Wspomnienia wojenne z lat 1918–1920, dotyczące konfliktu niepodległej Polski z bolszewicką Rosją, to cenne źródło do poznania dziejów oddziału kawalerii II Rzeczypospolitej, który nie został jeszcze w sposób wyczerpujący opisany, a mianowicie 13. Pułku Ułanów Wileńskich. Autorem wspomnień jest pochodzący z ziemi szczuczyńskiej ułan 13. pułku – Stefan Szyłkiewicz. Podejmując się w latach sześćdziesiątych XX w. opisania wydarzeń wojennych, których był uczestnikiem, stworzył nie...
W październiku 2017 r. na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Szczecińskiego została zorganizowana trzecia konferencja naukowa poświęcona historii Kościoła katolickiego na Pomorzu Zachodnim. Niniejsza publikacja jest zapisem wygłoszonych wówczas referatów. Projekt realizowany jest we współpracy z Wydziałem Teologicznym US. Publikacja powstała w ramach Centralnego Projektu Badawczego „Władze komunistyczne wobec Kościołów i związków wyznaniowych w Polsce 1944–1989”.
Książka ukazuje losy licznej polskiej kolonii uchodźczej w Portugalii w latach 1939–1945. Przedstawia wiele wątków towarzyszących problemowi polskich uchodźców podczas II wojny światowej, m.in. całkowicie zapomniane wysiłki polityczne, dyplomatyczne i finansowe polskiego rządu w Londynie i innych instytucji centralnych, by uzyskać dla nich pomoc poza granicami okupowanego kraju. Losy licznej polskiej kolonii uchodźczej w Portugalii lat 1939–1945 nie były dotąd polem szczegól...
Celem książki jest odpowiedź na pytania: jakie były założenia komunistycznych władz w Polsce wobec repatriacji i reemigracji, a jaka de facto była linia polityczna Francji wobec reemigracji górników, rolników i robotników przemysłowych? Na jakim szczeblu władzy podejmowano nad Sekwaną decyzje dotyczące powrotu Polaków do ojczyzny? Czy Francja zmieniła stanowisko wobec polityki reemigracyjnej dopiero po opadnięciu żelaznej kurtyny? Istotne było również ujawnienie opinii Poloni...
Maciej Klich (ur. 1958) w latach 1976–1977 studiował na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie (kolportował tam m.in. materiały ROPCiO, potem utrzymywał jeszcze kontakty z krakowskimi środowiskami opozycyjnymi). Od 1977 do 1981 r. studiował historię na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Należał do grupy współzałożycieli NZS na tej uczelni i najbardziej aktywnych członków organizacji. W latach 1980–1981 pełnił m.in. funkcje: sekretarza Międzywydział...
Pod koniec 2016 r. do Oddziałowego Archiwum IPN w Szczecinie zostały przekazane protokoły przesłuchań byłych więźniarek i więźniów obozów koncentracyjnych położonych w Niemczech i na terenach okupowanych przez Niemców. Materiały te zostały sporządzone przez pracowników Polskiego Instytutu Źródłowego w Lund. Publikacja ta ma na celu nie tylko ukazanie życia codziennego w żeńskim obozie Ravensbrück, lecz także przybliżenie działalności Polskiego Instytutu Źródłowego w Lund jako...
Książka przybliża Czytelnikowi wielkopolskie dążenia do odzyskania niepodległości przedstawiając w dwunastu artykułach najważniejsze etapy wydarzeń z lat 1918-1919: Sejm delegatów Polaków z wszystkich obszarów byłej Dzielnicy Pruskiej i skupisk Polaków mieszkających głębi Rzeszy Niemieckiej, charakterystyczne przykłady przejmowania władzy w wielkopolskich miasteczkach, walki zbrojne, w tym zdobycie lotniska na Ławicy i walki o granice. Podjęto też ważny wątek upamiętniania ty...
Biografia czeskiego księdza męczennika Josefa Toufara, proboszcza z Czyhoszczy na Wysoczynie. 11 grudnia 1949 r. podczas odprawianej przez niego w czyhoskim kościele mszy świętej kilkakrotnie poruszył się krzyżyk ołtarzowy. Władze uznały, że zostało to sfingowane przez Toufara. Księdza aresztowano i brutalnymi metodami zmuszano do tego, by przyznał się do skonstruowania oszukańczego mechanizmu, za pomocą którego rzekomo poruszał krzyżykiem. W wyniku tortur ks. Toufar zmarł, z...
Celem książki jest przedstawienie funkcjonowania grup dogmatycznych PZPR w latach osiemdziesiątych na płaszczyźnie ogólnopolskiej oraz lokalnej, wskazanie ich bliższej i dalszej genezy, ukazanie platformy programowej, sylwetek głównych liderów, znaczenia politycznego, popularności wśród członków PZPR, nakreślenia form działalności, a także powiązań z zagranicznymi partiami komunistycznymi i służbami specjalnymi. Zadaniem pracy jest kompleksowe ukazanie nurtu dogmatycznego jak...
Systemy totalitarne XX w. pozostawiły po sobie wiele ofiar, których miejsca spoczynku do dzisiaj pozostają nieznane. Rozwój nauki sprawił jednak, że coraz więcej z tych miejsc udaje się odnaleźć, a nierzadko nawet ustalić tożsamość znajdujących się w nich szczątków. Wymaga to współpracy specjalistów z wielu różnych dziedzin – historyków archeologów, antropologów, lekarzy medycyny sądowej, genetyków. Ogromne znaczenie ma wymiana doświadczeń między badaczami z różnych państw. A...
Korpus Ochrony Pogranicza (1924–1939) był specjalną formacją wojskową utworzoną w celu ochrony granicy wschodniej i bezpieczeństwa mieszkańców kresów II Rzeczypospolitej Polskiej. Przez piętnaście lat żołnierze KOP czujnie strzegli i zdecydowanie bronili Polski przed sowiecką dywersją i pospolitym bandytyzmem oraz litewskimi bojówkami i zwalczali przemyt na granicy wschodniej. We wrześniu 1939 r. oddziały KOP walczyły przeciwko Niemcom na wielu zagrożonych odcinkach frontu za...
Wielowątkowa analiza teoretycznego przygotowania do pracy operacyjnej funkcjonariuszy SB, przeprowadzona na podstawie specyficznych źródeł – podręczników opracowanych przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, a także prac dyplomowych powstałych w Wyższej Szkole Oficerskiej MSW w Legionowie oraz instrukcji wydawanych przez resort. Opierając się na nich, skrupulatnie przedstawiono dokonujące się pod wpływem zmian sytuacji politycznej modyfikacje środków, metod i form pracy operacy...
Książka przedstawia powstanie, organizację, stan personalny oraz najważniejsze kierunki działania i wyniki pracy Policji Państwowej na Wołyniu w okresie międzywojennym. Do zadań tej formacji należało nie tylko zwalczanie przestępczości kryminalnej i nielegalnej działalności politycznej, w tym antypaństwowej, lecz także nadzór nad życiem politycznym i społecznym. Była ona również odpowiedzialna za ochronę wołyńskiego odcinka granicy wschodniej (przed utworzeniem KOP), walkę z ...
Naprawdę ciepło było. Wyjątkowo ciepło. I cicho. Oni szli z bronią. […] Pięciu było tych banderowców. Wszyscy uzbrojeni. Szli szybko, zamaszyście, od strony Derewka w stronę Lubieszowa. Przeraziliśmy się. Przecież nasz tato pojechał do miasta! Zginie! Niewiele minęło czasu, a dym zaczął lecieć i unosić się nad miastem. […] A tu nagle tato jedzie! Wraca z Lubieszowa, stoi na wozie, konia popędza, a konia miał takiego dobrego, młodego. […] Gdy wpadł do...
Praca doktorska poświęcona Instytutowi Józefa Piłsudskiego w Ameryce założonego przez środowisko piłsudczykowskie na emigracji w 1943 r. Autor przedstawia na wstępie dzieje Instytutu Badania Najnowszej Historii Polski w Warszawie działającego w dwudziestoleciu międzywojennym, do którego tradycji i działalności odwoływali twórcy IJPA. Publikację uzupełnia materiał ikonograficzny.
Ludwik Muzyczka był jednym z najmłodszych legionistów, walczył podczas wojny 1918–1921 i II wojny światowej. W okresie dwudziestolecia był działaczem młodzieżowym, lewicowym, piłsudczykiem, urzędnikiem, członkiem Związku Strzeleckiego. Podczas II wojny światowej odegrał dużą rolę w tworzeniu Państwa Podziemnego, szczególnie na obszarach: organizacyjnym, politycznym i społecznym. Prezentowana publikacja jest szerszym ujęciem biografii Muzyczki, koncentruje się zwłaszcza na okr...
Album Nowogródczyzna naszych ojców poświęcony jest ziemi nowogrodzkiej w latach międzywojennych. Pokazuje odbudowę regionu zrujnowanego przez dwie wojny – światową i bolszewicką, polskie życie społeczne i gospodarcze, administrację, szkoły i działalność oświatową, życie kulturalne i religijne, sądy, policję, straż pożarną, koleje, jednostki Wojska Polskiego stacjonujące na tym terenie. Na starych fotografiach zobaczymy też życie codzienne mieszkańców, ludzi przy codziennej pr...
Duch dziejów Polski Antoniego Chołoniewskiego jest świadectwem swojego czasu – końca I wojny światowej, gdy Polska wracała na mapę Europy. Chołoniewski posługuje się kategorią narodu, pojmowanego nie w sposób etatystyczny, ale społeczny i obywatelski; narodu zbudowanego w oparciu o wspólnotę dążeń oraz wartości. Z punktu widzenia autora państwo było ważne, o ile było własne, a przy tym zorganizowane w sposób uwzględniający kształt narodowego „ducha”.
Książka ukazuje losy najsilniejszej struktury konspiracji antykomunistycznej – Obszaru Centralnego Zrzeszenia WiN. W jego dziejach jak w soczewce skumulowały się wszystkie problemy konspiracji nurtu poakowskiego. Kryzys dowództwa, brak jednolitej, spójnej koncepcji prowadzenia działalności niepodległościowej, faktyczna dobrowolna utrata kontroli nad strukturami terenowymi. Historia Zrzeszenia jawi się w publikacji jako historia koncepcji organizacyjnej wewnętrznie sprzecznej,...
Życie Georges’a Minka to prawdziwa kronika drugiej połowy XX wieku. A dzięki pamięci rodzinnej w jego opowieści możemy odnaleźć specyficzne i dramatyczne obrazy z życia polsko-francusko-żydowskiej rodziny z pierwszych dekad stulecia. Fascynacja komunizmem, emigracja, wojna domowa w Hiszpanii, ruch oporu i niemieckie obozy koncentracyjne w czasie drugiej wojny światowej, powojenne wybory, inicjacja polityczna, pierwsze przejawy niezależnego myślenia, dysydentyzm, studia, ponow...
Tom jest pokłosiem konferencji „Łódź w Kraju Warty. Nowe perspektywy badawcze”, która odbyła się w lutym 2015 r. Zaprezentowano w nim 14 referatów opisujących dzieje Łodzi w czasie okupacji niemieckiej. W książce zostały poruszone zagadnienia konspiracji zbrojnej i cywilnej, tajnego nauczania i życia codziennego, a także losy łódzkich Żydów. Tom podsumowuje i uzupełnia dotychczasową wiedzę o okupacyjnych dziejach Łodzi.
Wojciech Bąk należał i ciągle należy do pisarzy prawie całkowicie nieznanych, zapomnianych, wyrugowanych z pamięci zbiorowej. Wśród literaturoznawców i historyków określany jako średnio utalentowany pisarz trzeciego, czwartego szeregu, usytuowany gdzieś na marginesie współczesnej literatury. Kochany w rodzinnym Ostrowie Wielkopolskim, pamiętany w Poznaniu, w którym mieszkał przez całe swoje dorosłe życie. Ale chyba tylko tam. Przez dziesiątki lat pisano o życiu Wojciecha Bąka...
Książka pokazuje historię siedmiu podziemnych pism informacyjno-publicystycznych wychodzących w Warszawie w latach 1981?1989: „CDN – Głosu Wolnego Robotnika”, „KOS-a”, „Przeglądu Wiadomości Agencyjnych”, „Tygodnika Mazowsze”, „Tygodnika Wojennego”, „Wiadomości” i „Woli”. Autor ich dzieje analizuje z różnych perspektyw; opisuje funkcjonowanie podziemnych redakcji, konspiracyjne systemy druku i kolportażu, politykę informacyjną poszczególnych pism, prowadzone na ich łamach dysk...
Przyjmując punkt widzenia ludzi z obrzeży społecznych – wykluczonych, stygmatyzowanych, żyjących na marginesie – odchodzimy od „wielkiej polityki”: nie zauważamy brutalnej rozprawy władz z legalną opozycją w latach czterdziestych, stalinowskich aresztowań, setek tysięcy ludzi na placu Defilad w październiku 1956 r., pałowanych studentów w marcu 1968 r., robotników Ursusa, niezliczonych mas pielgrzymów czekających na polskiego Papieża, demonstracji z czasów „Solidarności”, czo...
