dla córki autora, stało się międzynarodowym bestsellerem. Łączy w sobie elementy powieści sensacyjnej czy romansu z wprowadzeniem w świat filozofii. Wraz z bohaterami kroczymy przez historię, poznając Sokratesa, Platona, Tomasza z Akwinu, Barucha Spinozę, Blaise’a Pascala czy Sigmunda Freuda. “Świat Zofii” to świetna odpowiedź na pytanie: jak poznać historię filozofii? Zarówno tą powieść, jak również książki autorstwa myślicieli, których poglądy przybliża, znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, ebooki oraz audiobooki.
Jakie jeszcze książki, oprócz “Świata Zofii”, można polecić początkującym filozofom? Na szczęście takich pozycji jest niemało! W Polsce jednym z najbardziej klasycznych opracowań są dzieła Władysława Tatarkiewicza - jego “Historia filozofii. Tom 1”, “Historia filozofii. Tom 2” oraz “Historia filozofii. Tom 3”, jak również “Historia estetyki. Tom 1”, “Historia estetyki. Tom 2” i “Historia estetyki. Tom 3”. W filozofię nauki pomaga nam wejść chociażby Tadeusz Pabjan w swojej książce “Odczytywanie sensu. Wstęp do filozofii nauki”. Ciekawą pozycją jest “Rok z filozofami” - krótkie teksty najważniejszych myślicieli zebrane tak, by na każdy dzień roku zaoferować skondensowane rozważania dotyczące najważniejszych elementów ludzkiego życia. Książka ta, zgodnie z tytułem, podzielona jest na cztery główne części, zgodnie z porami roku, i stara się odpowiedzieć na pytania, czym dla filozofów była miłość, przyjaźń, szczęście, nadzieja? Jeżeli nie macie zbyt wiele czasu na zgłębianie długich prac pełnych niełatwych myśli, mamy rozwiązanie! “Filozofia dla zabieganych” Johnny’ego Thomsona będzie dla Was idealna. To książka pełna krótkich, ilustrowanych piktogramami rozdziałów, w których autor w przystępny sposób przeprowadza czytelnika przez świat najważniejszych idei oraz ich autorów od starożytności aż po współczesność. Z kolei Paul Kleinman w swoim dziele “Filozofia. Przewodnik dla lubiących rozkminiać bez bólu” w bardzo angażujący sposób opowiada o filozofii od Arystotelesa do Heideggera, od wolnej woli po metafizykę. Pełen ciekawostek, ilustracji oraz zagadek przewodnik sprawia, że z dużą łatwością możemy zagłębić się w tą trudną, a jakże ważną dziedzinę, jaką jest filozofia. Wszystkie te filozoficzne ebooki czekają na Was na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.
Po jakie jeszcze inne dzieła filozoficzne warto sięgnąć? Możliwości są ogromne! Obok klasyków filozofii czy etyki znajdziemy tu także takie być może nieco niespodziewane nazwisko jak Umberto Eco. Znany jest on zapewne głównie jako włoski powieściopisarz, autor chociażby “Imienia róży” czy “Baudolino”, uważanego zresztą za powieść filozoficzną. Jego rozważania często jednak obejmowały także kluczowe dla filozofii zagadnienia sensu życia, a przede wszystkim natury człowieka. Z licznych książek autorstwa Umberto Eco polecamy zwłaszcza “Na ramionach olbrzymów”, a także napisane wspólnie z Carlo Marią Martinim “W co wierzy ten, kto nie wierzy?”. Wśród polskich myślicieli polecamy zwłaszcza dzieła Leszka Kołakowskiego - jego “Mini wykłady o maxi sprawach” to świetna, skondensowana pigułka cennych myśli o kwestiach, które trapią każdego człowieka bez wyjątku. Ksiądz Michał Heller, choć jest przede wszystkim znanym fizykiem, stworzył także liczne teksty filozoficzne. Sięgnijcie po “Wykład, który wstrząsnął światem”, “Szkice z filozofii głupoty” lub “Elementy filozofii przyrody”. Historyk idei i filozof polityki Marcin Król w swoim eseju “Do nielicznego grona szczęśliwych” pisze o współczesności, blaskach i cieniach demokracji, a także zaletach rewolucji. A może chcecie naprawić swoje życie? “Cztery tysiące tygodni” Oliviera Burkemana jest właśnie dla Was! Z jej pomocą podejmijcie próbę odzyskania wewnętrznego spokoju i pełnego wykorzystania danego ludziom czasu. By pogłębić swoją wiedzę o medytacji, sięgnijcie po “Mądrość buddyjskiego mnicha. Od świadomej medytacji po eliminację niepokoju i gonitwy myśli” Ajahna Brahma. Rozważania dotyczące ważnej współcześnie kwestii płci podejmuje chociażby Marzena Adamiak w swoim dziele “Przeżywając płeć. Doświadczenie na styku feminizmu, poststrukturalizmu i fenomenologii”. Choć filozofia może się czasem wydawać abstrakcyjną i odległą dziedziną, porusza wiele codziennych i życiowych kwestii bliskich każdemu człowiekowi. Warto sięgać więc po te rozmyślania - wiele z nich znajdziecie na Woblink jako audiobooki, książki papierowe lub ebooki (w formatach epub, mobi lub pdf).
Jedną z popularnych pozycji niezaliczanych stricte do filozofii, zawierających jednak istotne rozważania o życiu i świecie, jest “Walden, czyli życie w lesie” Henry’ego Davida Thoreau. Przez wielu książka ta uznawana jest za arcydzieło literatury amerykańskiej. To zapis eksperymentu Thoreau, który przez ponad dwa lata samotnie mieszkał nad stawem Walden w stanie Massachusetts. Eseje zachwalające zalety prostego, surowego, zgodnego z naturą życia stały się ważnym głosem dla wielu ekologów i entuzjastów funkcjonowania w bliskim kontakcie z przyrodą. Rozważania związane z etyką postępowania względem wszystkich istot żywych wypełniają także karty “Statusu moralnego” Mary Anne Warren. Jacek Dobrowolski zastanawia się nad współczesnym projektem emancypacyjnym człowieka w swoim dziele “Niewolnicy i panowie. Sześć i pół eseju z antropologii i filozofii społecznej świata”. Z kolei Kazimierz Szewczyk skupia się na zagadnieniach bioetycznych rozumianych jako etyka systemów opieki zdrowotnej w społeczeństwach demokratycznych w swoich dwóch książkach: “Bioetyka, t. 1. Medycyna na granicach życia” oraz “Bioetyka, t. 2. Pacjent w systemie opieki zdrowotnej”. Te i wiele innych pozycji z zakresu filozofii oraz etyki znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki oraz ebooki (epub, mobi, pdf). Nie czekajcie, czas zgłębić tajemnicę istnienia!
