Literatura piękna

Nowele i opowiadania Reymonta rozgrywają się zarówno w środowisku miejskim, jak i wiejskim. Cechą charakterystyczną tych utworów jest połączenie realistycznie traktowanej tematyki obyczajowej z naturalistyczną obserwacją rzeczywistości. Autor odtwarza ponury obraz świata nizin społecznych, życia, które poznał z autopsji. Odmalowuje w utworach straszliwą nędzę, wyzysk i izolację społeczną. W tomie znalazły się następujące utwory: „Z ziemi chełmskiej”, „Pewnego dnia...”, „Prz...

Po tragicznym wypadku siostry Ada - znana modelka od lat mieszkająca w Paryżu - niespodziewanie musi przyjechać do Polski. W rodzinnym domu dokonuje rozrachunku z wydarzeniami z przeszłości i faktami do tej pory skrzętnie odsuwanymi w niepamięć. Morderstwo turystki sprzed lat, mroczne wspomnienie starej cegielni, cień młodzieńczej miłości ciążą nad losami Ady, jej siostry i całej rodziny. Bohaterowie dojrzewają, radzą sobie z życiem, walczą o szczęście, ale jednocześnie, m...

Akcja utworu „ Niewola tatarska ” toczy się w pierwszej połowie XVII wieku na południowo-wschodnich kresach Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Utwór pisany w formie pamiętnika Aleksego Zdanborskiego. Zdanborski – ubogi szlachcic – nieszczęśliwie kocha się w córce bogatego magnata, pannie Marysi. By stać się godnym ukochanej, zaciąga się do wojska. Wierzy, iż w służbie wojskowej okryje się sławą i zdobędzie majątek. Wkrótce bierze udział w pierwszej bitwie z Tatarami. Bitwa ko...

... Nieporównanie dokładniej zostały tutaj przedstawione i przeanalizowane autorskie notatki i bruliony utworów; wszystkie one zostały zlokalizowane, dokładnie opisane i poddane wnikliwej analizie, która umożliwia zrekonstruowanie procesu powstawania utworów i przekształcania się tekstów, a w miejscach wątpliwych - także oczyszczenie tekstu głównego z błędów.
Od redaktora tomu

Powieść „Sekrety księżnej de Cadignan” Honoriusza Balzaka należy do „Scen z życia paryskiego” cyklu „Komedia Ludzka”. Księżna Diana de Cadignan de Mafrigneuse złamała ogromną liczbę męskich serc. Nieraz przy okazji niszczyła również fortuny swych adoratorów. Pewnego dnia postanawia się wycofać z życia wielkiego świata paryskiego. Utrzymuje jedynie kontakt ze swą dawną przyjaciółką, markizą d’Espard. Wkrótce markiza przedstawia księżnej barona Daniela d’Artheza. Człowiek ten...

Prawdopodobnie każdy, komu zdarzyło się przepędzić trochę czasu wieczorami albo nocami w krakowskich knajpach, spotkał tam pisarzy, opowiadających o powieściach, które piszą, reżyserów, mówiących o filmach, które kręcą; malarzy, dziennikarzy, fotografików, naukowców snujących wizje „projektów”, w których właśnie biorą udział. Tyle tylko że w zdecydowanej większości przypadków te dzieła i „projekty” istnieją i istnieć będą jedynie w ich opowieściach. Knajpiane archipelagi Krak...

Powieść „Muza z zaścianka” Honoriusza Balzaka należy do „Scen z życia prowincji” cyklu „Komedia Ludzka”. Akcja powieści rozgrywa się w prowincjonalnym Sancerre. Dawny spekulant, Jean de la Baudraye, poślubia ambitną i utalentowaną Dinę Piédefer. Małżeństwo to służy mu do zdobycia prestiżu i wpływów. Piękna i uzdolniona literacko kobieta jest bowiem niekwestionowaną królową tamtejszych salonów. Źle się jednak czuje na konserwatywnej prowincji. Pewnego dnia nawiązuje romans z...

Powieść „Proboszcz z Tours” Honoriusza Balzaka należy do „Scen z życia prowincji” cyklu „Komedia Ludzka”. Ksiądz Franciszek Birotteau jest jednym z księży katedry Świętego Gracjana w Tours. Oczekuje właśnie nominacji na kanonika katedralnego. Wynajął niedawno piękny pokój u starej panny Zofii Gamard. Nie wie, że mieszkający wcześniej u Gamard kanonik Troubert zazdrości mu wpływowych przyjaciół i bywania w towarzystwie. Nie wie również, iż swym mimowolnym postępowaniem urazi...

Powieść „Córka Ewy” Honoriusza Balzaka należy do „Scen z życia prywatnego” cyklu „Komedia Ludzka”. Opowiada losy hrabiny Marii de Vandenesse. Kobieta została wydana za mąż ze względów finansowych. Nie żywi jakichkolwiek uczuć wobec męża. Chcąc ożywić nudę codziennego życia, nawiązuje romans z poetą Natanem. Ten postanawia wykorzystać jej pozycję materialną do realizacji własnych planów...

Powieść „Gobseck” Honoriusza Balzaka należy do „Scen z życia prywatnego” cyklu „Komedia Ludzka”. Pani de Grandlieu rozmawia z przyjacielem domu, adwokatem Derville. Rozmowa schodzi na temat pieniędzy. Derville jest zdania, że to pieniądze odgrywają główną rolę w Paryżu. Opowiada historię ze swojej młodości, kiedy jego sąsiadem był lichwiarz nazwiskiem Gobseck. Pożyczka od niego bardzo pomogła Derville’owi zostać adwokatem. Co więcej, obserwacje odwiedzających Gobsecka osób ...

Powieść „Kobieta porzucona” Honoriusza Balzaka należy do „Scen z życia prywatnego” cyklu „Komedia Ludzka”. Akcja powieści rozpoczyna się bezpośrednio po zakończeniu wydarzeń opisanych w utworze „Ojciec Goriot”. Główna bohaterka, wicehrabina Klara de Beauséant, została właśnie porzucona przez portugalskiego markiza d’Ajuda-Pinto. Wyjeżdża do swojego zamku w Normandii, by całkowicie wyłączyć się z życia towarzyskiego. Jej izolacja staje się przyczyną licznych plotek. Szczegól...

Powieść „Jaszczur” Honoriusza Balzaka należy do „Studiów filozoficznych” cyklu „Komedia Ludzka”. Akcja powieści rozgrywa się bezpośrednio po rewolucji lipcowej, kiedy to na tron wstąpił Ludwik Filip I. Główny bohater utworu, dwudziestopięcioletni Rafael de Valentin, postanawia wówczas popełnić samobójstwo. Przegrał bowiem w kasynie ostatnie posiadane pieniądze. Przypadkiem trafia do sklepu z dziełami sztuki. Właściciel sklepu pokazuje Rafaelowi kawałek jaszczuru z inskrypcj...

Powieść „Kuratela” Honoriusza Balzaka należy do „Scen z życia prywatnego” cyklu „Komedia Ludzka”. Do sędziego pierwszej instancji przy trybunale paryskim przychodzi markiza d’Espard. Arystokratka pragnie ubezwłasnowolnić swojego męża i ustanowić nad nim kuratelę. Twierdzi, że małżonek utrudnia jej kontakty z dziećmi, a co równie ważne swój majątek z nieznanych powodów wydaje na utrzymanie całkowicie obcej rodziny. Nieufny wobec tłumaczeń arystokratki sędzia wdraża swoje pry...

Powieść Harriet Beecher Stowe porusza temat czarnoskórych niewolników żyjących na południu USA. Jej główny bohater, Tom, jest starym niewolnikiem. Po wielu latach ciężkiej służby u „dobrego pana” zostaje sprzedany brutalnemu Simonowi Legree. Ten robi go nadzorcą. Kiedy jednak Tom odmawia maltretowania swych współbraci, Simon ciężko go bije... „Chata wuja Toma” należy do najbardziej znanych dzieł literatury amerykańskiej. W XIX wieku liczbą sprzedanych egzemplarzy ustępowała...

Powieść „Eugenia Grandet” Honoriusza Balzaka należy do „Scen z życia prowincji” cyklu „Komedia Ludzka”. Feliks Grandet mieszka w Saumur w bardzo skromnych warunkach z żoną i córką Eugenią. Dzięki pewnej zręczności w interesach, a przede wszystkim z powodu niezwykłego skąpstwa zgromadził olbrzymi – jak na warunki prowincjonalne – majątek. Mieszkańcy Saumur, którzy poważają Grandeta ze względu na jego majątek, uważają Eugenię za najlepszą partię w okolicy. O jej rękę starają ...

Powieść romantyczna „Spowiedź dziecięcia wieku” wprowadza czytelnika w intymny świat Oktawa, mężczyzny dręczonego chorobą wieku: niepokojem, bólem, rozdarciem i pustką. Miłość, która miała przynieść ukojenie, nie spełnia pokładanych w niej nadziei, wręcz przeciwnie – przysparza więcej rozczarowań. Dominujący nastrój melancholii umiejętnie dopełniany ironią i liryzmem stanowi o walorach tej książki.