Pasjonująca synteza dziejów wielkiego narodu europejskiego – łączy naukowy rygor z popularyzatorską ambicją, pragnieniem dotarcia do jak najszerszego grona odbiorców zainteresowanych przeszłością krainy rozciągającej się za Pirenejami. Autorzy zgłębiają historię kraju, który wydał geniuszy światowej kultury, włączył w obręb chrześcijańskiej cywilizacji wielkie przestrzenie Nowego Świata, zrodził uniwersalne archetypy konkwistadorów i mistyków, Wielkich Inkwizytorów i Książąt ...
Książka prezentuje rozległą panoramę nowoczesnych koncepcji hermeneutycznych, które różnią się od siebie w swych wyjściowych założeniach (F. Schleirmacher, W. Dilthey, M. Heidegger, H.G. Gadamer, P. Szondi, H.R. Jauß, P. Ricoeur, G. Vattimo i inni). Zarazem jednak są one spadkobiercami hermeneutyki jako nurtu, który – biorąc pod uwagę jego genealogię - usytuowany jest na pograniczu filologii, teologii i filozofii i ma – podobnie jak tamte – swoje korzenie w myśli antycznej. D...
Alternatywność jest pojęciem szeroko wykorzystywanym w teoriach światów tekstowych i przestrzeni mentalnych. Badacze tych zagadnień analizują przede wszystkim negację. Pojęcie alternatywności ma zastosowanie zwłaszcza do takich konstrukcji, w których pojawia się nie jeden, lecz dwa pakiety treści pojęciowej – negacja jest tu więc doskonałym przykładem, gdyż profiluje alternatywę, dwie sytuacje, z których jedna, negatywna, jest opisana, a druga, pozytywna, implikowana. Najnows...
Kim byli osadnicy Ziem Zachodnich? Skąd przybyli i czy opuścili swoje rodzinne strony dobrowolnie? Co zastali w pierwszych powojennych latach na „Polskim Dzikim Zachodzie” i kiedy zaczęli nazywać to miejsce nowym domem? Niniejsza antologia zawiera wybór wspomnień naocznych świadków tamtych dni, które wysłane zostały na konkurs na najlepsze pamiętniki osadników ogłoszony przez Instytut Zachodni w Poznaniu w 1956 roku. Większość z nich nie została wówczas dopuszczona przez cenz...
To jeden z najcenniejszych zabytków historiografii europejskiej z przełomu X i XI wieku. Starannie wykształcony, krytyczny i samodzielny w sądach biskup merseburski Thietmar (975-1018) stworzył wybitne dzieło, ukazujące dzieje Niemiec, Słowiańszczyzny połabskiej, Polski, Czech oraz Węgier. Sporo uwagi poświęcił w nim stosunkom polsko-niemieckim w czasach Mieszka I i Bolesława Chrobrego, a także sprawom wewnętrznym państwa polskiego. Kronika jest jednak przede wszystkim wspani...
Jest to jedna z najważniejszych książek, które należą do wspólnego kanonu tekstów znanych zarówno historykom, jak i badaczom literatury. To klasyczny tekst źródłowy, który bazuje na kilkunastu różnojęzycznych wydaniach z XVII-XVIII wieku oraz wydaniach krytycznych XX wieku. Ikonologia stanowi jednocześnie najbardziej znany i rozpowszechniony „kodeks” ikonograficzny pojęć, którymi posługiwali się malarze, rzeźbiarze i poeci aż do końca XIX wieku. To tekst podstawowy dla każdeg...
Wychodząc z założenia, że fotografia nie odwzorowuje bezpośrednio rzeczywistości, lecz kreuje ją, autor stara się stworzyć nowy słownik estetyczny, odwołujący się głownie do filozofii i psychoanalizy. Refleksji teoretycznej towarzyszą interesujące interpretacje poszczególnych dzieł, w związku z czym książkę czytać można zarówno jako rozprawę teoretyczną, jak i świadectwo estetycznej wrażliwości.
• Jak łacina, mowa małego plemienia znad Tybru, opanowała tereny od Afryki po Skandynawię, od portugalskiego Cabo da Roca po ziemie Rzeczypospolitej? • Czy łacina na pewno jest językiem martwym? • Jak każdy z nas, nie zdając sobie nawet z tego sprawy, posługuje się na co dzień językiem łacińskim? • Co wspólnego ma pracownik poczty rzymskiej z ekspresem do kawy, barbarzyńca z brawami, bogini Junona z narodową mennicą, i w jaki sposób łacińska tela (tkanina) stała się toaletą? ...
Autobiografizm jest zjawiskiem pogranicznym, oscylującym między sztuką a życiem, wzniosłością a trywialnością. Choć od kilku dekad podlega systematycznym badaniom oraz cieszy się zainteresowaniem czytelników, twórców i mediów, nie traci „dzikiego” charakteru: przyrasta, zarasta, zmienia się i multiplikuje. Na takim założeniu oparte zostały temat i kompozycja tej monografii, szóstej publikacji w serii Centrum Badań Dyskursów Postzależnościowych. W trzech częściach książki znal...
„Austria jako temat obecny w polskim dyskursie publicznym posiada dwa zasadnicze wątki przewodnie: przeszłość i kulturę. Do wspólnych doświadczeń, relacji, mitów, dokonań, stosunków gospodarczych dziedziczonych i panujących odwołują się zarówno autorzy analizowanych tekstów, jak i współcześni badacze. Kultura zaś systemowo wzmacniana przez Wiedeń od wieków znajdowała w naszym kraju grono aktywnych odbiorców. Współcześnie kultura ukazuje się jako swoista marka młodej, aktywnej...
Proza: wykroje i wzory to książka, której temat rodzi się w dialogu twórców i czytelników – tych profesjonalnych i tych, dla których przepustką do literatury jest po prostu zamiłowanie do czytania. Pisarze i odbiorcy porozumiewają się jednak nie tylko wprost przez książki, ale też za pośrednictwem wyobrażeń, tworzonych przez obie strony na temat tego, jaka powinna być literatura. Wyobrażenia te przybierają formę schematów i modeli, którym nadaję tu wziętą z krawiectwa nazwę. ...
Książka Cielesność aktu tworzenia w teatrze ruchu jest nowatorskim dziełem naukowym na temat istoty i znaczenia cielesności ruchu teatralnego dla tworzenia samego dzieła teatralnego, jak i zarazem znaczenia tego dzieła i w nim ruchu ciała we wspieraniu rozwoju i transgresji uczestników spektaklu ku pełni ich potencjału człowieczeństwa. Na tle ogólnej dyskusji o celu i znaczeniu edukacji kulturalnej i edukacji teatralnej Autorka szeroko dyskutuje o teatrze jako polu tworzenia ...
Literatura - zwłaszcza literatura nowoczesna - staje się tym specjalnym miejscem, gdzie świat zarysowuje się dopiero w horyzoncie ludzkiego poznania; i tym szczególnym momentem ludzkiego doświadczania, w którym procesowi nastawania bezimiennej rzeczywistości zachodzą drogę znaki, akty kategoryzacji i nadawania sensu. Tam i wtedy właśnie ślad staje się tropem; literatura - zaszyfrowanym zapisem realności.
Książka ta - z założenie - jest jedynie punktem wyjścia do poznania teorii stosowanych we współczesnej historii sztuki. Prezentując wybrane, najczęściej stosowane dziś teoretyczne podejścia, książka ta ma na celu wskazywać różnorodne kierunki współczesnej historii sztuki. Nie jest to również tylko synteza różnorakich metod, ale możliwie jak najpełniejsze przedstawienie polemik, kontrowersji i wykluczających się niekiedy punktów widzenia. Historyczno-artystyczne teorie są prze...
Dziesięciolecie 1815–1825 przyniosło w literaturze polskiej wiele zmian. Pojawiły się zwiastuny „poezji nowej epoki” i wszystko, co nowe, złożyło się na całość, którą później nazwano romantyzmem. Wszystko zaś, co stare, utożsamiono z oświeceniem. Literatura przełamała się na dwoje – i przełom ten określono jako oświeceniowo-romantyczny. Żeby wyraźnie odgrodzić obie części, mówiono o „walce klasyków z romantykami”. Czy jednak ta rewolucja była rzeczywistym przewrotem w literat...
Romantyzm środkowoeuropejski w kontekście postkolonialnym. Tak sformułowany tytuł książki, a wcześniej projektu badawczego, zdaje się prowadzić prosto na intelektualne pole minowe. I to stanowiące szczególne wyzwanie dla potencjalnego czytelnika/interpretatora-sapera. Romantyzm środkowoeuropejski czy romantyzmy środkowoeuropejskie (choć i sam romantyzm, jak wiemy, stanowi pojęcie wymykające się ścisłym ujęciom)? Europa Środkowa? W końcu postkolonializm? Już osobno zagadnienia...
Ucieleśnienie oraz cielesna świadomość są uniwersalnymi cechami ludzkiego życia. Soma jest naszym podstawowym i niezbywalnym środkiem percepcji, działania i myślenia. Jednakże zwiększona i skupiona uwaga dotycząca jej odczuć i poruszeń przez długi czas była krytykowana nawet przez filozofów przychylnych ciału – jako szkodliwe zakłócenie, które demoralizuje poprzez koncentrację na własnym ja. Staram się obalić podobne zarzuty, nawiązując do najbardziej wpływowych XX-wiecznych ...
Książka Laqueura, historyka z Berkeley, to nie tylko rzetelna opowieść o historycznych zmianach w podejściu do problemu masturbacji – od Starego Testamentu po dzień dzisiejszy, czyli, jak głosi tytuł pierwszego rozdziału „Od Onanii do internetu” – ale także, jak przystało na przedstawiciela nowej szkoły historycznej, opowieść z filozoficzną tezą. Inspirowany badaniami Michela Foucault, Laqueur ze szczególną podejrzliwością przygląda się epoce założycielskiej nowoczesności, cz...
Najważniejsze dla całego zamysłu konstrukcyjno-myślowego książki są trzy teksty-rozdziały poświęcone postaciom (Nietzsche, Lacan, Bernhard), które zdaniem Autora – i tu formułuje on swoje credo – sprostały wyzwaniu nihilistycznemu, przepracowały pozytywnie tytułową „traumę bezkresu”, afirmując, wobec notorycznej groźby bezsensu, przygodność i nie-konieczność istnienia w nieskończoności poza wszelką dającą się racjonalnie oswoić całością. Każda z nich czyni to w swoisty dla si...
Nowoczesne wyobrażenie o człowieku konfrontuje go ze śmiercią jako perspektywą bez reszty traumatyczną. Śmierć jako granica skończoności-indywidualności, odkąd ta skończoność rozumiana jest jako ontologiczna odrębność, musi się jawić całkowicie nieakceptowalną, beznadziejną i absurdalną, przejmującą panicznym lękiem i przerażeniem. Dlatego w obrębie nowoczesnego indywidualizmu śmierć musi być na różne sposoby relatywizowana czy to w popkulturowej, późnonowoczesnej formie wypa...
Poszukiwania, cierpienia i eksplozje. Dwanaście szkiców postromantycznych to na pozór luźny zbiór studiów historycznoliterackich poświęconych wybranym zagadnieniom twórczości Juliusza Słowackiego, Adama Mickiewicza, Zygmunta Krasińskiego, polskich klasycystów początku XIX wieku i poetów drugiej generacji romantycznej czasu Wiosny Ludów. Sporo miejsca zajmują również dziewiętnasto-, dwudziestowieczne i najnowsze perypetie mesjanizmu i polskiego syndromu prześladowczego – od Ja...
Sprawcze działanie katastrof dokonuje się poprzez zakłócenia i zniszczenia. Katastrofy wprowadzają zamęt, wytrącają z równowagi, dezorganizują porządek ludzkiej egzystencji, wymuszając nierzadko przewartościowanie obowiązującej wiedzy o świecie i zmianę kursu rozwoju cywilizacji; zawsze sygnalizują przy tym koniec pewnego świata, a równocześnie stymulują narodziny nowego. Ich dziwaczny urok bierze się z tego, że pozwalają nam doświadczyć czegoś niespodziewanego, a tym samym p...
Celem tej książki jest pokazanie, w jaki sposób szkoła współczesnego językoznawstwa, znana jako „językoznawstwo kognitywne” (cognitive linguistics) czy też – ściślej rzecz ujmując – jego wersja stworzona w Stanach Zjednoczonych przez Rolanda W. Langackera, George’a Lakoffa i ich uczniów, może okazać się pożyteczna dla tłumaczy i teoretyków przekładu (zarówno orientacji „językoznawczej”, jak i „literackiej”), ucząc ich wnikliwego czytania tekstu oraz dostarczając praktycznych ...
Niezwykła Piosenka o rozpadzie to – doskonały poetycko! – zapis ludzkiego, nieuchronnego, granicznego doświadczenia. Doświadczenia poszczególnego i najgłębiej osobistego, a przecież powszechnego, wspólnego. Doświadczenia utraty, śmierci, daremności, rozpaczy, miłości. Te barokowo precyzyjne, kunsztownie opanowane współczesne treny, formułują jeszcze raz, od nowa, także za nas, i dla nas, w naszym imieniu – podstawowe metafizyczne pytania; z przenikliwą, mężną świadomością, iż...
