W 35. rocznicę podpisania w Szczecinie porozumienia przez Międzyzakładowy Komitet Strajkowy, na czele z Marianem Jurczykiem, oraz Komisję Rządową, kierowaną przez wicepremiera Kazimierza Barcikowskiego, oddajemy w Państwa ręce publikację, która nie jest rozprawą naukową – tych powstało już wiele. Proponujemy relację z indywidualnych doświadczeń, zapisaną w retrospektywnych przekazach uczestników wydarzeń gorącego lata 1980 r. oraz osób, które następnie włączyły się w budowę o...
Przez cały okres PRL Wrocław był ważnym ośrodkiem formowania się postaw opozycyjnych i miastem, w którym odnotowano różne formy oporu społecznego, zwłaszcza w okresie kryzysów w latach 1956, 1968 i 1980 oraz na mniejszą skalę w 1970 i 1976 r. Wrocław jako stolica regionu oddziaływał zarazem na mniejsze miejscowości Dolnego Śląska. Również w drugiej połowie lat siedemdziesiątych, gdy w Warszawie tworzyły się po raz pierwszy od wielu lat grupy zorganizowanej opozycji polityczne...
W ostatnich dekadach XX i na początku XXI w. możemy zauważyć wzrost zainteresowania historyków problematyką ludności żydowskiej w Polsce po II wojnie światowej. Powstało zatem wiele prac o losach Żydów w tym okresie, przede wszystkim w skali całego kraju lub regionów, nieco gorzej jest natomiast z przedstawieniem sytuacji ludności żydowskiej w mniejszych ośrodkach, zwłaszcza na Dolnym Śląsku, a przecież ze względu na traktowanie tego regionu przez ocalałych z Holocaustu jako ...
Niniejsza książka po raz pierwszy w polskiej historiografii opisuje historię osiedlenia się i działalność poszczególnych męskich zgromadzeń zakonnych w diecezji chełmińskiej w okresie międzywojennym. Główna narracja skupia się jednak na losach zakonników przebywających w placówkach zakonnych w momencie wybuchu II wojny światowej: franciszkanów w Gdyni, jezuitów w Gdyni i Grudziądzu, księży misjonarzy i pallotynów w Chełmnie, michalitów i redemptorystów toruńskich, misjonarzy ...
Ppor. Zdzisław Badocha „Żelazny” to jeden z najbardziej rozpoznawalnych żołnierzy polskiego podziemia niepodległościowego po 1944 r. Jego pogodny wizerunek zachowany na dziesiątkach fotografii budzi niemal natychmiastową sympatię i zachęca do poznania jego historii. Książka jest próbą uporządkowania i usystematyzowania stanu wiedzy o jednym z najlepszych żołnierzy mjr. Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. W sposób naukowo udokumentowany autor przedstawił szczegółowo cały życior...
Monografia ukazuje dzieje Narodowego Zjednoczenia Wojskowego, największej, obok Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość, organizacji polskiego podziemia antykomunistycznego. NZW było bezpośrednią kontynuacją konspiracji narodowej z okresu okupacji niemieckiej. Skupiało ok. 40 tys. żołnierzy. Najliczniejsze struktury działały na Białostocczyźnie, Północnym Mazowszu i Podkarpaciu – tam też walczyło najwięcej oddziałów leśnych, liczących ponad 7 tys. żołnierzy. W 1945 r. narodowa part...
Polskie Radio Szczecin uruchomiono w grudniu 1945 r. jako pierwszą rozgłośnię na ziemiach zachodnich i północnych w Polsce. Książka „Zniewolony eter. Polskie Radio Szczecin w latach 1945–1989” opisuje historię tego lokalnego medium w okresie, kiedy Polska była krajem rządzonym autorytarnie i podporządkowanym Związkowi Radzieckiemu. W takim systemie środki masowego przekazu stają się ważnym narzędziem propagandowym w rękach przywódców politycznych. Książkę należy odczytywać n...
Niniejszy tom stanowi zbiór studiów omawiających różnorodne aspekty amnestii ogłaszanych przez komunistyczne władze w latach czterdziestych – poczynając od sowieckich wzorów organizowania tego rodzaju przedsięwzięć, zastosowanych rozwiązań prawnych, działalności operacyjnej UB oraz stosunku do tej akcji różnych struktur podziemia niepodległościowego. Autorzy omawiają okoliczności, przebieg i wyniki amnestii w poszczególnych regionach Polski, w tym także na terenie anektowanej...
Przekonanie, że „Solidarność” była bezprecedensowym zjawiskiem społecznym w historii Polski (i nie tylko), wydaje się dziś oczywiste. Mniej znany jest fakt, że jej narodziny, a zwłaszcza stłumienie po wprowadzeniu stanu wojennego, dały Polonii impuls do powołania licznych inicjatyw wspierających opozycję w PRL na całym niemal świecie: od Australii, przez Japonię, Wielką Brytanię, po Meksyk. Wiele z nich podejmowały różne pokolenia diaspory polskiej, nierzadko z udziałem rdzen...
Przekonanie, że „Solidarność” była bezprecedensowym zjawiskiem społecznym w historii Polski (i nie tylko), wydaje się dziś oczywiste. Mniej znany jest fakt, że jej narodziny, a zwłaszcza stłumienie po wprowadzeniu stanu wojennego, dały Polonii impuls do powołania licznych inicjatyw wspierających opozycję w PRL na całym niemal świecie: od Australii, przez Japonię, Wielką Brytanię, po Meksyk. Wiele z nich podejmowały różne pokolenia diaspory polskiej, nierzadko z udziałem rdzen...
Praca zbiorowa Życie na przekór. Młodzieżowa kontestacja systemu w ostatniej dekadzie PRL (1980-1989) - nowe tropy i pytania badawcze potwierdza naukową atrakcyjność problematyki dotyczącej różnych form opozycji i oporu społecznego, podejmowanych przez młodych ludzi w Polsce lat osiemdziesiątych XX w. Ta „długa dekada” odznaczała się dużą dynamiką wydarzeń politycznych i z tego powodu była niejednorodna. Sytuacja społeczno-polityczna wyglądała inaczej w karnawale „Solidarnośc...
W książce przedstawiono różne aspekty życia ukraińskiej mniejszości narodowej na Lubelszczyźnie. Szczególnie dużo miejsca poświęcono powojennym wysiedleniom Ukraińców do USRR, akcji „Wisła”, działalności OUN-UPA oraz kwestiom religijnym i kulturalnym. Zwrócono także uwagę na stosunkowo mało znane kwestie związane z powrotami ludności ukraińskiej z Ziem Odzyskanych na Lubelszczyznę. Zjawisko to przedstawiono w dwóch płaszczyznach – postawy struktur administracji państwowej ja...
W listopadzie 2012 r. przypada 70. Rocznica rozpoczęcia niemieckiej akcji wysiedleńczo-osadniczej na Zamojszczyźnie. Wydarzenia, które do dnia dzisiejszego dla mieszkańców Zamościa i regionu jest jednym z najtragiczniejszych wspomnień II wojny światowej. Trudno tu znaleźć miejscowość, która w mniejszym lub większym stopniu nie została boleśnie doświadczona ówczesnymi wydarzeniami. Powszechnie rozpoznawalnym symbolem wysiedlanej Zamojszczyzny są „Dzieci Zamojszczyzny”, które t...
Publikacja przedstawia biogramy 12 bohaterów II wojny światowej: płk. Łukasza Cieplińskiego, rtm. Witolda Pileckiego, gen. Augusta Emila Fieldorfa, gen. Stefana Roweckiego, gen. Leopolda Okulickiego, Stefana Korbońskiego, gen. Stanisława Maczka, gen. Kazimierza Sosnkowskiego, gen. Stanisława Sosabowskiego, Danuty Siedzikówny, gen. Władysława Andersa i Obrońców Poczty Polskiej w Gdańsku.
Korpus Ochrony Pogranicza był specjalną formacją wojskową, która niczym tarcza ochraniała polską granicę wschodnią przed atakami radzieckiej dywersji i litewskich bojówek oraz zwalczała przemyt z Litwy, Niemiec i Rumunii. Powstał we wrześniu 1924 r. w związku z trudną sytuacją w zakresie bezpieczeństwa na Kresach Wschodnich II Rzeczypospolitej. Jako formacja powołana do ochrony granicy państwowej i bezpieczeństwa publicznego, podlegał w czasie pokoju Ministerstwu Spraw Wewnęt...
Książka prezentuje sylwetki ludzi, którzy – mówiąc eufemistycznie – na co dzień nie przejmowali się przesadnie moralnością… Chodzi więc zarówno o bumelantów, którzy żyli kosztem innych lub uruchamiali rozmaite kombinacje, by nie pracować, jak i o postacie szeroko rozumianego półświatka, ale – poza wyjątkowymi przypadkami – raczej nie o zwykłych przestępców, których upamiętniają co najwyżej kartoteki wymiaru sprawiedliwości. To najczęściej indywidua, które funkcjonowały bądź f...
Wspomnienia Zygmunta Maguzy (1925–2018), syna legionisty i osadnika wojskowego z Osady Chrynów na Wołyniu. W 1940 r. uniknął wywózki na Sybir. Ścigany przez nacjonalistów ukraińskich. Był świadkiem „krwawej niedzieli” 11 lipca 1943 r. Przeżył ludobójstwo. W 1943 r. wstąpił do Armii Krajowej, został żołnierzem 27. Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK. Walczył z oddziałami OUN-UPA i Wehrmachtu. Wcielony do Armii Berlinga. Jako podoficer 43. pułku artylerii lekkiej (2. Dywizji Artyler...
tudenckie Komitety Solidarności powstały w pięciu ośrodkach akademickich na przełomie 1977 i 1978 r. Impulsem do ich organizowania było zamordowanie Stanisława Pyjasa, krakowskiego studenta i współpracownika Komitetu Obrony Robotników. Wrocławski komitet został powołany 14 grudnia 1977 r. Bardzo szybko stał się jednym z najaktywniejszych SKS i ważnym elementem opozycji w Polsce przed 1980 r. Jego działacze odegrali również istotną rolę w powstawaniu i działaniu „Solidarności”...
Książka rzeszowskiej serii oddziałowej. Jej celem jest odtworzenie historii Rzeszowskiego Okręgu Narodowej Organizacji Wojskowej – Narodowego Zjednoczenia Wojskowego w latach 1944–1947. Wiosną 1946 r., obejmował on swą działalnością północną część ówczesnego województwa rzeszowskiego oraz fragmenty województw lubelskiego i kieleckiego. Publikacja przedstawia przeobrażenia strukturalne Okręgu, charakterystykę jego kadr dowódczych, a także formy i metody działania. W obliczu s...
W drugim tomie edycji dorobku dochodzenia katyńskiego Izby Reprezentantów Stanów Zjednoczonych prezentujemy europejską część prac komisji Maddena. Po przesłuchaniach w Stanach Zjednoczonych członkowie komisji stwierdzili, że nie mogą prowadzić skutecznie śledztwa bez wysłuchania dostępnych tylko w Europie świadków. W marcu 1952 r. komisja zwróciła się do Izby Reprezentantów z projektem rezolucji Izby nr 539, dającej zgodę na przyjmowanie zeznań za granicą. 11 marca 1952 r. Iz...
Album jest ułożoną narracyjnie opowieścią, na którą składa się odpowiednio dobrana ikonografia wraz z podpisami i komentarzem historycznym. Książka rozpoczyna się rozdziałem pt. „Ostatnie dni niewoli”, który opowiada o uwarunkowaniach politycznych, narodowych i społecznych które stanowiły genezą Powstania Wielkopolskiego. Następnie w kolejnych rozdziałach zostaje zaprezentowana ikonografia z przebiegu walk i działań powstańczych związanych z wyzwalaniem Wielkopolski spod pano...
Ojciec Edward Bulanda (1902–1992) – jezuita, uczony, prowincjał Prowincji Wielkopolsko-Mazowieckiej, profesor „Bobolanum”, rekolekcjonista, więzień okresu stalinowskiego we wspomnieniach z lat 1939–1954 przedstawia nieznane, a często wręcz sensacyjne fakty związane z życiem i działalnością jezuitów w najtrudniejszym dla Kościoła katolickiego w Polsce okresie panowania reżimów nazistowskiego i komunistycznego.
Historia najnowsza obejmuje okres od zakończenia nowożytności, czyli przełom XVIII i XIX wieku, aż do czasów współczesnych. Dlatego wiele książek z kategorii „Historia najnowsza” poświęconych jest wojnom światowym, powstaniu warszawskiemu czy okresowi PRL-u. Pozycje przedstawiające czasy II wojny światowej stanowią tak dużą część książek, że zostały umieszczone w odrębnej podkategorii „II wojna światowa”. Główny trzon kategorii „Historia najnowsza” stanowią książki oscylujące wokół tematyki wojen światowych („Legiony – droga do legendy” Marka A. Koprowskiego, „Niewygodny Polak” Macieja Bernatta-Reszczyńskiego), powstania warszawskiego („Duch ’44. Siła ponad słabością” Stanisława Zasady), PRL-u („»Ciekawe« życie w PRL-u. I co dalej?” Bogusława Homickiego) oraz Solidarności („Tu radio Solidarność” Pawła Pietkuna). Jednak znaleźć tu można także takie publikacje jak „Kobiety wywiadu” Przemysława Słowińskiego, który przedstawia biografie najsłynniejszych agentek i szpiegów, m.in. Mathilde Carré, Coco Chanel czy Krystyny Skarbek. W tej kategorii znajduje się też „Epilog do »Kamieni na szaniec«” profesora Grzegorza Nowika, ukazujący szerzej tło wydarzeń przedstawionych przez Aleksandra Kamińskiego w jego słynnej książce. Najnowszej historii poświęcona została chociażby „Polska 1945–2015. Historia polityczna” Andrzeja Piaseckiego i Ryszarda Michalaka – jedna z niewielu monografii przedstawiających w takiej formie losy współczesnej Polski. Nie może zabraknąć także opisów brawurowych ucieczek, m.in. z obozów śmierci – Auschwitz, Sobiboru, sowieckich łagrów czy pilnie strzeżonych twierdz, które w „Słynnych ucieczkach Polaków” opisał Andrzej Fedorowicz.
