Album Węgrowskie drogi do niepodległości ukazuje historię Węgrowa i powiatu węgrowskiego z okresu odzyskiwania niepodległości przez Polskę oraz lat II Rzeczypospolitej. Karty albumu rozpoczynają się od czasu I wojny światowej i początków organizowania się społeczeństwa węgrowskiego pod okupacją niemiecką. Następnie ukazują szczególny dzień – 11 listopada 1918 r. – i zaprowadzenie polskiej władzy w Węgrowie. Zaznaczony został udział mieszkańców powiatu w szeregach Wojska Polsk...
Prezentowany tom nie aspiruje do roli monograficznego ujęcia dziejów PPR po 1944 r. partii obozu władzy. Tematyka poruszana w publikacji wymaga dalszych badań, zwłaszcza porównawczych, i nie może być uznana za zamkniętą, mimo że przed 1989 r. o PPR i jej powojennych dziejach publikowano w PRL bardzo wiele. W kontekście widocznego renesansu badań nad komunizmem poruszana w książce problematyka może być użyteczna dla realizacji istotnych postulatów badawczych z tego zakresu, ta...
In this story the dark history of the Stalinist period intertwines with the knowledge of the state-of-the-art technology of genetic identification. The scientists profes-sionalism contrasts with the emotions of the victims families - hope, tension, and painful memories. We go from the excavated section of the Powązki cemetery to the high-tech genetic laboratories in Szczecin and Cracow. We access the memory of the communist prisons, brutal investigations, and fatherless child...
Przekazujemy niniejszym do rąk Czytelników album prezentujący życie Gruzinów w przedwojennej Polsce. Zarys historii Gruzinów, drogi, przyczyny ich przybycia do Polski i życie w Polsce opisuje wprowadzenie pióra samego autora tomu. Fotografie z kolei, wraz z obszernymi ich opisami, powiedzą bardzo wiele nt. przebiegu ich kariery i życia w Polsce.
Archiwum Solidarności zostało powołane w 1983 r. przez Marka Owsińskiego, Janinę Jankowską, Andrzeja Paczkowskiego, Grzegorza Bogutę i Wojciecha Adamieckiego jako podziemna struktura, mająca na celu gromadzenie i publikowanie dokumentów NSZZ „Solidarność”. Do 1989 r. Archiwum Solidarności, autoryzowane przez konspiracyjne władze Związku, wydało 22 książki, m.in.: reportaż historyczny Małgorzaty Szejnert i Tomasza Zalewskiego Szczecin: Grudzień – Sierpień – Grudzień, stenogram...
Niniejszy tom, zawierający 13 artykułów historyków z Katowic, Opola i Warszawy, ukazuje konflikt w relacjach Kościół – państwo na kilku płaszczyznach: specyfiki lokalnej, rozmów duchowieństwa z przedstawicielami władz, prasy, zaangażowania społeczno-politycznego duchowieństwa, szkolnictwa oraz pielgrzymowania. Na początku skupiono się na kwestii górnośląskiego oblicza konfliktu ideologicznego Kościół – państwo. Doktor Andrzej Grajewski zwrócił m.in. uwagę na potrzebę komparat...
„Droga, Kochana Pani Aniu. Jesteśmy stale w złym i dobrym z Panią. Wierzymy, że Bóg ma Panią w opiece. Proszę zawsze pamiętać o ludziach, którzy myślą o Pani stale i wiernie”, pisał w dedykacji dla Anny Walentynowicz Zbigniew Herbert. Album, który Państwo otrzymują – wydany przez Instytut Pamięci Narodowej – wpisuje się w powyższe słowa i jest znakiem nadziei, że dla „wyprostowanych wśród tych, co na kolanach” nie będzie „zabójstwa na śmietniku”. W Gdańsku nie pozwoliliśmy n...
Wraz z powstaniem Centralnego Projektu Badawczego IPN „Polska emigracja polityczna 1939–1990” skupieni wokół niego historycy stanęli przed problemem badawczym, gdzie znaleźć kompletną informację o zbiorach przechowywanych zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami. Dlatego w porozumieniu z archiwistami m.in. z Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych, Archiwum Akt Nowych oraz Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów IPN postanowili zrobić przegląd istniejących zasobów. Mi...
Album ukazuje losy żołnierzy formacji niepodległościowych działających po lipcu 1944 r. na Białostocczyźnie (AK-AKO-WiN oraz NOW-NSZ-NZW) za pomocą fotografii zachowanych w Archiwum IPN. Podzielony jest na dwie zasadnicze części. Pierwsza – „My jesteśmy z miast i wiosek polskich…” – ukazuje podziemie niepodległościowe na Białostocczyźnie przez pryzmat poszczególnych organizacji i oddziałów. Część druga – Między bohaterstwem a zdradą – poświęcona jest losom wybranych żołnierzy...
Odwilż polityczna 1956 r. była badana przede wszystkim z perspektywy procesów zachodzących w Warszawie i kilku innych dużych miastach. Polski Październik miał jednak swoje prowincjonalne oblicze, a u podstaw tej książki legło przekonanie autora, iż badania nad odwilżą należy rozciągnąć również na peryferia życia politycznego, gospodarczego i kulturalnego. W przeciwnym wypadku obraz polskiej prowincji w okresie PRL będzie dalece niepełny. Autor analizuje, jak na procesy odwilż...
Jest to trzecie legalne wydanie wspomnień legendarnego dowódcy oddziału partyzanckiego Narodowych Sił Zbrojnych, kpt. Władysława Kołacińskiego „Żbika”. Pierwsze wyszło w 1961 roku w Chicago, podpisane: Władysław Żbik-Kaniewski-Kołaciński. „Kaniewski” to było jedno z jego konspiracyjnych nazwisk, którym posługiwał się przez jakiś czas również na emigracji. Pierwsza wersja wspomnień z natury rzeczy pozbawiona była najważniejszych szczegółów: imion i nazwisk, dat, dokładnego opi...
W książce – będącej tomem esejów z pogranicza literaturoznawstwa, historii społecznej i antropologii – przedstawiono losy wybranych osób, które swoje XX-wieczne przemiany tożsamości zapisały w literaturze dokumentu osobistego. Obok przedstawienia indywidualnych portretów podjęto się próby opisania grup społecznych represjonowanych w XX w. Opisani bohaterowie doświadczyli totalitaryzmów – brunatnego bądź czerwonego. Ich świat wartości i wyobrażeń odszedł już w przeszłość. Korz...
Publikacja w popularnej formie ukazuje mozaikę funkcjonujących w województwie śląskim organizacji niepodległościowych, wpisanych w skomplikowany kontekst polityczny i społeczny lat 1945-1948. Prezentuje i wyjaśnia ideologię, strategię oraz taktykę przyjętą przez poszczególne odłamy podziemia antykomunistycznego na Górnym Śląsku i w Zagłębiu Dąbrowskim. Przedstawia organizacje konspiracyjne oraz ich żołnierzy i uczestników w sposób jak najbardziej rzetelny, pozwalający czytel...
Pierwsza jak dotąd próba opisania życia Ludwika Muzalewskiego ze Zgromadzenia Księży Misjonarzy. Szeroka kwerenda przeprowadzona przez autora pozwoliła poznać jego losy, działalność i posługę od jego narodzin w 1883 r. aż po tragiczną śmierć w obozowym rewirze w Reichenau w 1944 r. Książka wpisuje w zainteresowania badawcze gdańskiego oddziału IPN osobami losami duchowieństwa związanego z Pomorzem w okresie II wojny światowej.
Biografia kpt. Romualda Adama Rajsa „Burego” dzięki szerokiej kwerendzie źródeł i rzetelnej analizie archiwaliów przeprowadzonej przez autora, prezentuje nowe fakty, które są niezwykle istotne m.in. dla odtworzenia przebiegu pacyfikacji pięciu wsi białoruskich przeprowadzonej przez plutony 3. Wileńskiej Brygady NZW. Autor rekonstruuje rozkazodawstwo „Burego” dotyczące tych działań, analizuje zakres jego odpowiedzialności za ich przebieg. Wiele miejsca poświęca powodom pozbawi...
Wspomnienia wojenne z lat 1918–1920, dotyczące konfliktu niepodległej Polski z bolszewicką Rosją, to cenne źródło do poznania dziejów oddziału kawalerii II Rzeczypospolitej, który nie został jeszcze w sposób wyczerpujący opisany, a mianowicie 13. Pułku Ułanów Wileńskich. Autorem wspomnień jest pochodzący z ziemi szczuczyńskiej ułan 13. pułku – Stefan Szyłkiewicz. Podejmując się w latach sześćdziesiątych XX w. opisania wydarzeń wojennych, których był uczestnikiem, stworzył nie...
W październiku 2017 r. na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego została zorganizowana trzecia konferencja naukowa poświęcona historii Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim. Niniejsza publikacja jest zapisem wygłoszonych wówczas referatów. Projekt realizowany jest we współpracy z Wydziałem Teologicznym US. Publikacja powstała w ramach Centralnego Projektu Badawczego „Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944–1989”.
Książka ukazuje losy licznej polskiej kolonii uchodźczej w Portugalii w latach 1939–1945. Przedstawia wiele wątków towarzyszących problemowi polskich uchodźców podczas II wojny światowej, m.in. całkowicie zapomniane wysiłki polityczne, dyplomatyczne i finansowe polskiego rządu w Londynie i innych instytucji centralnych, by uzyskać dla nich pomoc poza granicami okupowanego kraju. Losy licznej polskiej kolonii uchodźczej w Portugalii lat 1939–1945 nie były dotąd polem szczegól...
Celem książki jest odpowiedź na pytania: jakie były założenia komunistycznych władz w Polsce wobec repatriacji i reemigracji, a jaka de facto była linia polityczna Francji wobec reemigracji górników, rolników i robotników przemysłowych? Na jakim szczeblu władzy podejmowano nad Sekwaną decyzje dotyczące powrotu Polaków do ojczyzny? Czy Francja zmieniła stanowisko wobec polityki reemigracyjnej dopiero po opadnięciu żelaznej kurtyny? Istotne było również ujawnienie opinii Poloni...
Maciej Klich (ur. 1958) w latach 1976–1977 studiował na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (kolportował tam m.in. materiały ROPCiO, potem utrzymywał jeszcze kontakty z krakowskimi środowiskami opozycyjnymi). Od 1977 do 1981 r. studiował historię na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Należał do grupy współzałożycieli NZS na tej uczelni i najbardziej aktywnych członków organizacji. W latach 1980–1981 pełnił m.in. funkcje: sekretarza Międzywydział...
Książka przybliża Czytelnikowi wielkopolskie dążenia do odzyskania niepodległości przedstawiając w dwunastu artykułach najważniejsze etapy wydarzeń z lat 1918-1919: Sejm delegatów Polaków z wszystkich obszarów byłej Dzielnicy Pruskiej i skupisk Polaków mieszkających głębi Rzeszy Niemieckiej, charakterystyczne przykłady przejmowania władzy w wielkopolskich miasteczkach, walki zbrojne, w tym zdobycie lotniska na Ławicy i walki o granice. Podjęto też ważny wątek upamiętniania ty...
Biografia czeskiego księdza męczennika Josefa Toufara, proboszcza z Czyhoszczy na Wysoczynie. 11 grudnia 1949 r. podczas odprawianej przez niego w czyhoskim kościele mszy świętej kilkakrotnie poruszył się krzyżyk ołtarzowy. Władze uznały, że zostało to sfingowane przez Toufara. Księdza aresztowano i brutalnymi metodami zmuszano do tego, by przyznał się do skonstruowania oszukańczego mechanizmu, za pomocą którego rzekomo poruszał krzyżykiem. W wyniku tortur ks. Toufar zmarł, z...
