Najsłynniejsza powieść Stanisława Lema oparta została na schemacie mitu o Eurydyce i Orfeuszu. Enigmatyczny liryk Aleksandra Wata jawi się jako rewelacyjna gramatyka tworzenia sceny powtórnej utraty Eurydyki. Czesław Miłosz jest autorem jednego z najbardziej odkrywczych odczytań historii orfejskiej, zarazem typowego dla naszej „świeckiej epoki”. W napisanym w czasie II wojny światowej dramacie Anna Świrszczyńska podjęła się włączenia w dzieje podróży do Hadesu postaci Orfeu...

Tom (Nie)przezroczystość normalności w literaturze polskiej XX i XXI wieku nawiązuje do projektu pt. (Nie)obecność. Pominięcia i przemilczenia w narracjach XX wieku/The Effect of Palimpsest, zrealizowanego w latach 2006–2009 przez Pracownię Antropologicznych Problemów Literatury i Zakład Literatury XX wieku Instytutu Literatury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego oraz Department of Slavic Languages and Literatures, University of Chicago i Department of Central, Eastern and No...

Zaprezentowane tu rozważania oparte zostały na wybranych dziełach autorów literatury niemieckojęzycznej XX i XXI wieku, którzy w swej działalności twórczej w pewnym zakresie lub z zasady, pośrednio lub bezpośrednio poruszają szeroko pojętą problematykę związaną z określeniem tożsamości jednostki lub grup w rozmaitych jej wymiarach. Ich największą troskę i zainteresowanie budzi kwestia, czy podczas prób samopoznawczych dana jednostka odnajduje swe miejsce w wyznaczonych rolach...

Migracja stanowi jedno z najważniejszych doświadczeń egzystencjalnych człowieka XX i XXI wieku. Narracja migracyjna to opowieść i o przemianach tożsamości jej podmiotu, i o zawłaszczaniu/oswajaniu miejsc zagospodarowanych wcześniej przez Innych, i o warunkach powstania tejże narracji. Wykazuje cechy performatywne, bowiem na swój sposób „przetwarza” miejsca oraz ludzi wchodzących z nimi w interakcje. Narracje migracyjne pozwalają dokonać transgresji, wykroczyć poza wzory opow...

Na książkę składają się szkice krytyczne pisane - z kilkoma wyjątkami - w okresie ostatniego dziesięciolecia, ułożone w narrację próbującą poddać analizie przemiany literatury powojennej, ze szczególnym uwzględnieniem okresu socrealizmu i jego współczesnej recepcji oraz nowych zjawisk, z jakimi mamy do czynienia po roku 1989. Wśród prezentowanych tekstów pojawiają się różne formy wypowiedzi krytycznoliterackiej - od recenzji, przez eseje oraz prace analityczne, po próby mały...

Książka jest pionierskim dziełem, jeśli chodzi o stosunki Polski z Armenią, Azerbejdżanem i Gruzją. Stanowi novum i jest wypełnieniem luki na rynku wydawniczym w tym temacie. Po wnikliwej analizie książki uderza, jak złożona i trudna zarazem jest owa materia - o czysto pragmatycznym znaczeniu, a przede wszystkim metodologicznej „formatyzacji” nauk o polityce. Książka autorstwa prof. dr hab. Krystyny Gomółki oraz dr Izabeli Borucińskiej-Dereszkiewicz jest bardzo cenną publikac...

Ta książka mogłaby nosić tytuł „Niezestawieni”. Bo nikt chyba przed Dorota? Walczak-Delanois nie ustawił w jednej książce obok siebie Bursy i Gałczyńskiego, Białoszewskiego i Pankowskiego, Różewicza i Kopyta. Nie oznacza to, że autorka ich porównuje i szuka tego, co dla nich wspólne. Tworzy raczej coś w rodzaju fantomowej linii – istniejącej pod postacią dziesięciu osobnych punktów. Kiedy na podstawie tych punktów wyrysujemy linię ciągłą, otrzymamy historię polskiej poezji no...

Opracowania podejmujące tematykę edukacji plastycznej należą do rzadkości na rynku wydawniczym, dlatego propozycję recenzji książki autorstwa Pani dr hab. Janiny Florczykiewicz przyjąłem z ogromnym zaciekawieniem. Jej problematyka dotyka rozważań nad czynnikami mającymi wpływ na konstytuowanie się konepcji edukacji plastycznej w Polsce po drugiej wojnie światowej, skoncentrowano się na ukazaniu roli działań artystycznych realizowanych w sytuacjach edukacyjnych. Z recenzji pro...

Niewielkie 20 tysięczne miasteczko Grünberg na Dolnym Śląsku słynęło z sukna, winnic, koniaków i fabrykanta Beuchelta, budującego mosty i hale dworcowe od Breslau do Damaszku. Stąd pochodził grossadmirał Erich Raeder, honorowy obywatel Grünberga. Mógł zmienić losy świata. W Norymberdze dostał dożywocie. Poprosił o rozstrzelanie, bo brzydził się stryczka. Miasto uniknęło powojennej pożogi. Niemieccy mieszkańcy uciekli, setki popełniło samobójstwo, ostatnie tysiące wysiedliła...

Wybór esejów jednego z najwybitniejszych żyjących heritologów (i ojców założycieli dyscypliny) stanowiący jednocześnie pierwszą polskojęzyczną prezentację wyjątkowego wkładu Johna Tunbridge’a do światowych badań nad dziedzictwem kulturowym. Zebrane w tomie artykuły są świadectwem zmian, jakie w ostatnich trzydziestu latach zaszły w sposobach postrzegania i rozumienia dziedzictwa, a także transkontynentalną podróżą przez miejsca, w których wykuwało się nowoczesne myślenie na j...

Czy jest możliwa naukowa synteza prozy niemieckojęzycznej przełomu XX i XXI wieku? Czy lektura i szczegółowe badania wybranych powieści takich autorów, jak Robert Schindel, Bernhard Schlink, Marcel Beyer, Norbert Gstrein, Christoph Ransmayr, W.G. Sebald, Josef Haslinger, Robert Schneider, Sten Nadolny, Robert Menasse, Michael Krüger, Daniel Kehlmann i Urs Faes, pozwalają ogarnąć krytycznym spojrzeniem kondycję tej prozy, jej ambicje poznawcze, postawy etyczne i uderzające cec...

Kim tak naprawdę jest żandarm? Funkcjonujący w opinii powszechnej od czasów zaborów jego obraz jako groźnego i przestrzegającego ściśle regulaminu służbisty powinien w końcu zostać skorygowany. Żandarmeria, zarówno ta wywodząca się z tradycji przedwojennej, jak i współczesna, to w rzeczywistości elitarna formacja wojskowa, na co dzień pełniąc w armii często niewdzięczne, ale jakże potrzebne funkcje porządkowe, policyjne i dyscyplinarne, natomiast w warunkach wojennych wykazu...

Przewodnik po polskiej filozofii chrześcijańskiej XX i XXI wieku stanowi kompendium – przegląd poszczególnych dziedzin filozofii (logika i metodologia nauk, metafizyka, teoria poznania, filozofia przyrody, etyka, aksjologia, estetyka i filozofia sztuki, filozofia Boga i religii, filozofia społeczna, filozofia kultury, historia filozofii), przygotowany pod kątem omówienia dorobku oraz wydobycia wielu nowatorskich rozwiązań proponowanych przez chrześcijańskich filozofów polskic...

Odzyskanie niepodległości i suwerenności rozpoczyna zwykle nowy etap w działalności środowisk i partii politycznych. Znaczenie traci dyskurs dotyczący dróg odzyskania nieodległości, a dominować zaczynają kwestie związane z instytucjami państwa, granicami wolności jednostki, rolą Kościoła katolickiego itp. Opinie dotyczące formowanego ładu ustrojowego niewątpliwie można ulokować na osi między apologią a odrzuceniem. W XX i XXI wieku antynomiczne oceny nie zdominowały wprawdzie...

Książka o bł. ks. Jerzym Popiełuszce to specyficzna forma biografii polskiego męczennika. Składa się z trzech przeplatających się ze sobą części: życiorysu kapłana na tle ówczesnej epoki (autorstwa Grzegorza Górnego), wywiadów ze znawcami i świadkami jego życia (przeprowadzonych przez Włodzimierza Rędziocha) oraz materiału ikonograficznego, obejmującego zarówno fotografie archiwalne, jak i zdjęcia współczesne (Janusza Rosikonia). Z książki wyłania się obraz zwykłego, proste...

Książka T. Majkowskiego jest propozycją, której naukowa doniosłość w aktualnym literaturoznawstwie (i kulturoznawstwie) polskim nie może budzić wątpliwości. Najszerzej rzecz ujmując, jest to nadzwyczaj ambitna - i nadzwyczaj udana - próba monograficznego ujęcia dziejów całościowo widzianego gatunku literackiego fantasy. Ujęcia właściwie kompletnego, gdy chodzi o opis wewnętrznych semiotycznych mechanizmów i zasad gatunkowych, a także o rozpoznanie jego znaczących odmian oraz ...

Autor tej książki ma swoje, poczesne, miejsce w historii polskiej myśli ekonomicznej i politycznej XX wieku. Urodzony 19 stycznia 1873 roku w Krakowie, od 1912 profesor UJ, z przerwami w okresie II wojny (kiedy wraz z innymi profesorami UJ wywieziony został do obozu w Sachsenhausen) i w latach przymusowej emerytury pod rządami Bieruta (1948-56) przez pół wieku prowadził swoje ekonomiczne seminarium. Zmarł w styczniu 1963 roku. Opublikował dziesiątki monografii, syntez i zbior...

Książka poświęcona jest problematyce funkcjonowania współczesnych ludzi w XXI wieku. Zawiera najnowsze naukowe wyjaśnienia sposobów funkcjonowania ludzi w kontekście wyzwań i zagrożeń, z jakimi zmagają się na co dzień. Ten obszar nauki, w ostatnich latach wzbudza coraz większe zainteresowanie specjalistów różnych dziedzin: psychologów, socjologów, pedagogów, lekarzy, biologów, ekonomistów, informatyków, prawników, politologów i rozwija się bardzo dynamicznie. W obszarze tych ...

Już ponad dwieście lat temu ojciec nowoczesnej ekonomii politycznej przewidywał, że podbijane przez Zachód terytoria wyrosną na równe kolonizatorom mocarstwa. Proroctwo Smitha zdaje się wypełniać: najbogatsze na świecie jeszcze w XVI wieku, a później brutalnie zdegradowane Chiny stoją dziś przed nową szansą przebudowy systemu światowego handlu i zmiany globalnego układu sił. Zdaniem Giovanniego Arrighiego, rozpoczęty wraz z rewolucją przemysłową model zachodniego kapitalizmu ...

Granice historii Donalda R. Kelleya to synteza historiografii światowej w ubiegłym stuleciu – ostatni z trzech tomów trylogii opowiadającej o tym, jak pisano o historii od Herodota po czasy współczesne. Autor opisuje najważniejsze zjawiska i szkoły historyczne oraz – co szczególnie cenne – dorobek historiografii mniejszych państw. Zwraca również uwagę na to, jak najtragiczniejsze wydarzenia ostatnich kilkudziesięciu lat wpłynęły na badania historyków, ich przekonania i sądy. ...