Julien Offray de La Mettrie w swojej głównej pracy filozoficznej „Człowiek-maszyna” wyprzedza Darwina o całe stulecie. Autorowi rozprawy przyświeca rewolucyjna, ale i niebezpieczna jak na XVIII wiek myśl – jawnie głosi on materializm. Jako lekarz, odwołując się do wiedzy oraz doświadczenia, podaje w wątpliwość istnienie duszy, a wszelkie czynności ludzkie, które są jej przypisywane, wiąże z funkcjonowaniem ciała. Dowodzi on, iż człowiek to istota całkowicie materialna, któr...
„Kolomba” to powieść Prospera Mérimée o młodej Korsykance, która z zemsty zmusza swojego brata do popełnienia morderstwa. Prosper Mérimée był francuskim dramaturgiem, historykiem, archeologiem oraz mistrzem krótkich opowieści, które zrewolucjonizowały powieść romantyczną. Inspirację stanowiła dla niego literatura francuska i rosyjska (przede wszystkim Puszkin), a jego powieści poruszały tematy mistyczne, niezwykłe oraz bardzo przygnębiające.
Bolesław Miciński (1911–1943) był polskim eseistą, poetą oraz filozofem. Jego nowatorskie eseje i szkice filozoficzne ukazały się w tomach pt. „Podróże do piekieł” (1937) oraz „Portret Kanta i trzy eseje o wojnie” (1947). Miciński wypracował własny, oryginalny styl formułowania myśli, a filozoficzne zagadnienia traktował nie jako przedmiot naukowy, ale temat artystyczny.
„Tako rzecze Zaratustra” to jedno z najważniejszych dzieł Frederyka Nietzschego. Paryski mnich Zaratustra po doświadczeniu wewnętrznej przemiany będącej wynikiem długiej, samotnej kontemplacji, postanawia wyruszyć do ludzi, by dzielić się swoimi przemyśleniami. Wypowiada się on na temat kondycji ludzkiej, głosi upadek zachodniej kultury oraz zapowiada nadejście nadczłowieka – idealnej jednostki, która pojawi się po upadku ludzkości.
Marta Świcka po utracie męża oraz całego majątku pozostaje samotną matką czteroletniej córeczki Janci. Aby utrzymać siebie i córkę, chce podjąć pracę. Mierzy się jednak z ogromną dyskryminacją – pracodawcy chcą zatrudniać tylko mężczyzn albo cudzoziemki. Marta nie ma wystarczająco dobrego wykształcenia ani talentu, aby dostać dobrze płatną pracę nauczycielki lub ilustratorki. Po kolejnych uwłaczających próbach uczciwego zarobku zdesperowana kobieta postanawia dopuścić się p...
„Czy bogowie lubią to, co zbożne, dlatego że ono jest zbożne, czy też ono jest dlatego zbożne, że je bogowie lubią? ” – to jeden z najważniejszych, a zarazem najbardziej nowatorski dylemat, jaki Platon zamieścił w swojej rozprawie pt. „Eutyfron”. Tytułowy bohater postanawia oskarżyć swojego ojca o zabicie niewolnika. W drodze do urzędu spotyka Sokratesa, który został oskarżony o bezbożność i psucie młodzieży. Nawiązuje się między nimi rozmowa, w której Eutyfron próbuje zdef...
„Fajdros” to kolejna, zaraz po „Uczcie”, wybitna rozprawa filozoficzna Platona. Za murami miasta, nad rzeką Illisos odbywa się rozmowa Sokratesa z Fajdrosem na temat mowy wygłoszonej wcześniej przez retoryka Lizjasza. Poruszają oni różne kwestie dotyczące nieśmiertelności duszy, jej wędrówki przez kolejne wcielenia. Pojawia się tu jedna z najsłynniejszych alegorii Platona dotycząca duszy jako wozu zaprzęgniętego w dwa konie – rozsądek oraz pożądanie. Platon ustami Sokratesa...
Zbiór kilkudziesięciu satyr autorstwa Światopełka Karpińskiego wydany został w 1938 roku. Przedstawia codzienne oraz dosyć nietypowe zatargi mieszkańców przedwojennej Warszawy, które głównie mają swój finał przed sądem grodzkim. Znajdują się tu również opowiadania fantastyczne oraz pełen metafor obraz miasta nocą. Światopełk Karpiński to polski poeta i satyryk okresu międzywojennego. Do jego dzieł należy kilka zbiorów wierszy, takich jak „Ludzie wśród ludzi”, „Mieszczański ...
„Wybór pism” Ksenofonta zawiera niemal wszystkie prace greckiego pisarza i historyka. Pierwszą grupę stanowią pisma sokratyczne i dialogi, które na wzór dialogów Platona przedstawiają obraz i sposób myślenia Sokratesa. Ksenofont rzuca jednak odmienne światło na filozofa, prezentując inne poglądy i zainteresowania. Drugą grupę pism stanowią rozprawy polityczne, historyczne oraz biograficzne.
Vicente Blasco Ibáñez (1867–1928) był hiszpańskim publicystą, pisarzem oraz działaczem politycznym o poglądach lewicowych, autorem reportaży, powieści społeczno-obyczajowych oraz regionalnych. Tytułowe Mare Nostrum to starożytna rzymska nazwa Morza Śródziemnego, na którym toczy się akcja powieści. Pochodzący z Walencji Ulisses Ferragut jest kapitanem statku, który w czasie I wojny światowej dostarcza surowce statkom angielskim i francuskim. Kiedy na jego drodze staje tajemn...
W jednym z londyńskich lombardów Andrew Lauriston znajduje zwłoki właściciela przybytku, starego Daniela Multeniusa. Podejrzenia policji od razu kierują się w stronę Lauristona – początkującego, wybitnie nieśmiałego literata. Tylko czy byłby on zdolny dokonać tak makabrycznej zbrodni? Na miejscu znaleziono również pozostawiony manuskrypt oraz platynową szpilkę z grawerunkiem. Do kogo należały? I czy ma to jakiś związek z morderstwem?
„Aciaki z pierwszej A” zawierają opowiadania przedstawiające historie z życia szkolnego dwóch synów Juliusza Kadena-Bendrowskiego, publikowane na łamach „Gazety Polskiej” w latach 1930–1931. Juliusz Kaden-Bandrowski (1885–1944) to polski pisarz, kapitan piechoty Wojska Polskiego oraz członek masonerii. Jego powieści charakteryzują się przede wszystkich dużą wnikliwością i wiernością faktom historycznym, a także wyrafinowanym językiem oraz połączeniem stylów i środków litera...
W wyborze najsłynniejszych mów Demostenesa, znanego i cenionego mówcy greckiego, znalazły się między innymi słynne filipiki. Powstały one jako krytyka Filipa II, macedońskiego króla prowadzącego zaborczą politykę zagrażającą niepodległości Grecji. Demostenes wywierał wpływ na politykę Filipa oraz zagrzewał Greków do stawiania oporu. W tzw. mowach olintyńskich nakłonił Ateńczyków do pomocy miastu Olint, zagrożonemu przez działania króla Filipa, pomoc jednak nadeszła zbyt póź...
Akcja „Nostromo. Opowieści z wybrzeża „ rozgrywa się w II poł. XIX wieku w portowym mieście Sulaco w fikcyjnym latynoskim państwie. Josepha Conrada, autora takich uznanych powieści jak „Jądro ciemności” czy „Lord Jim”, zainspirowały własne doświadczenia z podróży do Ameryki Środkowej i Południowej, a także oderwanie się w 1903 roku Panamy od Kolumbii. Książka zawiera obszerną galerię postaci o pogłębionych portretach psychologicznych, uwikłanych w polityczne wydarzenia Cost...
Zygmunt Gloger to wybitny archeolog, etnograf oraz historyk. Zasłynął on przede wszystkim badaniami nad obyczajowością i kulturą ludową. „Dolinami rzek” stanowi reportaż z podróży po Niemnie, Wiśle, Bugu i Biebrzy. Autor opisuje piękne krajobrazy oraz ludność zamieszkującą te urokliwe rejony Polski, którą poznał podczas licznych rozmów. Utwór wyróżnia się umiejętnym połączeniem relacji z podróży opartej na faktach z poetyckim opisem realiów.
„Nowa Kolchida” autorstwa Wacława Gąsiorowskiego to powieść o Ameryce, oparta na obserwacjach autora oraz danych statystycznych. Autor ujawnia w niej prawdziwe oblicze kontynentu, dla wielu będącego miejscem tajemniczym, idyllą mającą spełniać największe marzenia o wolności i bogactwie. Wacław Gąsiorowski (1869–1939) był polskim powieściopisarzem, dziennikarzem oraz scenarzystą, wydawcą periodyku „Strumień”, a po emigracji do Stanów Zjednoczonych – redaktorem czasopism polo...
Norweski pisarz Sven Elvestad znany jest przede wszystkim z powieści detektywistycznych, których opublikował około stu. Wydane zostały pod jego prawdziwym nazwiskiem, a także pod pseudonimami: Kristian F. Biller, Knut Gribb, Asbjørn Krag oraz głównie Stein Riverton. W przedwojennej Polsce ukazało się tylko 15 jego powieści, w tym jedna z najpopularniejszych – „Żelazny wóz”. W Norwegii od 1972 roku przyznawana jest nagroda jego imienia – Nagroda Rivertona – dla najlepszego p...
„Powrót” to pierwsza część dylogii „Laus feminae”. Znany i ceniony w środowisku artystycznym literat Roman Turski powraca do Krakowa jako majętny biznesmen, co wzbudza duże zamieszanie wśród miejscowych artystów. Szczególne zainteresowanie okazuje mu Helena Hazarapelianowa, znana femme fatale i łamaczka serc, otoczona licznym gronem adoratorów. Niegdyś należał do nich również główny bohater. To właśnie księżna Helena stanowiła przyczynę wyjazdu Turskiego. Mężczyzna jednak w...
„W tundrach Sybiru” to powieść dla młodzieży wydana w 1927 roku. Osadzona w realiach historycznych opowiada o losach Polaków na Syberii. Edmund Jezierski, znany też jako Edmund Jan Krüger oraz Jan Kruk, debiutował w wieku 17 lat opowiadaniem pt. „Bluszcz”. W okresie międzywojennym był jednym z najbardziej poczytnych pisarzy dla dzieci i młodzieży oraz dorosłych. Główną tematykę jego powieści stanowiła historia z silnymi wątkami patriotycznymi. Po wojnie jego powieści nie by...
„Piłsudczycy” przybliżają powstanie i pierwsze lata działalności Legionów sformowanych przez Piłsudskiego. Juliusz Kaden-Bandrowski (1885–1944) to polski pisarz, kapitan piechoty Wojska Polskiego oraz członek masonerii. Jego powieści charakteryzują się przede wszystkich dużą wnikliwością i wiernością faktom historycznym, a także wyrafinowanym językiem oraz połączeniem stylów i środków literackich. Do czasu odwilży po śmierci Stalina większość jego powieści objęta była cenzu...
Powieść Brunona Jasieńskiego „Palę Paryż” została opublikowana w 1928 roku w odcinkach na łamach socjalistycznej francuskiej gazety „L’Humanité”, co wzbudziło duże kontrowersje. Utwór stanowił odpowiedź na nowelę Paula Moranda „Palę Moskwę”, którą Brunon uznał za „antyproletariacki paszkwil”. Postanowił więc odgryźć się i spalić burżuazyjną Francję. Wywołało to ogromny skandal i falę protestów paryżan, którzy domagali się wydalenia Jasieńskiego z Francji.
„Profesor Butryn” to drugi tom dylogii „Laus feminae”. Butrynowie uchodzą w środowisku krakowskiej śmietanki towarzyskiej I połowy XX wieku za szczęśliwą i spełnioną parę. Prawda jest niestety bardzo bolesna. Gdy para znajduje się w zaciszu swojego domu, uruchamia się fala wzajemnych oskarżeń, żali, niespełnionych oczekiwań oraz braku porozumienia. Profesor Butryn i jego żona Zośka to dobrzy znajomi Romana Turskiego oraz księżnej Heleny – głównych bohaterów pierwszej części...
„Laus feminae” to dwuczęściowa powieść (która w zamyśle miała być trylogią, jednak plan zniweczyła śmierć autora) o znanym i cenionym w środowisku artystycznym literacie Romanie Turskim. Powraca on do Krakowa jako majętny biznesmen, co wzbudza duże zamieszanie wśród miejscowych artystów. Szczególnym zainteresowanie okazuje Helena Hazarapelianowa, znana femme fatale i łamaczka serc, otoczona zawsze licznym gronem adoratorów, do których niegdyś należał również główny bohater....
Władysław Szlengel to jeden z najważniejszych żydowskich poetów okupowanej Warszawy. Jako mieszkaniec getta zapisywał na bieżąco obserwacje z życia w odizolowanej przez Niemców dzielnicy żydowskiej, stanowiące niezwykłe świadectwo o czasie, miejscu i ludziach. Tomik „Co czytałem umarłym” powstał w styczniu 1943 roku, tuż po akcji wywózki społeczności żydowskiej do obozu koncentracyjnego w Treblince. Po wojnie tomik stał się jednym z manifestów literackich sztuki warszawskie...
