Morze i zwierciadło oraz Tym czasom uznaje się za najwybitniejsze utwory angielskiego poety. Pierwszy z nich, pisany w czasie osobistego kryzysu, to poetycki komentarz do Burzy Szekspira, a zarazem artystyczny popis Audena, który pragnie „pokazać w dziele sztuki ograniczenia sztuki”. Drugi poemat to rozpisane na głosy oratorium (w pierwotnym zamyśle miało stanowić tekst do muzyki Benjamina Brittena), w którym Boże Narodzenie przedstawione zostaje jako niezwykłe wydarzenie w h...
Sprawcą tych tekstów jest oko. A raczej para żywych oczu. Oczu ciekawych wszystkiego, patrzących na świat zachłannie, raz w pośpiechu, raz w zagapieniu. Oczu, które ciągnie daleki świat, ale i własny śmietnik. Równie urzeczonych hinduistycznymi świątyniami, jak podwórkowym habitatem dla bezpańskich kotów. Kochających sztukę, ale odpornych na muzealne zbiegowiska arcydzieł. Oczu łasych na absurdy, ale też czułych na krzywdę i fałsz. A nade wszystko wciąż utwierdzanych w wierze...
Książka ta mówi o kryptoteologiach literatury, o jej bogach ukrytych. Zwolennicy drogi negatywnej zabraniają mówić o deus absconditus, przekonani, że tylko najwyższe milczenie może nas zbliżyć do Niewyrażalnego. Jak powiedział Paul Celan, jeden z moich przewodników po literackich kryptoteologiach, każdy wiersz posiada swego boga ukrytego – co jednak wcale nie oznacza, że z tego powodu należałoby zostawić go w świętym, nienaruszalnym spokoju. Przeciwnie, deus absconditus liter...
Książka Albo-albo ukazała się w 1843 roku pod pseudonimem Victor Eremita i stała się w historii literatury najbardziej znanym i najczęściej czytanym utworem Kierkegaarda. Już wówczas wzbudziła w Danii olbrzymie zainteresowanie, a jeden z jej rozdziałów – Dziennik uwodziciela – wywoływał wręcz oburzenie i zgorszenie, co także znacząco wpłynęło na popularność książki. To obszerne dzieło składa się z dwóch części, stanowiących pewnego rodzaju dialog pomiędzy dwiema fikcyjnymi po...
„Niezależnie, czy Marek Troszyński pisze o Janku, co psom szył buty, czy formułuje nowe i oryginalne postulaty edytorskie, nieodmiennie udowadnia, że żaden tekst, żadne słowo i żadna kreska zapisana ręką poety nie istnieją w próżni, ale zawsze w sąsiedztwie, na tle czy w opozycji wobec jego innych tekstów, słów i kresek. A w dalszej kolejności – także wobec dzieł innych autorów. Słowacki «poza kanonem» jest traktowany jako całościowe psychiczne uniwersum, nierozkładalne na cz...
„Ta książka to bezcenny dar od największego reżysera szekspirowskiego naszych czasów, którego inscenizacje na zawsze zmieniły nasze rozumienie sztuk tak różnych, jak Miarka za miarkę, Król Lear, Burza, Tytus Andronikus czy Sen nocy letniej. Z każdej stronicy przebija geniusz, skromność i błyskotliwość Brooka”. James Shapiro
Fenomen somatycznego wnętrza, podskórnych tkanek czy trzewi można uznać za oczywistą konsekwencję „metafizycznego zwrotu”, który wpłynął na całokształt dwudziestowiecznej kultury. Ważna dla polskiej poezji współczesnej kategoria mięsności uobecniała degrengoladę „wyniesionego z wojny ciała” i służyła demaskacji niewiarygodnego już humanistycznego paradygmatu. Zainteresowanie tabuizowanymi przez wieki wnętrznościami czy ludzką fizjologią odzwierciedlało zwłaszcza potrzebę kwes...
Legenda o pięknej Gdanie, której Wikingowie skradli bursztynowy pierścień. I o Wyszku, młodym księciu, który zakochał się w niej i zbudował u brzegów Bałtyku miasto nazwane na jej cześć. Opowieść o wyprawie dzielnych wojów przeciw morskim rozbójnikom. I o Solweidze, znającej magiczne zaklęcia, której czarodziejskie zwierciadło przepowiedziało miłość do Wyszka…
Autorka łączy dwa warsztaty badawcze: literaturoznawczy i psychoanalityczny, wykorzystując w interpretacjach literackich oraz w przedstawianym sposobie rozumienia określonych aspektów biografii twórców współczesne odkrycia dotyczące psychologicznych swoistości relacji osobowych i doświadczenia osobowego, zwłaszcza w najmniej dotychczas poznanych, najwcześniejszych okresach życia. Interpretacje te dotyczą wybranych utworów od starożytności po współczesność, ze szczególnym uwzg...
Na kartach tej książki paradują niezwykli bogowie: spłodzony przez węża Aleksander Wielki, Juliusz Cezar z ogonem komety, przebrany w strój Wenery Kaligula, Święty Napoleon, Lenin większy „niż owa góra świetlista, za którą znaleziono diabła”, Mussolini-Herkules wzrokiem powstrzymujący erupcję Etny, mesjański Hitler, błogosławiący Stalin, Ceauşescu z kłami wampira i rozpromieniony jak słońce Kim Dzong Il. Książka opowiada o glinianych bogach, których ludzkość przez wieki lepi...
Obłok wdziera się na niebo zachodniego malarstwa od średniowiecza aż po wiek XIX. Jest nie tyle fragmentem opisu, ile elementem semiotyki obrazu - grafem, którego funkcja zmienia się w zależności od epoki. Za pomocą spisu kolejnych funkcji elementu znaczącego, jakim jest /obłok/, praca Damischa jest próbą krytycznego spojrzenia na zadania i role przypisywane sztuce, nauce i ideologii w strukturze przedstawienia: przyczynkiem do przywrócenia historii sztuki jej systematycznego...
Prezentowany po raz pierwszy w tłumaczeniu na język polski Teatr komediowy Goldoniego powstał w roku 1750. Wraz ze Wstępem autora do pierwszego zbioru komedii stanowi nie tylko manifest reformy włoskiego teatru komediowego, ale także istotny dokument w historii osiemnastowiecznej sceny weneckiej. Goldoni splata nowoczesność z tradycją dell’arte, przedstawia na scenie „poetykę w akcji”, polemizuje z rywalami scenicznymi, komentuje własny dorobek oraz walczy o godność nowej kat...
O Tadeuszu Peiperze wiadomo wiele, a mimo to wciąż nie są znane początki jego twórczości, zwłaszcza jego życie i działalność w Hiszpanii w latach 1914–1920. Zaprzeczające sobie fakty, niejasne wyznania pisarza dotyczące pobytu w Hiszpanii, tajemnicze zniknięcie rękopisów z jego poezją – słowem: brak pewnych informacji, a zamiast nich autolegendy i legendy. Autorce książki udało się zrewidować i zburzyć wiele mitów narosłych wokół „papieża awangardy”. Z detektywistyczną wnikli...
Ci, którzy widzieli Hitlera z bliska, zwykle reagowali zachwytem. Wspominali niesamowite spojrzenie, paraliż, jaki ich ogarniał w zetknięciu z nim, inni jednak mówili o całkowitej nijakości twarzy Führera – o emanującej z niej pustce. Badając relacje świadków i wizerunki Hitlera, autorka odpowiada na wiele pytań: Czy patrząc w twarz dyktatora, jesteśmy w stanie czegoś się o nim dowiedzieć? A może tylko dowiemy się czegoś o jego twarzy, wykreowanej na potrzeby propagandy? Czy ...
Prace zamieszczone w niniejszym tomie należą do kanonu studiów nad autobiografią i stanowią fundament w dziedzinie badań nad tym gatunkiem literatury. Dokumentują one, klasyczną refleksję nad zjawiskiem autobiografii (teksty Gusdorfa, Renzy czy Starobinskiego), jednocześnie rozszerzając ją na nowe pola badawcze, takie jak antropologia literatury (Janet V. Gunn) czy studia genderowe (Mary G. Mason). Całość dopełniona została wstępem Małgorzaty Czermińskiej, wybitnej znawczyni ...
To jest historia miłosna, i jest to historia, może pierwsza, miłości właściwie pozbawiona. Ekstatyczna i dramatyczna, pełna olśnień i rozczarowań, święta i przeklęta, piękna i obrzydliwa… bogata w sens, który nigdy nie wypowiedział swojego imienia, więc niespełniona, więc pełna zdarzeń niezaistniałych, i przez to jakby niepełna. Historia wyobrażona, historia niemożliwa a jednak historia prawdziwa. Gombrowicz zakochany? Przecież wielokrotnie mówił, że nie. Gombrowicz uwodzący ...
„Jest w tej korespondencji nurt egzystencjalny, mistyczny, psychologiczny, malarski, literacki, polityczny, miłosny, przeplecione i zaświadczone życiem. To jest opowieść o otwieraniu się na rzeczywistość, o wierności w przemianie, o źródłach wewnętrznej siły, o wolności i sensie”. Wojciech Karpiński „Zostały nam tylko listy, a może aż listy, dwa tomy korespondencji między tymi, którzy «zapragnęli się objawić» sobie i światu. Hering i Czapski już nigdy się nie spotkają, ale n...
W 1943 roku Ada Eliot Sheffield w liście do brata wspominała jego dziecięcą wrażliwość na rytm usłyszanych fraz. Powstający wówczas poemat Cztery kwartety był według niej dziełem, w którym – jak w zabawach braciszka – „myśl o rytmie wyprzedza słowa”. Osobliwa muzyczność języka towarzyszy również dramatom autora Ziemi jałowej. W zamyśle krytycznym Eliota muzyka miała rozszerzać możliwości poezji, prowadzić do „formy bardziej pojemnej”. Za pomocą tej właśnie formy opowiedziana ...
Książka Bożeny Kudryckiej, złożona z ośmiu analityczno-interpretacyjnych studiów twórczości Bernarda Bertolucciego (Kostucha, Przed rewolucją, Partner, Strategia pająka, Konformista, Ostatnie tango w Paryżu, Ostatni cesarz, Pod osłoną nieba), w istocie rzeczy jest pierwszą polską monografią włoskiego reżysera, skoncentrowaną na kulturowej genezie jego dzieł. Autorka, uwzględniając rozliczne konteksty literackie, plastyczne, operowe i filmowe, ukazuje niezwykłą erudycję jedneg...
Klub Auschwitz i inne kluby. Rwane opowieści przeżywców jest zapisem spotkań z byłymi więźniami obozów koncentracyjnych. Autorka rozmawia z polskimi „ostatnimi świadkami”, próbując dociec, kim są dziś, ponad siedemdziesiąt lat po zakończeniu II wojny światowej? Jak toczyły się ich losy po odzyskaniu wolności? Jak funkcjonuje obecnie wspólnota byłych więźniów? Opowieści układają się w zróżnicowaną konstelację postaw i strategii przetrwania. Mowa zarówno o realiach przedwojenny...
Czy warto przekładać szmirę? Jak brzmi dziesięć przykazań tłumacza? Czy przekład ma być wierny, czy piękny? Czy opłaca się być tłumaczem? Czy tłumaczenie to zajęcie dla paranoików? Czy tłumacz może poprawiać autora? Czy jest rzemieślnikiem, twórcą czy artystą? Jaka jest jego pozycja w Polsce i na świecie? Osiemnastu tłumaczy i siedemnaście rozmów, między innymi z Małgorzatą Łukasiewicz o W.G. Sebaldzie, z Dariuszem Żukowskim o Susan Sontag, z Anną Węgleńską o Astrid Lindgren...
W.H. Auden, jeden z najwybitniejszych poetów i eseistów XX wieku, w swoim najważniejszym zbiorze szkiców poświęcił Szekspirowi odrębną część, Szekspirowskie miasto, którą niniejszym prezentujemy jako książkę. Z siedmiu składających się na nią tekstów aż pięć ukazuje się po polsku pierwszy raz. Są to rzeczy najwyższej próby literackiej i krytycznej: na wskroś oryginalne odczytania Otella i Kupca weneckiego, prowokujące do refleksji syntezy oraz omówienia powieści amerykańskiej...
Książka Kobiety i Schulz to efekt blisko dwuletnich badań naukowych w archiwach całego świata, dotyczących życiorysu Brunona Schulza oraz kilkunastu kobiet, które miały istotny wpływ na jego życie i twórczość. Podczas poszukiwań autorka dotarła do wielu nieznanych dotąd faktów, które rzucają zupełnie nowe światło na życie pisarza. Równocześnie przywraca pamięć o kilkunastu zupełnie zapomnianych kobietach, które często miały istotny wpływ na życie intelektualne Polski, Europy ...
Czarne zeszyty są dokumentem szczególnej wagi. Heidegger zapowiada, że nie należy ich traktować jako roboczych notatek, przygotowywanych z myślą o jakimś z góry „zaplanowanym systemie”, ani jako zbioru „aforyzmów”, gromadzących „życiowe mądrości”, lecz by uznać je za „skromna forpocztę […] niewysłowionego jeszcze namysłu w poszukiwaniu drogi ku wciąż początkowemu myśleniu, które w odróżnieniu od metafizycznego, zwie się myśleniem zgodnym z dziejami bycia”. Nie jest w nich ist...
