Biografie i wspomnienia - książki, ebooki i audiobooki

Typ publikacji

Cena

Format

Wydawcy

Sortuj według:
Zyskujące popularność

Popularne kategorie

Wszystkie kategorie

    Promocja
    okładka Kobiety Donalda Trumpa Życie w złotych kajdankach, Książka | Burleigh Nina

    Mężczyzna, który w jawny sposób zdradzał swoje żony, „łapanie za cipki” uważa za sztukę uwodzenia i twierdzi, że chętnie umówiłby się na randkę ze swoją najstarszą córką gdyby nie fakt, że jest jej ojcem. Czy którykolwiek prezydent w historii Stanów Zjednoczonych miał bardziej napięte relacje z kobietami niż Donald Trump? Kobiety Donalda Trumpa to obszerna i prowokacyjna książka opisująca życiorysy kobiet z najbliższego otoczenia 45. prezydenta Stanów Zjednoczonych. Nina Burl...

    Promocja
    okładka Byłam pokojówką komendanta, Książka | E. Kozłowska, Z. Kozłowski

    Książka ta jest opisem życia w obozie koncentracyjnym widzianym oczyma młodej, dwudziestoletniej dziewczyny, która zostaje wyrwana z kręgu kochającej rodziny, od matki, ojca, czterech sióstr i dwóch braci do całkiem innego świata, gdzie każdego dnia i w każdej chwili ocierała się o śmierć. Trzeba było mieć wiele szczęścia, żeby przeżyć to piekło, i moja Mama, dzięki łasce Opatrzności, szczęście to miała. Ta książka zadaje kłam przedstawianiu historii nie według faktów, lecz z...

    Promocja
    okładka Straceniec Tom 2 czyli przypadki urodzonego w niewłaściwym czasie, Książka | Andrzej Czechowicz

    Druga część wspomnień Andrzeja Czechowicza. Od Autora: "Oddaję do rąk Czytelnika zapis moich nowych wspomnień, z zamiarem skreślenia których nosiłem się przynajmniej od zakończenia obrad Okrągłego Stołu w 1989 r. Mieszczą się one w szeroko pojmowanym nurcie literatury faktu, nosząc zarazem cechy autobiografii, jak i obszernego eseju, przeplatanych licznymi dygresjami natury historyczno-polityczno-społecznej. Nawiązującymi przy tym często do aktualnej sytuacji w kraju i wydar...

    Promocja
    okładka Straceniec Tom 1 czyli przypadki urodzonego w niewłaściwym czasie., Książka | Andrzej Czechowicz

    Od Autora: "Oddaję do rąk Czytelnika zapis moich nowych wspomnień, z zamiarem skreślenia których nosiłem się przynajmniej od zakończenia obrad Okrągłego Stołu w 1989 r. Mieszczą się one w szeroko pojmowanym nurcie literatury faktu, nosząc zarazem cechy autobiografii, jak i obszernego eseju, przeplatanych licznymi dygresjami natury historyczno-polityczno-społecznej. Nawiązującymi przy tym często do aktualnej sytuacji w kraju i wydarzeń na świecie. Ich rdzeniem i główną osią są...

    Promocja
    okładka Żuraw z origami Opowieść o Józefie Rotblacie, Książka | Joanna Roszak

    Gdy zaczynałam pracę nad książką, chciałam przede wszystkim wypełnić liczne białe plamy pozostałe w wiedzy o polskich wątkach życia Józefa Rotblata, będącego wówczas w kra ju urodzenia postacią nie tyle zapomnianą, co raczej nie znaną. Wiele obrazów nie miało ostrości, poszlaki powoli zamieniły się w szlaki, pozwalały zbudować pełniejszy portret. W owej archeologii dzień po dniu ukazywał się żydowski los. Planowałam pisać historię Rotblata, zaczęłam opowiadać dzieje jego rodz...

    Promocja
    okładka Z otchłani, Książka | Zofia Kossak

    Książka zawiera spisane i opublikowane zaraz po wojnie relacje autorki z siedmiomiesięcznego pobytu w niemieckim obozie koncentracyjnym dla kobiet w Birkenau w latach 1943-1944. Jest ona nie tylko przejmującym zapisem niewyobrażalnego okrucieństwa, z jakim spotkały się tam więźniarki różnych narodowości, ale i świadectwem postaw usiłujących ocalić resztkę ludzkiej godności w tym nieludzkim miejscu. Ostatnie słowo bowiem nie należy do zła, a cierpienie ma swój sens, jeśli tylk...

    Promocja
    okładka Pamiętnik, Książka | Janusz Korczak

    Pamiętnik Janusza Korczaka należy do najważniejszych świadectw o życiu w getcie warszawskim w czasie drugiej wojny światowej. Korczak przedstawia bieżące wydarzenia z życia Domu Sierot, który do ostatniej chwili starał się ratować, a także sceny z codziennego życia warszawskiego getta od maja aż do 4 sierpnia 1942 roku (dwa dni później, 6 września Korczaka wraz z całym personelem i dwustoma wychowankami wyprowadzono z getta, a następnie wywieziono do hitlerowskiego obozu zagł...

    Promocja
    okładka Zygielbojma śmierć i życie, Książka | Aleksander Rowiński

    Zygielbojm w ósmym roku życia zaczął pracować zarobkowo. Z żydowską biedą dorastał w małych miasteczkach lubelszczyzny. Stawał się przywódcą proletariatu - dzielny, twardy, prawy, bezkompromisowy. Gdy w 1939 roku skapitulowała Warszawa, poszedł do niewoli niemieckiej jako jeden z 12 zakładników. Nikt inny nie odbył takiej podróży: z getta, przez hitlerowską Rzeszę, przez pół Europy do wolnego świata. W polskim parlamencie działającym w Londynie bronił do ostatka swoich pobrat...

    Promocja
    okładka 1000 wielkich Polaków, Książka |

    Wielu znasz jeszcze ze szkoły, innych z mediów, a o niektórych usłyszysz pierwszy raz... Przedstawiamy sylwetki 1000 najważniejszych postaci z polskiej historii i współczesności – naukowców, twórców, polityków, władców, myślicieli, sportowców, działaczy społecznych i przywódców duchowych. Ludzi, którzy wpływali na bieg dziejów i zmieniali świat. "Książka 1000 wielkich Polaków" to wyczerpujące kompendium wiedzy, znakomita pomoc dydaktyczna oraz pozycja obowiązkowa dla każdego ...

    Promocja
    okładka Pustynia i morze 977 dni w niewoli na somalijskim wybrzeżu piratów, Książka | Michael Scott Moore

    Prawdziwa historia o walce i przetrwaniu. I o tym, że nadzieja nigdy nie umiera. W styczniu 2012 r., ukończywszy właśnie cykl reportaży z hamburskiego procesu piratów somalijskich, Michael Scott Moore udał się do Rogu Afryki, by zebrać materiał do książki o piractwie i możliwościach jego ukrócenia. „Wydawało mi się ważne, by wiedzieć, dlaczego w ogóle istnieją piraci”, napisał. Dowiedział się szybciej, niżby się spodziewał. Porwany w Somalii tuż przed wyjazdem, poznał od pods...

    Promocja
    okładka Łzy walki, Książka | Brigitte Bardot

    „Ofiarowałam kiedyś swoją młodość i urodę mężczyznom. Dziś ofiarowuję swoja mądrość i doświadczenie zwierzętom” Była symbolem seksu, gwiazdą kina i utalentowaną piosenkarką. Tuż przed swoimi czterdziestymi urodzinami Brigitte Bardot zaszokowała świat, rezygnując nagle i nieodwołalnie ze wspaniałej filmowej kariery. Wszystko po to, aby w całości poświęcić się najważniejszej misji swojego życia. Walce o prawa zwierząt. Zabijanie drewnianą pałką dwutygodniowych małych fok, okrut...

    Promocja
    okładka Łaskawe, Książka | Jonathan Littell

    Arcydzieło światowej literatury! Jedna z najgłośniejszych i najbardziej kontrowersyjnych powieści XXI wieku. Wspomnienia Maximiliana Aue, fikcyjnego nazisty, biorącego udział w eksterminacji Żydów podczas II wojny światowej, to wielowątkowa i znakomicie udokumentowana epopeja o spotkaniu Człowieka ze Złem. Ukazuje kulisy Zagłady i rolę, jaką w jej przygotowaniu odegrali technokraci i eksperci: prawnicy, ekonomiści i świetnie wykwalifikowana kadra administracyjna. Aue jest tak...

    Promocja
    okładka Nie moje serce, Książka | Joanna Prorok

    Zalążkiem powstania książki był mój blog, który zaczęłam pisać po usłyszeniu decyzji profesora Michała Zakliczyńskiego informującego o wpisaniu mnie na Krajową Listę Oczekujących. Listę otwierającą moją nową drogę pod nazwą: transplantacja serca. Czas oczekiwania na NOWE zdrowe serce był przełomem w moim życiu. Oczekiwanie niestety się dłużyło, a wiara z każdym dniem w szybką poprawę malała. I nagle, osiemnastego marca 2016 roku otrzymałam najważniejszą dla mnie informację. T...

    Promocja
    okładka Mrok i mgła nad Auschwitz Wspomnienia więźnia nr 20017, Książka | Głowa Stanisław

    Cztery lata piekła w relacji naocznego świadka. Wydaje się, że o Auschwitz powiedziano już dość. Jednak wspomnienia Stanisława Głowy dowodzą, iż jest to temat, który, zgłębiany choćby wielokrotnie, nigdy nie przestanie zadziwiać i przerażać. Głowa przeżył w KL Auschwitz blisko cztery lata i zrobił tam swoistą „karierę”. Dzięki umiejętnościom, obrotności, sprzyjającym okolicznościom oraz ludziom – czasem nawet wbrew sobie – „awansował” na kolejne stanowiska. Na nich nie tylko ...

    Promocja
    okładka CHARLES BUKOWSKI Wspomnienia Scarlet, Książka | Pamela Wood

    Zaczęło się pod wpływem impulsu – przelotna znajomość pomiędzy ikonicznym Charlesem Bukowskim a jego słynną muzą, Pamelą „Cupcakes” Wood, która doprowadziła do dwuletniego związku, opisywanego przez Wood w tym pamiętniku bez zbędnego owijania w bawełnę. Jest to orzeźwiająco prostolinijna historia ich pełnego absurdów, lecz i czaru związku. To spełniony sen entuzjastów Bukowskiego – pełne zanurzenie się w jego życie u boku niezależnej i rezolutnej Scarlet, kobiety, o której pi...

    Promocja
    okładka David Lynch Rozmowy, Książka | David Lynch, Richard A. Barney

    Prezentujemy rozmowy z twórcą kultowego serialu „Miasteczko Twin Peaks” i jednym z najbardziej kontrowersyjnych i cenionych reżyserów amerykańskiego kina–Davidem Lynchem (m.in. „Dzikość serca”, „Głowa do wycierania”, „Prosta historia”, czy „Blue Velvet”). Serial „Miasteczko Twin Peaks”, który z sukcesem powrócił na ekrany po 25-letniej przerwie, okrzyknięty został najlepszym, a z pewnością najbardziej ikonicznym serialem wszech czasów. Wywiady z różnych lat kariery reżysera p...

    Promocja
    okładka Obrazki z moich lat chłopięcych plus audiobook, Książka | Ludwig Kalisch

    Bilder aus meiner Knabenzeit [Obrazki z moich lat chłopięcych] wydane w 1872 roku to zbiór esejów autobiograficznych, w których Ludwig Kalisch ukazuje różne aspekty życia gminy żydowskiej w Lesznie – w owym czasie największej gminy żydowskiej w Wielkopolsce. Autor szczegółowo opisuje zwłaszcza żydowską edukację religijną, życie rodzinne i gospodarcze, ale również trendy emancypacyjne i akulturacyjne. Bilder… to jedno z najciekawszych świadectw tożsamościowych i politycznych p...

    Promocja
    okładka Deyna Geniusz futbolu książę nocy, Książka | Wiktor Bołba

    Prawdziwa, niewybielana i niebanalna historia Kazimierza Deyny. To opowieść o uwielbieniu i czci, którą po dziś otaczają go kibice Legii, i nienawiści, jaką okazywali mu fani innych polskich drużyn. O drodze na szczyt i upadku. To wreszcie opowieść o człowieku obdarzonym wybitnym talentem, ale także naznaczonym słabościami - niepohamowanym pociągiem do kobiet, skłonnościami do zdrady, alkoholu i hazardu. A o wszystkim w najdrobniejszych szczegółach opowiadają ludzie, którzy b...

    Promocja
    okładka Szturmując niebo Opowieść o życiu chińskiego wroga numer jeden, Książka | Alexandra Cavelius, Rebija Kadir

    "Ta biografia jest jak powieść: jej bohaterka - urodzona wśród poszukiwaczy złota, dorastająca w czasach wypędzeń i ucieczek, prosta kobieta, która została multimilionerką i deputowaną chińskiego parlamentu, a potem doświadczyła więziennego odosobnienia - przekonała się, co dla pojedynczego człowieka znaczy walka w imieniu wyższych celów. Od kilku dziesiątków lat angażuje się niestrudzenie w działalność na rzecz praw swoich muzułmańskich krajan, którzy w północnozachodnich Ch...

    Promocja
    okładka Wybór pism, Książka | Sosnkowski Kazimierz

    Wybór tekstów wybitnego polityka, legionisty, generała Wojska Polskiego. Historyk Jerzy Kirszak wybrał publikowane w wydawnictwach emigracyjnych wystąpienia dotyczące ważnych kwestii wojskowych, polskiej i światowej polityki. Są tu wspomnienia z kampanii wrześniowej, rozkazy, przemówienia okolicznościowe (np. na wieczorach poświęconych twórczości Melchiora Wańkowicza czy Kazimierza Wierzyńskiego), listy oraz tłumaczenia wierszy Charlesa Baudelaire’a.

    Promocja
    okładka Wiem, jak wygląda piekło Alina Dąbrowska w rozmowie z Wiktorem Krajewskim, Książka | Alina Dąbrowska, Wiktor Krajewski

    Dla mnie Auschwitz zaczęło się po południu. Ludzie nie przypominali ani kobiet, ani mężczyzn. Alina Dąbrowska - numer obozowy 44165. Jako dwudziestolatka za druk i kolportowanie prasy podziemnej została aresztowana. Po roku podpisała dokument, że jest "wrogiem narodu niemieckiego", i została wywieziona do obozu Auschwitz, gdzie poddawano ją pseudomedycznym eksperymentom doktora Mengele. Przeżyła pięć obozów: Auschwitz-Birkenau, Ravensbrück, Malchow, Buchenwald i Leipzig, i dw...

    Promocja
    okładka Erhard Loretan. Ryczące ośmiotysięczniki, Książka | Jean Ammann, Erhard Loretan

    Biografia jednej z najbardziej fascynujących i najtragiczniejszych postaci w całej historii himalaizmu. Szwajcarski himalaista Erhard Loretan, wspinaczkowy partner Wojtka Kurtyki, był trzecim – po Messnerze i Kukuczce – człowiekiem, który zdobył wszystkie 14 ośmiotysięczników. Ale Loretan został legendą, zanim jeszcze poznał Kurtykę i sięgnął po Koronę Himalajów i Karakorum. Jako jeden z pierwszych zaadaptował do warunków himalajskich styl alpejski - prawie wszystkie zdobyte ...

    Promocja
    okładka Buntowniczki Niezwykłe życie Mary Wollstonecraft i jej córki Mary Shelley, Książka | Charlotte Gordon

    Nagrodzone prestiżową National Book Critics Circle Award "Buntowniczki" przedstawiają porywającą historię dwóch niezwykłych kobiet, Mary Shelley, autorki kultowego "Frankensteina", oraz jej matki, Mary Wollstonecraft – angielskiej prekursorki feminizmu. Obydwie zyskały sławę jako pisarki, pokochały błyskotliwych acz trudnych do zniesienia mężczyzn i wychowywały samotnie nieślubne dzieci. Obie żyły na wygnaniu, musiały walczyć o swoją pozycję na świecie, a przy tym przełamywał...

    Promocja
    okładka Wspomnienia gracza giełdowego Z komentarzem historycznym Jona D. Markmana, Książka | Edwin Lefevre

    Książka Wspomnienia gracza giełdowego to fabularyzowana biografia jednego z największych spekulantów giełdowych wszech czasów, Jesse Livermore'a, wydana po raz pierwszy w 1923 roku, do dziś nie straciła na aktualności. Ponadczasowość tej pozycji wynika z faktu, że bez względu na to, czy rynki finansowe zorganizowane są w formie elektronicznych giełd, czy też kursy zapisywane są na tablicy za pomocą kredy, jedna rzecz nie zmieniła się w ciągu całego wieku. Jest nią psychika gr...

Co znajdziesz w kategorii: Biografie i wspomnienia

Co to jest książka biograficzna?

Książki biograficzne to dzieła opisujące życie, karierę, osiągnięcia jakiejś znanej postaci lub popularnej osoby, na przykład muzyka, polityka czy sportowca. Niektóre z tych tytułów są fabularyzowane, inne nie. W przeciwieństwie do autobiografii, ebooki biograficzne napisane są z perspektywy osoby trzeciej, opisującej daną postać. Z kolei autobiografie to historie tworzone przez same osoby w nich opisywane - znajdziecie w nich zatem wiele osobistych opowieści oraz pierwszoosobową formę narracji. Czasami biografie skupiają się na osobach lub wydarzeniach kontrowersyjnych - innym razem na tych najbardziej cenionych i lubianych. Sensację wywołał na przykład debiut literacki Jennette McCurdy, “Cieszę się, że moja mama umarła”. Ten pełen emocji zapis zmagań z toksyczną matką, zaburzeniami odżywiania i uzależnieniami jednej z najbardziej znanych współczesnych amerykańskich dziecięcych aktorek. Nie zawsze jednak biografie lub autobiografie opierają się na tak trudnych zwierzeniach i wspomnieniach.

Z czego składa się biografia?

Jakie elementy składają się na ciekawe biografie? Przede wszystkim wciągająca, często wielowątkowa historia odmalowująca obraz człowieka z krwi i kości - z jego radościami i smutkami, problemami i sukcesami. Często dzieła te opierają się na wspomnieniach - czy to samej opisywanej osoby, czy jej przyjaciół, znajomych, rodziny, bliskich. Dzięki temu otrzymujemy w miarę możliwości jak najbardziej pełny obraz życia, do którego poznania zostajemy zaproszeni. Nierzadko dzięki temu poznajemy inne, czasem zaskakujące oblicze danej osoby, odmienne od tego, co znamy z mediów czy opinii społecznej. Najlepsze książki biograficzne często opierają się na sytuacjach, które są czytelnikom zupełnie nieznane lub niewyobrażalne. Tak dzieje się na przykład w wypadku tytułu “ Czesałam ciepłe króliki. Rozmowa z Alicją Gawlikowską-Świerczyńską” Dariusza Zaborka. Ta lekarka i więźniarka obozu w Ravensbrück opowiada historię o niesamowitym optymizmie, który udało się jej utrzymać nawet pomimo tragicznych warunków obozu koncentracyjnego. W wieku 92 lat zdecydowała się opowiedzieć Zaborkowi o swoim życiu, dzięki czemu otrzymujemy poruszający obraz o życiu silnej, odważnej i niezależnej kobiety. Ebook z tym wywiadem znajdziecie na Woblink w formatach epub, mobi lub pdf.

Jakie są rodzaje ebooków biograficznych?

Na Woblink znajdziecie wiele różnych rodzajów biografii literackich skupiających się na osobach o różnych zawodach, pochodzeniu czy żyjących w zupełnie odmiennych od dzisiejszych warunkach. Wiele tego typu dzieł odmalowuje portrety artystów i twórców. W tej grupie znajdziecie chociażby historię życia Kory zatytułowaną “Się żyje. Kora. Biografia” napisaną przez Katarzynę Kubisiowską. Z kolei autobiograficzna “My Love Story. Autobiografia” została spisana przez samą Tinę Turner. Nie tylko ta wielka piosenkarka wzięła sprawy w swoje ręce, gdy przyszło do opowiedzenia historii swojego życia. Taką drogą poszli także Dave Grohl, muzyk, lider zespołu Foo Fighters, w swojej książce “The Storyteller. Moje historie. Opowieści o życiu i muzyce” czy Woody Allen w “A propos niczego. Autobiografia”. Specyficzny rodzaj autobiografii przedstawił w swoim dziele “Tysiąc lat radości i trosk. Wspomnienia” chiński artysta Ai Weiwei, przeplatając własne doświadczenia i wspomnienia z historią swojego ojca oraz kontekstem przemian, jakie miały miejsce w Chinach w ciągu kilku ostatnich dekad. Ciekawą perspektywę biografii artysty proponuje także Natalia Budzyńska w swoim dziele “Witkiewicz, ojciec Witkacego”. Opisuje ona bowiem życie znanego malarza, krytyka sztuki oraz pisarza, ojca Witkacego, twórcy architektonicznego stylu zakopiańskiego, o którym czasem zapomina się, mówiąc głównie o jego synu. Wśród ważnych biografii polskich artystów znajdziecie także książkę Moniki Śliwińskiej “Wyspiański. Dopóki starczy życia”. Dzięki danym zebranym w archiwach, rodzinnych dokumentach, listach i pamiętnikach Śliwińskiej udaje się zrekonstruować mało znanego, prywatnego Wyspiańskiego, który ściga się z własną śmiercią, najbardziej intymne wiersze pisze o żonie i gorączkowo szuka sposobu, by dostąpić artystycznego spełnienia i nieśmiertelności. Cennym źródłem wiedzy są także biografie świętych (hagiografie). Dotyczą one zarówno postaci historycznych (na przykład “Ignacy Loyola. Sam i na piechotę”), jak i współczesnych (jak “Siostra Faustyna. Biografia świętej”). Wiele z nich dotyczy także świętych papieży, w tym Jana Pawła II - tutaj znajdziecie chociażby “Pontyfikat na czasy zamętu. Jan Paweł II wobec wyzwań Kościoła i świata” o. Macieja Zięby lub “Niezapomniany. Jan Paweł II we wspomnieniach przyjaciół i współpracowników” Włodzimierza Rędziocha. Te i wiele innych biografii oraz autobiografii znajdziecie na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf).

Najlepsze książki biograficzne i autobiograficzne

Wiele popularnych biografii i autobiografii opowiada historie osób rozpoznawalnych na całym świecie, odkrywając nieznane lub przemilczane wcześniej elementy ich życia. Biografie sławnych ludzi zawierają w sobie także między innymi najciekawsze biografie sportowców, polityków, pisarzy czy muzyków. Znajdziecie tu na przykład ebooka “Ten drugi”, opowieść o księciu Harrym. Wcześniej ukrywane wydarzenia i okoliczności zawiera w sobie także na przykład biografia aktora Matthew Perry'ego , znanego głównie z roli Chandlera w serialu “Przyjaciele”. Jego “ Przyjaciele, kochankowie i ta Wielka Straszna Rzecz”, choć pełne charakterystycznego dla niego humoru, opowiada o trudnej walce z chorobą i nałogami, najciemniejszych momentach życia i najważniejszych, prawdziwych przyjaciołach. Swoją autobiografię, w której wyjaśnia wiele wcześniejszych kontrowersji i ujawnia nieznane dotąd fakty, stworzyła także Pamela Anderson w “Love, Pamela. Autobiografia”. Poznać możecie także życie innych aktorów - Matthew McConaughey’a w książce “Zielone światła” czy Toma Feltona w “Po drugiej stronie różdżki”. Michał Rusinek, przez wiele lat sekretarz Wisławy Szymborskiej, opowiada o tej wybitnej poetce w swoim “Nic zwyczajnego. O Wisławie Szymborskiej”. David Gardner napisał biografię jednego z najbardziej znanych współcześnie amerykańskich aktorów zatytułowaną “ Tom Hanks. Enigma”. Nie tylko artyści są jednak podmiotami książek biograficznych. Jedna z najbardziej głośnych swego czasu pozycji dotyczy współtwórcy sukcesu firmy Apple - to “Steve Jobs” Waltera Andersona. Znaną autobiografię napisała także Michelle Obama - jej “ Becoming. Moja historia” to pełne szczerości i humoru wspomnienia byłej Pierwszej Damy Stanów Zjednoczonych. O swoich przodkach pisała z kolei znana dziennikarka Oriana Fallaci. “Kapelusz cały w czereśniach” to epicka historia jej własnych przodków, pełna miłości, zdrady, namiętności i niespokojnego ducha, artystów, chłopów, buntowników, bohaterów i tchórzy, a przy tym literacki hołd dziennikarki dla jej rodzinnych Włoch i Florencji. Te i wiele innych tytułów biograficznych odsłaniających życie znanych i mniej znanych osób z Polski i świata, czeka na Was na Woblink jako książki papierowe, audiobooki lub ebooki (epub, mobi, pdf).