Postępowe dobrodziejki czy strażniczki patriarchatu? Szkoła w Nałęczowie, działająca w pierwszej połowie XX wieku, wpisuje się w ostatni rozdział historii polskiego ziemiaństwa. W prowadzonej przez ziemianki placówce nauczano kobiety z różnych klas – choć w założeniu przede wszystkim chłopki – fachowego prowadzenia gospodarstwa. Marta Strzelecka rozmawia z rodzinami nauczycielek pracujących niegdyś w nałęczowskiej szkole oraz z dziećmi i krewnymi absolwentek, zgłębia archiw...
BYŁO ICH DWÓCH.Pierwszego znają wszyscy: „polski James Dean”, największy gwiazdor filmowy epoki, obiekt westchnień tysięcy kobiet. Kultowy Maciek Chełmicki w Popiele i diamencie. Ginie pod kołami pociągu, dzień po otrzymaniu propozycji zagrania w amerykańskiej telewizji.Drugiego znali nieliczni: chłopak z nerwicą natręctw i kompleksami na punkcie swojej sylwetki, z marną dykcją i kiepską pamięcią. Jego zmagania z własnym mitem, których ofiarą padają żona i syn, trwają aż do t...
Trzecie wydanie słynnego zbioru esejów Susan Sontag. Amerykańska autorka kreśli sylwetki kilku twórców, m.in.: Waltera Benjamina, Eliasa Canettiego, Antonina Artauda, zastanawia się nad źródłami popkulturowej fascynacji faszyzmem i przygląda się kolejnym mistyfikacjom Leni Riefenstahl. Motywem przewodnim wszystkich esejów czyni Sontag związki estetyki i etyki w literaturze, filozofii, teatrze i filmie. Niektóre eseje mają charakter bardziej osobisty, jak wspomnienia o Paulu G...
„W Polsce, czyli nigdzie” — pisał Alfred Jarry. „Polska to nie kraj, to stan umysłu” — głoszą internetowe memy. A co by się stało, gdyby podejść do tych kwestii całkiem serio? Przemysław Czapliński postawił sobie ciekawe i — jak się okazało — bardzo aktualne zadanie: opowiedzieć o fenomenie postrzegania przez Polaków miejsca, w którym żyją, naszej wyobrażonej geografii, czyli tego, gdzie mentalnie według Polaków leży Polska. Czy przesuwa się na zachód? Jak zmienia się nasze...
Wspaniały przegląd przeszłości, teraźniejszości i przyszłości wiedzy naukowej. Autor, stawiając prowokacyjne pytania, łączy naukę i filozofię w jednorodny i przekonujący model rozumienia świata. Kosmos jest opowieścią o długiej odkrywczej podróży ludzkości oraz o tych, którzy wywarli znaczący wpływ na postać współczesnej nauki. Carl Sagan z kosmicznej perspektywy spogląda na naszą planetę przypominającą błękitny klejnot, zamieszkaną przez istoty, które właśnie zaczynają poz...
Justyna Dąbrowska wraca do swojego najważniejszego tematu: do kobiety w ciąży i tej, która właśnie urodziła dziecko. Po latach od sukcesu akcji „Rodzić po ludzku” porozmawiała z kobietami, które z różnych powodów nie chcą wspominać swojego pobytu w szpitalu położniczym. Pyta je – z czym zostałaś? Justyna Dąbrowska słucha ich historii a potem wyjaśnia językiem psychoterapeutki co w danej sytuacji się tak naprawdę stało. To są sytuacje, które nigdy nie powinny się wydarzy...
Kiedy algorytmy przejmują kontrolę, co zostaje z naszej wolnej woli?Brytyjska poetka, dostawca jedzenia z Pittsburgha, indyjski lekarz i chiński aktywista na wygnaniu pozornie nie mają ze sobą nic wspólnego. Łączy ich jedno – brutalna ingerencja sztucznej inteligencji w ich życia.W cieniu AI pokazuje, jak systemy oparte na algorytmach zmieniają nasze życie. Od technologii wskazującej dzieci jako potencjalnych przestępców, przez wszechobecną inwigilację na ulicach, aż po aplik...
Wyobraź sobie miasto, w którym czujesz się dobrze. Miasto, które nie wyklucza i otacza opieką. Tutaj nie musisz co rano sprawdzać poziomu zanieczyszczenia powietrza ani przebiegać przez pasy, bo zielone światło trwa zbyt krótko. Koła wózka, który prowadzisz, nie utykają w szczelinach, a gdy się zmęczysz, możesz usiąść na ławce skrytej w cieniu zieleni.Magdalena Milert (@pieing) udowadnia, że codzienność może tak wyglądać. Jako architektka i urbanistka z wieloletnim doświadcze...
Czy to możliwe, że zwykły zjadacz chleba ochoczo zgwałci śpiącą żonę swojego sąsiada, jeśli tylko da mu się okazję? Jak łatwo jest zwerbować kilkudziesięciu mężczyzn gotowych zgwałcić nieprzytomną kobietę?Manon Garcia w 2024 roku przez kilka tygodni śledziła w sądzie proces Dominique’a Pelicot oskarżonego o odurzanie żony, Gisèle Pelicot, i udostępnianie jej ciała innym mężczyznom. Niniejszy esej łączy kronikę procesu z polityczną, filozoficzną i prawną refleksją na temat gwa...
Mick Conefrey – pisarz i filmowiec, od ponad dwudziestu lat tworzący filmy dokumentalne o tematyce górskiej dla takich stacji jak BBC, History Channel i Discovery, opowiada ekscytującą historię pierwszego wejścia na Kanczendzongę.Na szczycie ośmiotysięcznika, trzeciego co do wielkości szczytu świata, leżącego w Indiach na granicy Nepalu i Sikkimu, stanęli w maju 1955 roku dwaj Brytyjczycy, przyjaciele Joe Brown, wspinacz z Manchesteru, i George Band, absolwent Uniwersytetu Ca...
Ojczyzna po obu stronach Odry, czyli jak Niemiec zakochał się w PolsceDziadkowie Vincenta mieszkali na terenach, które dziś są częścią Polski – i to śladów rodziny szukał podczas swoich pierwszych wizyt tutaj. A co znalazł? Kraj, który go ugościł, zachwycił i rozkochał w sobie. Więc tu zamieszkał – chciał sprawdzić, jaka jest ta (nieznana) Polska. Nauczył się języka (szeleszczącego niczym dres ortalionowy), odkrył kasy samoobsługowe (tego sąsiedzi nie mieli!), przeżył (tak, p...
Pitcairn to skrawek lądu na Oceanie Spokojnym leżący piętnaście tysięcy kilometrów na południowy wschód od Londynu. W 1790 roku do brzegów wyspy przybił brytyjski okręt Bounty. Buntownicy zeszli na ląd. Obecnie żyje tam kilkadziesiąt osób. Sześć razy do roku w pobliże wyspy podpływa statek, czasem zawija jacht, a mieszkańcy z tajemniczych powodów niechętnie patrzą na obcych. Angielski dziennikarz został deportowany, zanim zdążył zejść z pokładu. To samo spot...
„Przecież Filipowicz nie miał biografii” – usłyszałam kiedyś. – „Pisał, łowił ryby i był outsiderem. Co w tym ciekawego?”. Kiedy przyjrzymy się jego życiu, okaże się jednak, że podobnie jak w jego opowiadaniach pozornie nieefektowna szarość mieni się kolorami. Jako pisarz był doceniany, ale jednak ciągle pozostawał na uboczu: twórca krakowski, partner „naszej noblistki” Wisławy Szymborskiej. A tymczasem to był autor pierwszorzędny i – jak mawiał Jerzy Pilch –...
Jaka jest historia ks. Adama Bonieckiego? Co ukształtowało księdza, którego słowa są dziś ważne dla tak wielu ludzi? Dlaczego nie przywiązuje wagi do rzeczy i miejsc? Kim są jego mistrzowie? Czego żałuje, co zrobiłby inaczej? Co mu się nie podoba w polskim Kościele? Niezwykły ksiądz w inspirującej rozmowie z dziennikarką „Tygodnika Powszechnego” Anną Goc odsłania swoje życie i opowiada o doświadczeniach, które go uformowały. Wraca pamięcią do czasów okupacji, powojennej biedy...
Dwie największe zagadki natury to umysł i Wszechświat. Korzystając z bogatego arsenału narzędzi technicznych, byliśmy w stanie sfotografować galaktyki oddalone o miliardy lat świetlnych, manipulować genami sterującymi procesami życiowymi, dotrzeć do wnętrza atomu, jednak umysł i Wszechświat wciąż nam się wymykają i kuszą. Stanowią rubieże naukowego poznania, skrywające się za mgłą najgłębszych i najbardziej fascynujących tajemnic. Aby doświadczyć tajemnic naszego umys...
Griselda Pollock – historyczka sztuki, feministka oraz niestrudzona orędowniczka inkluzywności genderowej i rasowej – analizuje rasistowskie, seksistowskie i imperialistyczne podłoże dzieł Gauguina i innych artystów konkurujących o pierwszeństwo w europejskiej awangardzie lat 80. i 90. XIX wieku. Po raz pierwszy esej ten został wygłoszona jako wykład w 1993 roku, na długo przed tym, jak dekolonizacja i decentralizacja historii sztuki stały się ważną częścią krytycznego dysk...
„W żadnym innym języku nie ma tego słowa. W niemal żadnym innym kraju nie ma tego zjawiska. I nigdzie się tak bardzo nie milczy o pożydowskim jak w Polsce – kraju, w którym bardziej niż w jakimkolwiek innym należałoby o nim mówić. Agnieszka Dobkiewicz prowadzi czytelników śladami rozmaitych pożydowskich miejsc, przedmiotów, wspomnień i spraw i odkrywa przed nimi nieznane karty historii Polski. To nie powinno dziwić: wszak Polska jest najbardziej może pożydowska i żyjew niekoń...
Książka najczęściej nagradzanej dziennikarki Zbiór reportaży Z nienawiści do kobiet to historie o najważniejszych sprawach, którymi żyła cała Polska. Książkę otwiera premierowa opowieść syna o Violetcie Villas, artystce, która odniosła ogromny sukces, była podziwiana przez miliony, a zmarła w samotności. Tekst Ksiądz pedofil odprawia dalej to szokująca historia trzynastoletniej dziewczynki podstępem wywiezionej od rodziców i gwałconej przez księdza, a report...
Narody wcale nie muszą być faszystowskie, żeby uprawiać faszystowską politykę. Jason Stanley opisuje dziesięć podstawowych zasad takiej polityki.Refleksje historyczne, fiozoficzne i socjologiczne przetyka opowieściami ze współczesnych Polski, Węgier, Indii i Stanów Zjednoczonych. Pokazuje, jakim zagrożeniem dla współczesnych społeczeństw są mitologizowanie własnej przeszłości, powszechne korzystanie z języka propagandy i wymierzony w uniwersyteckich ekspertów antyintelektuali...
„Formacja nie przygotowała mnie na to, czym będzie samotność w klasztorze, czym będzie brak bliskości kobiety. Nikt mnie nie uprzedził, że będę tak bardzo sam, że zaglądać będę obcym ludziom w okna. Nie składałem Bogu ślubów po to, żeby w Jego służbie zdechnąć z samotności”.(Konrad, były ksiądz)Monika Białkowska – dziennikarka i teolożka – przedstawia prawdziwe historie „połamanego” celibatu. Historie księży, którzy odeszli od kapłaństwa po latach wewnętrznych konfliktów, i t...
Krzysztof Środa napisał kiedyś: „Od pewnego czasu dochodzę do wniosku, że ornitologia – wraz z entomologią – są naukami, które powinno się wykładać w akademiach teologicznych i seminariach duchownych. Po pewnym wahaniu do tych dwóch nauk dodałbym trzecią – ichtiologię”. Teraz sam postanowił poświęcić tej ostatniej odrębną książkę i oddaje w ręce czytelnika swoisty przewodnik, osobistą encyklopedię – na pół eseistyczną, na pół prozatorską opowieść o rybach, ich pięknie, natu...
Eryk, biznesmen w średnim wieku, ma żonę, z którą coraz trudniej mu się dogadać, trójkę dzieci, które przestaje rozumieć, niewielu przyjaciół i sporo znajomych, którzy zaczynają go często irytować. Niejedno już przeżył i z różnych powodów czuje się nieszczęśliwy. Eryk jest też stoikiem. Jak rozpoznać współczesnego stoika? Czy łatwo nim zostać w XXI wieku? Czy dzisiaj stoicyzm ma w ogóle jakiś sens? Do czego może doprowadzić? W czym ...
Głodne to książka o walce na śmierć i życie z największym wrogiem, czyli z własnym ciałem. O co? O ciało. O to, aby je doprowadzić do granicy niebytu, nieistnienia, unicestwienia. To w ekstremalnych wypadkach. W mniej ekstremalnych to książka o nas wszystkich.Mniej lub bardziej wyniszczające głodówki, wymyślne diety, morderczy aerobik, siódme poty w siłowni albo w ostateczności dwa palce w gardle – oto główne filary tej filozofii, w której jednego brak najbardziej: głębokiego...
Intelektualne credo Umberta Eco! Niedościgniona erudycja i zmysł obserwacji czynią z Umberta Eco jednego z największych myślicieli naszych czasów. W tekstach, przygotowywanych w latach 2001-2015 jako wykłady inaugurujące jeden z największych włoskich festiwali kulturalnych, La Milanesiana, powraca ze swoimi ulubionymi tematami: początkami naszej cywilizacji, ewolucją kanonów piękna, różnorodnymi formami ekspresji artystycznej, fałszowaniem Historii i obsesją spisku...
„Literatura faktu” to obszerna kategoria zawierająca książki non-fiction. Taki typ literatury cechuje się przedstawianiem prawdziwych wydarzeń, historii oraz postaci. W skład tej kategorii wchodzą biografie, autobiografie, wspomnienia, literatura popularnonaukowa, książki podróżnicze, przewodniki oraz oczywiście reportaże. W kategorii „Literatura faktu” w księgarni internetowej Woblink.com znajdują się pozycje opisujące największe lub najbardziej tajemnicze zbrodnie, takie jak „Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej” Cezarego Łazarewicza, „Mindhunter. Tajemnice elitarnej jednostki FBI” Johna Douglasa i Marka Olshakera, „Zbrodnia niedoskonała” Katarzyny Bondy oraz Bogdana Lacha, książka „Zbrodnie prawie doskonałe. Policyjne Archiwum X” Izy Michalewicz skupiona na zbrodniach rozpracowywanych przez specjalną komórkę Policji czy bestsellerowe pozycje Billa Bassa i Jona Jeffersona „Trupia farma” i „Trupia farma. Nowe śledztwa” przybliżające czytelnikom pracę jednego z czołowych antropologów w ośrodku Antropologii Sądowej Uniwersytetu Tennessee. Nie można pominąć wielu wybitnych reportaży wydawanych przez wydawnictwo Czarne, jak na przykład „Wyniosłe wieże. Al-Kaida i atak na Amerykę”, „Droga do wyzwolenia. Scjentologia, Hollywood i pułapki wiary”, „Za jeden wiersz. Cztery lata w chińskim więzieniu” czy „Milczący Lama. Buriacja na pograniczu światów”. W kategorii „Literatura faktu” znajdują się również biografie ważnych i znanych postaci, jak na przykład „Beksińscy”, „Ksiądz Paradoks” i „Komeda” Magdaleny Grzebałkowskiej, „Ogień i furia. Biały Dom Trumpa” Michaela Wolffa, autobiografie „Pamiętnik księżniczki” Carrie Fisher czy „Obgadywanie świata” Jerzego Owsiaka. Mieszczą się tu również poruszające reportaże wojenne jak opowiadające o wojnie w Wietnamie „Depesze” Michaela Herra, współscenarzysty „Czasu Apokalipsy”, oraz fabularyzowane reportaże w typie „Czarnej” Wojciecha Kuczoka, książki opartej o tragiczne wydarzenia z 2002 roku, które rozegrały się w jednej z podlaskich miejscowości. A oprócz tego „Please kill me. Punkowa historia punka” Legs McNeil oraz Gillian McCain będąca wiernym obrazem Stanów Zjednoczonych z przełomu lat 60. i 70. XX wieku.
