Powieść przygodowa dla młodzieży Roberta Louisa Stevensona (1850–1894) opublikowana w 1886 r. Jej akcja toczy się w Szkocji w XVIII w. i obficie nawiązuje do szkockiej historii. Bohaterem powieści jest młodzieniec Dawid Balfour, który po śmierci ojca, zgodnie z jego wolą, udaje się do stryja Ebenezera. Już po drodze okazuje się, że stryj nie cieszy się sympatią sąsiadów. Na miejscu zamiast ciepłego rodzinnego powitania Dawida czeka bardzo przykra i niebezpieczna niespodzian...
Wybitny epicki poemat rycerski pióra mistrza włoskiego renesansu Torquato Tasso (1544–1595), wydany po raz pierwszy w 1581 r. Jego akcja, nawiązująca formalnie do „Iliady”, opisuje ostatnią fazę pierwszej krucjaty: oblężenie i zdobycie Jerozolimy pod wodzą Godfreda de Bouillon w 1099 r. Brutalność wojny między europejskimi krzyżowcami i muzułmańskimi Saracenami nie daje nadziei na zawarcie pokoju. Bohaterowie obu stron dalecy są od wyidealizowanych wzorców rycerskich, wykaz...
Duża trylogia Vernerowska zawiera cieszące się największą popularnością dzieła wybitnego francuskiego pisarza: „Dzieci kapitana Granta”, „Dwadzieścia tysięcy mil podmorskiej żeglugi” i „Tajemnicza wyspa”. Powieści porywają dalekimi podróżami, ekscytującymi przygodami, tajemnicami i niebezpieczeństwami. Zachwycają wiedzą geograficzną autora i pozwalają niemal osobiście zwiedzać egzotyczne kraje razem z bohaterami. Niezmiennie też fascynują wyobraźnią technologiczną autora, k...
Juliusz Verne (1828–1905) – francuski pisarz, dramaturg i działacz społeczny, jest powszechnie uważany za jednego z protoplastów fantastyki naukowej. „Tajemnicza wyspa” opowiada o przygodach piątki uciekinierów, którzy docierają na zaginioną w czasie wyspę będącą domem tajemniczego kapitana Nemo. Niezwykle szczegółowe i spektakularne opisy krajobrazów wyspy, jej flory i fauny, na równi z geniuszem inżynieryjnym i technologicznym bohaterów zachwycają kolejne pokolenia czytel...
Powiastka filozoficzna jako gatunek literacki rozwinęła się w oświeceniu, m.in. za sprawą Voltaire’a i Diderota. Pod płaszczykiem lekkiej narracyjnej formy, wykorzystującej satyrę obyczajową i wątki awanturnicze czy romansowe, propagowała idee filozoficzne i stawiała kluczowe dla danego nurtu pytania. Pisane ciętym, błyskotliwym, pełnym humoru językiem „Powiastki” Voltaire’a pozostają dziełem ponadczasowym, ilustrującym zamiłowanie autora do wolności i mądrości.
Powiastkę filozoficzną „Prostaczek” francuski filozof Voltaire napisał w 1767 r., jednak wydał ją anonimowo. Pełen tytuł brzmiał „Prostaczek. Historia prawdziwa, znaleziona w papierach ojca Quesnela”. Przywołany w tytule Pasquier Quesnel, któremu Voltaire przypisał poniekąd autorstwo utworu, był teologiem francuskim, jednym z przywódców ruchu jansenistycznego. Ruch ten dążył do odnowy Kościoła katolickiego, jednak spotkał się z potępieniem. Utwór porusza szeroko dyskutowane...
„Zadig, czyli Los” to powiastka filozoficzna francuskiego filozofa Voltaire’a, wydana w 1747 r. Ubrana w kostium baśni wschodnich, sięgająca do średniowiecznych romansów rycerskich, porusza zagadnienia nurtujące intelektualistów w XVIII-wiecznej Francji. Burzliwe dzieje tytułowego bohatera mają częściowo autobiograficzny charakter. Podsuwają one Voltaire’owi pretekst do krytyki stosunków panujących w XVIII-wiecznym społeczeństwie francuskim oraz zadawania podstawowych filoz...
Dorian Gray, niezwykłej urody młodzieniec, ulega namowom malarza Bazylego Hallwarda i zgadza się pozować mu do portretu. Po jego ukończeniu, zachwycony efektem chłopak niefrasobliwie wypowiada życzenie, które wkrótce ma się zacząć spełniać. Równolegle dokonują się dwie przemiany – ulegającego zepsuciu moralnemu Doriana i imponującego portretu, odzwierciedlającego prawdziwą naturę sportretowanego. Skandalizująca powieść Oscara Wilde’a od blisko półtora wieku fascynuje rzesze...
„Tajemnica doktora Hiwi” to druga część trylogii skupionej wokół sekretów zaginionej walizki. Na scenę wkracza baronowa Luiza Teitelberg, żona zamordowanego w pierwszej części barona. Choć śmierć jej męża nie została dotąd rozwikłana, baronowa układa nowe życie z kochankiem. Berlin w tym czasie dziesiątkuje zagadkowa epidemia, a na ratunek mieszkańcom przybywa lekarz z dalekiej Japonii, doktor Hiwi. Aleksander Błażejowski (1890–1940) – polski pisarz i dziennikarz, zapisał s...
„Tekturowy człowiek”, ostatni tom trylogii osnutej wokół sekretów zaginionej walizki, przynosi wreszcie upragnione odpowiedzi. Romans baronowej Teitelberg zostaje nagle przerwany za sprawą ujawnienia prawdziwej tożsamości jej kochanka. Ten uporczywie usiłuje odnaleźć ukochaną. Jednak na jego drodze staje zagadkowa i przerażająca postać tekturowego człowieka. Bieg zdarzeń znów prowadzi do dawnej zbrodni w berlińskiej willi... Aleksander Błażejowski (1890–1940) – polski pisar...
Marek Aureliusz, rzymski cesarz, zwany filozofem na tronie, zostawił po sobie zbiór osobistych notatek i medytacji, nieprzeznaczonych do publikacji. Zebrane pośmiertnie w jedno dzieło, prawdopodobnie przez cesarskiego sekretarza, stanowią traktat moralny w nurcie filozofii stoickiej. Ich ponadepokowa aktualność świadczy o geniuszu autora, błyskotliwości jego umysłu i wnikliwości spojrzenia na naturę człowieka i świata. Filozofia objawia się tu jako sztuka życia, z której wc...
Julien Offray de La Mettrie w swojej głównej pracy filozoficznej „Człowiek-maszyna” wyprzedza Darwina o całe stulecie. Autorowi rozprawy przyświeca rewolucyjna, ale i niebezpieczna jak na XVIII wiek myśl – jawnie głosi on materializm. Jako lekarz, odwołując się do wiedzy oraz doświadczenia, podaje w wątpliwość istnienie duszy, a wszelkie czynności ludzkie, które są jej przypisywane, wiąże z funkcjonowaniem ciała. Dowodzi on, iż człowiek to istota całkowicie materialna, któr...
„Kolomba” to powieść Prospera Mérimée o młodej Korsykance, która z zemsty zmusza swojego brata do popełnienia morderstwa. Prosper Mérimée był francuskim dramaturgiem, historykiem, archeologiem oraz mistrzem krótkich opowieści, które zrewolucjonizowały powieść romantyczną. Inspirację stanowiła dla niego literatura francuska i rosyjska (przede wszystkim Puszkin), a jego powieści poruszały tematy mistyczne, niezwykłe oraz bardzo przygnębiające.
Bolesław Miciński (1911–1943) był polskim eseistą, poetą oraz filozofem. Jego nowatorskie eseje i szkice filozoficzne ukazały się w tomach pt. „Podróże do piekieł” (1937) oraz „Portret Kanta i trzy eseje o wojnie” (1947). Miciński wypracował własny, oryginalny styl formułowania myśli, a filozoficzne zagadnienia traktował nie jako przedmiot naukowy, ale temat artystyczny.
„Tako rzecze Zaratustra” to jedno z najważniejszych dzieł Frederyka Nietzschego. Paryski mnich Zaratustra po doświadczeniu wewnętrznej przemiany będącej wynikiem długiej, samotnej kontemplacji, postanawia wyruszyć do ludzi, by dzielić się swoimi przemyśleniami. Wypowiada się on na temat kondycji ludzkiej, głosi upadek zachodniej kultury oraz zapowiada nadejście nadczłowieka – idealnej jednostki, która pojawi się po upadku ludzkości.
Marta Świcka po utracie męża oraz całego majątku pozostaje samotną matką czteroletniej córeczki Janci. Aby utrzymać siebie i córkę, chce podjąć pracę. Mierzy się jednak z ogromną dyskryminacją – pracodawcy chcą zatrudniać tylko mężczyzn albo cudzoziemki. Marta nie ma wystarczająco dobrego wykształcenia ani talentu, aby dostać dobrze płatną pracę nauczycielki lub ilustratorki. Po kolejnych uwłaczających próbach uczciwego zarobku zdesperowana kobieta postanawia dopuścić się p...
„Czy bogowie lubią to, co zbożne, dlatego że ono jest zbożne, czy też ono jest dlatego zbożne, że je bogowie lubią? ” – to jeden z najważniejszych, a zarazem najbardziej nowatorski dylemat, jaki Platon zamieścił w swojej rozprawie pt. „Eutyfron”. Tytułowy bohater postanawia oskarżyć swojego ojca o zabicie niewolnika. W drodze do urzędu spotyka Sokratesa, który został oskarżony o bezbożność i psucie młodzieży. Nawiązuje się między nimi rozmowa, w której Eutyfron próbuje zdef...
„Fajdros” to kolejna, zaraz po „Uczcie”, wybitna rozprawa filozoficzna Platona. Za murami miasta, nad rzeką Illisos odbywa się rozmowa Sokratesa z Fajdrosem na temat mowy wygłoszonej wcześniej przez retoryka Lizjasza. Poruszają oni różne kwestie dotyczące nieśmiertelności duszy, jej wędrówki przez kolejne wcielenia. Pojawia się tu jedna z najsłynniejszych alegorii Platona dotycząca duszy jako wozu zaprzęgniętego w dwa konie – rozsądek oraz pożądanie. Platon ustami Sokratesa...
Zbiór kilkudziesięciu satyr autorstwa Światopełka Karpińskiego wydany został w 1938 roku. Przedstawia codzienne oraz dosyć nietypowe zatargi mieszkańców przedwojennej Warszawy, które głównie mają swój finał przed sądem grodzkim. Znajdują się tu również opowiadania fantastyczne oraz pełen metafor obraz miasta nocą. Światopełk Karpiński to polski poeta i satyryk okresu międzywojennego. Do jego dzieł należy kilka zbiorów wierszy, takich jak „Ludzie wśród ludzi”, „Mieszczański ...
„Wybór pism” Ksenofonta zawiera niemal wszystkie prace greckiego pisarza i historyka. Pierwszą grupę stanowią pisma sokratyczne i dialogi, które na wzór dialogów Platona przedstawiają obraz i sposób myślenia Sokratesa. Ksenofont rzuca jednak odmienne światło na filozofa, prezentując inne poglądy i zainteresowania. Drugą grupę pism stanowią rozprawy polityczne, historyczne oraz biograficzne.
Vicente Blasco Ibáñez (1867–1928) był hiszpańskim publicystą, pisarzem oraz działaczem politycznym o poglądach lewicowych, autorem reportaży, powieści społeczno-obyczajowych oraz regionalnych. Tytułowe Mare Nostrum to starożytna rzymska nazwa Morza Śródziemnego, na którym toczy się akcja powieści. Pochodzący z Walencji Ulisses Ferragut jest kapitanem statku, który w czasie I wojny światowej dostarcza surowce statkom angielskim i francuskim. Kiedy na jego drodze staje tajemn...
W jednym z londyńskich lombardów Andrew Lauriston znajduje zwłoki właściciela przybytku, starego Daniela Multeniusa. Podejrzenia policji od razu kierują się w stronę Lauristona – początkującego, wybitnie nieśmiałego literata. Tylko czy byłby on zdolny dokonać tak makabrycznej zbrodni? Na miejscu znaleziono również pozostawiony manuskrypt oraz platynową szpilkę z grawerunkiem. Do kogo należały? I czy ma to jakiś związek z morderstwem?
„Aciaki z pierwszej A” zawierają opowiadania przedstawiające historie z życia szkolnego dwóch synów Juliusza Kadena-Bendrowskiego, publikowane na łamach „Gazety Polskiej” w latach 1930–1931. Juliusz Kaden-Bandrowski (1885–1944) to polski pisarz, kapitan piechoty Wojska Polskiego oraz członek masonerii. Jego powieści charakteryzują się przede wszystkich dużą wnikliwością i wiernością faktom historycznym, a także wyrafinowanym językiem oraz połączeniem stylów i środków litera...
W wyborze najsłynniejszych mów Demostenesa, znanego i cenionego mówcy greckiego, znalazły się między innymi słynne filipiki. Powstały one jako krytyka Filipa II, macedońskiego króla prowadzącego zaborczą politykę zagrażającą niepodległości Grecji. Demostenes wywierał wpływ na politykę Filipa oraz zagrzewał Greków do stawiania oporu. W tzw. mowach olintyńskich nakłonił Ateńczyków do pomocy miastu Olint, zagrożonemu przez działania króla Filipa, pomoc jednak nadeszła zbyt póź...
