Bogato ilustrowany, wnikliwy esej, pokazujący, że grzech stanowi siłę napędową wszystkich głównych postaci szekspirowskich, zarówno w komediach, jak i tragediach. Wyselekcjonowane fragmenty dramatów, w których obecność grzechów głównych jest bardzo wyraźna, autor zestawia z ikonografią epoki, głównie niderlandzką. Obrazy nie zostały jednak dobrane na zasadzie wyszukiwania „ilustracji” do poszczególnych scen, lecz wspólnoty wrażliwości i widzenia świata. Dzięki temu Limon twor...
Janusz Górski, który ostatnio wydał kilka książek przypominających ludzi z okresu świetności polskiej ilustracji i plakatu, poprosił mnie o wspomnienia, zwierzenia o twórcach, których znałem w latach 60. i 70. XX wieku. Chodziło po prostu o relacje naocznego świadka, uzupełniające jego wiedzę o tamtych czasach. Zaskoczył mnie pomysłem wydania tych wspomnień, ale skoro do tego doszło, chcę dołączyć kilka zdań mojego komentarza. Mówię tutaj o ludziach znanych mi z relacji za...
Sztuka ludowa to Nemezis polskiej inteligencji, nowoczesny fantazmat oparty na micie dobrego dzikusa oraz przekonaniu o autentyczności „człowieka naturalnego” i stanowiącej jego pochodną wierze w „prawdę prymitywu”. Ewa Klekot pisze o praktykowaniu tych przekonań i wierzeń przez kolejne pokolenia inteligentów różnych orientacji politycznych; o uwikłaniu wiejskiej wytwórczości i twórczości plastycznej w romantyczną legendę o ludowych korzeniach narodu – jedną z najsilniej u...
Janusz Górski, który ostatnio wydał kilka książek przypominających ludzi z okresu świetności polskiej ilustracji i plakatu, poprosił mnie o wspomnienia, zwierzenia o twórcach, których znałem w latach 60. i 70. XX wieku. Chodziło po prostu o relacje naocznego świadka, uzupełniające jego wiedzę o tamtych czasach. Zaskoczył mnie pomysłem wydania tych wspomnień, ale skoro do tego doszło, chcę dołączyć kilka zdań mojego komentarza. Mówię tutaj o ludziach znanych mi z relacji za...
Eseje wybitnej pianistki odsłaniają nie tylko charakter jej relacji z wielkimi artystami – poczynając od matki (słynnej śpiewaczki) przez Witolda Lutosławskiego i Dang Thai Sona po Jerzego Maksymiuka – lecz także osobiste opinie i poglądy oraz nierzadko bardzo zabawne anegdoty. Czytelnik wyrusza z autorką w podróż z rodzinnego domu w gdańskiej Oliwie do sal koncertowych w odległych krajach Azji i obu Ameryk. Ci, którzy czekają na dramatyczne opisy przekraczania własnych gran...
Prezentowany wybór wierszy Olgi Kubińskiej przedstawia szeroki wachlarz doświadczeń dotyczących tożsamości, wielości, własności kulturowej. Wszystkie poddane są wiwisekcji i następnie ulegają zadomowieniu w poezji, poezji pobrzmiewającej autentycznością doświadczeń z pierwszej ręki, poezji pielęgnującej konkret w świecie bezmyślnej reprodukcji, celebrującej dobrze wykonane przedmioty w „IKEI powtarzalnych rzeczy”. Poezja dzisiaj bywa produktem jednorazowego użytku, tymczasem ...
Na tom poetycki składają się wiersze powstałe w latach 2011-2017. „Ut pictura poesis” – Jolanta f Mąkosa zrozumiała to zalecenie dosłownie: z każdego obrazu Vermeera wywodzi wiersz i zawiera w nim nową historię. Dziewczyna z perłą, oficer, damy, koronczarka zaczynają żyć innym, nieprzewidzianym życiem. Jeśli myślicie, że znacie Vermeera, to jesteście w błędzie. Niewiele wiecie, dopóki nie przeczytacie wierszy tej utalentowanej złodziejki obrazów. Zbigniew Kruszyński Wydaje...
W 10-rocznicę napisania „Historii polskiego szaleństwa”, książki będącej pierwszą próbą stworzenia archeologii polskiego szaleństwa, publikujemy jej drugie wydanie. Księgi polskich obłąkanych XIX stulecia nie ma. Gdyby jednak istniała, trzeba by jej szukać gdzieś pomiędzy Liber chamorum, spisem luźnych ludzi czy katalogiem przypłotnic. Mieszkańcom szalonych kamienic, czubkom, smutnodurnym, ludziom zadumowym należałoby się jednak szczególne miejsce w tym konglomeracie wyklucz...
Znaczenie wydanej w roku 1915 książki Heinricha Wölfflina porównać można jedynie do przełomu rewolucji Kopernikańskiej. Wniosła ona bowiem do warsztatu historyka sztuki cały szereg nowych narzędzi badawczych, takich jak analiza strukturalna i opisowa koncepcja metody historycznej, oraz dokonała błyskotliwego podziału na styl klasycystyczny i barokowy na podstawie pojęć odnoszących się do cech formalnych. Jednocześnie Wölfflin wykazał, że to właśnie forma, a nie treść – jak po...
Trudna kresowa miłość to zbiór dzienników, które Helena Prusakowska (później Macur) pisała podczas nauki w liceum i na początku pracy zawodowej. Ukazują one obraz wcześnie dojrzałej wewnętrznie dziewczyny, z jej emocjami, marzeniami i zmartwieniami. Widać w nich osamotnienie autorki, żal za przemijającą młodością i lęk przed niepewną przyszłością. Dzienniki Heleny są jednak nie tylko intymną opowieścią o kobiecie, która wchodziła w dorosłość w okresie II wojny światowej. To ...
Książka wyjaśnia, jak profesjonalnie złożyć tekst i przygotować publikację do druku. Zawiera krótką historię pisma i technik składu. Omawia podstawowe kryteria dobrej typografii. Pokazuje, jak zarządzać fontami w różnych systemach operacyjnych oraz jak radzić sobie z niechętnymi do współpracy programami edytorskimi i graficznymi. Udziela praktycznych wskazówek dotyczących kompozycji. Niezastąpiona pomoc dla studentów szkół artystycznych, projektantów, edytorów, drukarzy, pol...
Tom artykułów Aby Warburga, fascynujących szkiców o sztuce i kulturze późnego średniowiecza i Renesansu, o miłosnych emblematach i oprawie muzycznych przedstawień na późnorenesansowym dworze, o magii i średniowiecznych wyobrażeniach podboju morskich i powietrznych przestworzy, ukazują tego wielkiego historyka sztuki i kultury jako niestrudzonego eksploratora ukrytej obecności antycznych form i motywów w późniejszych epokach, jako badacza, który stawia sobie za cel odzyskanie ...
MiroFor ma perFormować: esejem, odkryciem z archiwów, dialogiem, prozą, wierszem, krytyką. Być Forum, platFormą i semaForem dla wszystkiego, co Białoszewskie w literaturze, sztuce i kulturze. Niniejszy numer „MiroFora” w dużym stopniu poświęcony jest homoseksualności pisarza [Białoszewskiego] i jego walce o to, jak używać języka, łamać go, by go jak najmniej pocięli. Jednocześnie, „wziąwszy taki głos ze słowika zrobić się na kos” (a może i na „ukos”), kroimy nadal, ale w nad...
W trzecim tomie Historii seksualności Foucault kieruje uwagę na I i II wiek naszej ery – moment szczególnego rozwoju kultury Siebie. Jego analiza, mocno zakorzeniona w tekstach Artemidora z Efezu, Galena czy Pseudo-Lukiana, koncentruje się na przemianach kluczowego – także dla nowoczesności – projektu filozoficznego, jakim jest samokształtowanie się podmiotu. Owa sztuka poznawania i formowania siebie wiąże się zarówno ze zwiększoną troską o indywidualne ciało, jak i samodosko...
W żadnym innym stuleciu ciało ludzkie nie doświadczyło takich zmian. To w wieku XX zmienił się związek pomiędzy zdrowiem a chorobą, pomiędzy ciałem zgodnym z normami a ciałem niefunkcjonującym prawidłowo, pomiędzy życiem a śmiercią w zmedykalizowanym społeczeństwie. Autorzy trzeciego tomu monumentalnej i bogato ilustrowanej Historii ciałaprzyglądają się również ciału w masowym dobrobycie i ciału poddanemu masowej przemocy i eksterminacji. Ciału wyzwolonemu z rygorów religii i...
Historii seksualności, będącej kontynuacją badań podjętych w Archeologii wiedzy oraz w Nadzorować i karać, poświęcił Michel Foucault ostatnie lata życia, skupiając się w swych analizach na konstelacji zjawisk określanych mianem „seksu” czy „seksualności”. W części pierwszej pokazuje, jak życie seksualne stymulowało wolę dowiedzenia się wszystkiego o seksie; wiedza ta przyjęła usystematyzowaną postać „nauki o seksualności”, co otworzyło z kolei drogę do systemowego zarządzania...
Nasza humanistyczna i progresywna kultura dostarcza wielu wzniosłych i uniwersalnych idei, takich jak miłość bliźniego, gościnność, tolerancja, prawa człowieka. Ale czy rzeczywiście są one uniwersalne? Na procesy cywilizowania i emancypacji trzeba spojrzeć okiem obcych i innych, by dostrzec, że jasna strona humanizmu ma swój mroczy rewers. Różnie go można nazwać: barbarzyństwem, kolonializmem, imperializmem, faszyzmem, rasizmem, nihilizmem. Równość jest bowiem projektem, dysk...
Wartość wartości to książkowy zapis cyklu spotkań z Mądrymi Osobami, który odbył się w Oliwskim Ratuszu Kultury w październiku 2019 roku. Autorka projektu, dziennikarka, Hanna Kordalska-Rosiek, zaprosiła do wygłoszenia wykładów oraz publicznej rozmowy: Dariusza Dumę – filozofa, konsultanta biznesowego, który doradza zarządzanie przez wartości i w praktyce takim właśnie jest przedsiębiorcą, profesora Wiesława Łukaszewskiego, psychologa społecznego specjalizującego się w proble...
Drugi tom bogato ilustrowanej trylogii, opisującej dzieje ludzkiego ciała od renesansu aż po współczesność. Ciało fizyczne, materialne, które można dotknąć, poczuć, obejrzeć. Naukowcy manipulują nim i wnikają w nie. Mierzą jego masę, gęstość, objętość i temperaturę. Analizują, jak się rusza i jak pracuje. Ale to ciało anatomów, fizjologów i gimnastyków radykalnie różni się od ciała, które cierpi lub się cieszy, odczuwa przyjemność i ból. Autorzy tej książki próbują przywrócić...
Jak mówić dzisiaj o śmierci, by przywrócić ją do życia? W jaki sposób postępować, by stała się na powrót bliska, lecz na innych zasadach, uwzględniających nowe technologie i rzeczywistość wirtualną? Książka ta jest osobliwym tekstem, który powstawał na przestrzeni kilku ostatnich lat. Osobliwym, ponieważ nie jest to praca przynależna do konkretnej dyscypliny naukowej, mimo że nieraz odwołuję się do badań naukowców, artystów i specjalistów z różnych dziedzin. Źródłem inspiracj...
Męskość jest naznaczona tradycją sięgającą niepamiętnych czasów – to nie tylko płeć męska, lecz sama jej natura oraz jej część „najszlachetniejsza”, by nie rzec: najdoskonalsza. Przez wieki uchodziła za cnotę i stanowiła jeden z fundamentów społeczeństw Zachodu. Od starożytności do oświecenia oznaczała pewną koncepcję mocy, która obejmowała zarówno siłę fizyczną, jak i męstwo psychiczne. Jej kody, rytuały i fantazmaty kulturowe utrwalały patriarchalny obraz świata, choć męski...
Publikacja w 2018 roku czwartej części Historii seksualności stała się we Francji intelektualnym wydarzeniem. To wybitne dzieło miało nigdy się nie ukazać, gdyż taka była wola jego autora, który nie zdążył go ukończyć przed swą przedwczesną śmiercią. Historia seksualności to dzieło z ostatniej fazy twórczości Michela Foucaulta. Na książkę składają się trzy prace opublikowane w latach 1976–1984. Podobnie zresztą, jak nieukończona Historia seksualności, ukazująca nam inne obli...
Wstrząsające autobiograficzne opowiadanie o dojrzewaniu z piętnem inności. W roku 1938 dwaj bracia z asymilowanej żydowskiej rodziny zostają wsadzeni w Hamburgu do pociągu odjeżdżającego do Florencji. Młodszy z chłopców spędza całą wojnę w katolickim domu dziecka w Górnej Sabaudii. Już nigdy nie zobaczy rodziców. Doświadczając lęku, nieuświadomionego poczucia winy, powoli odkrywa swoją tożsamość.
