Intrygi dworskie od spisku Pazzich do powstania Kaplicy Sykstyńskiej. W tym doskonale udokumentowanym opracowaniu, które czyta się jak najlepszy thriller historyczny, autor rozwiązuje jedną z największych zagadek renesansu, wydobywając na światło dzienne prawdę ukrytą w pewnym zaszyfrowanym liście, którego adresatem był papież Sykstus IV. 26 kwietnia 1478 roku podczas mszy w katedrze florenckiej doszło do zamachu na życie Wawrzyńca i Juliana Medyceuszy, władców Floren...
Paryż należy niewątpliwie do najpiękniejszych miast świata. Dumni są ze swojej stolicy Francuzi, podążają od wieków do niego cudzoziemcy. Doczekał się wspaniałej legendy jako miasto artystów i poetów, nadsekwańskich bukinistów i włóczących się po ulicach clochardów, jako miasto pełne skarbów sztuki, Notre Dame i Louvre'u, Montmartre i Montparnasse... Autor niniejszej książki miał szczęście mieszkać w tym mieście przez cztery lata. Pracował w latach 1984-1988 w Insti...
W ostatnich latach życia polemiczny odruch pojawiał się u profesora Henryka Markiewicza ze zwiększoną częstotliwością. Działo się tak zapewne zarówno dlatego, że mniej niż dotąd pochłonięty poważną pracą własną, uważniej śledził bieżące życie naukowe, jak i z tego głównie względu, że spora część tendencji i postaw badawczych, wyłaniających się z postmodernistycznego paradygmatu, napotykała na opór jego racjonalności, wychodziła poza aksjologiczną ramę, w obrębie której pracow...
W monografii uderzają dwie sprawności: bardzo dokładna analiza tekstów oparta na regule close reading, a z drugiej strony znakomite rozpoznanie teoretycznych tekstów z dziedziny współczesnej lingwistyki, komparatystyki, także filozofii, edytorstwa i teatrologii, które wspomagają i pogłębiają intuicyjne rozpoznania Chojnowskiego-czytelnika […].[Autor rozprawy] jako odbiorca i komentator twórczości Lachmanna, chętnie wykorzystuje prywatne dokumenty biograficzne: materiały ...
Zebrane w niniejszym tomie artykuły przedstawiają różne aspekty badań nad tłumaczami – są to przyczynki do ich biografii, studia na temat konkretnych projektów przekładowych i obranych w nich strategii translatorskich, szkice dotyczące widoczności tłumaczy w tekście i różnych aspektów socjologii przekładu; wszystkie one dotyczą badań prowadzonych aktualnie w Polsce i w Niemczech, w różny sposób realizujących postulaty Translator Studies i socjologii, a nawet polityki przekład...
Monografia Stulecie poetek polskich ukazuje twórczość znanych i mniej znanych polskich poetek (a także kilku obcych, literaturze polskiej przyswojonych), powstającą od początku XX do drugiej dekady XXI wieku – ich działalność zarówno poetycką, jak i tłumaczeniową, a także tę adresowaną do młodego odbiorcy. W nowych odczytaniach powracają zarówno autorki wielokrotnie już opisywane, o utrwalonej pozycji w literaturze: Kazimiera Iłłakowiczówna, Maria Pawlikowska-Jasnor...
Tom studiów Święci i świętość w języku, literaturze i kulturze to przedsięwzięcie i ambitne, i potrzebne. Ambitne, bo wzrok badaczy próbuje ogarnąć bardzo szeroki, interdyscyplinarny materiał. Potrzebne, bo wychodzące naprzeciw przemianom zachodzącym we współczesnej kulturze i nauce. Monografia ta to swoista – bo naukowa – sylwa. To las rzeczy, czy raczej chór głosów zróżnicowanych i osobnych. Odnajdziemy w nim wypowiedzi historyków literatury dawnej i współczesnej,...
Przedstawiamy trzeci tom z serii wydawniczej Transfer kultury arabskiej w dziejach Polski. Seria ta prezentuje wyniki prac zespołu naukowców różnych dyscyplin, realizującego w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki projekt badawczy pt. Transfer kulturowy jako transdyscyplinarny element nauki o stosunkach międzykulturowych na przykładzie wpływów kultury arabskiej w dziedzictwie kulturowym Polski (projekt nr 2bH 15 0156 83 na lata 2016–2020).Materiał zebr...
"Teatr" Stanisława Ignacego Witkiewicza to prawdopodobnie jego najistotniejsze dzieło teoretyczne. Znajduje się tutaj zarówno słynny "Wstęp do Teorji czystej formy w teatrze" jak i przemyślenia dotyczące twórczości reżyserów i aktorów oraz opis walki Witkacego o czystą formę w Teatrze. Znajdziemy tu również dodatek "O naszym futuryźmie". Teoria czystej formy spotkała się w dwudziestoleciu międzywojennym z wieloma krytycznymi ocenami, stała się też przedmiotem licznych po...
„Narkotyki” czyli „Nikotyna, alkohol, kokaina, peyotl, morfina, eter + appendix” to dzieło w którym Witkacy (Stanisław Ignacy Witkiewicz) opisuje w niezwykle malowniczy i często zabawny sposób, swoje przeróżne stany upojenia, swoje upadki i wzloty, oraz ciągłe powroty do nałogów. Mierzy się ze swoimi słabościami oraz opiniami jakie krążyły na temat jago stylu życia oraz skłonności do uzależnień.
Miejsce przewodnika wśród dzisiejszych gatunków piśmiennictwa uświadamia nam zakres zmian w kulturze współczesnej. Z gatunku peryferyjnego staje się on gatunkiem centralnym. W coraz większym stopniu jest nie tylko nośnikiem treści poznawczych i użytkowych, ale bywa także swoistym instruktażem przeżywania przestrzeni – miasta i natury. Ale równocześnie obserwujemy proces dostosowania literatury do jej „przewodnikowego” rozumienia. Powieści stają się źródłem scenariuszy wędrówe...
"Sebastian Porzuczek podjął się w swej książce rozpatrzenia jednego z najtrudniejszych, a także najważniejszych, problemów, jakie przed człowiekiem (i innymi istotami) stawia życie, a przed literaturą i sztuką – ludzkie doświadczenie. Jednym z powodów tej trudności – który w pracy zajmuje istotne miejsce – jest to, że fenomen i wydarzenie bólu nie dają do siebie dostępu – tyleż ludzkiej świadomości, co dyskursywnemu czy obrazowemu opracowaniu. Sposoby transmitowania tego dotk...
Głównym zamysłem badawczym książki jest próba przedstawienia morfologii wyjątkowego momentu w dziejach modernizmu, jakim była „rewolucyjna” de facto zmiana estetyczna w zakresie „kultury oka” i „kultury ucha”, „wizualności” i „fonosystemu” w literaturze. Łaciński termin tristitia (smutek, melancholia) kojarzy się w tym zestawieniu z Tristanem, bohaterem celtyckiej legendy, a tristitia moderna to parafraza określenia „nowa pobożność” (devotio mode...
W książce analizowane są wybrane utwory, które zostały uznane za topografie literackie (m.in. antologie z „regionalnym adresem”, powieści Szczepana Twardocha, Aleksandra Bumgardtena, reportaże Witolda Zaleskiego, Filipa Springera, eseje Mariusza Jochemczyka, wiersze Feliksa Netza, księdza Jerzego Szymika oraz sylwiczne utwory Wojciecha Nowickiego i Tomasza Różyckiego). Dzieli je wiele: reprezentują różne gatunki literackie, sytuują się w odmiennych kontekstach i obiegach, aut...
„Wszystko jest obłędem i sprzecznością w urządzeniach ludzkich” – pisze Jean-Jacques Rousseau, jeden z najważniejszych myślicieli oświeceniowych, ten, od którego pism rozpoczyna swą wielką karierę pojęcie autentyczności. Trudna historia autentyczności odciska się na współczesnym statusie tego zjawiska – wielokrotnie skompromitowanego, ale zarazem nieznośnie obecnego także w XXI wieku. Niniejsza książka stanowi próbę analizy autentyczności jako wyzwania we współczesności. Ale ...
Można przyjąć, że w niniejszej książce stawiam sobie za cel opisanie działalności artystycznej Marcina Świetlickiego. Byłoby to jednak zamierzenie nazbyt rozległe, dlatego doprecyzujmy, że staram się uchwycić naczelną zasadę organizującą jego uniwersum artystyczne. Podstawową kategorią interpretacyjną jest dla mnie figura określona jako „osobowość artystyczna Marcina Świetlickiego” – tożsamość spajająca poszczególne działania artysty oraz figurę tekstową i rzeczywistą osobę. ...
Dlaczego w dziesięć lat po rozpoczęciu rekordowej zbiórki na realizację gry Squadron 42, opiewającej na ponad dwieście milionów dolarów, powstała nie gra, lecz skomplikowany świat Star Citizen, nazywany przez twórcę pierwszoosobowym uniwersum (first-person universe)? Jak to się dzieje, że znając fabułę siedmioksięgu Harry Potter lub pamiętając większość odcinków Gry o tron, decydujemy się i tak powracać do kreowanych w nich światów kosztem ponownego p...
"Kronika powrotu" to wybór szkiców z ostatnich dziesięciu lat, publikowanych głównie na łamach „Twórczości" oraz innych czasopism literackich: „Czasu Kultury", „Odry", „Toposu", „Pograniczy". Są w nim także teksty, które nie były jeszcze drukowane. To szkice o współczesnej kulturze – również w jej codziennym wymiarze – o twórcy i jego dziele, o pisarzu i książce. Gorzkie, ciemne, przesycone sarkazmem i ironią (z dużą dawką autoironii), ale wyzbyte tonu jeremia...
Marcel Duchamp (1887–1968) „naprawdę zranił wiele osób” – zauważył kiedyś Pontus Hultén. Niespodziewanie – a może właśnie dlatego – Duchamp stał się najbardziej wpływowym artystą XX wieku. Jego procedury (często wymagające ascezy) wyrażalne są w czasownikach: miniaturyzować, umykać, podróżować, stawać-się-niedostrzegalnym. Jego atrybuty – wyrażalne w rzeczownikach – to m.in.: walizka, szachownica, pocięty czepek kąpielowy, dym z cygara. Funkcje jego dzieł to z kolei m.in. ana...
„Malowała powoli, z przejęciem, a portrety robiła wprost latami. Model się zestarzał, wyłysiał, ożenił, okocił, schudł […] musiał pozować, chciał czy nie chciał, chyba że umarł.” – Zofia Stryjeńska o Oldze Boznańskiej Olga Boznańska. Najwybitniejsza malarka epoki. Obywatelka świata. Jej portrety intrygowały, niepokoiły, obnażały duszę malowanej osoby. Nie uznawała banalnego piękna. Charakter, emocje, uczucia były dla niej ważniejsze niż uroda modeli....
Tematem książki są powracające w polskiej liryce i sztuce XX wieku świadectwa tęsknoty za „obrazem prawdziwym”. Autorka skupia się na opisie relacji, jakie zawiązane zostają między obrazem i słowem, teoriami języka poetyckiego i historią reprezentacji w artystycznych projektach Tadeusza Różewicza, Tadeusza Kantora, Jerzego Nowosielskiego, Stanisława Czycza i Ewy Kuryluk. Formułowane przez nich pytania o możliwość współczesnego (ludzkiego, a nie boskiego) veraiconu wyrastają z...
Intelektualne credo Umberta Eco! Niedościgniona erudycja i zmysł obserwacji czynią z Umberta Eco jednego z największych myślicieli naszych czasów. W tekstach, przygotowywanych w latach 2001-2015 jako wykłady inaugurujące jeden z największych włoskich festiwali kulturalnych, La Milanesiana, powraca ze swoimi ulubionymi tematami: początkami naszej cywilizacji, ewolucją kanonów piękna, różnorodnymi formami ekspresji artystycznej, fałszowaniem Historii i obsesją spisku...
Najlepsza książka popularnonaukowa roku według „New York Times” i „Wall Street Journal” Wśród konserwatywnych uczonych XIX-wiecznej Europy pojęcie doboru płciowego – jednego z dwóch głównych mechanizmów selekcyjnych wskazanych przez Darwina – nie zdobyło tak wielkiego uznania, jak idea doboru naturalnego. Wielu biologów nie mogło wyobrazić sobie, że takie wynalazki ewolucji jak pawi ogon służą wyłącznie temu, by ich właściciel skuteczniej podbijał serca partnerek. A jedn...
Znakomity rysownik i rytownik Daniel Chodowiecki urodził się w Gdańsku. Tu został ukształtowany przez wartości kultywowane w jego rodzinnym domu. Stąd przed blisko trzystu laty wyruszył w drogę, która zaprowadziła go na szczyty europejskiej sławy. Po ojcu był Polakiem, po dziadkach ze strony matki Niemcem i Francuzem. Zawodowo i rodzinnie związał się z Berlinem. Pozostawiony przezeń dorobek artystyczny traktowany jest dzisiaj jako fundament wiedzy na temat XVIII wieku.Książka...
