Bruno Schulz zawsze stał po stronie autorów, nawet gdy sam wcielał się w niewygodną dla siebie rolę krytyka. Nie chciał sobie „arrogować” porównującego i oceniającego spojrzenia znawcy, przedkładając nad nie sąd prywatnego konsumenta i amatora. Być może dlatego tom zawierający wszystkie jego szkice krytyczne liczy zaledwie czterdzieści dwa teksty. I być może dlatego w każdym z tych tekstów Schulz wykracza daleko poza horyzont klasycznych badań literackich czy codziennej prakt...
Historia muzeów staje się prawdziwie światowa w drugiej połowie XIX wieku. Ten okres zaczyna się umownie w 1851 roku, kiedy w londyńskim Pałacu Kryształowym zorganizowano Wystawę Światową. Od tej pory muzeum jest emblematyczną instytucją nowoczesnej cywilizacji. Z wszystkimi tego konsekwencjami. Kolonizuje podbijane kraje i gromadzi ich dziedzictwo. Bierze udział w obu wojnach światowych. Bywa ofiarą i beneficjentem totalitaryzmów. Jest przestrzenią awangardowych działań arty...
Drugi tom reportaży Richarda Teclawa, jednego z najpopularniejszych gdańskich dziennikarzy okresu międzywojennego, ponownie daje nam wgląd w życie zwyczajnych mieszkanek i mieszkańców Wolnego Miasta Gdańska. Teclaw odnotowywał doniosłe wydarzenia takie jak przyjazd cyrku czy pojawienie się pierwszych taksówek na telefon. Relacjonował kłótnie na poczcie i nieporozumienia w pociągach. Wspominał niecierpliwych gogusiów i sprytną myszkę Miki. Z zapałem śledził także sprawy krymin...
Pięknie wydana, ostatnia autorska książka Andrzeja Strumiłły. Do ostatnich dni życia Profesor opracowywał kształt tej publikacji – wybierał i poprawiał teksty, komponował układ graficzny. Uważał ją za ważną i integralną część swojej twórczości, za spoiwo łączące teksty publicystyczne i eseistyczne oraz świadectwo zaangażowania w życie społeczne. Większość tekstów zawartych w tomie została opatrzona adresami bibliograficznymi, odsyłającymi do publikacji, w których ukazały się ...
Bycie Ukraińcem z Polski to ciągłe odnajdywanie nici i splotów łączących mnie z historią, kulturą i tradycją mojej małej ojczyzny. To też przyjmowanie aktywnej postawy w poszukiwaniu tych splotów, poznawanie i zachowywanie kultury i języka ukraińskiego, poznawanie przeszłości terenów, z których wywodzili się moi przodkowie. Jest to proces, który musi trwać nieustannie w każdym pokoleniu, byśmy my – Ukraińcy z Polski – nie stali się tylko kategorią z przeszłości. Bycie Ukraińc...
Poezje zebrane Brunona Jasieńskiego obejmują wszystkie polskojęzyczne utwory poetyckie jednego z najważniejszych poetów awangardy dwudziestolecia międzywojennego. Obok wierszy znanych z publikacji książkowych Jasieńskiego tom niniejszy zawiera również utwory zapomniane, rozproszone w futurystycznych jednodniówkach i czasopismach awangardowych. Każdy utwór opatrzony został komentarzem i aparatem krytycznym.
Od egipskich czy chińskich grobowców, przez królewskie skarbce, gabinety osobliwości, prywatne kolekcje i „etnograficzne” zbiory kolonizatorów, po dzisiejszy Luwr – upłynie wiele wieków, zanim skrystalizuje się forma muzeum i jej funkcja, polegająca na przechowywaniu, badaniu i eksponowaniu obiektów. Tymczasem światowa historia muzeum – polityczna, społeczna i kulturowa – nie została dotąd opisana. Nigdy nie była też jednorodna ani moralnie przejrzysta. Składają się na nią ...
Książka Tadeusza Sucharskiego to zbiór szkiców poświęconych rozmaitym formom ekspresji problemu Rosji/ZSRR w literaturze polskiej ostatniego stulecia. Horyzont badawczy otwierają teksty literackie i publicystyczne z początku międzywojnia, zamykają – powstałe niemal sto lat później. Autor obejmuje refleksją: literackie ujęcia rosyjskiej i polsko-rosyjskiej historii, polską recepcję literatury i kultury rosyjskiej, zagadnienie antyrosyjskiej obsesji i próby jej przezwyciężenia....
„Problematyka rekonstrukcji wyemancypowała się w ostatnich latach jako osobne pole badawcze, wykraczające poza ramy tradycyjnej historii sztuki. Nastąpiła zmiana paradygmatu: od traktowania odbudowy jako kopii czy fałszerstwa do uznania jej za immanentną zasadę w historii architektury. […] Książka Tomasza Torbusa to wnikliwa i nowatorska praca, łącząca temat rekonstrukcji i dekonstrukcji w homogeniczną całość, trafnie akcentująca aspekty polityczne w odbudowie Malborka, Wawe...
Jerzy Limon prezentuje działalność angielskich wędrownych zespołów teatralnych w Gdańsku w pierwszej połowie XVII wieku. Ich aktywność wiązała się z powstaniem i dziejami pierwszego na terenie Polski teatru publicznego, zwanego Szkołą Fechtunku. Tezy wyłożone w tej książce dały podwaliny pod jeden z najbardziej niezwykłych teatrów świata – Gdański Teatr Szekspirowski.
Bogato ilustrowany, wnikliwy esej, pokazujący, że grzech stanowi siłę napędową wszystkich głównych postaci szekspirowskich, zarówno w komediach, jak i tragediach. Wyselekcjonowane fragmenty dramatów, w których obecność grzechów głównych jest bardzo wyraźna, autor zestawia z ikonografią epoki, głównie niderlandzką. Obrazy nie zostały jednak dobrane na zasadzie wyszukiwania „ilustracji” do poszczególnych scen, lecz wspólnoty wrażliwości i widzenia świata. Dzięki temu Limon twor...
Janusz Górski, który ostatnio wydał kilka książek przypominających ludzi z okresu świetności polskiej ilustracji i plakatu, poprosił mnie o wspomnienia, zwierzenia o twórcach, których znałem w latach 60. i 70. XX wieku. Chodziło po prostu o relacje naocznego świadka, uzupełniające jego wiedzę o tamtych czasach. Zaskoczył mnie pomysłem wydania tych wspomnień, ale skoro do tego doszło, chcę dołączyć kilka zdań mojego komentarza. Mówię tutaj o ludziach znanych mi z relacji za...
Sztuka ludowa to Nemezis polskiej inteligencji, nowoczesny fantazmat oparty na micie dobrego dzikusa oraz przekonaniu o autentyczności „człowieka naturalnego” i stanowiącej jego pochodną wierze w „prawdę prymitywu”. Ewa Klekot pisze o praktykowaniu tych przekonań i wierzeń przez kolejne pokolenia inteligentów różnych orientacji politycznych; o uwikłaniu wiejskiej wytwórczości i twórczości plastycznej w romantyczną legendę o ludowych korzeniach narodu – jedną z najsilniej u...
Janusz Górski, który ostatnio wydał kilka książek przypominających ludzi z okresu świetności polskiej ilustracji i plakatu, poprosił mnie o wspomnienia, zwierzenia o twórcach, których znałem w latach 60. i 70. XX wieku. Chodziło po prostu o relacje naocznego świadka, uzupełniające jego wiedzę o tamtych czasach. Zaskoczył mnie pomysłem wydania tych wspomnień, ale skoro do tego doszło, chcę dołączyć kilka zdań mojego komentarza. Mówię tutaj o ludziach znanych mi z relacji za...
Eseje wybitnej pianistki odsłaniają nie tylko charakter jej relacji z wielkimi artystami – poczynając od matki (słynnej śpiewaczki) przez Witolda Lutosławskiego i Dang Thai Sona po Jerzego Maksymiuka – lecz także osobiste opinie i poglądy oraz nierzadko bardzo zabawne anegdoty. Czytelnik wyrusza z autorką w podróż z rodzinnego domu w gdańskiej Oliwie do sal koncertowych w odległych krajach Azji i obu Ameryk. Ci, którzy czekają na dramatyczne opisy przekraczania własnych gran...
Prezentowany wybór wierszy Olgi Kubińskiej przedstawia szeroki wachlarz doświadczeń dotyczących tożsamości, wielości, własności kulturowej. Wszystkie poddane są wiwisekcji i następnie ulegają zadomowieniu w poezji, poezji pobrzmiewającej autentycznością doświadczeń z pierwszej ręki, poezji pielęgnującej konkret w świecie bezmyślnej reprodukcji, celebrującej dobrze wykonane przedmioty w „IKEI powtarzalnych rzeczy”. Poezja dzisiaj bywa produktem jednorazowego użytku, tymczasem ...
Na tom poetycki składają się wiersze powstałe w latach 2011-2017. „Ut pictura poesis” – Jolanta f Mąkosa zrozumiała to zalecenie dosłownie: z każdego obrazu Vermeera wywodzi wiersz i zawiera w nim nową historię. Dziewczyna z perłą, oficer, damy, koronczarka zaczynają żyć innym, nieprzewidzianym życiem. Jeśli myślicie, że znacie Vermeera, to jesteście w błędzie. Niewiele wiecie, dopóki nie przeczytacie wierszy tej utalentowanej złodziejki obrazów. Zbigniew Kruszyński Wydaje...
W 10-rocznicę napisania „Historii polskiego szaleństwa”, książki będącej pierwszą próbą stworzenia archeologii polskiego szaleństwa, publikujemy jej drugie wydanie. Księgi polskich obłąkanych XIX stulecia nie ma. Gdyby jednak istniała, trzeba by jej szukać gdzieś pomiędzy Liber chamorum, spisem luźnych ludzi czy katalogiem przypłotnic. Mieszkańcom szalonych kamienic, czubkom, smutnodurnym, ludziom zadumowym należałoby się jednak szczególne miejsce w tym konglomeracie wyklucz...
Wiedeń 1913 to próba rekonstrukcji świata, który odszedł bezpowrotnie wraz z I wojną światową, a jednocześnie wyprawa do źródeł nowoczesności. Rok 1913 to fascynujący czas ścierania się starych i nowych idei, nie tylko w muzyce, malarstwie i literaturze, ale także w nauce i w życiu codziennym, Wiedeń jest miejscem, gdzie widać to ze szczególną wyrazistością. Na kartach książki spotykają się wybitni artyści – Schiele i Kokoschka, wielcy kompozytorzy – Schönberg i Szymanowski,...
Znaczenie wydanej w roku 1915 książki Heinricha Wölfflina porównać można jedynie do przełomu rewolucji Kopernikańskiej. Wniosła ona bowiem do warsztatu historyka sztuki cały szereg nowych narzędzi badawczych, takich jak analiza strukturalna i opisowa koncepcja metody historycznej, oraz dokonała błyskotliwego podziału na styl klasycystyczny i barokowy na podstawie pojęć odnoszących się do cech formalnych. Jednocześnie Wölfflin wykazał, że to właśnie forma, a nie treść – jak po...
Lektura tych listów pogłębia i komplikuje sylwetki Camusa i Chiaromontego oraz ich współczesnych. W ich dialogu odsłania się także coś, co można nazwać duchem epoki, w której formowała się tożsamość europejska drugiej połowy XX wieku.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pochodzącego z Funduszu Promocji Kultury.
Książka wyjaśnia, jak profesjonalnie złożyć tekst i przygotować publikację do druku. Zawiera krótką historię pisma i technik składu. Omawia podstawowe kryteria dobrej typografii. Pokazuje, jak zarządzać fontami w różnych systemach operacyjnych oraz jak radzić sobie z niechętnymi do współpracy programami edytorskimi i graficznymi. Udziela praktycznych wskazówek dotyczących kompozycji. Niezastąpiona pomoc dla studentów szkół artystycznych, projektantów, edytorów, drukarzy, pol...