Historia NSZZ „Solidarność” od lat przykuwa uwagę badaczy różnych dyscyplin naukowych. To nie tylko dzieje politycznej batalii zorganizowanego społeczeństwa o niepodległą Polskę, ale przede wszystkim fenomen wielkiego ruchu społecznego, który na trwałe odmienił sposób myślenia, a także działania wielu osób, wywarł znaczący wpływ na inne organizacje oraz instytucje, przyczyniając się do ich reformy i odnowy. To również ruch, który przez całą dekadę lat osiemdziesiątych XX w. p...
Drugi tom publikacji Urząd do spraw Wyznań – Struktury, działalność, ludzie jest kolejną publikacją mającą na celu opisanie struktur, działalności i pracowników aparatu wyznaniowego Polski ludowej oraz wybranych aspektów jego działalności w pierwszej dekadzie panowania w Polsce systemu komunistycznego. Powstał w ramach Centralnego Projektu Badawczego IPN „Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944–1989”. Publikacja składa się z 16 tekstów doty...
Publikacja zawiera dokumenty dotyczące organizowanych przez opozycję antykomunistyczną niezależnych obchodów świąt narodowych, a także przeciwdziałań aparatu bezpieczeństwa PRL wobec tych przedsięwzięć. Znalazły się w niej sporządzane przez Departament III MSW i podległe mu struktury terenowe plany działań, ankiety operacyjne oraz meldunki sytuacyjne. Sięgnięto po dokumentację pochodzącą z materiałów spraw i teczek pracy tajnych współpracowników SB biorących udział w przygoto...
W polskiej historiografii biografie kobiet należących do pierwszego pokolenia emancypantek wciąż można policzyć na palcach jednej ręki. Zofia Moraczewska niewątpliwie była jedną z czołowych przedstawicielek grupy kobiet zaangażowanych zarówno w działalność socjalistyczną, jak i emancypacyjną oraz jedną z niewielu, którym udało się przynajmniej w pewnych okresach życia łączyć aktywność na obu tych polach. (…) Bardzo ciekawe są fragmenty książki dotyczące łączenia przez Moracz...
Przedmiotem książki jest niezależna oficyna wydawnicza działająca w latach 1982-1989. Przedstawiono w niej dzieje i dokonania tytułowego wydawnictwa. W sposób chronologiczny została opisana historia Wydawnictwa Myśli Nieinternowanej oraz omówiono wszystkie gazety oraz druki zwarte wydane w latach funkcjonowania. W pierwszych rozdziałach przedstawione zostały dzieje wydawnictwa począwszy od jego założenia, dalszy rozwój oficyny, rozpracowanie ze strony Służby Bezpieczeństwa ...
W niedzielę 13 grudnia 1981 r. w Waszyngtonie dało się odczuć weekendowe pustki. Prezydent Ronald Reagan przebywał w rezydencji w Camp David. Również ambasada USA w Warszawie była pozbawiona „głowy”: ambasador Francis J. Meehan akurat wyjechał. Wieści o wprowadzeniu stanu wojennego w PRL potraktowano jednak bardzo poważnie. Wobec narzuconych przez ekipę gen. Wojciecha Jaruzelskiego ograniczeń komunikacyjnych warszawska ambasada, a także konsulaty USA w Krakowie i Poznaniu, st...
Wspomnienia Eugeniusza Swarcewicza, długoletniego organisty najpierw na Białorusi, potem na Ukrainie, świeckiego katolika bez reszty zaangażowanego w życie Kościoła katolickiego w ZSRS. Na skutek komunistycznych represji przetrzebiona inteligencja katolicka po II wojnie światowej niemal przestała istnieć, jej życie relig?ne i intelektualne toczyło się w ukryciu. Oczywiście tylko w tym wymiarze publicznym, zawsze bowiem toczyło się ukryte życie relig?ne, także w jakimś stopni...
Monografia traktuje o białoruskich dążeniach niepodległościowych w czasie II wojny światowej. Autor ukazuje postawy działaczy białoruskich wobec Polski, III Rzeszy i Związku Radzieckiego, próby utworzenia państwowości białoruskiej w warunkach okupacji niemieckiej i powołania własnego wojska, a także stosunek Białorusinów do innych narodowości, ze szczególnym uwzględnieniem Polaków.
Górnicza „Solidarność” w województwie katowickim 1980–1989 stanowi tom studiów poświęconych dziejom społecznym górnictwa górnośląsko-zagłębiowskiego w okresie PRL, zwłaszcza w ostatniej jego dekadzie. Ich autorem był Jan Jurkiewicz (1957–2020), muzealnik i historyk, długoletni pracownik i dyrektor (2005–2009) Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, redaktor naczelny (2007–2020) rocznika „Górnik Polski. Zeszyty Naukowe Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu”, przed rokiem 1989 dział...
The Srebrnys are an ordinary Polish family whose story overlaps with the history of Poland, artificially divided among three partitioning powers. Its members take part in successive independence uprisings - how could it be otherwise? Grandpa Melchior fought in the January Uprising of 1863. Three representatives of the young generation - Kacper, Mikołaj and Jan - also take part in the fight for Poland’s independence 120 years after its loss. In 1914-1920, each follows his own ...
Opracowanie poświęcone II Inspektoratowi Zamojskiemu Armii Krajowej, jego powstaniu i działalności. Funkcjonował on jako zwarta struktura od marca 1948 r. do jego rozbicia przez Urząd Bezpieczeństwa Publicznego (UBP) w kwietniu 1950 r. Później, mimo formalnego braku kierownictwa, żołnierze nadal uznawali się za członków zrzeszenia i podejmowali próby reaktywacji ośrodka dowodzenia. Całościowy obraz działalności tej dużej antykomunistycznej organizacji, ze wskazaniem jej celó...
Trwająca w latach 1919–1921 wojna polsko-sowiecka spowodowała mobilizację wielu grup społecznych. Jedną z nich było duchowieństwo. Księża diecezjalni i zakonni podjęli zadania kapelanów wojskowych. W całym okresie wojny szeregi Wojska Polskiego zasiliło 631 księży. Stanowili oni czynnik budujący i utrzymujący morale żołnierzy na pierwszej linii frontu oraz społeczeństwa będącego na terytorium pozafrontowym.
Seria wydawnicza „Życiorysy niepokornych” ma na celu zaprezentowanie postaci kielczan, którzy wyrośli z ziemi świętokrzyskiej, z Kielcami była związana ich młodość, w ciągu swojego dorosłego życia potwierdzali swoje związki z rodzinnym miastem W tomie I przedstawiona została postać Stefana Artwińskiego, ostatniego prezydenta Kielc przed wybuchem II wojny światowej, działacza społecznego, samorządowego i politycznego.
Książka zawiera wybór źródeł: polskich tłumaczeń dokumentów sporządzonych przez amerykańskich dyplomatów pracujących w PRL w ostatnim piętnastoleciu jej istnienia. Źródła te dotyczą spotkań przedstawicieli USA z duchownymi Kościoła katolickiego w Polsce – od najważniejszych hierarchów po zwykłych księży.
Kolaboracja z Armią Czerwoną na terenach woj. lubelskiego jest jednym z istotnych zagadnień związanych ze stosunkiem mniejszości narodowych do państwa polskiego w okresie II wojny światowej. Jej skala ale przede wszystkim skutki, stanowią bez wątpienia jeden z elementów wpływających na wzajemne relacje w całym okresie okupacji. W prosowieckie działania włączyli się również polscy komuniści, dla których przynależność do powstających komitetów rewolucyjnych czy też czerwonej mi...
Podróż na Wschód Adama Hlebowicza zawiera uporządkowane tematycznie artykuły poświęcone głównie problematyce kresowej: rozważania nad znaczeniem pojęcia „Kresy” i przywracaniem pamięci o nich oraz ilustrowany przykładami opis zagłady polskich elit i strat kultury materialnej na Wschodzie. Trzon książki stanowią reportaże o ludziach i miejscach ? od ziem utraconych przez Karelię, Bajkał po Kazachstan. „Objąłem tą książką bardzo szerokie terytorium, bo Syberię, jezioro Bajkał i...
Książka jest opisem polityki karnej władz PRL w latach 1953-1957. Jednym z jej wyznaczników były rehabilitacje. Rozumiano przez nie z jednej strony wyrównanie krzywd wyrządzonych działaniami funkcjonariuszy państwa komunistycznego, a z drugiej – rozliczanie tych funkcjonariuszy na drodze dyscyplinarnej i prawnokarnej. Opis ten więc wpisuje się w dyskusję na temat charakteru przemian dokonujących się w Polsce w tamtym czasie. Autor podaje przykłady procesów rehabilitacyjnych, ...
Książka składa się z 45 krótkich artykułów napisanych przez 43 autorów. Główną ideą, która przyświecała autorom podczas pracy nad tym wydawnictwem, była chęć uhonorowania wybranych bohaterów poprzez przedstawienie ich szerszemu gronu. Niektóre artykuły poświęcone są wydarzeniom czy momentom polskiej historii – najczęściej lokalnej – które warto przybliżyć i omówić z innej, niekiedy zaskakującej perspektywy. Zdecydowana większość tekstów zawartych w niniejszej publikacji to o...
Wielkopolska, przez samych komunistów określana (przez przyrównanie do najbardziej opornego wobec rewolucji regionu Francji) mianem "Wandei", w okresie dwudziestolecia międzywojennego zdawała się symbolizować ostoję konserwatyzmu i katolicyzmu - a tym samym miejsce wyjątkowo niesprzyjające prowadzeniu działalności rewolucyjnej. Niemniej, i tu w specyficznych warunkach, ze zmiennym szczęściem funkcjonowała Komunistyczna Partia Polski. Książka jest pierwszą próbą monografii ruc...
W trzecim tomie pracy zbiorowej Paryż, Londyn, Monachium, Nowy Jork. Powrześniowa emigracja na mapie kultury nie tylko polskiej autorzy skupili się na indywidualnej (artystycznej, pisarskiej, naukowej) oraz instytucjonalnej działalności kobiet reprezentujących powrześniowe wychodźstwo, podjęli także interesujący wątek kobiet, które funkcjonowały jako osoby twórcze w cieniu wybitnych czy uznanych mężczyzn (mężów, życiowych partnerów), nierzadko również realizowały się w męskim...
Potrzeba ujęcia w szerszym kontekście problemu historii, pamięci i świadomości zbiorowej społeczeństwa polskiego, zrodziła pomysł na przeprowadzenie swego rodzaju próby ukazania mechanizmów zapamiętywania doświadczeń historycznych i ich wpływu z jednej strony na współczesny obraz dziejów narodowych, z drugiej – na psychologiczne, socjologiczne, kulturowe skutki traum narodowych, przejawiające się zarówno zbiorowo, jak i indywidualnie wśród Polaków i oddziałujące na współczesn...
