Książkę poświęcono głębokim i radykalnym przemianom, które miały miejsce na terenie obwodu lwowskiego w okresie powojennym na drodze procesu wszechobecnej sowietyzacji. Dążąc do ponownej aneksji terenów podbitych we wrześniu 1939 roku, państwo sowieckie zmusiło większość ludności polskiej do opuszczenia obwodu i osiedlenia się w centralnej i zachodniej Polsce oraz osiedliło w obwodzie własnych komunistycznych urzędników, zdemobilizowanych żołnierzy i ludność ukraińską deporto...
Niniejszy tom jest plonem konferencji, jaka odbyła się 11 września 2011 r. w gmachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, której towarzyszyła również wystawa poświęcona Janowi Józefowi Lipskiemu. Przedsięwzięcie to zorganizowały Instytut Pamięci Narodowej, Stowarzyszenie Wolnego Słowa oraz Uniwersytet Warszawski. Pretekstem do przypomnienia osoby Jana Józefa Lipskiego była dwudziesta rocznica jego przedwczesnej śmierci. W założeniu organizatorów konferencja nie miała jednak...
Książka odtwarza genezę, strukturę, program, liczebność, formy aktywności i skuteczność antykomunistycznych organizacji młodzieżowych działających w Warszawie w latach 1944-1989. Przybliża kolejne etapy rozwoju tej formy konspiracji, określa jej skalę i najważniejsze cechy - w tym te, które decydowały o jej lokalnej specyfice i znaczeniu na „drodze Polaków do wolności”. Etos gniewu… jest pierwszą próbą opisania podziemia młodzieżowego na przykładzie jednego miasta w całym okr...
Masowe protesty robotnicze latem 1980 r. oraz powstanie i działalność NSZZ „Solidarność” w latach 1980–1981 od samego początku budziły duże zainteresowanie badaczy różnych dyscyplin, dziennikarzy oraz polityków. Nie ulega wątpliwości, że powstanie niezależnego od komunistycznych władz związku zawodowego i zapoczątkowanie przez niego ruchu odnowy były wyjątkowym zjawiskiem społecznym i politycznym, które chętnie poddawano opisowi i analizie. Na tym tle zainteresowanie badaczy ...
„Wojenna odyseja Antka Srebrnego” odzwierciedla losy tysięcy Polaków z lat 1939–1944, którzy, mimo przegranej kampanii wrześniowej i represji ze strony dwóch okupantów (III Rzeszy Niemieckiej oraz ZSRS), w każdym zakątku świata gotowi byli stanąć do walki o wolną Polskę. Opowieść zaczyna się w połowie września 1939 roku w Grodnie. Antek Srebrny bierze udział w przygotowaniach do obrony miasta przed Niemcami. 17 września okazuje się jednak, iż przyjdzie mu walczyć z drugim wr...
Bez powielaczy, offsetów, farby drukarskiej i innych urządzeń poligraficznych, przemycanych z Zachodu do Polski, nie mogłyby działać na taką skalę w drugiej połowie lat siedemdziesiątych i w latach osiemdziesiątych XX wieku drugoobiegowe oficyny wydawnicze. Wspomnienia Mariana Kalety są ważnym świadectwem współpracy między emigracją a krajem właśnie na tym polu. Autor, mieszkający w Szwecji, organizował nielegalne transporty początkowo głównie dla Niezależnej Oficyny Wydawnic...
Na murach Warszawy znak Polski Walczącej pojawił się po raz pierwszy w 1942 r. Był symbolem walki konspiracyjnej, trwającej od pierwszych dni po klęsce wrześniowej 1939 r. Dawał polskiemu społeczeństwu nadzieję na pokonanie niemieckiego agresora mimo jego wielkich zwycięstw w 1940 r. Książka, napisana przez uczestnika Powstania Warszawskiego, przedstawia dzieje znaku Polski Walczącej. Przybliża sylwetki młodych Polaków występujących przeciw niemieckiemu okupantowi, którzy z ...
Wydarzenia, które rozegrały się w Szczecinie w grudniu 1970 stanowią jeden z najważniejszych epizodów powojennej historii miasta. Nie było w tym mieście tak wielkiego wybuchu społecznego niezadowolenia po 1945 r. Nie chodzi tu jedynie o skalę walk ulicznych pamiętnego 17 grudnia, o ów "krwawy czwartek" i płonący gmach Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Doniosły jest fakt, że szczecińscy robotnicy potrafili swój gniew, skierowany przeciwko władzom lokalnym i centralnym przekuć na ko...
Całość jest ciekawym przyczynkiem w dziele przybliżania współczesnemu czytelnikowi tego, "co było", jak kształtowały się postawy narodowego zrywu lat osiemdziesiątych w oparciu o religijną warstwę życia społecznego i narodowego. Wydanie drukiem jest zasadne, ukaże bowiem rolę, jaką odegrał Jan Paweł II nie tylko - jak to określił Jan Żyran - jako pogromca żelaznej kurtyny, ale jako nauczyciel wolności, solidarności, i życia w prawdzie. Publikacja ukazuje także znaczącą rolę K...
Lokalny incydent, do jakiego doszło 19 marca 1981 r. w Bydgoszczy, spowodował kryzys społeczno-polityczny, który objął swoim zasięgiem całą Polskę. W trzeciej dekadzie marca 1981 r. przez kraj przetoczyła się fala strajków przeciwko bezkarności władzy. Żądano ukarania winnych wyrzucenia przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej delegacji „Solidarności” z sali posiedzeń Wojewódzkiej Rady Narodowej i pobicia trzech związkowców. Dramatyzm sytuacji potęgowały odbywające się w t...
Prezentowany tom studiów jest wynikiem współpracy naukowej pomiędzy Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie oraz Instytutem Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego przy wsparciu Urzędu Miasta Szczecin i Urzędu Marszałkowskiego Województwa Zachodniopomorskiego. Publikacja została poświęcona specyficznemu zjawisku występującemu od wieków w europejskiej kulturze politycznej – damnatio memoriae (skazanie na niepamięć). Choć zbiór procedur związ...
Publikacja zawiera trzynaście wywiadów przeprowadzonych w latach 2011 - 2013 przez Roberta Żurka, badacza najnowszych dziejów polsko - niemieckich, z członkami enerdowskiej opozycji, którzy czerpali inspirację z Polski. Wschodni sąsiad był dla wielu przeciwników reżimu komunistycznego w NRD źródłem nadziei i wzorem do naśladowania. Część z nich specjalnie uczyła się języka polskiego, by czytać polskie wydawnictw podziemne i dyskutować z polskimi opozycjonistami. Niektórzy za ...
Kobiety zapisały wiele pięknych kart w historii walk o wolność i niepodległość Polski. W okresie wojen o granice II Rzeczypospolitej powstała pierwsza regularna formacja kobieca – Ochotnicza Legia Kobiet, a podczas II wojny światowej Polki podjęły czynną służbę w strukturach Służby Zwycięstwu Polski, Związku Walki Zbrojnej, a potem Armii Krajowej. Członkinie Wojskowej Służby Kobiet służyły we wszystkich komórkach Komendy Głównej ZWZ-AK, a także walczyły w oddziałach zbrojnych...
istoria Ministerstwa Informacji i Propagandy (MIiP), a szczególnie jego warszawskich placówek, dobitnie pokazuje, że badacze „narodzin systemu władzy” w latach czterdziestych powinni unikać pokusy teleologicznej interpretacji działań komunistów. Podstawowy cel, nakazany przez Stalina – przejęcie pełnej kontroli nad krajem – był jasny, natomiast drogi jego realizacji, choć wytyczane na Kremlu, bywały kręte i nie zawsze dobrze przemyślane. Komuniści popełniali błędy i nieraz po...
Personalizm po polsku to książka o dużym znaczeniu naukowym, a niektóre zaprezentowane w niej ustalenia można uznać za przełomowe. Należą do nich np. recepcja personalizmu w różnych kręgach polskiej inteligencji katolickiej; wytworzenie się polsko-francuskiej wspólnoty światopoglądowej na gruncie personalizmu, i to w okresie okupacji (!); postrzeganie przez francuskich personalistów socjalizmu budowanego w powojennej Polsce; wzajemne oddziaływanie środowiska „Dziś i Jutro” or...
Drugi tom serii wydawniczej Górny Śląsk w Polsce Ludowej nosi tytuł „Przywódcy – bohaterowie – wrogowie”. Autorzy tomu pragną spojrzeć na problemy Górnego Śląska poprzez przybliżenie galerii postaci związanych z regionem. Zazwyczaj nie chodzi o osoby pierwszoplanowe, a przynajmniej mające już obszerne biografie. Z pewnością i poprzez aktorów drugiego planu można scharakteryzować miejsce i możliwości jednostki w systemie politycznym. Chodziło o to, aby z perspektywy tych trze...
Legiony Józefa Piłsudskiego zmonopolizowały wyobraźnię rodaków w zakresie „wiedzy” o polskim czynie zbrojnym w czasie I wojny światowej. Mało kto wie, że Piłsudski dowodził zaledwie jedną brygadą, liczącą nieco ponad 3 tys. żołnierzy. Walczyli oni po stronie państw centralnych, tzn. Niemiec i Austro-Węgier. Tymczasem ochotnicy polsko-amerykańscy, zorganizowani w ramach armii ententy w liczbie ponad 23 tys., byli najliczniejszą siłą na frontach walki o Polskę. To oni stanowili...
: Niniejsza publikacja jest zapisem rozmów z Danutą Szyksznian-Ossowską „Sarenką”, podczas II wojny światowej łączniczką Garnizonu „Dwór” Armii Krajowej w Wilnie, jedną z dziesięciu młodziutkich dziewcząt z grupy łączności „Kozy” przy komórce „Legalizacja” wileńskiej Komendy Okręgu AK; więźniarką łagru w Jełszance koło Saratowa. Książka składa się z czterech części: dzieciństwo, wojna i okupacja, śledztwo i obóz oraz w powojennej Polsce. Stałym punktem odniesienia w rozmowac...
Poszukując nowych rozwiązań dla przyszłego ustroju Polski, liderzy Solidarności Walczącej stworzyli termin „solidaryzm”, który najpierw miał nazywać to coś nieuchwytnego i nie do końca sprecyzowanego, co fascynowało opinię publiczną na całym świecie w związku z niezwykłością pokojowej rewolucji Solidarności. Polska miała wówczas swoje „pięć minut” w historii powszechnej, oferując światu coś istotnego i oryginalnego. Książka stanowi cenny przyczynek do zrozumienia ostatniego d...
Prezentowaną pracę można ocenić jako przyczynek do historii pedagogiki totalitarnej III Rzeszy. Do chwili obecnej nie ukazała się w Polsce szersza monografia przybliżająca metody kształcenia przyszłej elity Hitlera. W literaturze niemcoznawczej tego okresu pozycja niniejsza uzupełnia lukę dotyczącą poznania koncepcji ideologicznych w ośrodkach elitarnych administracji państwa narodowych socjalistów nazwanych NAPOLA od Nationalpolitische Erziehungsanstalten. Książka ta powinna...
Publikacja zawiera rozważania z zakresu kryminologii i prawa karnego, obejmujące analizę sformułowanego problemu badawczego, jakim jest zjawisko tzw. przestępczości śledczej wśród funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa publicznego, do którego dochodziło w latach 1945–1956. Na proces ten składały się liczne przypadki stosowania różnorodnych tortur wobec osób przesłuchiwanych w toku prowadzonych wówczas przez wspomniane organy postępowań przygotowawczych oraz ściśle wiążące się...
Tom Stefan Wyszyński wobec opozycji i oporu społecznego 1945-1981 podejmuje ważne, do tej pory nieprzebadane zagadnienie stosunku księdza, biskupa, a następnie prymasa Stefana Wyszyńskiego do opozycji i wszelkich przejawów oporu społecznego. W tomie znalazły się artykuły kilkunastu historyków, politologów, dziennikarzy i teologów podejmujących tytułowe zagadnienie przy pomocy różnych aparatów badawczych. Autorzy tomu przebadali zagadnienie stosunku Stefana Wyszyńskiego do op...
Lipski to legenda opozycji w PRL. Jan Olszewski nazywał go „naszym Prezydentem”, dla Adama Michnika był mistrzem. Powstaniec warszawski, już od 1945 r. łącznik środowisk opozycyjnych, współzałożyciel KOR. Wybitny badacz literatury i krytyk literacki. W 1959 r. z powodów politycznych usunięty z pracy w PIW. Mistrz konspiracyjnej loży wolnomularskiej „Kopernik”, organizator protestu przeciw cenzurze – Listu 34. Jeden z przedstawicieli polskiej inteligencji, uosabianej figurą he...
Autor opisuje specyfikę działalności klubów studenckich w stolicy – zarówno tych najbardziej znanych, jak i zupełnie zapomnianych – w okresie ich najbardziej prężnej działalności. Funkcjonowanie klubów ukazane jest w trzech płaszczyznach: jako miejsc w różnym zakresie podlegających uwarunkowaniom politycznym epoki, jako miejsc tworzenia i szerzenia kultury studenckiej oraz jako miejsc spotkań towarzyskich i imprez rozrywkowych dla młodzieży.
