Seria gier paragrafowych osadzona jest w realiach dwóch ostatnich dekad Polski Ludowej. Charakter i losy postaci, m.in. dziennikarki, działaczki partyjnej, robotnika czy kaowca, w które mogą się wcielać gracze, określone są przede wszystkim przez ich aktywność zawodową i polityczną. Decyzje podejmowane przez gracza w imieniu danej postaci dotyczą najczęściej wyborów życiowych lub dylematów etycznych. Bohaterką gry „Dziennikarka” jest młoda kobieta, która po studiach polonist...
Dziennik Piotrowskiego jest zapisem wrażeń zwykłego obywatela z końcowych lat wojny, okresu odwilży, zagranicznych wojaży, a zwłaszcza z życia w ciekawo-nudnej, ponuro-groteskowej, nade wszystko zaś przejmująco irytującej i ograniczającej (nie tylko w wymiarze politycznym, ale także cywilizacyjno-kulturowym) rzeczywistości „ludowej” Polski. Nie przeczytamy tu dużo o wielkiej polityce. Dzięki zapiskom możemy poznać poglądy lekarza, któremu rzeczywistość PRL jest dana, ale on a...
Książka jest pierwszą próbą opisania Komitetu Warszawskiego PZPR – jego historii, struktury i działalności: od reformy administracyjnej w 1975 r. przez załamanie gierkowskiego przyspieszenia, dramatyczne wydarzenia pierwszej połowy lat osiemdziesiątych aż do upadku całej partii w 1990 r. Stara się ukazać zakulisowe mechanizmy działania totalitarnego aparatu władzy. Przybliża ponadto sylwetki przywódców warszawskiej organizacji partyjnej i metody stosowane przez nich w realiza...
Niniejszy tom stanowi próbę poszerzenia naszej wiedzy o „Solidarności” rolników. Instytut Pamięci Narodowej jest jednym z ośrodków naukowych szczególnie predysponowanych do badania tej sfery historii ruchu ludowego, zwłaszcza pod kątem jego relacji z władzami PRL. Ze względu na specyfikę badań prowadzonych przez instytut, w części artykułów istotny, choć nie dominujący jest właśnie ten aspekt dziejów rolniczych związków. Tom składa się z dwu części: ogólnopolskiej i regional...
Niniejsze opracowanie, obejmujące okres od powstania NSZZ „Solidarność” do upadku systemu komunistycznego w 1989 r., kończy wspólny projekt poznańskiego Oddziału IPN i Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej w Gościkowie-Paradyżu pt. „Władze wobec Kościołów i związków wyznaniowych na Środkowym Nadodrzu w latach 1945–1989”. Autorzy zamieszczonych w tomie artykułów podejmują różnorodne aspekty tej problematyki, m.in. przedstawiają relacje między władza...
W okresie międzywojennym do kontrolowanej przez Wielką Brytanię Palestyny masowo wyjeżdżali europejscy Żydzi. Celem zainspirowanej przez ruch syjonistyczny migracji było odtworzenie żydowskiej siedziby narodowej na historycznym obszarze starożytnego Izraela. Najliczniejszą grupę przyjezdnych tworzyli Żydzi z Polski, których głównym skupiskiem stało się pierwsze żydowskie miasto – Tel Awiw. Jerzy Łazor rozważa zależność między tym wielkim ruchem migracyjnym a wymianą gospodarc...
Solidarność Walcząca była jedną z największych struktur antykomunistycznej opozycji po 13 grudnia 1981 r. Powstała w wyniku rozłamu w dolnośląskim Regionalnym Komitecie Strajkowym, szybko rozszerzyła swoją działalność na inne obszary kraju. Publikowane w niniejszym tomie dokumenty stanowią wybór z ocalałych od zniszczenia akt Służby Bezpieczeństwa dotyczących rozpracowania Solidarności Walczącej. Obrazują one metody stosowane w walce z konspiratorami, opisują lokalne sukcesy ...
Tom Kazimierz Zakrzewski, Historia i polityka pod red. M. Dąbrowskiej wpisuje się w cykl książek wydawanych przez l PN w kooperacji z Uniwersytetem Łódzkim, poświęconych wybitnym polskim historykom, a zarazem działaczom społeczno-politycznym, publicystom, których dorobek był w czasach PRL na cenzurowanym. Niniejszy tom prezentuje profesora Kazimierza Zakrzewskiego, historyka starożytności, bizantynistę, ideologa ruchu syndy-kalistycznego w 11 RP, publicystę, działacza związkó...
Po brutalnej rozprawie z podziemiem niepodległościowym, legalną opozycją, a także przeciwnikami we własnych szeregach, władze komunistyczne skupiły się na szeroko rozumianej sowietyzacji społeczeństwa. Po walce zbrojnej, po walce politycznej, przyszedł czas na walkę psychologiczną – walkę o umysły Polaków. Miała spowodować w społeczeństwie trwałe zmiany. W okresie stalinowskim stopień działań propagandowych, które miały przekonać ludzi do nowego ustroju, zaangażować ich w prz...
Nie tylko pracy o takim zakresie jeszcze nie było, ale i – szerzej ujmując – zagadnienia komunikacyjne nie cieszą się żywszym zainteresowaniem historyków (a szkoda). Rozprawa jest ważnym uzupełnieniem dawnych ustaleń, nierzadko polemicznym i prostującym pomyłki […]. A już na pewno uzupełniającym i porządkującym konstatacje dotyczące tranzytu niemieckiego przez Polskę i problemu „korytarza” pomorskiego. Ukazuje nowe, czasem zaskakujące tło przebadanych już wydarzeń. Może dziwi...
Czy totalitaryzmy mogą zostać rozliczone ze zbrodni? Bestialstw popełnionych przez narodowych socjalistów i komunistów nie da się ani cofnąć, ani wymazać – choć pamięć o nich i ich ocena, zwłaszcza w świecie zachodnim, nie jest jednolita. Jednocześnie w świadomości społecznej na całym świecie funkcjonują obecnie najróżniejsze stanowiska odnoszące się do dziedzictwa totalitaryzmów, doświadczanego bezpośrednio lub pośrednio. Do dziś wiele państw boryka się także, mimo rosnącego...
Nowe wydanie „Armii Krajowej w dokumentach 1939–1945”, fundamentalnego dzieła, którego redaktorami byli żołnierze Armii Krajowej, zawiera, oprócz znanych już dokumentów, również te dotychczas niepublikowane. Mamy nadzieję, że podobnie jak pierwsze wydanie, także obecna edycja będzie służyła przez długie lata zarówno historykom, jak i wszystkim miłośnikom historii Polski, a zwłaszcza dziejów Polskiego Państwa Podziemnego. Opublikowane w tomie I dokumenty przedstawiają w miarę...
Książka ks. dr. hab. Jana Pietrzykowskiego SDB (profesora UKSW, pracownika Instytutu Historycznego na Wydziale Nauk Historycznych i Społecznych) jest pierwszym całościowym ujęciem dziejów polskich salezjanów w latach okupacji. Autor ukazał w niej struktury i życie codzienne zgromadzenia zakonnego, proces przygotowywania do służby w Kościele kleryków i braci zakonnych, prowadzenie działalności wychowawczej i edukacyjnej wśród młodzieży, zaangażowanie w duszpasterstwo. Specyfic...
Publikowane wspomnienia Mieczysława Kaczanowskiego stanowią nową jakość w regionalnej historiografii. Przede wszystkim dlatego, że zostały napisane przez działacza opozycyjnego, który, co prawda, nie znajdował się na „pierwszej linii”, lecz uczestniczył aktywnie w najważniejszych wydarzeniach okresu „Solidarności”. [...] Nie firmował [...] swoim nazwiskiem pewnych decyzji, ale uczestniczył lub obserwował proces ich wypracowywania [...], był w stanie opisać różne postawy ludzk...
Marek Adamkiewicz to jedna z najbardziej znanych postaci zarówno szczecińskiej, jak i ogólnopolskiej opozycji demokratycznej okresu PRL. Przez pryzmat jego biografii można poznać historię najważniejszych młodzieżowych środowisk opozycyjnych w Polsce począwszy od lat siedemdziesiątych, po końcówkę lat osiemdziesiątych. Rola, którą w tej historii odegrał, była przy tym w wielu przypadkach niebagatelna, w jednym zaś wręcz kluczowa, dla rozwoju wydarzeń w całym kraju. Współzałoż...
Janusz Kurtyka w mediach – wybór wywiadów, artykułów, oświadczeń z lat 2000– 2010. Obejmując funkcję prezesa Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, dr hab. Janusz Kurtyka stał się jedną z kilku najważniejszych osób współtworzących polską politykę historyczną. Powierzony mu urząd sprawował z jednej strony w okresie, w którym dyskusja o niedawnej przeszłości i sposobach jej upamiętnienia stała się jedną z osi debaty publicznej, z d...
Książka „»Działacze« i »Pismaki«. Aparat bezpieczeństwa wobec organizacji katolików świeckich w Krakowie w latach 1957–1989” jest monografią opisującą działania bezpieki wobec środowisk katolickich w Krakowie po 1957 r. Składa się z dwóch części. Część pierwszą poświęcono środowiskom tzw. łagodnej opozycji. Kolejne rozdziały dotyczą „Tygodnika Powszechnego” i „Znaku” (Rozdział I), Klubu Inteligencji Katolickiej (Rozdział II), krakowskiego Oddziału Polskiego Związku Katolicko...
Książka zawiera rozszerzone i uzupełnione referaty wygłoszone na międzynarodowej konferencji naukowej, zorganizowanej przez Biuro Edukacji Publicznej IPN w dniach 10–11 maja 2011 r. w Warszawie. Jej celem była próba porównania – na przykładzie Belgii, Francji i Polski – okupacji niemieckiej w zachodniej i środkowo-wschodniej Europie podczas II wojny światowej. Teksty zostały zgrupowane w czterech blokach tematycznych. W pierwszym ukazano warunki życia codziennego w Belgii, w...
Monografia obszernie i szczegółowo przedstawia orzecznictwo Sądu Okręgowego w Krakowie, dotyczące przestępstw przewidywanych przez tzw. mały kodeks karny. Praca stanowi pierwszą próbę pogłębionej analizy orzecznictwa sądu powszechnego w sprawach „przestępstw szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy państwa”. Uzupełnia tym samym dotychczasowe ustalenia dotyczące działalności sądownictwa powszechnego w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej i może stanowić pu...
Dziennik Tadeusza Dziechciowskiego w wyjątkowym stopniu zasługuje na publikację. Po pierwsze, zawiera on ogromną ilość informacji dotyczących wszelkich aspektów życia internowanych - warunków codziennego bytowania, walki o polepszenie tych warunków i zliberalizowanie regulaminu, akcji protestacyjnych organizowanych w obozach, sposobu spędzania wolnego czasu, wykładów i akcji samokształceniowych, praktyk religijnych, kontaktów ze światem zewnętrznym. Po drugie, wnosi bardzo wi...
Seria „Dziennikarze – Twórcy – Naukowcy” podejmuje niezwykle interesujący temat funkcjonowania wymienionych środowisk w systemie totalitarnym. W ostatnich latach nastąpił dynamiczny rozwój badań naukowych nad prasą drugoobiegową. Dzięki temu zmitologizowany obraz podziemnego rynku wydawniczego jest zastępowany coraz rzetelniejszymi opisami tego zjawiska. Bezimienni do tej pory autorzy, redaktorzy, drukarze i kolporterzy odzyskali swoją twarz i tożsamość. Ich odwaga i wiara w...
Lokalny incydent, do jakiego doszło 19 marca 1981 r. w Bydgoszczy, spowodował kryzys społeczno-polityczny, który objął swoim zasięgiem całą Polskę. W trzeciej dekadzie marca 1981 r. przez kraj przetoczyła się fala strajków przeciwko bezkarności władzy. Żądano ukarania winnych wyrzucenia przez funkcjonariuszy Milicji Obywatelskiej delegacji „Solidarności” z sali posiedzeń Wojewódzkiej Rady Narodowej i pobicia trzech związkowców. Dramatyzm sytuacji potęgowały odbywające się w t...
Co spowodowało, że Westerplatte urosło do rangi wrześniowego symbolu i stało się składnikiem kanonu historycznego Polaków? Jakie były przyczyny tego stanu rzeczy, jakie mechanizmy zadziałało? Kto i w jakim celu wywierał wpływ na kształtowanie i rozpowszechnianie wiedzy o obronie Składnicy? Jakie zasady rządziły procesem narastania wokół Westerplatte nowych sensów? Czym stała się pamięć o Westerplatte w kolejnych latach jej funkcjonowania? Autor, poszukując odpowiedzi na tak p...
