W Procesie rytualnym Victor Turner (1920–1983) – brytyjski antropolog kulturowy – objaśnia i rozwija na licznych przykładach pojęcia opisujące dynamikę procesów społecznych: rytuały, które służyć mają potwierdzeniu i wzmocnieniu wartości, na jakich opiera się dana grupa społeczna, oswajaniu zjawisk postrzeganych jako nietypowe czy wręcz zagrażające społeczności. Książka uznawana jest za klasyczną pracę antropologiczną.„Turner umieścił humor, doznawanie przyjemności i sp...
Bohaterem kolejnej książki z serii "Lato z…" jest Charles Baudelaire. „Poeta wyklęty” kojarzony głownie z wierszami z tomu "Kwiaty zła" został przez Antoine’a Compagnona przedstawiony jako człowiek pełen sprzeczności: niezwykle wrażliwy a jednocześnie bezpardonowo krytykujący swoich przeciwników, owładnięty manią pracowitości a równocześnie ciągle zmagający się z niemocą twórczą i brakiem środków na utrzymanie, nieustannie dążący do doskonałości choć lubiący oddawać się rozry...
Dwa słynne eseje, które weszły do kanonu humanistyki. Analizując źródła naukowe i utwory literackie od antyku po czasy współczesne (odwołując się choćby do Homera, Baudelaire'a, Manna, Joyce'a czy Audena) Susan Sontag rekonstruuje mitologię gruźlicy i choroby nowotworowej. Pokazuje przy tym sposoby, w jakie społeczeństwo stygmatyzuje chorych i demistyfikuje ideologiczne fantazmaty, które zmierzają do demonizacji niektórych chorób. Drugi esej, napisany pod koniec lat 80., jest...
Obraz Miami, miasta zbudowanego na przemocy i rozczarowaniu, autorstwa wybitnej pisarki i dziennikarki Joan Didion, której „Rok magicznego myślenia” znalazł się na liście 100 najlepszych książek XXI wieku.W „Miami” Joan Didion obala mit beztroskiego miasta pełnego szybkich samochodów i pięknych kobiet, ukazując jego prawdziwe oblicze: miejsce naznaczone politycznymi intrygami, korupcją i wykluczeniem.W tej najmroczniejszej ze swoich książek Didion zagłębia się w histori...
"Widok z Koziej" to zbiór miniatur eseistycznych oraz felietonów teatralnych Jacka Kopcińskiego publikowanych w latach 2011–2024 na łamach miesięcznika „Teatr”. Finezyjne i erudycyjne zapiski pisane na gorąco sytuują się na pograniczu tekstu dziennikarskiego i artystycznego z wyraźną mikrofabułą, z ekspozycją oraz przedstawieniem bohaterów w ich strojach i maskach, na scenie i poza nią. Wreszcie zaś z puentą: zachwytu, oczarowania, zawodu. Z puentą oddalenia, częściej ...
Galeria portretów kilku poetów Nowej Fali z autoportretem w tle Zebrane w tej książce eseje poświęcone zostały sześciu wybitnym poetom Nowej Fali: Witowi Jaworskiemu, Jerzemu Kronholdowi, Julianowi Kornhauserowi, Ryszardowi Krynickiemu, Stanisławowi Barańczakowi oraz Adamowi Zagajewskiemu. Aleksander Fiut – historyk literatury, krytyk, eseista, emerytowany profesor zwyczajny na Wydziale Polonistyki UJ i długoletni kierownik Katedry Historii Literatury Polskiej XX wieku –...
Miłość, śmierć, tęsknota. Poznaj wspomnienia Haliny Poświatowskiej, najbardziej upartego serca dwudziestego wieku. Opowieść dla przyjaciela to autobiograficzny portret jednej z najpopularniejszych polskich poetek. Halina Poświatowska napisała ją krótko przed swoją śmiercią. I chociaż adresuje tekst do przyjaciela, książka jest właściwie listem do nas, współczesnych czytelniczek i czytelników. Poznajemy prywatne losy pisarki, intymne wyznania, towarzyszymy w namyśle nad życi...
Miłość, śmierć, tęsknota. Poznaj wspomnienia Haliny Poświatowskiej, najbardziej upartego serca dwudziestego wieku. Opowieść dla przyjaciela to autobiograficzny portret jednej z najpopularniejszych polskich poetek. Halina Poświatowska napisała ją krótko przed swoją śmiercią. I chociaż adresuje tekst do przyjaciela, książka jest właściwie listem do nas, współczesnych czytelniczek i czytelników. Poznajemy prywatne losy pisarki, intymne wyznania, towarzyszymy w namyśle nad życi...
„Autoportret z okruchów” można bez wątpienia nazwać dziełem monumentalnym, w którym ujawniają się różne twarze jednego z najwybitniejszych polskich krytyków literackich, historyków literatury, a jednocześnie wyjątkowego eseisty, którego teksty ukształtowały wiele pokoleń pisarzy oraz akademików. Tomasz Burek (1938-2017), bo o nim mowa, debiutował jako krytyk w wieku dziewiętnastu lat i nieprzerwanie do śmierci, przez niemal sześćdziesiąt lat, był aktywnym uczestnikiem ...
Co wiemy o Bydgoszczy? Michał Tabaczyński przekonuje, że na tożsamość tego miejsca składają się „gorączka niedookreślenia” i wyparta przeszłość. Nowoczesność przynieśli tu Niemcy, inwestując w Pruską Kolej Wschodnią i kanał łączący Noteć z Brdą. Projektowali swój mały Berlin, miasto idealne, którego ślady widać do dziś. Znani pisarze, owszem, odwiedzali Bydgoszcz, ale stacjonowali w koszarach (Heinrich Böll) albo pracowali w miejskiej rzeźni (J.D. Salinger). Mniej znani, jak ...
Życie zewnętrzne nie jest reportażem ani rozprawą z socjologii miasta, lecz próbą uchwycenia – poprzez zbiór migawek ze zbiorowej codzienności – realiów pewnej epoki. Co można dostrzec w podparyskiej kolejce czy przy kasie w nowoczesnym supermarkecie? O czym rozmawiają wracające z pracy kobiety? W tych drobnych szczegółach, kawałkach „z oka i ucha”, Ernaux dostrzega znaki przemian społecznych, podziałów klasowych i drobnomieszczańskich aspiracji. Udowadnia przy tym, że dzię...
Kontrowersyjny, mocny, brutalny i wulgarny świat policji przedstawiony przez byłego policjanta,który nie ukrywa niczego i bez pardonu pokazuje prawdziwe oblicze Polskiej Policji.Autor w bezpośredni i bezpardonowy sposób ujawnia kulisy tego jak przyszły policjant, przyszły komendant dostaje się na szkołę policji w Szczytnie, a to dzięki protekcji rodzinnej i koneksjom. Nie mniej szokujący jest obraz tego co dzieje się w Wyższej Szkole Policji, choć Kościesza oparł je na wydarz...
To książka dla wszystkich, którym brakuje oddechu. Barwna i ożywcza opowieść o fermencie nadziei, uporze roślin, twórczym charakterze prac domowych oraz o całkiem przyziemnej rzeczywistości sztuki. W oddzielnych, ale splecionych z sobą jak grzybnia esejach, Anka Wandzel wędruje po chaszczach i zapuszcza się za kulisy projektów ekologicznych znanych polskich artystek (Joanny Rajkowskiej, Diany Lelonek, Karoliny Grzywnowicz, Cecylii Malik i innych), aby w dobie zmian klimatu ...
"Ku oświeceniu" nie stara się rozpatrywać tych wątków, od których zależy nasza wiara. Ale próbuje spojrzeć chłodnym okien naukowca na fakty już udokumentowane przez świat nauki. Zwraca też uwagę na otaczającą nas rzeczywistość i odniesienia do niej treści biblijnych. AK.Anna Kiesewtter urodziła się 4 września 1946 roku w Łodzi. Studiowała w Paryżu, Warszawie i Łodzi, gdzie ukończyła studia. Pracowała kolejno: jako konsultant literacki w Teatrze Nowym w Łodzi w latach 197...
Co z niej za matka, skoro porzuca własne dziecko? To pytanie zawiera w sobie oburzenie i pogardę spadające na kobiety, które z różnych powodów decydują się na taki krok. Autorka książki, hiszpańska dziennikarka i felietonistka, zadała je nie w trybie oskarżenia, a dociekania: dlaczego niektóre kobiety zostawiają swoje dzieci? Biorąc pod lupę tak znane postaci, jak Doris Lessing, Gala Dalí, Maria Montessori, Joni Mitchell, Mercè Rodoreda czy Muriel Spark, a także mniej znane, ...
Autorka, jedna z najwybitniejszych polskich humanistek, prowadzi nas przez fascynujący labirynt idei, tropów literackich oraz historycznych dramatów, które kształtowały polską wyobraźnię i podejście do kwestii moralnych.W centrum uwagi znajduje się figura “szalonego patrioty”, archetypowego bohatera narodowych tragedii, symbolu polskiego prometeizmu i ofiarnego buntu wobec niesprawiedliwości. Janion pokazuje, jak postacie takie jak Rejtan czy bohaterowie Dziadów Mickiewicza s...
„Jeśli skupi się jedynie na celu podróży, nie zwróci uwagi na znaki na drodze”. Podręcznik wojownika światła to ponadczasowe i inspirujące dopełnienie Alchemika – międzynarodowego bestsellera, który oczarował miliony czytelników na całym świecie. Każdy krótki fragment zachęca nas do spełnienia marzeń, przyjęcia niepewności życia i podążania ku naszemu własnemu, unikalnemu przeznaczeniu. W swoim niepowtarzalnym stylu Paulo Coelho pomaga wydobyć z każdego z nas wojownika świat...
To esej, w którym autor z wielką erudycją ukazuje Marzec jako zdarzenie powiązane z Zagładą. Choć te dwa wydarzenia w polskiej historii mają swoją specyfikę, kontekst i w wielu aspektach nie da się ich porównywać (liczby, realia społeczne i etyczne dylematy), obydwa stały się fundamentalne dla naszej tożsamości; dotykają nie tylko tych, którzy byli ich uczestnikami lub świadkami, ale i kolejnych pokoleń. Sławomir Buryła wyznacza cztery płaszczyzny, w których podobieństwa mię...
Jako dziecko Maciej był dumny z rodowego herbu i przodka, który zwyciężył pod Grunwaldem. Kiedy miał siedemnaście lat, usłyszał od matki: „Wyjeżdżamy. Jestem Żydówką”. Był grudzień 1968 roku, a on poznał właśnie pierwszą z wielu tajemnic swojej rodziny. Dom z dwiema wieżami to fascynująca próba rekonstrukcji rodzinnej historii, która dotąd pełna była przemilczeń. To rzecz o rodzicach – ojcu, reformatorze polskiej psychiatrii, piłsudczyku, jeńcu oflagu, matce – oddanej pracy...
Maciej Miłkowski analizuje 24 opowiadania wybitnych autorów literatury światowej, m.in.: Borgesa, Conrada, Dostojewskiego, Fuentesa, Hemingwaya, Lispector, Mansfield, Nabokova i Zweiga. Jego książka to osobista lekcja uważnego czytania, a dla niektórych także wstęp do własnego pisania.„Przyglądając się wybranym tekstom, próbowałem nie tyle odczytać ich ukrytą treść, co raczej dowiedzieć się, w jaki sposób autor czy autorka zdołali tę dodatkową przestrzeń upchnąć. Jakie obiera...
Niniejszym oddajemy do rąk Czytelników już dziewiąty tom z serii „Polska – Rosja” autorstwa Witolda Modzelewskiego. Na niniejszy tom składają się felietony powstałe zarówno przed, jak i po 24 lutego 2022 r. Teksty „przedwojenne” zachowały jednak aktualność, podobnie jak oceny autora formułowane już w pierwszych dniach tej wojny. Jego zdaniem „operacja specjalna” była największą katastrofą polityczną i ekonomiczną współczesnej Rosji, niszczącą większość (jeśli nie całość) jej ...
Ponadczasowe idee na nasze czasy! W tym klasycznym już eseju Linda Nochlin – okryta zasłużoną sławą historyczka sztuki i pionierka feministycznych badań w tej dziedzinie – zastanawia się, w jaki sposób, począwszy od końca XVIII stulecia, rozczłonkowane, okaleczone i sfetyszyzowane wizerunki ludzkiego ciała stały się uosobieniem nowoczesnej wizji świata. „O ciele” autorstwa oryginalnej myślicielki, będącej u szczytu swych możliwości, wciąż pozostaje skłaniającą do refleksji,...
Wacku drogi, jak dobrze, że jesteś! Byłeś najwspanialszym obserwatorem, kronikarzem i przyjacielem artystów ‒ zawsze blisko kulturalnych wydarzeń w naszym Krakowie. Pisałeś prawdziwie, rzetelnie, z życzliwością o spektaklach, recitalach, koncertach… Ocaliłeś od zapomnienia wiele osób, zdarzeń, ważnych i pięknych chwil. Czytam „Kulturałki” i wraca młodość, radość… Czuję się szczęśliwa, że dane mi było żyć w czasie, gdy Ty pisałeś o moim świecie. Dziękuję Ci za to.ANNA D...
Czy w losach jednego miasta możemy zobaczyć jak w zwierciadle historię Europy, z jej tradycjami i religiami, z brzemieniem nacjonalizmów, wojen, faszyzmu, Zagłady? Leżący dziś w Ukrainie Buczacz doświadczył pogromów, powstania Chmielnickiego, oblężenia i zniszczenia przez Turków w XVII wieku, odbudowy i rozkwitu w wiekach kolejnych. Był świadkiem rozbioru I Rzeczypospolitej, rozwoju chasydyzmu i żydowskiego oświecenia, wykluwania się syjonizmu oraz ukraińskich i polskich ru...
Eseje to kategoria książek, które zawierają błyskotliwe oraz jednocześnie subiektywne spojrzenie na różnorodne tematy, od kultury i filozofii po politykę. Dzięki temu skłaniają one czytelnika do refleksji i poszerzają jego horyzonty myślowe. Esej jako gatunek literacki, jest wyjątkowy, ponieważ łączy w sobie cechy rozprawy naukowej, filozoficznej refleksji, a także osobistych konkluzji na dany temat. Autor eseju nie dąży do wyczerpania tematu czy przedstawienia ostatecznych prawd, lecz raczej do pobudzenia intelektualnego, zadania pytań i sprowokowania czytelnika do własnych przemyśleń. Doskonałym przykładem tego gatunku jest książka, pod tytułem „Życie zewnętrzne”, Annie Ernaux. To intymna obserwacja i analiza otaczającej rzeczywistości w formie spisanych rozmów i spotkań, uchwycona przez pryzmat codziennych doświadczeń. Eseje to fascynująca lektura, idealna dla osób poszukujących czegoś więcej niż prostej fabuły.
Kategoria, jaką są Eseje, to prawdziwa mozaika tematów i stylów, co czyni ją niezwykle atrakcyjną dla szerokiego grona czytelników. Polecane przez nas publikacje poświęcone są, między innymi analizie zjawisk społecznych i politycznych, które pomagają zrozumieć złożoność współczesnego świata. Eseje mają często charakter osobistych refleksji, będąc rodzajem literackiego pamiętnika lub podróży wewnętrznej autora, co pozwala czytelnikowi na nawiązanie głębszej, emocjonalnej więzi z tekstem. Tego typu publikacją jest np. książka, zatytułowana „Hałas”, autorstwa Małgorzaty Halber. To publikacja, która głęboko analizuje i diagnozuje przebodźcowany świat współczesnego człowieka. Autorka pokazuje, jak nieustanny napływ informacji, presja produktywności oraz zacieranie się granic między życiem prywatnym a pracą, tworzą kakofonię bodźców i lęków. To nie jest poradnik, ale osobista, uniwersalna refleksja nad samotnością i chronicznym zmęczeniem.
Eseje uczą często dostrzegania niuansów, analizowania złożonych zagadnień i formułowania własnych opinii. Rozwijają umiejętność logicznego myślenia, a także wrażliwość na język i styl pisarski. Dzięki esejom można zgłębiać pasjonujące czytelnika tematy, a przy okazji zyskać nową perspektywę. W świecie, który staje się coraz bardziej skomplikowany, eseje zawierają refleksję i skupiają się na głębi danego tematu. Są ponadczasową kombinacją intelektualnego wyzwania i estetycznej przyjemności. Pozycją, która skłania do głębszych przemyśleń jest np. książka napisana przez Carla Gustava Junga, nosząca tytuł „Odpowiedz Hiobowi”. To głęboki esej teologiczno-psychologiczny, w którym autor reinterpretuje biblijną Księgę Hioba z perspektywy psychologii głębi. Książka analizuje problem zła, relacji człowieka z Bogiem oraz rozwoju świadomości ludzkiej i boskiej, będąc kluczowym dziełem, pomagającym zrozumieć teorię nieświadomości zbiorowej.
