W żadnym innym stuleciu ciało ludzkie nie doświadczyło takich zmian. To w wieku XX zmienił się związek pomiędzy zdrowiem a chorobą, pomiędzy ciałem zgodnym z normami a ciałem niefunkcjonującym prawidłowo, pomiędzy życiem a śmiercią w zmedykalizowanym społeczeństwie. Autorzy trzeciego tomu monumentalnej i bogato ilustrowanej Historii ciałaprzyglądają się również ciału w masowym dobrobycie i ciału poddanemu masowej przemocy i eksterminacji. Ciału wyzwolonemu z rygorów religii i...
Historii seksualności, będącej kontynuacją badań podjętych w Archeologii wiedzy oraz w Nadzorować i karać, poświęcił Michel Foucault ostatnie lata życia, skupiając się w swych analizach na konstelacji zjawisk określanych mianem „seksu” czy „seksualności”. W części pierwszej pokazuje, jak życie seksualne stymulowało wolę dowiedzenia się wszystkiego o seksie; wiedza ta przyjęła usystematyzowaną postać „nauki o seksualności”, co otworzyło z kolei drogę do systemowego zarządzania...
Nasza humanistyczna i progresywna kultura dostarcza wielu wzniosłych i uniwersalnych idei, takich jak miłość bliźniego, gościnność, tolerancja, prawa człowieka. Ale czy rzeczywiście są one uniwersalne? Na procesy cywilizowania i emancypacji trzeba spojrzeć okiem obcych i innych, by dostrzec, że jasna strona humanizmu ma swój mroczy rewers. Różnie go można nazwać: barbarzyństwem, kolonializmem, imperializmem, faszyzmem, rasizmem, nihilizmem. Równość jest bowiem projektem, dysk...
Wartość wartości to książkowy zapis cyklu spotkań z Mądrymi Osobami, który odbył się w Oliwskim Ratuszu Kultury w październiku 2019 roku. Autorka projektu, dziennikarka, Hanna Kordalska-Rosiek, zaprosiła do wygłoszenia wykładów oraz publicznej rozmowy: Dariusza Dumę – filozofa, konsultanta biznesowego, który doradza zarządzanie przez wartości i w praktyce takim właśnie jest przedsiębiorcą, profesora Wiesława Łukaszewskiego, psychologa społecznego specjalizującego się w proble...
Drugi tom bogato ilustrowanej trylogii, opisującej dzieje ludzkiego ciała od renesansu aż po współczesność. Ciało fizyczne, materialne, które można dotknąć, poczuć, obejrzeć. Naukowcy manipulują nim i wnikają w nie. Mierzą jego masę, gęstość, objętość i temperaturę. Analizują, jak się rusza i jak pracuje. Ale to ciało anatomów, fizjologów i gimnastyków radykalnie różni się od ciała, które cierpi lub się cieszy, odczuwa przyjemność i ból. Autorzy tej książki próbują przywrócić...
Jak mówić dzisiaj o śmierci, by przywrócić ją do życia? W jaki sposób postępować, by stała się na powrót bliska, lecz na innych zasadach, uwzględniających nowe technologie i rzeczywistość wirtualną? Książka ta jest osobliwym tekstem, który powstawał na przestrzeni kilku ostatnich lat. Osobliwym, ponieważ nie jest to praca przynależna do konkretnej dyscypliny naukowej, mimo że nieraz odwołuję się do badań naukowców, artystów i specjalistów z różnych dziedzin. Źródłem inspiracj...
Męskość jest naznaczona tradycją sięgającą niepamiętnych czasów – to nie tylko płeć męska, lecz sama jej natura oraz jej część „najszlachetniejsza”, by nie rzec: najdoskonalsza. Przez wieki uchodziła za cnotę i stanowiła jeden z fundamentów społeczeństw Zachodu. Od starożytności do oświecenia oznaczała pewną koncepcję mocy, która obejmowała zarówno siłę fizyczną, jak i męstwo psychiczne. Jej kody, rytuały i fantazmaty kulturowe utrwalały patriarchalny obraz świata, choć męski...
Publikacja w 2018 roku czwartej części Historii seksualności stała się we Francji intelektualnym wydarzeniem. To wybitne dzieło miało nigdy się nie ukazać, gdyż taka była wola jego autora, który nie zdążył go ukończyć przed swą przedwczesną śmiercią. Historia seksualności to dzieło z ostatniej fazy twórczości Michela Foucaulta. Na książkę składają się trzy prace opublikowane w latach 1976–1984. Podobnie zresztą, jak nieukończona Historia seksualności, ukazująca nam inne obli...
Wstrząsające autobiograficzne opowiadanie o dojrzewaniu z piętnem inności. W roku 1938 dwaj bracia z asymilowanej żydowskiej rodziny zostają wsadzeni w Hamburgu do pociągu odjeżdżającego do Florencji. Młodszy z chłopców spędza całą wojnę w katolickim domu dziecka w Górnej Sabaudii. Już nigdy nie zobaczy rodziców. Doświadczając lęku, nieuświadomionego poczucia winy, powoli odkrywa swoją tożsamość.
Wiersze z dwóch cykli wchodzących w skład Nowych wierszy – „Pieśni umysłu” i „Zaślubiny umysłu” – cechuje niezachwiane poczucie wartości kultury wysokiej. Refleksja nad kulturą, historią, wytworami sztuki zawsze była obecna w poezji Grahama, co nie dziwi, zważywszy że autor jest profesorem poezji, a przy tym miłośnikiem opery i malarstwa. Tym razem jednak przestrzeń tę poszerza intensywne przeżywanie świata natury, zabudowanie wyobraźni przez żurawie, pustułki, bizończyki, ko...
Monika Osiecka’s Mirror Fragments is a fascinating record of a woman’s experience, an artist’s self-reflection. It is an intimate diary composed of words, sculptures, and the author’s own photographs. Don’t be misled by the impression that the central focus of this unusual publication, this album, yet not album, is the image. Subtle nudes, female figures emerging out of stone, rugged abstract forms with mysterious sounding names like “Biała Marianna” (White Marianna). Don’t ...
Książka poświęcona trzem gdańskim zabytkom z przełomu średniowiecza i czasów nowożytnych: zegarowi astronomicznemu i retabulum ołtarza głównego w kościele Panny Marii oraz wystrojowi Dworu Artusa. Dzieła te mają jeden wspólny aspekt: odwołują się do wiedzy zakładającej istnienie rozlicznych więzi łączących człowieka z wszechświatem. Książka ta jest pierwszą próbą dogłębnego odczytania treści astrologicznych zawartych w tych dziełach, analizowanych w szerokim kontekście kultur...
Ryszard Wagner – jedna z najgłośniejszych postaci muzyki i dramatu muzycznego w XIX wieku – był i nadal jest przedmiotem skrajnych opinii, od uwielbienia przez ostrą krytykę po czasowy niebyt za wykorzystywanie jego sztuki w czasach nazizmu. Opery i dramaty Wagnera wystawia się jednak na całym świecie, z czym nie idzie w parze znajomość jego pism i poglądów. Tymczasem akurat w tym zakresie dokonuje się swoista rewaloryzacja ocen Wagnera na podstawie nieznanych lub jeszcze cią...
Jedno dzieło, najwyższej europejskiej klasy i o wyjątkowym przesłaniu politycznym i kulturowym – pomnik nagrobny Władysława Jagiełły z katedry na Wawelu – stało się punktem wyjścia rozległych studiów nad kulturą umysłową i artystyczną wczesnego odrodzenia. Królewski sarkofag okazał się cennym źródłem informacji, potwierdzającym dane zawarte w przekazach historycznych oraz świadectwem narodzin nowego języka sztuki i nowych humanistycznych idei.
Fińska odpowiedź na Henninga Mankella. „Brigitte” Nadkomisarz Maria Kallio wraca do pracy po urlopie macierzyńskim i dowiaduje się, że jej dawny kochanek zginął po upadku ze skały do morza. Wszystko świadczy, że to nieszczęśliwy wypadek, ale gdy dokładnie rok później w tym samym miejscu ginie kolejna osoba, okazuje się, że za siatką pozorów i prywatnych tragedii kryją się zbrodnie oraz katastrofa ekologiczna. Tym razem jednak przenikliwy umysł nie wystarczy, by schwytać mord...
„Siłą tej prozy jest realizm niepozbawiony nostalgii i głębokiej refleksji o przemijalności wszystkiego: ludzi, rzeczy, całych światów. Andrzej Kasperek odkrywa przed nami nieznany dotąd literaturze polskiej obszar. Dzieciństwo i młodość spędzone na Żuławach czynią tę opowieść zapisem intrygującym, ciekawym, nawet egzotycznym. Ironia i poczucie humoru autora – równe jego zmysłowi obserwacji – gwarantują dobrą lekturę”. Paweł Huelle Książka dla starszych i zaawansowanych. Pap...
Dwanaście studiów poświęconych emigracyjnym narracjom tożsamościowym w twórczości takich poetów, jak Stanisław Baliński, Marian Czuchnowski, Józef Łobodowski, Jerzy Pietrkiewicz czy Bronisław Przyłuski. Autora interesują drogi, jakimi poruszają się oni w poszukiwaniu poetyckiej „mowy wygnańczej”, to, jak odnajdują idiom poetycki zdolny unieść bagaż doświadczeń gromadzonych przez lata emigracji oraz jak kształtują „język wygnania” osadzony w odmiennych kręgach tradycji. Taka p...
Sto lat temu, 8 kwietnia 1909 roku, zmarła jedna z największych aktorek XIX wieku: dla Polaków Helena Modrzejewska, dla reszty Europy i Amerykanów – Madame Modjeska. Dobrze znamy jej barwne życie, ale wciąż niewiele wiemy o jej sztuce aktorskiej, stylu gry, a zwłaszcza o jej najwybitniejszych rolach, które sprawiły, że podziwiano ją na całym świecie. Nie wiemy też, jak reagowała publiczność na jej występy i jak oceniali je krytycy, zwłaszcza angielscy i amerykańscy. Odpowiedz...
Punktem wyjścia dla Morawskiego jest przyjęcie roli, jaką sztuka odgrywa w życiu jednostki i zbiorowości ludzkiej. Z jednej strony uważa się, że jest ona tworem społecznym, z drugiej, że jest wyrazem określonych potrzeb człowieka jako zjawiska przyrodniczego. W ten sposób Morawski nawiązuje do arystotelesowskiej idei katharsis w jej obszarze biologicznych mechanizmów czy do Jeana Baptiste’a Dubosa, „Refléxions critiques sur la poésie, la peinture et la musique” (1719). Współc...
Drugi tom zawiera prace opublikowane po śmierci artysty, wszystkie jednak zmienione dość gruntownie. Omówione są tu związki Grotowskiego z kulturą rosyjską, tradycją Meyerholda w polskim teatrze, znaczenie Brechta i Gurdżijewa w jego twórczości, próby Samuela Zborowskiego według Juliusza Słowackiego, niezrealizowane projekty filmów Andrzeja Wajdy o Teatrze Laboratorium, doświadczenie Góry Płomienia. Książkę zamykają studia Tadeusz Kantor i Jerzy Grotowski wobec Stanisława Wys...
Poezja Arłou’a to zapis przeżyć, wrażeń z lektur i podróży oraz refleksji człowieka współczesnego. Biały wiersz narzuca prywatny ton wypowiedzi, którą paradoksalny humor i z lekka ironiczny dystans chronią przed nadmierną dyskursywnością. Podmiot liryczny przemawia bez pozy, głosem zwyczajnym, nie zakrzykując codzienności skrojonej na ludzką miarę. Dzieje się tak i wtedy, gdy powściągliwie broni suwerenności swojego uczucia do kobiety, przywiązania do dziecięcej pamięci minio...
„Wokół śmierci” to błyskotliwy kryminał w stylu retro prawdziwego mistrza gatunku. We wrześniu 1995 roku Varg Veum – odważny do granic szaleństwa i uznawany za bezczelnego detektyw z klasą w typie Marlowe’a – odbiera telefon i słyszy w słuchawce głos z przeszłości. Przywołuje on jego wspomnienia sprzed ćwierć wieku, kiedy to jako pełen zapału pracownik socjalny przejął w dramatycznych okolicznościach opiekę nad trzyletnim wówczas Janem Elvisem. Chłopak pojawia się w życiu Var...
Koniec to ostatni, siódmy tom almanachu „Punkt po Punkcie”. Stanowi pokłosie konferencji zorganizowanej w listopadzie 2006 przez Stowarzyszenie Pisarzy Polskich i Nadbałtyckie Centrum Kultury. Jego wielogłosową strukturę tworzą studia, szkice i minieseje poświęcone pojęciu i tematowi Końca, rozpatrywanemu z punktu widzenia filozofii, teologii, historii literatury, sztuki i życia społecznego. Koniec życia, koniec świata, koniec chrześcijaństwa, koniec historii, koniec a niesko...
Żywo reagujemy, gdy widzimy w zachodnim filmie postać polskiego bohatera lub gdy akcja takiego filmu dzieje się choć przez moment w Polsce. Każda zachodnia adaptacja rodzimej literatury - skądinąd rzadka - wywołuje od razu falę emocji. Mało kto jednak wie, że polskie wątki są obecne w kinie od przeszło stu lat. Jerzy Maśnicki śledzi te najstarsze. Pokazuje, jak nas postrzegano w okresie zaborów, pierwszej wojny światowej oraz w chwili kształtowania się i umacniania odrodzonej...
