Czwarty tom Pism wybranych Władysława Bartoszewskiego zawiera teksty rozproszone z lat 1980–1990. Podczas ich lektury warto pamiętać, iż w pamiętnym Sierpniu 1980 r. był On sygnatariuszem solidarnościowego listu intelektualistów do strajkujących robotników Wybrzeża, następnie w grudniu 1980 r. współzałożycielem ukonstytuowanego Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania przy Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”. Dwukrotnie otrzymał od Prezydenta RP na uchodźstwie Edwarda Raczyń...
Sztuka współczesna jest świadectwem kreatywności, różnorodności i dynamiki naszych czasów. Chociażby dlatego powinniśmy ją zachować. Ale jak? Dzieło przestało być jedynie fizycznym „obiektem”, stało się hybrydą znaczeń, relacji i procesów, przekraczając utarte reguły. Przewartościowaniu uległy też kwestie autorstwa, reprodukcyjności i trwałości. Teoria i praktyka konserwatorska, wypracowywane na potrzeby sztuki dawnej, są niewystarczające. Najbardziej radykalną sztuką, której...
Filozofia i Wszechświat to pierwsze wydanie zebranych pism filozoficznych ks. prof. Michała Hellera, znanego kosmologa, filozofa i teologa. Artykuły zamieszczone w książce zostały tak ułożone, aby dać spójny i całościowy obraz filozoficznych poglądów Autora. Czytelnicy, wraz z Autorem, zagłębiają się w poszukiwanie odpowiedzi między innymi na takie pytania jak: czym jest nowa filozofia przyrody?; co łączy fizykę i metafizykę?; co to są prawa przyrody?; jaka jest natura czasu ...
Seria HISTORIA KINA. Tom 2 Po dwóch latach od publikacji Kina niemego przekazujemy Państwu drugi tom zbiorowej Historii kina, Kino klasyczne. Koncentrujemy się na trzech dekadach z dziejów kinematografii: od wprowadzenia dźwięku (1927 rok) po koniec lat 50. Zapraszając Czytelników w podróż po historii kina, w istocie opisujemy wiek XX, z jego kulturowymi modami, ideologią, przemianami społecznymi i ekonomicznymi. Wśród autorów poszczególnych rozdziałów znajdują się najwybit...
Chciałbym pokazać jedną rodzinę, ulegającą wpływom zmienności czasu. Pokażę ją od czasów pogaństwa, kultu świętych drzew i świętych wężów, później na tle europejskiego średniowiecza, rycerskiego i mistycznego, na tle renesansu, reformacji i protestantyzmu, na tle tej gwałtownej kontrrewolucji katolickiej, którą było panowanie jezuitów w XVII wieku, wreszcie za czasów wolnomularstwa i rozbawionego rokoka, uciech, zabaw i pijaństwa, chcę pokazać, jak ją uwiodła gwiazda Napoleon...
W stulecie urodzin Jerzego Turowicza, Wydawnictwo Universitas wydaje najobszerniejszy wybór jego pism, obejmujący także nieprzedrukowywane dotąd artykuły z lat międzywojennych (m.in. z „Kultury”, „Odrodzenia”, „Prosto z Mostu”, „Życia Technickiego”) oraz z okupacyjnych czasopism podziemnych („Kultury Jutra” i „Miesięcznika Literackiego”). Teksty powojenne pochodzą przede wszystkim z „Tygodnika Powszechnego”, w którym Turowicz ogłosił blisko tysiąc artykułów. W wyborze pism zo...
Już w pionierskich czasach fotografii uznano jej podwójną siłę – dawania świadectwa i kreowania obrazu rzeczywistości. Dzięki swej ambiwalentnej naturze wschodząca sztuka szybko znalazła miejsce w obszarze innych dziedzin, jako narzędzie podstawowe lub pomocnicze. Przedstawiający charakter fotografii i techniczne możliwości reprodukcji z nią związane kontrastowały z metafizycznym niepokojem, który wzbudzały obrazy malowane światłem. Żywo komentowana w literaturze fotografia s...
Seria MUZEOLOGIA. Teoria - praktyka - podręczniki. Tom 1 W dniach 25-26 listopada 2010 roku odbyła się polsko-brytyjska konferencja zatytułowana Ekonomia muzeum. Celem konferencji była konfrontacja doświadczeń, metod działania i założeń prawno-ekonomicznych pozwalających widzieć współczesne muzeum jako miejsce przecięcia niemal wszystkich sfer współczesnej cywilizacji – kultury i nauki, miejsca, w którym wszystkie zgromadzone zasoby (nie tylko muzealia) mają określoną wartoś...
Po wspomnieniach z okupacji i pierwszych lat powojennych Tadeusz Drewnowski przedkłada nowy zbiór swych wspomnień „Happy end” i nawałnice. Są to wspomnienia oryginalne. Zarysowują polskie horyzonty czaso-piśmiennicze oraz poszukiwania nowych form literackich, filozoficznych, etycznych. Dotyczą spraw najbardziej osobistych aż po kwestie globalne. Ta szarada skłania do najrozmaitszych rozważań, polemik, przewidywań. Tadeusz Drewnowski, profesor UW, historyk literatury i krytyk...
Do lat sześćdziesiątych XX wieku kamp rozwijał się przede wszystkim dzięki subkulturze homoseksualnej, której członkowie wypracowali sobie kod smaku służący tajnemu porozumieniu. Znaki odmienności seksualnej były tu jednak uplątane w wielopoziomową grę, która czyniła z przekazu tożsamościowego tekst zakryty i zarazem jawny – tak bardzo ostentacyjny, że aż niewiarygodny. Więzią, która łączyła sprzeczne poziomy komunikacji i nadawała im spójność, była ironia; specyfika kampu wy...
Wizja odrzucenia przez grupę to jeden z silniejszych lęków od zawsze towarzyszący życiu człowieka. Sprzeciw wobec ogółu, wyjście z cienia konformizmu i zrobienie tego, co publicznie niedopuszczalne, jest natomiast jedną z większych ludzkich pokus. Zazwyczaj pozostaje ona niezrealizowana, może jedynie liczyć na zastępczą sublimację w formie podziwu dla nonkonformistycznych artystów lub bohaterów ze świata sztuki i kultury popularnej. Publiczne łamanie porządku narzuconego prze...
The idea of the bilateral conference “Aesthetics and Cultu-res. The 1st Polish-Japanese Meeting: Exchanging Experi-ences” was initiated by the Polish Society of Aesthetics and firmly supported by the Japanese Society for Aesthetics. It was for the first time that the PSA organized a mutual con-ference concerning intercultural studies in aesthetics. A question arises why it is that the remote Japan become the first partner on the path of developing a tradition of bilateral con...
Intuicje obywateli państw demokratycznych dotyczące moralności politycznej są rozbieżne. Z jednej strony uważamy na ogół, iż normy działania politycznego są łagodniejsze niż w przypadku etyki prywatnej, jednak z drugiej sądzimy również, że na politykach ciążą większe oczekiwania niż na zwyczajnych ludziach. Teoria polityczna dostarczyć musi spójnego objaśnienia tych pozornie sprzecznych przekonań. Zdaniem Kisa, doktryna klasyczna zdolna jest objaśnić pierwszy pogląd, lecz za ...
Antologia prezentuje wiersze tych spośród działających na Litwie w pierwszych dekadach XIX wieku poetów, do których pasuje przymiotnik „dwujęzyczny”. Przynosi ona teksty litewskie i polskie, dotychczas w polskim dyskursie literaturoznawczym obecne jedynie w omówieniach, zaś w literaturoznawstwie litewskim funkcjonujące wprawdzie od dawna, ale – w przypadku utworów polskich – w edycjach nie dość starannych. Zebrane razem, teksty te wyraźnie pokazują, jak arbitralne i paradoksa...
Analiza legendy kulturowej sprowadza się do uwzględnienia okoliczności jej powstawania oraz do określenia funkcji, jakie przyjdzie jej pełnić. Za przykład legendy tego rodzaju uznać można Jerzego Kukuczkę – legendę polskiej i światowej himalaistyki. Proces krystalizacji legendy warunkują nie tylko zalety, przymioty i dokonania wybranej jednostki. Niepowtarzalna wiązka cech osobowościowych wystarczy do obwołania człowieka autorytetem, zasada ta jednak nie zawsze sprawdza się w...
Palimpsest, to słowo-klucz do Pałuby, które pojawiając się w podtytule Snów Marii Dunin Karola Irzykowskiego, metaforycznie wyraża zasadę rządzącą kompozycją jednej z najwybitniejszych polskich powieści XX wieku i zarazem otwiera ją na nowe odczytania. To zachęta do przebicia się przez wierzchnie warstwy dzieła i podróży w głąb, w celu odnalezienia tekstów, do których Pałuba nieustannie wraca, by użyć sformułowania autora powieści, „w kształt linii spiralnej”. Podczas tej pod...
Prezentowana książka stanowi zbiór artykułów poświęconych twórczości wybitnego współczesnego filozofa, Karla Jaspersa. Problematyka części pierwszej ogniskuje się wokół głównych zagadnień jego myśli filozoficznej; obejmuje ona jego oryginalne ujęcie filozofii i jej roli w kształtowaniu życia osobowego człowieka, pojmowanie przez niego analizy egzystencjalnej jako rozumienia i rozjaśniania egzystencji oraz interpretacje głównych pojęć filozofii Jaspersa, takich jak wolność, sy...
Tomasz Wysłobocki zaprasza czytelnika do fascynującej podróży po wydarzeniach rewolucji francuskiej widzianych z perspektywy kobiet oraz myślicieli francuskiego oświecenia, którzy się nad „kwestią kobiecą” pochylali. Na podstawie tekstów z epoki (wspomnień, raportów, traktatów, „kajetów skarg” ) od 1789 roku aż do uchwalenia Kodeksu Cywilnego (1804), Autor ukazał inne, mało znane oblicze tego burzliwego okresu historii Francji. Na kartach tej książki, napisanej ze znawstwem i...
Dominantą, która spaja pola badawcze książki, jest hermeneutyczna komparatystyka. Autorka zaprasza do budowania mostów między przestrzenią wyobrażoną w świecie literackim a światem przeżywanym w przestrzeni rzeczywistej. Nie o literaturę chodzi, lecz o człowieka i o prawdę bycia. Dlatego spośród trzech głównych słów kluczy pierwszym i najważniejszym jest tu „przestrzeń antropologiczna”. W niej odbija się echem każdy przejaw naszych dokonań, a jako atrybuty towarzyszą jej: „...
Głównym tematem tej pracy jest zagadnienie zanikania podmiotowości jednostki w relacji z literaturą podczas dwóch konstytuujących ją procesów: twórczego i odbioru, zarówno zatem podczas pisania, jak i czytania (czy też słuchania) książek. Nawet jeśli to negowanie podmiotu w owych procesach jest chwilowe i ostatecznie służy jego wzmocnieniu, wzbogaceniu, to dotąd chyba mało poświęcano mu miejsca jako takiemu. Moment ten, gdy ja podmiotu rozpływa się w styczności z literaturą, ...
Trafiająca do rąk Czytelników książka nie jest opisem mechanizmów zarządzania uniwersytetem przez trzysta trzeciego - licząc od czasów Kazimierza Wielkiego - rektora, ale dostarcza materiałów dotyczących funkcjonowania i zarządzania Uczelnią w okresie pomiędzy PRL a III RP, kiedy nastąpiła znaczna integracja środowiska akademickiego - m.in. powrót wydziałów medycznych na UJ, utworzenie ogólnopolskiej organizacji rektorów (KRASP) i uaktywnienie UJ w strukturach europejskich (C...
HORYZONTY KINA. Tom 9 O wyjątkowości książki Thomasa Elsaessera i Malte Hegenera, czołowych, współczesnych teoretyków filmu, decyduje dokonanie kluczowych podziałów omawianej dziedziny już w punkcie wyjścia. Patrzą oni bowiem na teorię filmu od samego początku jako na zjawisko historyczne i uwarunkowane instytucjonalnie. Autorzy zwracają uwagę na fakt, że teoria filmu często powstawała wśród środowisk propagujących określone „estetyczne przekonania”, ideologiczne cele kin...
