Na długo zanim zeszliśmy z drzew, ogień już się na nie wspinałW ciągu ostatnich 100 lat na naszej planecie występuje coraz więcej ogromnych i drobnych pożarów. Choć ogień towarzyszy nam od tysięcy lat – kształtował cywilizację, kulturę, a bardzo możliwe, że również nasz mózg, to wciąż pozostaje niestabilnym źródłem energii, które w każdej chwili może się wymknąć spod kontroli.Tak stało się w maju 2016 roku. Fort McMurray, będący centrum kanadyjskiego przemysłu naftowego, spło...
Dlaczego świat pokochał opowieści w odcinkach? Co sprawia, że zakończenie sezonu boli bardziej niż zerwanie? I czemu scenarzyści znów urwali akcję w najciekawszym momencie? Ta książka to podróż przez serialowy wszechświat — od Buffy postrach wampirów po Breaking Bad, od Miasteczka Twin Peaks po Sukcesję.Niech pierwszy rzuci pilotem ten, kto nigdy nie maratonował serialu.Konrad Chwast z redaktorską precyzją i fanowskim sercem analizuje, jak serial...
Dwa słynne eseje, które weszły do kanonu humanistyki. Analizując źródła naukowe i utwory literackie od antyku po czasy współczesne (odwołując się choćby do Homera, Baudelaire'a, Manna, Joyce'a czy Audena) Susan Sontag rekonstruuje mitologię gruźlicy i choroby nowotworowej. Pokazuje przy tym sposoby, w jakie społeczeństwo stygmatyzuje chorych i demistyfikuje ideologiczne fantazmaty, które zmierzają do demonizacji niektórych chorób. Drugi esej, napisany pod koniec lat 80., jest...
Najnowsza książka mistrza pióra Stanisława Michalkiewicza przenosi Czytelnika w samo centrum polskiej, "uśmiechniętej" sceny politycznej. Autor oprowadza po Vaginecie Donalda Tuska, zaprasza na narady jego koalicjantów, a nawet prezentuje zwarte (niczym pośladki Rafała Trzaskowskiego podczas Parad Równości) szwadrony „demokracji walczącej”. Innymi słowy książka to przenikliwa, wielowymiarowa, ale też po prostu zabawna analiza polityki uprawianej przez rodzimych wasali Reichsf...
Ignacy Szczepański – reżyser filmowy, scenarzysta, pisarz, malarz. Autor scenariuszy i reżyser kilkudziesięciu filmów dokumentalnych i dokumentalnych fabularyzowanych, ważniejsze to: „Kapela Oświęcimska”, „Wieczysty wrot” (o Leopoldzie Buczkowskim, fabularyzowany), „100 razy głową w ściany czyli Kisiel”, „Tak się toczy moja myśl” (o ks. prof. Józefie Tischnerze), „Redaktor” (o Jerzym Giedroyciu), „Świat Luny” (o Julii Bristiger), „Teraz ujawniam podłogę” (o Edwardzie Krasińs...
Muzyka była dla niego czymś więcej niż tylko dźwiękami. Była oddechem, pulsem, najczystszą formą istnienia. Przenikała każdy fragment jego duszy, stawała się nieodłącznym echem myśli i emocji. Dziś wciąż zdumiewa geniusz człowieka, który mimo narastającej ciszy wokół siebie, potrafił tworzyć dźwięki, jakby czerpał je nie ze słuchu, lecz z samej istoty wszechświata. Czy zapamiętał harmonie z czasów, gdy jeszcze słyszał? Czy nuty rozbrzmiewały w jego wnętrzu niczym niezniszczal...
Paul Valery zauważył kiedyś trafnie i błyskotliwie, że jest ogromna różnica pomiędzy widzeniem czegoś bez ołówka w ręce a widzeniem podczas rysowania. Każdy rysujący potwierdzi, ile odkryć dokonuje się podczas rysowania! Czasami zdarzają się momenty prawdziwego zdumienia – ach, jak wcześniej mogłem nie zauważyć, że tu jest taki czy inny motyw, jeszcze taki detal…
Książka historyczna roku 2020! Książka „Cham niezbuntowany" została uznana przez internautów za najlepszą książkę historyczną minionego roku. Głosowanie odbyło się w ramach plebiscytu "Historia Zebrana“ - największej tego typu inicjatywy w polskim Internecie, organizowanej corocznie przez redakcje portali Histmag.org i Granice.pl.„Cham niezbuntowany“ to traktat publicystyczny Rafała A. Ziemkiewicza. Książka, która ujawnia źródła i tłumaczy nasze narodowe działania, wybory, we...
Nie spotkałem już Gisèle, nie spotkałem Christine. O śmierci Gisèle dowiedziałem się w Arles w 1991 roku. Nad tym fragmentem wspomnień życie zamknęło się jak muszla. Nie chcę do nich wracać. Niech zostaną, jakie są, niepełne, kalekie, nawet nie wiem, czy rzeczywiście prawdziwe. Prawdziwe są tylko we mnie. Żadna wiedza nie stanie się przez nie bogatsza. Od wielu lat w moich corocznych podróżach do Arles omijam Paryż. Nie znoszę tego miasta, nie lubię siebie w tym mieście, ale ...
Jeszcze jeden tekst o Sycylii? Komu to potrzebne? Kto to będzie czytał? Jest tyle świetnych książek na temat tej wyspy. Ograniczając się tylko do wydań „Austerii” z ostatnich lat – wznowienie Jarosława Iwaszkiewicza, bardzo przydatna książka Joanny Olkiewicz, Jarosław Mikołajewski, Bogdan Frymorgen. A zagarniając nieco szerzej, ale w dalszym ciągu ograniczając się do naszych (moich) czasów – Lampedusa, Sciascia, Bufalino (też polskie wydanie „Austerii”) i było, nie było, Andr...
HISTORIA DZIECKA, KTÓRE STAŁO SIĘ ŚWIADKIEM… I CELEMOjciec był dla niego bohaterem. Potem kazał mu pomóc w pozbyciu się własnej matki.David Crow dorastał w Rezerwacie Indian Nawaho pod okiem ojca, samozwańczego Czirokeza, który był jednocześnie jego idolem i największym koszmarem. Thurston Crow – charyzmatyczny były więzień San Quentin, inteligentny manipulator i brutalny tyran – żył według własnych zasad: bez litości, skrupułów i sumienia.Od najmłodszych lat David był tresow...
Griselda Pollock – historyczka sztuki, feministka oraz niestrudzona orędowniczka inkluzywności genderowej i rasowej – analizuje rasistowskie, seksistowskie i imperialistyczne podłoże dzieł Gauguina i innych artystów konkurujących o pierwszeństwo w europejskiej awangardzie lat 80. i 90. XIX wieku. Po raz pierwszy esej ten został wygłoszona jako wykład w 1993 roku, na długo przed tym, jak dekolonizacja i decentralizacja historii sztuki stały się ważną częścią krytycznego dysk...
Napisana przez Chrisa Broada z niezwykle popularnego kanału YouTube ABROAD IN JAPAN (3,2 mln obserwujących, 560 milionów wyświetleń)Kiedy Chris Broad znalazł się w niewielkim mieście na północy Japonii, przyszło mu do głowy, że być może popełnił wielki życiowy błąd. Przecież w ogóle nie znał japońskiego, brakowało mu też doświadczenia w dydaktyce. Czyżby miał się wkrótce stać najszybciej wyrzuconym z pracy nauczycielem angiels...
Jestem wdzięczny Normanowi Tobiasowi za tę niezwykłą biografię francuskiego historyka Jules’a Isaaca, żydowskiego badacza, który zapoczątkował teologiczny ruch w Kościele katolickim i wpłynął na nauczanie Soboru Watykańskiego II (1962–1965). Ta cenna książka to więcej niż biografia, jako że jest to przede wszystkim szczegółowa analiza debat teologicznych i egzegetycznych wśród katolików, które wywołały wywrotowe postulaty Jules’a Isaaca. Ten niezwykły człowiek, prawie niezna...
Galeria portretów kilku poetów Nowej Fali z autoportretem w tle Zebrane w tej książce eseje poświęcone zostały sześciu wybitnym poetom Nowej Fali: Witowi Jaworskiemu, Jerzemu Kronholdowi, Julianowi Kornhauserowi, Ryszardowi Krynickiemu, Stanisławowi Barańczakowi oraz Adamowi Zagajewskiemu. Aleksander Fiut – historyk literatury, krytyk, eseista, emerytowany profesor zwyczajny na Wydziale Polonistyki UJ i długoletni kierownik Katedry Historii Literatury Polskiej XX wieku –...
Trzy lata po otwarciu wystawy głównej Co robi zdjęcie? Muzeum Fotografii w Krakowie oddaje w ręce czytelników książkę pod tym samym tytułem. Nie jest to jednak klasyczny katalog, lecz zbiór esejów, artykułów i opowiadań o fotografii, skierowany do wszystkich, którzy lubią robić i oglądać zdjęcia. Wystawa główna MuFo to jedyna w Polsce ekspozycja w całości poświęcona fotografii jako fenomenowi kulturowemu. Ukazuje widzom, jak od niemal dwustu lat medium to towarzyszy człowieko...
Pierwsze i ostatnie, czczone i znienawidzone, święte i czarowniceUtrwalony przez literaturę i kino obraz Sycylijki przywodzi na myśl kobietę ubraną na czarno, zdystansowaną i całkowicie oddaną mężczyźnie – jako wierna żona, matka lub córka. Prawdziwa twarz sycylijskiej kobiety wymyka się jednak temu stereotypowi. Gaetano Savatteri, przyglądając się przez lata marginalizowanym i niesłyszanym mieszkankom wyspy, oddaje im głos. Przybliża biografie prawdziwych oraz fikcyjny...
Tętniące życiem Miasto Meksyk to chaotyczna mieszanka ludzi, miejsc i rzeczy. Juan Villoro patrzy na nie z czułością jego wieloletniego mieszkańca, ale nie bezkrytycznie. Wędrując, pozornie bez planu, przygląda się z bliska absurdom miejskiej biurokracji, labiryntom ulic, walkom zapaśniczym czy świątyniom przodków. Innym razem z dystansem obserwuje społeczny, kulturalny i polityczny obraz stolicy, by zrozumieć jej wyjątkowość.Barwnie opowiada o historii: od starożytnośc...
Książka jest próbą odpowiedzi na pytanie, jak to możliwe, że dokonująca się na naszych oczach zbrodnia ludobójstwa na Palestyńczykach odbywa przy aprobacie i wsparciu najważniejszych zachodnich państw i instytucji oraz obojętności większości zachodniej opinii publicznej. Zdaniem autora taka postawa jest przejawem tworzonej od dekad kultury, w której pewne rodzaje ludobójstwa zostały znormalizowane i nie budzą już etycznego odruchu. Analizując poszczególne warstwy „kultury eks...
W 2014 roku w Jemenie wybuchła wojna, która trwa do dziś. W jej wyniku zginęło 150 tysięcy ludzi, głód towarzyszący konfliktowi pochłonął zaś ponad 220 tysięcy ofiar. Rok po wybuchu wojny Buszra al-Maktari postanowiła udokumentować cierpienie cywilów i, zainspirowana reportażami Swietłany Aleksijewicz, przez dwa lata jeździła po kraju z narażeniem życia, by zebrać ponad 400 świadectw. To właśnie owe świadectwa składają się na Co zostawiliśmy za sobą?Al-Maktari przeplata relac...
Książka stanowi zbiór siedmiu esejów autorstwa Stanisława Waltosia, które są zarówno wspomnieniami, jak i przemyśleniami profesora m.in. na temat tradycji akademickich, chochlików drukarskich, jubileuszy, jubilatów i wręczaniu ksiąg jubileuszowych, przechodzenia na emeryturę, jak również o tym, czy w Polsce istnieją jeszcze szkoły naukowe oraz czy profesor powinien mieć psa. „Autor prowadzi nas (...) po różnych krużgankach akademickiego świata, krakowskimi uliczkami otaczają...
W "Procesie rytualnym" Victor Turner (1920–1983) – brytyjski antropolog kulturowy – objaśnia i rozwija na licznych przykładach pojęcia opisujące dynamikę procesów społecznych: rytuały, które służyć mają potwierdzeniu i wzmocnieniu wartości, na jakich opiera się dana grupa społeczna, oswajaniu zjawisk postrzeganych jako nietypowe czy wręcz zagrażające społeczności. Książka uznawana jest za klasyczną pracę antropologiczną. „Turner umieścił humor, doznawanie przyjemności i spra...
"Widok z Koziej" to 88 miniatur eseistycznych oraz felietonów dramatologa, krytyka teatralnego i historyka literatury Jacka Kopcińskiego, publikowanych w latach 2011–2024 na łamach miesięcznika „Teatr”. Finezyjne i erudycyjne zapiski, tworzone na gorąco, sytuują się na pograniczu tekstu dziennikarskiego i artystycznego, z wyraźną mikrofabułą, ekspozycją, przedstawieniem bohaterów w ich strojach i maskach, na scenie i poza nią, wreszcie zaś z puentą: zachwytu, oczarowania, zaw...
Doradcy w cieniu prezydentów, strażnicy światowego porządku – dyrektorzy CIA. Chris Whipple odsłania kulisy działania najpotężniejszej agencji wywiadowczej świata, opowiadając o tych, którzy stali na jej czele i podejmowali decyzje ważące o losach milionów ludzi.Poznaj historie arcyszpiegów, którzy ostrzegali przed atakiem 11 września, zlecali likwidację terrorystów, prowadzili tajne operacje na całym globie – ale też tych, którzy popełniali błędy, z których skutkami świat mi...
